شیوع بیماریها در میگوهای پرورشی در سالهای اخیر باعث شده كه آبزی پروران توجه زیادی به انتخاب لارو نمایند. پس از آماده سازی مناسب استخر و ایجاد شكوفایی، انتخاب لارو خوب و با كیفیت برای دستیابی به موفقیت در تولید نقش حیاتی دارد. بدین منظور آزمایشات استرس و بررسی میكروسكوپی لاروها از ارزش زیادی برخوردار است.
انتخاب پست لارو
بهترین سن برای ذخیره مستقیم لارو در استخرها مرحله PL -۱۴ تا –۱۸ PL برای میگوی ببری و PL – ۱۰تا PL - ۱۵برای میگوی سفید هندی است. در هچری، اختلاف سایز درمیگوی ببری از ۱۵- PL به بعد در تراكم بالا شروع می شود. اما لاروها در داخل استخرهایی كه بزرگترند پرورش می یابند و به صورت یكنواخت رشد می كنند. انتخاب لارو و میزان ذخیره بر اساس انجام آزمایشات استرس لاروها انجام می گیرد، سایر معیارهایی كه در نظر گرفته می شود شامل حمل و نقل و سازش. هاپا و تراكم ذخیره در استخرها و درجه بندی كیفی لارو‎ها می‎باشد.
آزمایشهای استرس لاروها
كاهش شوری و آزمایشات فرمالین دو آزمایش اصلی استرس هستند كه برای ارزیابی كیفیت لاروها استفاده می شوند. این آزمایشات در هچریهایی كه كیفیت آنها قبل از خریداری تعیین شده انجام می شود.
شوری: بررسی شوری مخزن هچری دارای پست لارو باید ابتدای برداشت انجام گیرد. اگر شوری
ppt ۳۲ باشد، این آب را با آب درون یك وان پلاستیكی ۲۰ لیتری كه دارای شوری ppt۱۲ است مخلوط می‎كنند. بوسیله اختلاط دو نوع آب شور و شیرین، شوری تعدیل می شود (تبدیل به شوری PPt ۲۰). سپس ۱۰۰ عدد لارو از هچری (با شوری ppt ۳۲ )بیرون آورده و به داخل وان پلاستیكی كه محتوی آب ppt۱۲ است معرفی می‎شود. تحت شرایط هوادهی بقا و رفتار را با آزمایش استرس ۲ ساعته مطالعه می كنند. اگر درصد بقا ۹۰ درصد و بیشتر باشد، كیفیت لارو خوب گزارش می شود. بقا ۷۰ تا ۸۹ درصد قابل قبول است.لاروهایی كه بقا آنها به زیر ۷۰ درصد می رسد ضعیف هستند.فرمالین: انجام آزمایش مشابه دریك مخزن پلاستیكی محتوی ۲۰ لیتر آب حاوی PPM ۲۰۰ فرمالین.تحت هوادهی، بررسی رفتار میگو در آزمایش استرس ۲ ساعته. كیفیت لارو در صورتیكه بقا ۹۵ درصد یا بیشتر بدست آید خوب است، د ر۸۰ تا ۸۹ درصد مناسب و زیر ۸۰ درصد ضعیف است (بعد از مدت زمان ۲ ساعت).
روشهای دیگر
۱- داخل روده پست لارو باید كاملاً پر باشد. وجود روده خالی یا روده ای كه كاملاً پر نشده است، بدین مفهوم است كه لارو خوب تغذیه نشده و آثار بیماری بزودی ظاهر می شود.
۲- در صورتی كه نسبت عضلات در وسط ششمین بند شكمی ۴:۱ باشد نشان دهنده این است كه لاروها رشد خوبی داشته و سالم هستند. بررسی این مورد با ذره بین دستی انجام می شود.
وقتی كه با ذره بین دستی یا میكروسكوپ بررسی شدند، لاروها باید شسته شوند و پوسته بدون هیچگونه آلودگی و هیچ آسیبی (نكروز ) درروی پوشش محافظ خارجی باشد.
۳- وقتی كه آب دراستخر با نیروی گریز از مركز می چرخد لاروهای خوب شنا خواهند كرد واز مركز دور می شوند. به هنگام فرونشست حركت، لاروهای خوب، به اطراف متمایل شده و به آنجا می چسبندو لاروهای ضعیف د رمركز روی هم انباشته می شوند.
به محض رها شدن به داخل استخرها، لارو های سالم به سمت كف استخر فروخواهند رفت و لاروهای ضعیف در سطح آب باقی خواهند ماند و با جریان آب حركت می كنند.
حمل و نقل و سازش با شرایط جدید
لاروها در جعبه های پلاستیكی دوجداره كه محتوی ۱ آب و ۲ اكسیژن است قرار می‎گیرند. تعداد لاروها د رجعبه بستگی به اندازه لارو، فاصله، درجه حرارت آب و غیره دارد.تراكم جعبه ها در حدود ۵۰۰ پست لارو در لیتر، در نظر گرفته شده اند كه برای زمان مشخصی از حمل و نقل مناسب است. استفاده از تریس (تریس – هایدروكسی متیل آمینو متان ) در PPm ۱۰۰ یا آمونیا ساپرسنت (مواد كاهنده آمونیاك)۲ یا كربن فعال از ۲/۰ تا ۴/۰ گرم در لیتر میزان بقا را در حمل و نقل بهبود می بخشد. به محض ورود پست لارو به محیط پرورشی، آب حامل پست لارو و آب استخر هایی كه در آنها ذخیره می شوند از لحاظpH ، شوری و درجه حرارت مورد بررسی قرار می‎گیرند در صورتیكه اختلاف شوری بین دو محیط (محیط حمل و نقل و محیط پرورشی) ppt۵، اختلاف pH ۵/۰ و تفاوت درجه حرارت ۲ درجه سانتی گراد باشد، حدوداً یك ساعت زمان نیاز است تا لاروها به وضعیت جدید عادت كنند. زمانیكه تفاوت زیادی در شوری بین هچری و بیرون محیط پرورشی كه لارو ها از آنجا تهیه می شوند(بیشتر از ppt۵ ) رخ دهد،پرورش دهنده به اپراتور هچری اطلاع می دهد تا از سه روز قبل به كاهش شوری درهچری بپردازد.زمان ایده آل برای ذخیره پست لارو بین ساعات ۴ تا ۸ صبح برای روزهای آفتابی و درهر زمانی از روز برای روزهای ابری است. در پرورش نیمه متراكم و متراكم، PL-۱۵ جهت ذخیره سازی بهتر است زیرا سایز لاروها یكنواخت خواهد بود و در نتیجه د راستخر ها رشد یكنواختی خواهند داشت. به محض ورود به محیط پرورشی، ابتدا جعبه‎های محتوی لاروها را به ۴ گروه تقسیم می كنندو سپس به ۴ قسمت استخر انتقال می‎دهند. آنگاه جعبه ها باز می شوند و مقداری از آب استخر به آب داخل جعبه های پلاستیكی اضافه می شود تا جاییكه آب داخل جعبه با آب استخر از لحاظ شوری،PH و درجه حرارت یكنواخت گردد. اكنون پست لاروها آماده معرفی به داخل استخرها هستند.
هاپا و ذخیره استخر
پس از اینكه پست لاروها به شرایط جدید عادت كردند، ۱۰۰ عدد از آنها شمرده می شوند و به داخل هاپا با اندازه ۲/۱×۱ متر كه از قبل داخل استخرها ساخته شده بودند آزاد می شوند. هاپا با مش ۲۴ ساخته شده است كه پست لاروها نتوانند فرار كنند. حداقل وجود ۲ هاپا در هر استخر ضروری است. پس از رها سازی ۱۰۰ لارو در هاپا، لارو ها‎ی هم وزن به داخل استخرها رها سازی می شوند. به محض رها سازی، پست لاروها باید به سمت كف استخر حركت كنند، كه این موضوع نشان می دهد كه كیفیت پست لاروها و كیفیت آب استخر مناسب است. پست لاروهای ضعیف درسطح شنا می كنند و گاهی نیز به اطراف رانده می‎شوند.میزان بقا در هاپا ۲۴ ساعت بعد از ذخیره سازی بررسی می شود و اگر میانگین بقا ۸۰ درصد یا بالاتر باشد، كیفیت لارو خوب در نظر گرفته می شود. بقا از ۶۰ تا ۷۹ درصد متوسط و كمتر از۶۰ درصد ضعیف می باشد. جایی كه بقا زیر ۶۰ درصد است بررسی مشكل است زیرایا كیفیت پست لاروها بد است و یا آب استخرها مناسب نیست .اگر لاروها در۳ یا ۴ استخر درهمان روز ذخیره شده باشند، بقا دراستخرهای دیگر به درك مساله كمك خواهد كرد. اگر بقا درهمه استخرهای ذخیره سازی به طور همزمان پایین باشد،كیفیت پست لاروها ضعیف می باشد. درمواردیكه بقا خوب در یك استخر وجود دارد كیفیت آب بقیه استخرها باید براساس شرایط آن استخر تنظیم شود تا از مرگ و میر بیشتر جلوگیری شود. به علاوه جایی كه بقا زیر۶۰ درصد یا حدود ۵۰ درصد است، لاروها از درون هچری‎‎ های دیگر نیز كه چنین وضعیتی دارند (۵۰ درصد ذخیره آغازین ) فوراً ذخیره می شوند اگر بقا زیر ۵۰ درصد باشد، آب استخر به طور كامل تخلیه می شود و دوباره ذخیره سازی انجام می گیرد.ذخیره سازی مستقیم لارو در صورتی برای استخرها‎ی نیمه متراكم و متراكم مناسب است كه از استرس ناشی از دستكاری زیاد لارو جلوگیری شود. جابجایی زیاد لاروهای بزرگ (۵۰-PL) از نوزادگاه (استخرهای نرسری)، باعث استرس شدید می شود.تولید لارواز تخم در محیط‎های پرورشی كوچك خوب است اما روش گرانی است. تولید لارو در محیط پرورشی به پرورش دهنده كمك می كند كه استخرهای پرواری بندی را بدون هیچگونه شتابی آماده سازی كند و بطور دقیق بقا را د راستخر های پروار بندی ارزیابی كند. این مساله پرورش‎دهنده را قادر می سازد تا مقدار جیره غذایی را در سطح درست تنظیم نماید واز افزایش یا كاهش بی رویه غذا كه هر دو موجب صدمه می گردد بپرهیزد.در یك استخر جدید حداقل ظرفیت، جهت ذخیره سازی در نظر گرفته می‎شود و اینچنین تا حدودی مشكلات محیط پرورشی حل می شود.
معمولاً ظرفیت ذخیره بستگی دارد به:
۱- طبیعت یا محیط طبیعی
۲- نقشه، ساختار و اندازه استخر
۳- وجود امكانات قابل دستر سی در محیط پرورشی (ماشین آلات مانند هواده ها)
۴- تعداد محیط پرورشی در آن ناحیه
۵- تغییرات فصلی در شوری، درجه حرارت و غیره
۶- سایز مورد انتظار برای رشد
۷- تجربه سرپرست
میزان كیفیت لاروها
به منظور انجام آزمایشات برای تعیین كیفیت لاروها، آنها را درسه گروه بسیار خوب، خوب و ضعیف طبقه بندی می‎كنند.به لاروهایی كه دراثر شرایط بد بیرون و آسیب بدنی كیفیت بدی دارند، امتیازی نمی دهیم، زیرا این لاروها باید به روش صحیحی دور ریخته شوند. یك پرورش دهنده می تواند كیفیت لاروها را از روی مقدار تعیین شده اش ارزیابی كند. لاروها تنها وقتی انتخاب می شوند كه میزان مرغوبیت آنها بالای ۷۰ باشد.در صورتیكه میزان مرغوبیت لارو ۸۰ درجه و بالاتر و بقا هاپا ۹۰ درصد وبالاتر باشد(بعد از ۲۴ ساعت)، یك پرورش دهنده می تواند به بقا ۷۰ درصد و بالاتر در پایان دوره پرورش برسد. بنابراین كیفیت آب استخر برای بدست آوردن میزان مناسب، بررسی می شود.

 منبع: مترجم: لیلا صالحیان – كارشناس شیلات
پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران