به بهانه معرفی فیلم فرهادی به اسکار 2012
درام ویرانگرریویوی سایت Phil on Film درباره "جدایی نادر از سیمین"
احمد اکبری: حدود یک ماه و چند روز پیش سایت مطرح Phil on Film نگاهی به "جدایی نادر از سیمین" داشت. انتخاب این فیلم به عنوان نماینده ایران برای حضور در بزرگ ترین عرصه بین المللی (آکادمی اسکار) بهانه ای شد تا نقدی بین المللی و دیدگاهی غیرایرانی را در سایت خودمان انعکاس دهیم. متن کامل این نقد را با هم می خوانیم:
:: فیلیپ کونکانون ::
نام جدایی نادر از سیمین وضعیت جدایی دو زوج را به ما می دهد، اما فیلم اصغر فرهادی در دو ساعت از نمایشش به پیچیدگی و نشانه های دیگری اشاره دارد. در ابتدا، به نظر می رسد محتوای فیلم متمرکز بر روی زوجیست که در آستانه جدایی قرار دارند. نادر (پیمان معادی) و سیمین (لیلا حاتمی) با صحبت در مقابل دوربین به عنوان قاضی در کنار یکدیگر نشسته اند و قاضی درخواست تجدید نظر طلاقِ سیمین را دارد. او می خواهد به همراه دخترش ایران را ترک کند اما نادر حاظر به واگذاری حضانت ترمه (سارینا فرهادی) نمی شود و اصرار دارد باید با پدرش، که از آلزایمر رنج می برد و نیاز به مراقبت دائم دارد بماند. با این حال، فیلم فرهادی به سرعت ما را آگاه می سازد که کمتر علاقه مند به تصمیمی است که باعث اتفاق غیرمنتظره ای می شود.
جدایی نادر از سیمین برخی از شخصیت های جدید را به ما معرفی می کند، که در نهایت درگیر بافت درام پیچیده نویسنده / کارگردان خواهند شد. پس از ترک سیمین از خانه و زندگی با پدر و مادرش، نادر زنی بسیار مذهبی به نام راضیه (ساره بیات) را برای مراقبت از خانه و پدرش وقتی که در محل کار است، و تا زمانی که با دختر جوانش به خانه می رسد استخدام می کند. راضیه برای پول به این کار نیاز دارد اما باید شغل جدید خود را پنهان از شوهر بیکارش حجت (شهاب حسینی) نگه دارد، دانستن کارِ همسرش در خانه یک مرد تنها او را خشمگین می کند. راضیه همواره با تضاد میان وظایف و ایمانش درحال مبارزه است؛ هنگامی که می خواهد چرک پیرمرد را پاک کند، به امام برای امر گناه بودن یا نبودن شستن او زنگ می زند.
فیلم با کشمکشهای بزرگ و کوچک پیش می رود و فرهادی قضاوت را برای ما سخت کرده تا بدانیم طرف چه کسی را بگیریم. فرهادی تصور ما از آن چه می بینیم را به طور مداوم با تغییر اطلاعات حیاتی قبل از انداختن یک نارنجک به مرکز درام، تغییر می دهد و به طور کامل سبب ارزیابی دوباره ما نسبت به شخصیت ها و رفتار آن ها می شود. همه شخصیت های درگیرِ "جدایی ..." واقعی، پیچیده، چند بعدی هستند که دلایل خود را برای رفتاری که انجام می دهند و به طور متناوب مسیر خود را درست و اشتباه می روند، دارند. کارگردانیِ فرهادی مدیریت کاملا اصولی دارد، و این گامی برجسته تر از فیلم قبلیش است.
من به عنوان نگارنده این نوشته معتقدم "درباره الی" (که برای فرهادی موفق به کسب جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره برلین شد) یکی از بهترین فیلم های سال 2009 بود. به همین منوال و تصویری که از فریب ساخته بود، به عنوان مجموعه ای از دروغ که از طریق فیلمنامه درخشان فرهادی به بررسیِ تنش ها و عوارض ناشی از جامعه ایران پرداخته بود. "جدایی ..." ادامه همان ترفند است، اما در یک مد غنی و عمیق تر. در اینجا کنتراست بین ایرانِ قدیم و جدید است، به عنوان زن و شوهر مذهبی و سنتی، راضیه و حجت در برخورد با طبقه لیبرال تر و مترقی تر نادر و سیمین. در بین آن ها هم تضاد ایمان و هم تضاد طبقاتی است، حجتِ بی پروا خشمگینانه در پیش قاضی ناتوانی خود را در معاشرت با نادر می داند. تمام این عوامل به بازی می آیند، اما تمرکز همیشگی فرهادی بر درام انسانی، اجازه می دهد نقاط گسترده تری در مورد زندگی ایرانی به روش های ظریفی طنین انداز شود.
فرهادی مدیر فوق العاده ای در هدایت بازیگران است و اجرای ضعیف در "جدایی ..." وجود ندارد. هیئت داوران برلین جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد و زن را به کل این گروه اعطا کردند، اما حقیقتا زن و شوهر اجرای عالی و برجسته ای برای من داشتند. راضیه، ساره بیات ایجادگر پرتره دردآور زن ناامیدی است و تلاش می کند کاری که به مصالحه خودش و شوهرش می باشد را انجام دهد؛ شکست عاطفی او هنگامی که با معضل ادای سوگند دروغ در برابر قرآن قرار می گیرد دردناک و تماشایی است. همچنین شایسته ستایش است، بازی سارینا فرهادی، به عنوان ترمه، که خودش را بین پدر و مادرش قرار داده و مجبور به انتخاب است که این خطر بالقوه ای برای روحیه حساس اوست. او حضوری هوشیارانه و آرام، در آغاز فیلم دارد، و در نهایت قرار است پاسخ سوالی را بدهد که بیش از همه تاثیرگذار بوده و درامِ ویرانگرِ فرهادی با داستان جالبش را به اوج می رساند.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)