نخستين يكتاپرستان كيانند ؟

عقيده به خداي يكتا را توحيد مي ناميم . ولي عقيده به خدايان متعدد شرك نام دارد .
بسياري از دينهاي گذشته ، يعني دينهايي كه امروزه ديگر پيرواني ندارند ، مذاهب (( چند خدايي)) بودند . مانند دين مصريان ، بابليان و دين آشوري ، يوناني ، رومي و نروژي .
در زمانهاي بسيار قديم و در ميان انسانهاي بسيار قديمي ، در همه جا دينهاي چند خدايي ، وجود داشت .
فكر توحيد يا يكتاپرستي در تاريخ اديان پديده اي نو است و همانگونه كه كاوشگران درنشناس مي گويند ، اين فكر كاملترين و بهترين تعبيري است از حقيقت و روح دينداري .
يكتاپرستي مي گويد ، ارزشهاي معنوي و اخلاقي ما بايد داراي يك پايه ثابتي باشد ، و آن هم جز خداي يكتا چيز ديگري نمي تواند باشد . سراسر جهان هستي و همه ارزشها به اين خداي يكتا ، بستگي دارد .
مدتها طول كشيد تا فكر يكتا پرستي رشد يافت .مي گويند ، نخستين بار گرايش به فرامانرواي يگانه در مردم پيدا شد . يعني فقط يك پادشاه يا يك فرمانروا بايد سرآمد مردم ديگر باشد . از اين فكر ، انديشه ديگري پيدا شد . يعني انديشه جستجوي خداي يكتا كه برتر از خدايان ديگر بوده، پادشاه و فرمانرواي آنها باشد . از اينرو يونانيان قديم زئوس را برتر از همه خدايان ديگر خود ، مي شمردند .
همين فكر در ميان بابليان و مصريان نيز پيدا شد . از اينرو بابليان خداي خدايان خود را مردوك ناميدند ، و براي مصريان (را) فرامانرواي خدايان آن ملت بشمار آمد . پس در اين مرحله هنوز پرستش خدايان متعدد وجود داشت ، منتها يك خدا را برتر از خد ايان ريگر مي شمردند .
گام بعدي همان مرحله يكتاپرستي بود . بر طبق اين عقيده گرچه خدايان متعددي وجود داشتند ، ولي تنها يك خدا را سزاوار پرستش مي دانستند .
حدود 14 قرن پيش از ميلاد بود كه كوششي در مصر براي ترويج فكر يكتاپرستي آغاز شد .
در اين هنگام خورشيد بعنوان خداي يگانه ، معرفي گرديد . اما اين عقيده بزودي با شكست روبرو شد . حدود 800 سال پيش از ظهور مسيح مذهب زرتشت در سرزمين فارس براي معرفي خداي يكتا و بزرگ ، بپا خاست .
يكتاپرستي واقعي آن بود كه دينهاي حضرت مسيح و موسي و پيامبر اسلام آوردند كه طبق نوشته تورات ، از آيين عبريان سرچشمه مي گرفت .