کاسی‌ها:





نخست بايد بدانيم که کاسيان شاخه‌ای از نژاد آريایی هستند که دوهزار سال (2000 ق.م) از شمال قفقازيه و از طريق آذربايجان به دامنه‌های زاگرس و شهرستان‌های غربی مهاجرت نمودند ولی در ابتدای امر در نواحی دریاي مازنداران سکونت کردند به‌گونه‌ای که نام خود را بر اين دريا نهادند، با نام (دريای کاسپين،Caspian. در تأييد اين نوشتار استرابون «Strabon» مورخ يوناني، نيز نقل کرده که اقوام کاسووا در ابتدای مهاجرت خود در کنار دريای مازندران سکونت نمودند و نام خود را بر اين دريا دادند. و اين دريا نيز در اوستا به ‌دو نام موسوم شده يکی فراخکرت«Frakhkeret» و ديگری درياي ووروکاش«Vouru-Kasha»می‌باشد، دارمستتر در توضيح از اين لفظ معتقد شده که «وورو» مخفف «فراخ» است و هر دو در پهلوی و فارسی از يک ريشه می‌باشند. بنابراي واژه‌ی «ووروکاش» به‌معنی درياي فراخ و بزرگ کاشی و دريای کاسپين می‌باشد. واژه‌ی کاشی در کتيبه‌های بابلی به گونه‌ی کاسی يا کاسپی آمده و اقوام کاشی در زمان مهاجرت خود بتدريج در شهرهای قزوين و کاشان نيز سکونت نمودند و نام خود را به اين دوشهرداده‌اند تا به همدان و قسمت‌های جنوبی آن يعنی لرستان يعنی محل اصلی آن‌ها می‌رسيم. زيرا آشوريان باستان به شهرهای قوم کاسی، عنوان «کارکاشی» داده بودند، که «کار» به معنی «قرارگاه» يا منزلگاه و «کاشی» نام قوم «کاسی» است. (دکترموسی جوان،تاريخ اجتماعی ايران باستان، برگ112،113)


آشورشناسان و مادشناسان، جملگی اين کارکاشی(شهرکاسيان را منطقه‌ی کنونی همدان دانسته‌اند.


پرفسور گيرشمن، باستان‌شناس نامی فرانسوی، معتقد است که نام پيشين هگمتانه «اکسايا» يعنی شهر کاسی‌ها بوده است.