کودکان ما گاهی به بیماری هایی مبتلا می شوند که براساس برخی تصورات اشتباه، خانواده ها خیلی آنها را جدی نمی گیرند و برای درمان آنها به داروهای خانگی و گیاهی متوسل می شوند، در صورتی که با پیشرفت علم پزشکی روش هایی برای این دسته از بیماری ها وجود دارد که به تسریع درمان کودک کمک شایانی می کند.
خروسک یا التهاب حنجره از جمله این بیماری هاست که به گفته یک پزشک متخصص کودکان با برخی روشها می توان به سرعت از تنگی نفس کودک جلوگیری کرد.
خروسک چیست؟
نای یا تراشه لوله ای به اندازه ۱۱تا ۱۳ سانتیمتر است و ارتباط دهنده اصلی حنجره به ریه هاست. بیماری خروسک (کروپ) که یکی از شایع ترین عفونت های دستگاه تنفس است، حنجره، طناب های صوتی و بخصوص نای را درگیر ساخته و سبب تنگی راه های هوایی فوقانی می شود.
دکتر راما نقشی زادیان، متخصص کودکان در گفت وگو با «جام جم» در این باره می گوید: بیماری خروسک در واقع التهاب و تنگ شدن حنجره و راه هوایی اصلی منتهی به ریه ها ( نای) است که موجب سخت شدن تنفس یا سرفه می شود؛ با وجود این که خروسک یک بیماری ساده و خفیف است، اما در صورتی که مشکل تنفسی برای کودک ایجاد کند به درمان سریع نیاز دارد.
وی می افزاید: این بیماری مسری است و بیشتر در فصل زمستان و اوایل بهار بروز می کند.
نشانه ها
این بیماری معمولا چند روز بعد از سرماخوردگی و با علائمی شبیه به آن آغاز می شود.
دکتر نقشی زادیان می گوید: علامت کلاسیک خروسک، صدای خشن، استریدور (خرخر شدید) و تنفس سخت به همراه سرفه هایی شبیه بانگ خروس است؛ سرفه ها معمولا طی ۲یا ۳ روز تشدید شده و اغلب در نیمه های شب و اوایل صبح رخ داده و چند ساعت نیز ادامه دارند.
نباید فراموش کرد که هرچند این سرفه ها در نهایت در طول یک هفته قطع می شوند، اما ممکن است قبل از بهبود کامل کودک عود کنند.
وی می گوید: در این بیماری، تب بالا (بیش از ۵/۳۸درجه سانتی گراد)، نفس های تند، تنگی نفس و کبودی مخاط ها در موارد شدید دیده می شود.
علل
این متخصص کودکان معتقد است: هرچند عفونت های باکتریایی هم در موارد نادری می تواند در ایجاد خروسک دخیل باشند، اما تقریبا عامل تمامی موارد بیماری، ویروس است.
وی می افزاید: سابقه خروسک نیز می تواند در بروز بیماری موثر باشد.
دکتر نقشی زادیان یادآور می شود: شروع بیماری از ۶ ماهگی تا ۳ سالگی بوده و در پسران شایع تر است و هرچند گاهی بزرگسالان هم به این بیماری مبتلا می شوند، اما به دلایلی از جمله کوچک تر بودن راه های هوایی، کودکان بیشتر مستعد ابتلا به خروسک هستند.
اورژانس
اگر حملات بیماری در روز رخ داده و تب نیز جزو علائم باشد، بیماری خطرناک تر است.
دکتر نقشی زادیان توصیه می کند: در صورتی که کودک به دلیل مشکلات تنفسی قادر به قورت دادن آب دهان خود یا آب نباشد، تعداد تنفس به ۴۰ بار در دقیقه و بالاتر برسد، انگشتان و لب ها کبود شوند یا علائم خروسک خفیف در عرض یک ساعت پس از درمان روبه بهبود نگذاشت، باید فورا به پزشک مراجعه شود.
پیشگیری
شستن مکرر دست و تماس نداشتن با افرادی که دچار عفونت های تنفسی هستند، از جمله راه های پیشگیری از خروسک است.
این متخصص کودکان می افزاید: دور نگه داشتن کودک از مکان های پُرجمعیت و افراد بیمار، جلوگیری از تماس کودک با افراد سیگاری، مرطوب نگه داشتن اتاق کودک با گذاشتن ظرف آب یا انداختن حوله خیس روی بخاری یا شوفاژ (با رعایت جوانب احتیاط) از جمله اقدامات موثر در پیشگیری از این بیماری است.
درمان
در موارد خفیف خروسک، اقدامات خانگی و درمان های حمایتی نظیر دادن شربت استامینوفن، مایعات گرم و استفاده از بخور سرد کافی است.
دکتر نقشی زادیان می گوید: در موارد شدیدتر که با مشکلات تنفسی کودک همراه است علاوه بر استفاده از بخور سرد ـ که به خروج خلط از مجاری هوایی کمک می کند ـ در اورژانس بیمارستان کورتیکواستروییدها (داروهای ضدالتهاب)، استنشاق داروهای منقبض کننده عروقی و دادن اکسیژن نیز تجویز می شود.
وی با بیان این که به ندرت ممکن است کودک به این درمان ها پاسخ ندهد، می افزاید: گاهی استفاده از لوله داخل تراشه (نای) برای بازکردن راه تنفسی و بستری شدن در آی سی یو نیز اجتناب ناپذیر است.
این متخصص کودکان می گوید: حفظ آرامش کودک و جلوگیری از اضطراب در کنترل و درمان بیماری بسیار موثر بوده زیرا هرگونه تلاش تنفسی، تنگی راه های هوایی را بیشتر و درمان موثر را سخت تر خواهد کرد.
همچنین والدین نباید فراموش کنند که خروسک معمولا اشتها را کم می کند، بنابراین بایستی بطور مرتب مقادیر کمی از مایعات مثل آب، چای و آبمیوه به کودک خوراند.
سعید کریمی
jamejamonline