برگی از تاریخ ایران

[sorna]

فتحعلی شاه



فتحعلی شاه قاجار دومین شاه از دودمان قاجار بود که از ۱۱۷۶ (۱۷۹۷ م./۱۲۱۲ ق.) تا ۱۲۱۳ (۱۸۳۴ م./۱۲۵۰ ق.) به مدت ۳۶ سال و ۸ ماه فرمانروایی کرد.

زندگی

محل تولد فتحعلی شاه شهرستان دامغان است در کوچهای که بموجب این تولد همچنان بنام کوچه مولود خانه مشهور عام میباشد. کریمخان زند پس از سرکوب شورش محمد حسن خان قاجار در شمال ایران دو پسر وی به نامهای آغامحمدخان و حسینقلی خان را مورد لطف و نوازش خویش قرار داد. وی محمدخان را با خود به شیراز برد و حکومت دامغان را نیز به برادر دیگر حسینقلیخان سپرد.[نیازمند منبع]

وی فرزند حسینقلی خان جهانسوز برادر جوانتر آغامحمدخان قاجار بود. فتحعلی شاه پس از کشته شدن عمویش آغامحمدخان به پادشاهی رسید.
نام اصلی فتحعلی شاه بابا خان بود ولی به هنگام تاجگذاری نام فتحعلی را که نام نیای خود فتحعلی خان قاجار بود برای خود برگزید . جنگهای ایران و روسیه در دوره قاجار که به جدا شدن سرزمینهای قفقاز از ایران انجامید در زمان این پادشاه رخ داد. میتوان گفت که روند پاره پاره شدن خاک ایران با پادشاهی او آغاز شد ولیعهد او پسرش عباس میرزا بود که در این جنگها از خود دلاوری نشان داد. عباس میرزا که ولیعهد فتحعلی شاه بود پیش از وی مرد. پس از مرگ عباس میرزا پسر او محمد میرزا ولیعهد شد که پس از مرگ فتحعلی شاه با نام محمد شاه برتخت نشست.
فتحعلی شاه پس از به قدرت رسیدن با نزدیک شدن به علمای شیعه و مجتهدین تلاش زیادی کرد تا پایههای مشروعیت قدرت نوپای قاجار را در میان مجتهدینی که هنوز در آرزوی دوران صفوی بودند محکم کند و تا حدود زیادی نیز موفق بود. وی توانست در جنگهای ایران و روس از حمایت علما در ترغیب مردم به جهاد بهره مند گردد.

زندگی خصوصی و فرزندان

گفته میشود که فتحعلی شاه ۱۵۸ همسر و ۲۶۰ فرزند داشتهاست. آغامحمدخان که خود ناتوان از زناشویی بود همواره برادرزادهٔ خودرا ترغیب به ازدواج و آوردن فرزند میکرد و برای هر فرزند جدید به او پاداش میداد. [۱]



القاب

قاآن افخم - خاقان اعظم - نواب همایون - کامکار معظم - اولوالامر محترم - نواب مالکرقاب - خدیو صاحبقران - شاه شاهان- ابوالخواقین - بدرالسلاطین - شمسالملوک - سلطان یوزاغلان - نواب اقدس والا شهنشاه عالم.[۲] لازم بذكر است كه تمام این لقب ها توسط فتحعلی شاه به خودش اعطا شده است.

برخی اعمال فتحعلی شاه قاجار

• حك كردن متن سلطان صاحبقران فتحعلیشاه قاجار ۱۲۴۴ روی الماس دریای نور كه باعث كاهش ارزش این الماس شده است.[۳]‎

• حكاكی تصوير خود روی قسمتی از آثار تاریخی ساسانی در تاق بستان كه باعث وارد آمدن خسارات عمده به آثار ساسانی شده است.[۴]

از دست رفتن بخش های اران، گرجستان، تركمنستان و ... در عهد نامههای ننگين تركمانچای و گلستان كه به واسطه بی لیاقتی فتحعلی شاه به ایران تحمیل شد.