هوش مصنوعی

[Behzad AZ]

هوش یك روبات را چگونه می‌سنجند؟
یك گروه از محققان سوئیسی معیار تازه‌ی پیشنهاد كرده‌اند كه می‌تواند نظیر یك آزمون هوش عام برای سنجش میزان هوش روباتهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
روشهای متعارف برای سنجش ضریب هوش انسانها، برای آزمودن هوش روباتها مناسب نیست زیرا این سیستمها داری حواس، توانائیهای ادراكی و محیطی كاملا متفاوت با انسانها هستند.
چند دهه قبل نیز یك ریاضیدان انگلیسی به نام آلن تورینگ آزمون ساده ی را برای تشخیص هوشمند بودن كامپیوترها پیشنهاد كرده بود اما این آزمایش نیز به كار مقایسه توانایی نسبی روباتهای امروز نمی آ‌ید.
آزمایش تورینگ نوعی آزمایش سیاه یا سفید بود: در این آزمایش معلوم می‌شد كه یا روبات به اندازه آدمی هوشمند است و یا چنین نیست.
آزمون تورین مبتنی بود بر برقرار ساختن گفت و گو با روبات. اگر روبات می‌توانست به نحو معناداری با مخاطب خود گفت و گو كند، آنگاه از آزمییش موفق بیرون می‌آمد، در غیر این صورت مردود محسوب می‌شود.
به نوشته هفته نامه علمی نیو سینتیست شین لگ و ماركوس هاتر در موسسه سوئیسی تحقیقات درباره هوش مصنوعی آزمون بدلیلی برای سنجش هوش سیستمهای هوشمند پیشنهاد كرده‌اند كه می‌تواند هوش انواع مختلف این سیستمها را، مانند سیستمهای رویت كامپیوتری، روباتها، سیستمهای پردازش زبان طبیعی، یا سیستمهایی كه در امور تجاری مورد استفاده قرار دارند، با یكدیگر مقایسه كند.
هرچند هنوز در میان متخصصان در این خصوص كه تعریف "هوش" چیست توافقی وجود ندارد اما مجموعه‌ی از مشخصه‌ها در این زمینه مطرح می‌شود كه عموماً ناظر به توانایی برای دستیابی به اهداف معین در محیطهای متنوع است.
این دو محقق همین تعریف را درباره سیستمهای هوشمند به كار گرفته‌اند و هوش سیستمهای هوشمند را بر مبنای توانائی آنها در اجری اهداف پیچیده در چارچوب محیطهای خاص، در قیاس با همه دیگر انواع محیطهاف تعریف می‌كنند.
اما محدودیتی كه در این تعریف وجود دارد آنست كه هنوز توافقی بر سر تعیین میزان پیچیدگی هر محیط میان متخصصان هوش مصنوعی وجود ندارد و دستیابی به چنین توافقی كار آسانی نیست.
به عنوان مثال بر مبنای تعریف پیشنهادی كامپیوتر دیپ بلو متعلق به شركت "ibm" كه موفق شد گاسپاروف را در مسابقات شطرنج شكست دهد، از حیث ضریب هوش از یك كامپیوتر مجهز به آلگوریتم یادگیری كلی و عام، كم هوش تر است زیرا تنها برای انجام یك وظیفه خاص طراحی شده است.