Nike Ajax اولین موشک عملیاتی پدافند هوایی در دنیا به حساب می آید و اصلیت آن به زمان پس از جنگ جهانی دوم برمیگردد یعنی زمانی که ارتش آمریکا کاملا این مسئله را درک کرده بود که تنها راه حفاظت از آسمان در برابر پرنده ها و به خصوص بمب افکن هایی که در آینده وارد خدمت مشوند و در ارتفاع زیادی پرواز میکنند و دارای سرعتی بیشتر از نمونه های فعلی هستند موشک های هدایت شونده پدافندی است.
برای طراحی و تولید این موشک شرکت Western Electric پیمانکار اصلی در مورد طراحی سیستم موشکی (پرتاب و هدایت) XSAM-G-7 و شرکت Douglas به عنوان پیمانکار اصلی ساخت بدنه موشک انتخاب شد.
اولین شلیک که به صورت غیر هدایت شونده بود در سال 1946 انجام گرفت اما مشکلات موجود در بوستر های راکتی (8 بوستر راکتی در اطراف موشک اصلی برای شتاب بخشیدن به حرکت آن وجود داشتند) برنامه را به تاخیر انداخت تا اینکه در سال 1948 و پس از صرف 2 سال وقت و هزینه مسئولین به این نتیجه رسیدند که به جای 8 بوستر کوچک از یک بوستر بزرگ در زیر موشک استفاده شود تا هنگامی که سوخت بوستر راکتی تمام شد موتور موشک اصلی که از نوع Bell بود و از سوخت مایع استفاده میکرد و برای هدایت از پره های نوک دماغه اش بهره میبرد روشن شود.
در نهایت اولین تست موفقیت آمیز این موشک در نوامبر سال 1951 به وقوع پیوست و این موشک توانست با موفقیت کامل یک هدف پرنده از نوع QB_17 (نمونه کنترل از راه دور بمب افکن B_17) را در آسمان رهگیری و منهدم نماید.
اولین موشک از این سری که در ابتدا SAM-A-7 نام گرفت در سال 1952 از خط تولید خارج شد و اولین سایت پدافندی این موشک 2 سال بعد یعنی 1952 کاملا عملیاتی گردید ؛ در این زمان طبق نامگذاری استاندارد ارتش نام M1 برای آن انتخاب شد اما برای آنکه با پروژه های دیگر از جمله MIM-14 Nike Hercules که Nike B و LIM-49 Nike Zeus که Nike II نام داشت اشتباه گرفته نشود Nike I نامیده شد و در نهایت در 15 نوامبر سال 1956 به عنوان Nike Ajax معرفی گردید.
این موشک از یک سیستم راداری به عنوان LOPAR (رادار کم قدرت جمع آوری اطلاعات) استفاده میکرد که اهدافی که پتانسیل خطر را داشتند در راه دور شناسسایی و انتخاب میکرد و اطلاعا را به واحدد TTR یا رادار تعقیب اهداف منتقل میکرد که در صورت متخاصم شناخته شدن هدف موشک به سمت آن شلیک میشد که این موشک توسط واحد MTR که وظیفه کنترل مسیر موشک تا هدف را بر عهده داشت ، هدایت میشد.
با استفاده از اطلاعات حاصله که توسط سیستم های TTR و MTR به8 دست می امد یک کامپیوتر مسیر را برای رهگیری موشک محاسبه میکرد و مسیر مناسب را جهت این امر به سیستم کنترل موشک اطلاع میداد و هنگامی که موشک در فاصله مناسب از هدف قرار میگرفت سرهای جنگی آن که از نوع ترکش شونده بودند ( در نوک ، دم و مرکز موشک جاسازی شده بودند) با فرمان کنترلر زمینی منفجر میشد و قدرت این انفجار برای به زیر کشیدن هر بمب افکنی (حتی B_29 که به ابر دژ معروف بود) کافی بود.
اما یکی از بزرگترین نقاط ضعف این سیستم موشکی این بود نمیتوانست همزمان با چند هدف درگیر شود و تنها قدرت درگیری با یک هدف را داشت به علاوه هیچ دیتا لینکی بین سایت های مختلف این موشک برای تبادل اطلاعات وجود نداشت که به وسیله آن چند سایت قدرت درگیری با یک هدف واحد را داسته باشند ولی این مشکلات به زودی با ارائه سیستم هدایت و فرمان Martin AN/FSG-1 ملقب به Missile Master که توانایی انتقال خودکار اطلاعات و روند رهگیری را داشت ، حل شد.
از دیگر مشکلات این سیستم پدافندی میتوان به نوع سوخت موتور آن اشاره کرد که علاوه بر دردسر ساز بودن بسیار سمی هم بود همچنین اندازه این سیستم (موشک و رادار ها و سایر اجزای آن) بسیار بزرگ بود و منطقه وسیعی را اشغال مینمود به گونه ای که فقط میشد از آن به عنوان سیستم پدافندی ثابت استفاده کرد و به هیچ وجه پتانسیل تبدیل شدن به سیستم پدافندی متحرک را نداشت.
در سال 1958 تقریبا 200 سایت پدافندی مجهز به این موشک در خاک ایالات متحده وجود داشت که بعدا با نوع پیشرفته تر MIM-14 Nike Hercules جایگزین گردید و آخرین سایت پدافندی Nike Ajax نیز در اواخر سال 1963 از خدمت بازنشسته شد..
البته در سال 1963 به دلیل اعمال سیستم هماهنگ نامگذاری توسط وزارت دفاع آمریکا نام این سیستم به MIM 3A تغییر پیدا کرد که این عبارت به معنای موشک رهگیر متحرک Mobile Intercept Missile بود اما در حقیقت متحرک بودن این سیستم بیشتر تئوری بود تا عملی.
در نهایت تعداد 16000 تیر از این موشک ساخته شد و علیرغم اینکه در سال 1963 در آمریکا از خدمت بازنشسته شد ولی در پایگاه های خارجی و همچنین توسط متحدان این کشور تا سالیان زیادی به خدمت ادامه داد.
مطالب مرتبط :
موشک پدافند هوایی RIM-2
سیستم پدافند موشکی S-200/SA-5 Gammon خصوصيات
عملكرد:موشک پدافند هوایی
كشور سازنده: آمریکا
شرکت سازنده: Western Electric
طول: 6.40 متر (موشک) و 4.21 متر (بوستر)
قطر: 30 سانتیمتر
وزن: 450 کیلوگرم (موشک ) و 660 کیلوگرم (بوستر)
برد :48 کیلومتر
سقف پروازی: 21300 متر
سرعت: 2.3 ماخ
پیشرانه: یک موتور راکتی سوخت مایع مدل Bell با کشش 11.6 کیلونیوتن
بوستر: راکتی سوخت جامد از نوع Allegheny Ballistics Lab. M5 با کشش 246 کیلونیوتن
كلاهك: انفجاری شدید و ترکش شونده با وزن 5.44 کیلوگرم (در نوک) و 81.2 کیلوگرم در مرکز و 55.3 کیلوگرم (در دم) موشک
سال ورود به خدمت:1954
●منبع:http://www.designation-systems.net/dusrm/m-3.html
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)