تثبیت هویت دینی با تفکر انتقادی -'-

[size=small]کاربرد در مشاوره و روان درمانی
انسانی که به سوالات اساسی خود در دوران نوجوانی توجه کرده و پاسخ آنها را یافته است، هویتی شکل گرفته دارد و با توجه به این هویت، مسیرهای مختلف زندگی خود را تعیین می کند.به همین دلیل در تنگناهای مختلف و مشکلاتی که عبور از این تنگناها برایش ایجاد می کند، می تواند راه حل های مناسب و خوبی بیابد.

در مقابل، انسانی که هنوز هویت مشخص پیدا نکرده است، در خیلی از گذرگاه های مهم زندگی دچار تشویش و نگرانی می شود و نمی تواند تصمیم مناسبی بگیرد. چنین افرادی، وقتی در مواجهه با مشکلات مختلف یا در تصمیم گیری های اساسی زندگی، به تشویش و سردرگمی خود پی می برند، برای رهایی از این حالت، نزد مشاور یا روان شناس می روند تا از او کمک بخواهند.


حال اگر مشاور یا روان شناس به مسائل ومفاهیم مربوط به هویت، آگاهی داشته باشد، بسیار سریع تر و آسان تر می تواند تشخیص دهد که آیا علت مراجعه فرد، سردرگمی و نداشتن هویتی مشخص است یا مراجع هویت خود را تاحدی به دست آورده است و نیاز به راهنمایی بیشتر و تکمیل مسیر خود دارد یا این که شخص مراجعه کننده هویت شکل گرفته ای دارد و آن چه از عهده مشاوره بر می آید، صرفا کمک به تصمیم گیری مناسب اوست.


در این راستا لازم است مشاور خود، از مهارت های تفکری انتقادی برخوردار باشد و بتواند بدرستی میزان بهره مندی افراد از این نوع تفکر را در زندگی عملی، تشخیص دهد و در صورت امکان آن را افزایش دهد. همچنین پرداختن به هویت دینی، مستلزم آن است که مشاور، خود، هویت دینی با ثبات و دست یافته ای داشته باشد، تا بتواند در این جهت گام بردارد.
بر این اساس گزینش و آموزش مشاوران، بخصوص در حوزه های مربوط به نوجوانان و جوانان ونیز در بحث هویت یابی، نیازمند ملاک های خاصی است.در راستای مطالب طرح شده و بخصوص در زمینه هویت نوجوانان و جوانان پژوهش هایی انجام شده است.

برخی از این تحقیقات، نشان می دهد جوانانی که قادر به تفکر در ابعاد پیچیده هستند، بهتر از دیگران می توانند مسائل مربوط به هویت را حل کنند و دچار بحران هویت نشوند.همچنین مطالعه کیفی انجام شده، نشان می دهد افرادی که از مهارت تفکر انتقادی برخوردار بوده اند به هویت دینی تثبیت شده تری دست یافته اند.
این پژوهش ها نشان داده است عملکرد افراد مسلمان (بخصوص افرادی که برای نوجوان مرجع قدرت محسوب می شوند) و عوامل اجتماعی دیگر، مانند رسانه ها(فیلم، ماهواره، اینترنت و...) در چگونگی شکل گیری هویت دینی نوجوانان تاثیر بسزایی دارد.

با توجه به نتایج این پژوهش ها و نیز تایید سایر مطالعات مبنی بر تاثیر شکل یافتگی هویت در سلامت روان نسل جوان و تاثیر عوامل اجتماعی مختلف در ایجاد بحران هویت، به نظر می رسد لازم است این موضوع، در سیستم آموزشی و پرورشی و نیز در امر مشاوره و روان درمانی مورد توجه قرار گیرد.


با توجه به مباحث طرح شده در این مقاله، این سوالات طرح می شود که آیا با پرورش تفکر انتقادی می توان تاثیر عوامل اجتماعی موثر بر شکل گیری هویت را کنترل کرد، به طوری که نوجوان بتواند در مواجهه با نظرات و داده های مختلف، آنها را ارزیابی کرده، به انتخاب صحیح دست زند؟
همچنین از چه راههایی می توان مفاهیم دینی را در اختیار نوجوان قرار داد، به طوری که بتواند آنها را مورد ارزیابی قرار دهد و انتخاب کند؟
منبع: روزنامه جام جم[/size]