ترکان دنيا در وسعتي از سيبري تا بالکان عمدتا در کشورهاي قزاقستان، ازبکستان ، قرقيزستان ، ترکمنستان ، روسيه، چين ، جمهوري آذربايجان، افغانستان ،ايران ، ترکيه و عراق زندگي مي کنند. بنا به لينگواسفر در سال 2000 خانواده زبانهاى ترکى، زبان تقريباً 150 ميليون نفر در آسيا و اروپا وشاخه ترکى جنوبي (شامل سه لهجه عمده : ترکي آناتولي ، ترکى آذربايجاني و ترکي ترکمنى) زبان اقلا 98 ميليون نفر در خاورميانه، قفقاز، آسياى ميانه و شبه جزيره بالکان- اروپا بوده است. در همين سال زبان فارسى (سه لهجه عمده آن: فارسى (ايران)، درى (افغانستان) و تاجيکى( زبان تقريباً ٤٠ ميليون نفر در خاورميانه و آسياى ميانه بوده است. در حال حاضر 28 لهجه يا زبان ترکي در مناطق مختلف زبان رسمي مردم بوده و در حدود 20 لهجه يا زبان ترکي داراي کتابت و ادبيات کتبي مي باشد.
تاريخ ترکان و زبان ترکي
علاوه بر زبان سومري که در برخي محافل زبانشناسي به عنوان ريشه زبان ترکي (يا پروترک) مطرح است، مراحل ديگر تکوين زبان ترکي شامل دوران ترکي اوليه (شامل ترکهاي هون، بلغار، پچنه ک و خزر) از قبل از ميلاد تا قرن ششم ميلادي، ترکي قديم (دوران گوک ترک و اويغورها) از ششم تا هشتم ميلادي ، ترکي ميانه (شامل ترکي مشترک آسياي ميانه و ترکي غربي يا سلجوقي) از قرن دهم تا شانزدهم ميلادي وترکي جديد (شامل ترکي عثماني ، آذربايجاني ، جغتايي-اوزبکي و…) از قرن شانزدهم تا عصر جديد مي باشد. به نظر بعضي محققين کلمه ترک نام قبيله موسس حکومت گؤک ترک در 552 ميلادي یعنی شخص آشینا بوده است و از آن زمان به کل ملتی که به زبان آنها سخن می گفتند منسوب شده است .