پیشینه تاریخی
شهر یزد یکی از هفت کلانشهر ایران (تهران، مشهد، اصفهان، تبریز، شیراز ،یزد و اهواز) است برخی از مورخین بنای اولیّهٔ شهر یزد را به زمان اسکندر مقدونی نسبت می دهند که وی زندانی ساخته و نام آن را چنین نهاده است و به اعتقاد عده*ای دیگر از تاریخ نویسان در دورهٔ ساسانیان به فرمان یزد گرد اول (421-339 م) در این محل شهری بنام «یزدان*گرد» بنا گردیده است. نام یزد از همین عنوان گرفته شده است و به معنی مقدس، فرخنده و در خور آفرین می باشد.
مورخین یونانی شهر کهن و باستانی را ایساتیس خوانده*اند که احتمالا بعد از ویرانی شهر کهن «کته» پدید آمده است. پس از ظهور اسلام و گرایش مردم ایران به دین اسلام به یزد لقب «دارالعباده» داده شد.
یزد به معنای پاک و مقدس و یزد گرد به معنای داده خدایی است. شهر یزد نیز به معنای شهر خدا و سرزمین مقدس است.
اولین بار نام یزد در کنار اسم چینی تخمه یکی از همرزمان داریوش آورده شد.
زبان و گویش مردم یزد مردم یزد به زبان فارسی رایج با پاره*ای ویژگی*های گویشی سخن می گویند و بسیاری از واژه*ها و ترکیبات زیبای فارسی را در گویش خود حفظ کرده*اند. در استان یزد برخی ویژگیهای گویشی میان شهرستانهای مختلف محسوس است. معتقدان به آیین زرتشتی در میان خود هنوز به زبان نیاکانشان سخن می*گویند و بویژه مراسم مذهبی خود را با این زبان انجام می*دهند. گویش یزدی بخشی از فارسی دری (فارسی خالص و اولیهٔ ایرانیان) است.
از دبیرستان*های قدیمی یزد می**توان به دبیرستان مارکار، دبیرستان ایرانشهر و دبیرستان کیخسروی اشاره کرد. استان یزد با بیش از 52 درصد مصرف برق صنعتی یک استان صنعتی شناخته شده است
محله های قدیم استان یزد مشخص*ترین وجهه شهر معماری خاص کویری آن است. بادگیرها، مناره*ها و گنبدها مشخص*ترین جنبه ظاهری معماری شهر است. در این معماری از بادگیر برای گرفتن جریان باد و خنک*کردن فضای ساختمان به کار می**رفته است.
بافت و ساخت معماری ویژهٔ منطقهٔ یزد از بارزترین نمونه*های معماری خاص اقلیم*های گرم و خشک در جهان است. تناسب آن با نیازها و شرایط اقلیمی- فرهنگی مردم منطقه، گذشته از زیبایی خاص این معماری، از ویژگی*های آن است. در مرکز هر محله معمولاً حمام، بازارچه، آب انبار، مسجد، حسینیه، لرد، کارگاه های کوچک، جوی آب (برای دسترسی به قنات) قرار دارد که بسیاری از این امکانات هنوز پا برجا هستند.
خانه*های قدیمی در جهت قبله ساخته شده*اند. با این جهت گیری فضاهای تابستانی و اتاق*های زمستانی به طرزی مفید پیرامون حیاط مرکزی قرار می*گیرند.
حیاط مرکزی اصلی ترین فضای خانهٔ یزدی است. حوض آب در وسط حیاط قرار گرفته است و باغچه ها دور تا دور آن با درختانی که نیاز کمی به آب دارند همچون اَنار، اَنگور، اَنجیر و پسته که علاوه بر سبزی خانه و تامین سایه و خنکی هوا از خشکی هوا نیز می*کاهد.
از جمله نمونه های بارز معماری قرنهای گذشته محلهٔ فهادان یا یوزداران است که در گویش محلی جنگل یا محل یوزاران نامیده می شود. قدمگاه منسوب به امام رضا نیز در این گذر واقع شده است.
اقلیت های دینی نظیر یهودیان بیشتر در محله یهودی*ها در سمت جنوب مسجد جامع ساکن هستند و کنیسه*ای دارند. زرتشتیان نیز از جمله در محلّهٔ عیش آباد، محلّهٔ نعیم آباد، کوچهٔ بیوک، محلّه نرسی آباد، محلّهٔ اَهَرستان ساکن هستند
نگاهی کوتاه به شهر یزد
شهرستان یزد با وسعت 2397 كیلومتر مربع به عنوان مركز استان یزد می باشد. این شهرستان شامل دو بخش مركزی و زارچ با شهرهای یزد، شاهدیه، حمیدیا و دهستان های فجر، فهرج، اله آباد و محمد آباد می باشد.
منطقه یزد یكی از سرزمین های باستانی اقوام ایرانی و دارای میراث درخشانی از فرهنگ و تمدن كهن و ادوار مختلف تاریخی است. برخی از مورخین، بنای اولیه شهر یزد را به زمان اسكندر مقدونی نسبت می دهند و معتقدند زندان مشهور اسکندر به دست وی ساخته شده است. به اعتقاد عده ای دیگر از تاریخ نویسان؛ در دوره ساسانیان به فرمان یزدگرد اول (421–339 م) در این محل شهری بنام "یزدان گرد" بنا گردیده است. نام یزد از همین عنوان گرفته شده و به معنی مقدس، فرخنده و در خور آفرین می باشد. یزد به معنای پاك و مقدس و یزدگرد به معنای داده خدایی است. شهر یزد نیز به مفهوم شهر خدا و سرزمین مقدس است.
آثار دیدنی فراوانی در گوشه و کنار این شهر وجود دارد که از آن میان می توان به موارد زیر اشاره نمود: مسجد جامع کبیر یزد، مجموعه امیر چخماق، بقعه دوازده امام، زندان اسکندر، مجموعه حمام خان و بازار خان، خانه لاری ها، موزه آینه و روشنایی، مجموعه تاریخی باغ دولت آباد، مسجد چهل محراب، مسجد یعقوبی، دخمه زرتشتیان، آب انبار شش بادگیر، آتشکده زرتشتیان، مسجد ملا اسمائیل، مسجد ریگ، خانه محمودی و...
نگاهی کوتاه به استان یزد
استان یزد در قسمت مركزی فلات ایران قرار دارد و دارای نُه شهرستان، نوزده شهر، هفده بخش و چهل و سه دهستان می باشد. این استان با استانهای اصفهان، فارس، خراسان و كرمان همجوار است.
بخش بزرگی از مساحت این استان را قسمتهایی از كویرهای مختلف پوشانده؛ به همین دلیل نوسان درجه حرارت در زمستان و تابستان و حتی در شب و روز بسیار زیاد است به طوریکه حداكثر حرارت 45 درجه سانتیگراد بالای صفر و حداقل 20 درجه سانتیگراد زیر صفر در نوسان است.
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)