دانستنی هایی پیرامون اب سنگین وكاربرد ان در پزشكی:
مقاله ارسالی توسط آقای كیارش بداغی


با تلاش متخصصان و دانشمندان ایرانی بهره برداری از اولین مجتمع تولید آب سنگین سازمان انرژی اتمی ایران آغاز گردید . مجتمع تولید آب سنگین در شمال غربی اراك در نزدیكی تاسیسات نیروگاه 40 مگاواتی آب سنگین اراك قرار دارد و برای تامین آب سنگین این راكتور ساخته شده است . میزان تولید این مجتمع در آغاز به كار 8 تن بود و هم اكنون به 16 تن آب سنگین با غنای 8/99 درصد رسیده است . با راه اندازی این پروژه ایران به عنوان نهمین كشور دارای تجهیزات تولید آب سنگین مطرح شد . پیش از این كشور های آرژانتین ، كانادا ، هند و نروژ به عنوان بزرگترین صادركنندگان آب سنگین مطرح بوده اند . تولید آب سنگین به عنوان یكی از شاخه های دانش هسته ای ، در پزشكی كاربردهای فراوانی دارد از جمله سرطان و كنترل بیماری ایدز . اتم ، كوچكترین واحد سازنده یك عنصر شیمیایی است كه هنوز خواص شیمیایی آن عنصر را دارد . اتم از سه جزء الكترون و پروتون و نورتون ساخته شده است . الكترون بار منفی و جرم بسیار كمی دارد . پروتون بار مثبت و نوترون بدون بار است . جرم پروتون و نوترون برابر و حدود 1870 بار، سنگین تر از الكترون است . بنابراین بخش عمده جرم یك اتم درون هسته آن قرار دارد . ایزوتوپ : به صورت های گوناگون یك عنصر گفته می شود كه جرم آنها با هم تفاوت داشته باشد . تفاوت ایزوتوپ های مختلف یك عنصر از آنجا ناشی می شود كه تعداد نوترون های موجود در هسته آنها با هم تفاوت دارد . ( البته تعداد پروتون های تمام اتم های یك عنصر از جمله ایزوتوپ ها با هم برابر است . ) به عنوان مثال عنصر هیدروژن دارای 3 ایزوتوپ است : H(هیدروژن ) كه در هسته خود فقط یك پروتون دارد و بدون نوترون h2 یا d ( دوتریم‌) كه در هسته خود یك پروتون و یك نوترون دارد . H3 (تریتیم) كه یك پروتون و دو نوترون دارد . از آن جایی كه خواص شیمیایی یك عنصر به تعداد پروتون های هسته مربوط است ، ایزوتوپ های مختلف در خواص شیمیایی با هم تفاوت ندارند. بلكه خواص فیزیكی آنها با هم متفاوت است . عمده هیدروژن های طبیعت ، h یا هیدروژن معمولی است. و فقط 015/0 درصد آن را دوتریم (d) تشكیل می دهند ، یعنی از هر 6400 اتم هیدروژن ، یكی دوتریم است . حال در نظر بگیرید كه به جای یك اتم هیدروژن معمولی در مولكول آب (h2o)اتم d بنشیند . آن وقت مولكول hdo به وجود می آید كه به آن آب نیمه سنگین می گویند . خواص فیزیكی آب سنگین تا حدودی با آب سبك یا معمولی فرق دارد . با توجه به جانشینی d به جای h در آب سنگین ، انرژی پیوندی پیوندهای اكسیژن- هیدروژن در آب تغییر می كند و در نتیجه خواص فیزیكی و به ویژه خواص زیست شناختی آب عوض می شوند .