در جستجوي سياره آبيچهارده سال پس از کشف اولین سیاره فراخورشیدی و با کشف 360 سیاره بزرگ و اغلب مشتری مانند، بشر در آستانه یافتن سیاراتی هم*اندازه زمین قرار گرفته است.
[ نجوم و اخترفيزيك ]
فناوري
- چهارده سال پس از كشف اولين سياره فراخورشيدي و با كشف 360 سياره بزرگ و اغلب مشتري مانند، بشر در آستانه يافتن سياراتي هم*اندازه زمين قرار گرفته است.
عليرضا نورايي: در سال 1995 / 1374، هنگامي كه ميشل مير از دانشگاه ژنو اولين سياره فراخورشيدي (سياره*اي كه دور ستاره*اي غير از خورشيد مي*گردد) را يافت، مسيري را بنيان گذاشت كه آهنگ خود را همچنان حفظ كرده است. از آن روز تاكنون، حدود 360 سياره كشف شده است كه البته هيچ كدام با زمين يكسان نيستند.
آخرين اين سيارات گليسي 581*سي بود كه توسط همكار دكتر مير، استفان يودري در سال 2007 / 1386 كشف شد. اين سياره از سنگ تشكيل شده و در فاصله*اي از ستاره مادر در حال گردش است كه منطقا وجود آب به صورت مايع در آن قابل انتظار است. از آنجا كه ستاره مادر در قياس با خورشيد بسيار كوچك*تر و كم فروغ*تر ست، مدار گردش سياره هم بسيار كوچك*تر از مسيري است كه زمين به دور خورشيد مي*پيمايد. اما گليسي 581سي طوري در مدارش تثبيت شده كه نيمي از آن دائما بهره*مند از نور ستاره است و در عوض روي ديگر هميشه به شب دچار است، كه اين موضوع نمي*تواند نشانه خوبي براي حيات باشد.
طبق آنچه در هفته گذشته در اتحاديه بين*المللي نجوم به ستاره*شناسان اعلام شد، دو ماموريت جديد در جريان است تا به فهرست سياره*هاي داراي شرايط مورد نظر بيافزايند، يكي از دو ماموريت را فرانسويان از دسامبر 2006 / آذر 1385 آغاز كرده*اند و ديگري را آمريكايي*ها از اسفندماه گذشته. دكتر مير در اين ديدار گفت كه ماموريت فرانسوي*ها موسوم به كوروت، تاكنون 80 سياره فراخورشيدي يافته است. روند كار اين پروژه با اندازه*گيري كاهش اندك شدت نور يك ستاره در هنگامي است كه سياره مورد نظر از مقابل آن عبور مي*كند؛ پديده*اي كه در اصطلاح فني به آن گذر مي*گويند. جزئيات گذر تمامي سياره*ها به جز 7 مورد منتشر نشده بود تا اين*كه دكتر مير در اين ديدار اشاره*اي به آنها كرد.
سياراتي كه تاكنون توسط كوروت كشف شده*اند، نوعا از جرمي 30 برابر بيشتر از زمين تشكيل شده*اند و در ظاهر داراي سطي جامد و سنگي هستند. همچنين آنها با سرعت بيشتري به دور ستاره*هايشان مي*گردند و مسير گردش اغلب آنها در طول دو يا سه ماه طي مي*شود و كمتر پيش *مي*آيد كه به يك سال بكشد. اين مسئله براي آن دسته از كساني كه در آرزوي ديدن حيات در وراي كره خاكي هستند، خوشايند نيست. چنين سرعتي در گردش به اين معنا است كه سياره مذبور در فاصله كمي نسبت به ستاره* مادرش قرار گرفته و بنابراين در مدارش به سختي تثبيت شده است.
با اين حال، اخبار ديگر كوروت خيلي هم بد نيست. حدود 80 درصد از سياراتي كه دكتر مير كشف كرده، داراي خواهر هستند. وجود اين تعداد زياد از همسايه*ها اشاره به اين دارد كه سيستم*هاي سياره*اي گرايش به پايداري دارند و پايداري براي تكامل حيات مناسب است. دكتر مير سيستمي را توصيف كرد كه 5 سياره سنگي را در خود جاي داده است. آنها جرم*هايي معادل 11، 14، 26، 27 و 76 برابر زمين دارند. او صحبت*هايش را با اين ادعا به پايان برد كه: «من واقعا اطمينان دارم كه ما، سياره مشابه زمين داريم كه طي دو سال آينده پيدا خواهد شد.»
او و گروهش شايد در آينده مورد تقدير قرار گيرند. در نيمه مرداد، آژانس فضايي آمريكا، ناسا، اعلام كرد كه تلسكوپ فضايي سياره*ياب اين آژانس موسوم به كپلر هم به خوبي به انجام وظايفش مشغول است. همچنين مقاله*اي كه در نشريه ساينس توسط ويليام بروكي از مركز تحقيقات ناسا در موفت*فيلد كاليفرنيا نوشته شده بود، وجود سياره*اي مشابه مشتري را كه در سال 2007 / 1386كشف شده بود، تاييد و جزئيات دقيق*تري در رابطه با جرم و تناوب مداري سياره ارائه كرد. به علاوه، ابزارهاي تعبيه شده در كپلر نسبت به كوروت حساس*تر است، بنابراين بايد آسان*تر از پروژه فرانسوي موفق به يافتن سياره*اي هم*اندازه زمين شود.
با اين وجود، جستجوهاي فضايي از اين دست تنها راه يافتن زمين*هايي ديگر نيست. بخش ديگري از تلاش*هاي دكتر مير معطوف به استفاده از طيف*نگار هارپس است كه در رصدخانه جنوبي اروپا در لاسياي شيلي واقع است. او و همكارانش طي دو سال گذشته براي 50 شب در هر سال، هارپس را سه مرتبه در هر شب و هر مرتبه 15 دقيقه به سمت 10 ستاره* روشن وآرام مجاور نشانه مي*روند به اين اميد كه نشانه*اي از يك سياره هم*اندازه زمين در همين نزديكي*ها بيابند. اين وسيله با تشخيص لغزش كوچكي كه به هنگام عبور يك سياره از آن داده مي*شود، كار مي*كند. اين طيف*نگار هم*اينك 16 سياره را يافته است.
در همين حال، ديويد بنت از دانشگاه نوتردام در اينديانا به دنبال بهره*گيري از روشي است به نام ريزهمگرايي گرانشي كه از اين طريق سياره*هايي كه در روش*هاي ديگر از قلم افتاده*اند، مشخص شوند. او مدعي است كه با استفاده از روش او نه تنها سياره*هاي كوچك سنگي كه در فاصله*اي زياد از ستاره مادر در حال گردشند، تشخيص داده مي*شوند، كه حتي سياره*هايي كه از مدارشان خارج شده*اند هم آشكار مي*شوند. ايده اين ادعا مبتني بر تمركز روي ستاره و گزارش لحظه*هايي است كه نور آن به واسطه جاذبه سياره*اي كه از مقابلش عبور مي*كند، منحرف مي*شود. چنين نشانه*هايي هرچند سريع و نادر، ولي در عين حال قوي و عاري از اشتباهند. دير يا زود، سياره*اي به اندازه زمين خود را به بشر نشان خواهد داد؛ ولي اين*كه چقدر به زمين شبيه خواهد بود مستلزم روش*هاي ديگري است كه هنوز به كمال نرسيده*اند.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)