توضيح محرمات اعتكاف
73-بوئيدن عطريات (30) و گياهان خوشبو براى كسى كه از آن لذت مىبرد در حال اعتكاف حرام است،پس براى كسى كه حس بويايى ندارد اشكال ندارد.
74-در حال اعتكاف،خريد و فروش و بنابر احتياط واجب،هر نوع داد و ستدى،مانند اجاره و مضاربه حرام است.
75-هر چند داد و ستد در حال اعتكاف حرام است،ولى باطل كننده اعتكاف نيست.
76-اشتغال به امور دنيوى،مانند خياطى،نساجى نقاشى،مطالعه و امثال آن اشكال ندارد.
77-در حال اعتكاف مجادله در امور دنيوى و دينى در صورتى كه به قصد غلبه بر طرف مقابل و اظهار فضيلت و برترى باشد حرام است،اما اگر به قصد اظهار حق و بازداشتن طرف از طريق باطل باشد نه تنها حرام نيست،بلكه از افضل طاعات و عبادات است.
78-هر گونه استفاده شهوانى از جنس مخالف،نظير لمس،بوسه (31) و آميزش حرام است و فرقى در اين مساله بين زن و مرد نمىباشد.
79-در حال اعتكاف نگاه از روى شهوت به همسر خود اشكال ندارد،هر چند احتياط مستحب ترك آن است.
80-استمناء نيز بنابر احتياط واجب از محرمات اعتكاف شمرده شده است،هر چند از راه حلال آن،مانند بازى با همسر باشد.گر چه استمناء حرام در هر حال حرام و از گناهان بزرگ است ولى در حال اعتكاف گناهى بزرگتر است.
81-معتكف بايد روزها را روزهدار باشد و از هر كارى كه روزه را باطل مىكند،پرهيز كند و هر آنچه روزه را باطل مىكند،اعتكاف را نيز باطل مىكند.
82-اگر معتكف جماع كند اعتكافش باطل است ولى اگر يكى ديگر از محرمات را مرتكب شود، (32) احكام مفصلى دارد كه در بحث«قضا و كفاره اعتكاف»خواهد آمد.
83-بر معتكف واجب نيست از كارهايى كه بر محرم حرام است،مثل پوشيدن لباس دوخته و كندن مو از بدن و نگاه در آينه پرهيز كند،هر چند احتياط مستحب (33) است.
84-بجز مبطلات روزه،ساير محرمات،اختصاص به روز نداد،بلكه در شب نيز بايد از آنها پرهيز كند.
85-س:عطر و گلاب زدن يا بو كردن عطر و گلاب اعتكاف را باطل مىكند يا خير؟
آية الله تبريزى:استعمال عطر و گلاب چنانچه مستلزم بو كردن آن باشد،هر چند بر معتكف حرام است لاكن بطلان اعتكاف از جهت آن محل اشكال است و اگر معتكف در روز سوم اين كار را كرده بايد اعتكافش را تمام كند.
آية الله سيستانى:بو كردن آنها اعتكاف را باطل مىكند.
آية الله بهجت:اگر با تلذذ باشد بنابر احتياط باطل مىشود و احتياط واجب در صورت وجوب اعتكاف [آن است كه]آن را تمام كند و سپس قضا نمايد.
86-س:آيا در صورت نياز مىتواند خريد و فروش نمايد؟آيا توكيل يا نقل به غير بيع لازم است (يعنى به شخص ديگرى وكالت دهد تا از طرف او خريد و فروش كند يا به غير خريد و فروش،مثلا با قرض يا بخشش نقل و انتقال كنند.)؟
آية الله مكارم:در صورت عدم امكان توكيل يا نقل به غير بيع اشكالى ندارد.
آية الله بهجت:در صورت اضطرار براى حاجتخودش مانعى ندارد.
87-س:ارتكاب سهوى محرمات اعتكاف چه حكمى دارد؟
آية الله فاضل لنكرانى:ارتكاب سهوى سائر محرمات غير از جماع ضرورى به اعتكاف نمىزند.
آية الله مكارم:خالى از اشكال نيست.
آية الله بهجت:ارتكاب سهوى،حرام و مبطل نيست.
قطع اعتكاف
88-براى شناختحكم قطع اعتكاف بايد اقسام آن را شناخت.
اقسام اعتكاف:
واجب معين: پس از شروع قطع آن جايز نيست.
واجب موسع :پس از تكميل دو روز، قطع آن جايز نيست.
مستحب: پس از تكميل دو روز، قطع آن جايز نيست.
توضيح:
اگر اعتكاف،واجب معين باشد،يعنى وقت مشخص داشته باشد،مثلا نذر كند از 21 تا 26 ماه رمضان در مسجد معتكف شود،همين كه اعتكاف را شروع كرد اتمام آن واجب و قطع آن غير جايز است.
و اگر اعتكاف،واجب موسع باشد،يعنى وقت آن وسعت دارد،مثلا نذر كرده باشد كه امسال،يا در اين ماه سه روز معتكف شود،يا اعتكاف مستحب باشد،تا قبل از تكميل دو روز مىتواند آن را رها كند،مثلا در روز اول،شب اول يا روز دوم،ولى اگر اعتكاف را رها نكرد و در مسجد ماند تا غروب روز سوم در اين صورت،بر او واجب است كه اعتكاف را كامل كند و روز سوم را بماند.
89-انسان مىتواند از آغاز،هنگام نيت،شرط كند كه اگر مشكلى پيش آمد-مثلا بگويد اگر هوا سرد شد-اعتكاف را رها مىكنم،در صورت پيش آمدن مانع،رها كردن اعتكاف اشكال ندارد،حتى در روز سوم.
90-در اعتكاف نذرى،انسان مىتواند هنگام خواندن صيغه نذر شرط كند كه اگر مانعى پيش آمد اعتكافم را رها كنم.
91-س:آيا معتكف مىتواند به هنگام نيت اعتكاف شرط كند كه هر زمان خواست از اعتكاف خود رجوع كند؟اگر بعد از نيتحكم شرط خود را ساقط نمود،آيا شرط او ساقط مىشود يا خير؟
آية الله تبريزى:مىتواند شرط كند و با اسقاط ساقط نمىشود.
92-س:اگر شرط رجوع در وقت نذر كردن براى اعتكاف باشد چه حكمى دارد؟
آية الله تبريزى:مثل شرط كردن در زمان نيت اعتكاف است و چنانچه اعتكاف را به عنوان وفاء به نذر مزبور انجام دهد،حتى در روز سوم مىتواند رجوع كند.
قضاء و كفاره اعتكاف
قضاء
93-اگر در حال اعتكاف جماع كند-عمدا باشد يا سهوا (34) پس اگر اعتكاف،واجب معين باشد، بايد قضاى آن را بجا آورد.و اگر واجب غير معين باشد،بايد آن را از سر بگيرد.
94-اگر يكى ديگر از محرمات اعتكاف را سهوا انجام دهد (35) و اعتكاف:
واجب معين باشد:بنابر احتياط واجب بايد اعتكاف را به پايان ببرد و قضاى آن را بجا آورد.
واجب غير معين باشد:اگر در دو روز اول باشد بايد اعتكاف را از سر بگيرد و اگر روز سوم باشد،اعتكاف را به پايان ببرد و از سر بگيرد.
اگر اعتكاف مستحب را بعد از روز دوم باطل كند،بايد (36) قضاى آن را بجا آورد.ولى اگر قبل از اتمام روز دوم باطل كند،چيزى بر عهده او نيست.
95-واجب نيست قضاى اعتكاف را فورا (37) بجا آورد،گر چه احتياط مستحب است.
96-س:اگر كسى نذر كند ايام معينى را معتكف باشد و از آن ايام معين تخلف نمايد-يك روز يا بيشتر-آيا قضاء بر او واجب استيا خير؟
آية الله تبريزى:بنابر احتياط،قضاى آن واجب است.
كفاره
97-اگر اعتكاف واجب را با آميزش(جماع)باطل كند،كفاره واجب است و در ساير محرمات كفاره نيست،هر چند احتياط مستحب است.
98-اگر در دو روز اول اعتكاف مستحب آميزش كند و اعتكاف را رها نكند بنابر احتياط واجب كفاره لازم است.
99-كفاره بطلان اعتكاف،مانند كفاره روزه ماه رمضان است،يعنى،بايد:
-دو ماه روزه بگيرد.
-يا به 60 مسكين،طعام بدهد.
-يا يك برده را آزاد كند.
100-احتياط مستحب است (38) كه اگر ممكن استيك برده آزاد كند و در صورت ناتوانى دو ماه روزه بگيرد و چنانچه نتواند روزه بگيرد،به 60 فقير طعام بدهد.
«و الحمد لله اولا و آخرا»
پىنوشتها:
1.آية الله سيستانى:ايمان شرط صحت اعتكاف نيست،هر چند در استحقاق ثواب معتبر است.
آية الله مكارم:ايمان شرط قبول اعتكاف است نه صحت آن.
شرط ايمان در فتاواى حضرت آية الله صافى ذكر نشده است.
2.آية الله گلپايگانى:اعتكاف به نيابت از زنده بنابر احتياط واجب
صحيح نيست.
آية الله مكارم:اعتكاف به نيابت از ديگرى،زنده يا مرده،به قصد رجاء اشكال ندارد.
حكم اعتكاف به نيابت از زنده در فتاواى حضرت آية الله صافى ذكر نشده است.
3.آية الله مكارم:روزه استيجارى بنابر احتياط واجب كفايت نمىكند.
آية الله فاضل:بنابر احتياط واجب،روزه براى ديگرى خواه استيجارى باشد يا مثلا قضاى روزه پدر كه پسر بزرگتر واجب استباشد اگر اعتكاف براى همان كسى كه برايش روزه مىگيرد نيست كفايت نمىكند.
4.آية الله فاضل:اگر نذر كرده باشد كه ايام معينى معتكف شود نمىتواند براى آن ايام روزه استيجارى قبول كند.
5.آية الله گلپايگانى:مگر آنكه هر دو روزه را قصد كند كه در اين صورت،اعتكافش صحيح است هر چند به جهت مخالف با نذر گناه كرده است.نظر حضرت آية الله صافى به دست نيامد.
6.آية الله اراكى:نسبتبه دو روز اول اجازه لازم است.
7.آية الله گلپايگانى،آية الله صافى:اجازه لازم است و اگر موجب از بين رفتن حق او نباشد، اجازه او براى اعتكاف لزومى ندارد ولى بدون اجازه شوهر نمىتواند از خانه بيرون رود.بنابر اين جايز بودن اعتكاف بستگى به اجازه شوهر دارد و چنانچه اجازه ندهد،اعتكاف باطل است.
آية الله سيستانى:اگر توقف او در مسجد بدون اجازه شوهر حرام باشد،اعتكافش باطل است.
آية الله خويى:اگر منافات با حق شوهر داشته باشد اجازه او لازم است و اگر منافات نداشته باشد و روزه او مستحبى باشد،بنابر احتياط واجب باز هم اجازه لازم است.
8.آية الله گلپايگانى:بنابر احتياط واجب،ولى اگر فرزند را نهى كنند و مخالفتبا آنان سبب اذيت و آزارشان باشد اعتكاف باطل است.
9 آية الله اراكى:نسبتبه فرزند اجازه والدين شرط است و نسبتبه زن اجازه شوهر بنابر احتياط واجب لازم است.
10.آية الله خويى،آية الله سيساتى:بنابر احتياط واجب تا مغرب.
آية الله مكارم:تا غروب آفتاب.
11.آية الله خويى،آية الله سيستانى:اگر همين اعتكاف مستحبى معروف را نذر كرده باشد باطل است،ولى اگر اين اعتكاف نباشد،مثلا مقصودش ماندن در مسجد باشد،صحيح است.
12.در روايتى آمده است،اعتكاف تنها در مساجدى صحيح است كه پيامبر يا وصى پيامبر در آن نماز جماعتخوانده باشد و در دو مسجد اول پيامبر صلى الله عليه و آله و حضرت على عليه السلام و در دو مسجد ديگر حضرت على عليه السلام نماز جماعتخواندهاند و اعتكاف در مسجد جامع نيز در برخى روايات ديگر آمده است(وسائل الشيعه،ج 7،ص 406).
13.آيات عظام،خوئى،گلپايگانى،اراكى ،سيستانى،صافى،مكارم:اعتكا � در مسجد جامع نيز صحيح است هر چند احتياط آن است كه در يكى از آن چهار مسجد معتكف شود.
14.آية الله خويى:هر چه با حال جنابت در مسجد توقف كند،جزء اعتكاف نيست.
15.آيات عظام گلپايگانى،اراكى،صافى:بناب � احتياط واجب اعتكافش باطل است.
آية الله خويى:اگر جاى كسى را غصب كند اعتكافش اشكال دارد ولى اگر بر فرش غصبى بنشيند اعتكاف باطل نيست.
آية الله مكارم:به احتياط واجب،اعتكافش باطل نيست.
16.نظر آية الله صافى در اين مساله به دست نيامد.×
17.آية الله سيستانى:يا اطمينان حاصل شود.
18.آيات عظام خويى،فاضل،مكارم:يك نفر عادل هم بگويد كفايت مىكند.
19.آية الله گلپايگانى،آية الله اراكى:به هر حال،حكم حاكم كفايت مىكند.
آية الله مكارم:حكم حاكم بنابر احتياط واجب كافى نيست.
20.آية الله سيستانى:در صورتى كه نشانهاى بر اينكه جزء مسجد است وجود داشته باشد حكم مسجد را دارد.
آية الله صافى:افزودههاى مسجد،تا معلوم نشود جزء مسجد استحكم مسجد را ندارد.
21.آية الله سيستانى:اگر نشانهاى بر مسجد بودن آن وجود نداشته باشد.
آية الله مكارم:مگر آنكه ظاهر حال دلالت داشته باشد كه جزو مسجد است.
22.آية الله مكارم:اعتكاف در دو مسجد متصل به هم اشكال ندارد.
23.آية الله مكارم:اعتكاف باطل نيست و ادامه آن را در مسجد ديگرى به پايان ببرد.
24.آية الله مكارم:به حاشيه مساله قبل مراجعه شود.
25.آيات عظام اراكى،گلپايگانى،خويى:خارج شدن از مسجد براى شركت در تشييع جنازه مطلقا جايز است.
26.آية الله اراكى،آية الله خويى:براى شركت در نماز جماعت نيز مىتواند از مسجد خارج شود.
آية الله سيستانى:در صورتى كه ناچار باشد بيرون رود.
27.آيات عظام،خويى،گلپايگانى،اراكى :و زير سايه راه نرود.
آية الله صافى:بنابر احتياط واجب زير سايه راه نرود و مطلقا زير سايه ننشيند.
28.آية الله مكارم:انتخاب نزديكترين راه واجب نيست،مگر آنكه اختلاف دو راه بسيار زياد باشد.
20.آية الله خويى،آية الله سيستانى:باطل است.
آية الله گلپايگانى:بنابر احتياط واجب باطل است.
30.آية الله سيستانى،آية الله مكارم:نسبتبه عطريات لذت بردن معتبر.
نيست،پس اگر بوى آن را احساس كند،هر چند لذت نبرد حرام است.
آية الله فاضل:اگر بو را احساس مىكند ولى لذت نمىبرد،بنابر احتياط واجب بايد پرهيز كند.
31.آيات عظام خويى،مكارم،سيستانى،صافى:ل �س و بوسه،بنابر احتياط واجب حرام است.
32.آية الله خويى،آية الله اراكى:در غير جماع اگر سهوا باشد اعتكاف.
باطل نيست.
آية الله گلپايگانى،آية الله مكارم:بنابر احتياط واجب اعتكاف باطل است.
آية الله سيستانى:جماع نيز حكم ساير محرمات را دارد.
33.آية الله مكارم:نسبتبه نپوشيدن لباس دوخته و پوشيدن لباسى مانند لباس احرام، احتياط مستحب نيستبلكه بهتر است نپوشند،چون خلاف عمل افراد متشرع و ممكن است گمان بدعت نيز داشته باشد.
34.آيات عظام گلپايگانى،خويى،اراكى:اگر در اعتكاف واجب،سهوا جماع كند،بنابر احتياط واجب،اعتكاف را دوباره انجام دهد.
35.آية الله گلپايگانى:احتياط در تمام موارد ترك نشود.×
36.آية الله سيستانى:بنابر احتياط واجب.
37.آية الله سيستانى:ولى به قدرى تاخير نيندازد كه سهل انگارى به شمار آيد.
38.آية الله خويى:بلكه واجب استبه همين ترتيب عمل كند.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)