كارنامه رسمي از مسكن مهر
وزارت مسكن گزارشي از روند پيشرفت مسكن مهر منتشر كرده كه ارقام موجود در آن از رشد تصاعدي ساخت‌وساز در پروژه‌هاي 99 ساله حكايت مي‌كند. به طوري كه از 980 هزار متقاضي واجد شرايط نهايي مسكن مهر، 450 هزار نفر موفق به دريافت پروانه ساخت شده‌اند و 200 هزار واحد مسكوني نيز در مرحله فونداسيون قرار دارد. در كارنامه مسكن مهر عمده پيشرفت پروژه‌ها در5 ماه اخير به ثبت رسيده است. دولت تاكنون معادل 10 هزار ميليارد تومان، زمين رايگان به پروژه مسكن مهر اختصاص داده است.


تغيير سياست دولت در مسكن مهر از «واگذاري زمين؛ يعني تامين مسكن مردم» به «ساخت مسكن؛ سپس تحويل به مردم»، باعث شده پروژه‌هاي 99 ساله در اغلب شهرهاي كشور با ورود به مرحله ساخت‌وساز از رشد قابل ملاحظه‌اي نسبت به دو سال قبل برخوردار شود.
وزارت مسكن گزارش تازه‌اي از كارنامه مسكن‌مهر منتشر كرده كه اعداد و ارقام موجود در آن، از رشد تصاعدي عمليات ساخت‌وساز روي زمين‌هاي «99ساله» و مضمون آن، از هزينه‌هايي كه دولت تاكنون براي پروژه مسكن مهر متحمل شده، حكايت دارد. در اين گزارش عنوان شده، 980 هزار نفر متقاضي نهايي واجد شرايط در صف مسكن مهر قرار دارند كه تاكنون به نيمي از آنها مجوز ساخت داده شده و 200 هزار نفر نيز عمليات اوليه احداث واحد مسكوني را شروع كرده‌اند.
در گزارش جديد وزارت مسكن كه توسط سازمان ملي زمين منتشر شده، عملكرد دولت‌ها در سال‌هاي 68 تا 84 مورد نقد فني قرار گرفته و براي مقايسه اين عملكرد با آنچه دولت فعلي در حوزه مسكن انجام داده، به هزينه‌هاي مسكن مهر اشاره شده و آمده است: «دولت براي واگذاري رايگان زمين‌هاي 99 ساله به مردم تاكنون 10 هزار ميليارد تومان هزينه كرده است؛ اما در سال‌هاي برنامه اول و چهارم توسعه، مهمترين شاخص بخش مسكن افزايش قيمت زمين و مسكن و خارج ماندن بخش قابل ملاحظه‌اي از گروه‌هاي كم‌درآمد از بازار مسكن بوده است.»
ختم ماجراي «5/1 ميليون» در مسكن مهر
كارنامه مسكن مهر در گزارش اخير وزارت مسكن، نشان مي‌دهد ماجراي ساخت 5/1 ميليون واحد مسكوني كه در گذشته مطرح و كلي هم وعده‌هاي تبليغاتي براي آن شده بود، وجود خارجي ندارد. طبق اين گزارش، به جاي 5/1 ميليون نفر، فقط 980 هزار نفر واجد شرايط نهايي شناخته شده‌اند و برنامه‌ريزي‌ها براي تامين مسكن مهر اين تعداد نفر درحال انجام است.
در پروژه مسكن مهر، تاكنون زمين‌هاي 99 ساله 900 هزار نفر تامين شده، براي 442 هزار واحد مسكوني پروانه ساخت صادر شده، 200 هزار واحد در مرحله پي‌ريزي قرار گرفته و حدود 11 هزار واحد در مرحله نازك‌كاري قرار دارد.
ارقام فوق ظاهرا آن‌چنان نشاني از رشد صعودي ندارد؛ اما مقايسه آنچه طي 5 ماه اخير در اين پروژه اتفاق افتاده با عملكرد دوسال گذشته، روشن شدن موتور مسكن مهر را تاييد مي‌كند.
از ابتداي شهريورماه امسال تاكنون، صدور مجوز ساخت مسكن مهر 50 درصد و پي‌ريزي واحدهاي مسكوني 150 درصد نسبت به قبل رشد داشته است. به عبارت ساده‌تر تا پايان دولت نهم فقط عمليات ساخت 80 هزار واحد مسكوني مهر شروع شده بود؛ اما در 5 ماه اخير، اين رقم به 200 هزار واحد رسيده است.
تسهيلات بانكي چه مي‌گويد
رشد تصاعدي در پيشرفت مسكن مهر، در آمار پرداخت تسهيلات بانكي نيز مشخص است. روند پرداخت تسهيلات 15 ميليون توماني به تعاوني‌هاي مسكن مهر نشان مي‌دهد در بهار، تابستان و پاييز 88، ميزان پرداختي به ترتيب 30 درصد، 33 درصد و 113 درصد نسبت به فصل ماقبل رشد داشته است. به طوري كه در بهار 11هزار، در تابستان 15هزار و در پاييز امسال 37هزار فقره وام مسكن مهر توسط بانك‌ها به متقاضيان پرداخت شد.
وزارت مسكن: چقدر هزينه كرديم؟
وزارت مسكن ارزش ريالي آنچه طي دو سال گذشته تحت عنوان زمين 99 ساله به مردم واگذار شده است را 10 هزار ميليارد تومان برآورد كرده است كه با توجه به اختصاص 11 هزار هكتار زمين براي مسكن مهر در اين مدت، مشخص مي‌شود هر متر مربع از زمين‌هايي كه دولت بدون دريافت قيمت آن به‌صورت رايگان و اجاره بلندمدت به مسكن مهر اختصاص داده، حدود 100 هزار تومان بوده است.
گوشه‌هايي از گزارش جديد وزارت مسكن كه توسط سازمان ملي زمين و مسكن براي اعلام كارنامه مسكن مهر منتشر شده، به نقد سياست‌هاي دولت‌هاي قبل‌از انقلاب در حوزه تامين مسكن مردم پرداخته شده است. از جمله اينكه، عنوان شده مهمترين مشخصات بخش مسكن در سال‌هاي 68 تا 84 (دولت‌هاي سازندگي و اصلاحات)، افزايش قيمت زمين و مسكن و خارج ماندن بخش قابل ملاحظه‌اي از گروه‌هاي كم‌درآمد از بازار مسكن بوده است.
سازمان ملي زمين در گزارش تازه منتشر شده خود، درباره عملكرد دولت در سال‌هاي 68 تا 84 تصريح كرده است: در آن زمان گرايش عمده به سمت واگذاري زمين به شكل آماده‌سازي شده بوده و عمدتا به سمت افزايش سهم انبوه‌سازي تمايل داشته است؛ اما در سال 84 وزارت مسكن مكلف شد با هدف تامين مسكن كم‌درآمدها طرح حق‌بهره‌برداري بلندمدت يا 99 ساله از زمين را به اجرا بگذارد.
جزئيات سياست تغيير
به گزارش دنياي‌اقتصاد، در دوره اول از طرح مسكن مهر كه در دولت نهم اتفاق افتاد، سياست به گونه‌اي بود كه فقط زمين‌ به‌صورت رايگان به تعاوني‌هاي مسكن واگذار شود؛ اما اينكه، تعاوني‌ها چگونه زمين را به مسكن تبديل كنند و در جريان اين تبديل با چه مشكلاتي روبه‌رو خواهند شد، مشخص نبود و سراسر ابهام داشت.
آن زمان دولت از ورود به مرحله ساخت‌وساز به عنوان سخت‌ترين مرحله از پروسه صاحب‌خانه كردن مردم، پرهيز مي‌كرد كه البته نتايج چنين رويكردي در كارنامه‌هاي قبلي مسكن مهر كاملا مشخص است.
اما در اواخر عمر دولت قبلي، نقدها به سياست مسكن مهر و اينكه چرا دولت به جاي سازنده‌ها يا همان انبوه‌سازها، براي تامين مسكن مردم با تعاوني‌ها طرف شده، باعث شد براي بهبود اوضاع اين طرح ملي، انبوه‌سازان به پروژه دعوت شوند.
در شروع به كار وزارت مسكن در دوره جديد، سياست «ساخت مسكن مهر و سپس تحويل به مردم» به‌صورت جدي در دستور كار قرار گرفت و پيگيري‌هاي 6 ماهه نتايج اميدواركننده‌اي به ثبت رسانده است.
گفته مي‌شود مسوولان وزارت مسكن، اكنون به واگذاري زمين رضايت ندارند و با تفاهمي كه با انبوه‌سازان در هر استان انجام داده‌اند، مقرر شده كليه پروژه‌هاي 99ساله از طريق سازنده‌هاي صاحب صلاحيت بدون اتلاف بيش‌از اندازه وقت ساخته و تحويل متقاضيان شود.
07 01
07 02


روايت سازمان ملي زمين از عملكرد دولت‌هاي 68 تا 84
فريد قديري
ليلا درخشان
دنياي اقتصاد