نماز جمعه
سؤال 1: کیفیت خواندن نماز جمعه چگونه است؟
جواب: نماز جمعه دو رکعت است که قنوت رکعت اول قبل از رکوع و قنوت رکعت دوم بعد از رکوع می باشد. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 877)
سؤال 2: اینکه می گویند نماز جمعه واجب تخییری است یعنی چه؟
جواب: یعنی شخص می تواند نماز جمعه بخواند و یا بجای آن نماز ظهر بخواند. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 887)
سؤال 3: اگر امام جمعه گفتارش با عملش یکی نباشد اقتدا کردن به او در نماز جمعه باز واجب است؟
جواب: یکی از شرایط اقتدا به امام جماعت و جمعه عدالت او است. بنابراین اگر او را عادل می دانستید و اکنون شک در عدالت او دارید اقتدا جایز است و اگر یقین به عدم عدالت او دارید نمی توانید اقتدا نمائید. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 873)
سؤال 4: فاصله تعیین برای نماز جمعه، برای نماز جمعه شیعیان است یا شامل اهل سنت هم می شود؟
جواب: فاصله بین دو نماز جمعه شیعه نباید کمتر ازحد تعیین شده باشد. و وجود نماز جمعه اهل تسنن در بلد مضر به صحّت نماز جمعه شیعیان نیست. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 886)
سؤال 5: کسی که بدون عذر در نماز جمعه شرکت نکند از نظر آیت الله بهجت چه حکمی دارد؟
جواب: به نظر حضرت آیت الله بهجت نماز جمعه واجب تخییری است یعنی اگر کسی آن را بجای آورد کفایت از نماز ظهر می کند و اگر نخواهد باید نماز ظهر را بخواند. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 905)
سؤال 6: اگر کسی در رکعت دوم نماز جمعه رسید وظیفه اش چیست؟
جواب: می تواند به امام جمعه اقتدا نماید و رکعت بعدی نماز را به صورت فرادا بجا آورد. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 907)
سؤال 7: آیا نماز جمعه مسافر صحیح است؟
جواب: بلی، صحیح است. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 874)
سؤال 8: آیا اقامه نماز جمعه برای امام جماعت، اذن از حاکم شرع لازم دارد؟ و آیا قصد اقامت برای امام مسافر لازم است؟ و اگر امام جماعت در خطبه آنچه که واجب است، انجام ندهد؛ دیگران می توانند به او اقتدا کنند و این نماز کفایت از نماز ظهر می کند یا نه؟
جواب: منصب امامت جمعه بدون نصب ولیّ امر مسلمین ثابت نمی شود و امامت جمعه برای مسافر جایز نیست و تا احراز تعمّد ترک واجب، نشود، اقتدا و اکتفا به نماز جمعه مانعی ندارد. (ر.ک: استفتائات امام خمینی (ره)، ج 1، ص 268، س 440)
سؤال 9: اگر کسی نتوانست خطبه های نماز جمعه را درک کند و فقط به نماز جمعه برسد و اقتدا کند آیا از نماز ظهر کفایت می کند؟
جواب: کفایت می کند. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 888)
سؤال 10: اگر کسی به یکی یا دو خطبه نماز جمعه نرسد و یا در آنجا باشد و متوجه خطبه ها نشود و یا در بین خطبه ها حرف بزند، آیا باید نماز ظهر را هم بخواند؟
جواب: اگر به نماز جمعه اقتدا کرده و آن را بجا آورده لازم نیست نماز ظهر را بخواند. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 888)
سؤال 11: در نماز جمعه، وقتی که امام مشغول خطبه خواندن است، برگشتن به چپ و راست، یا حرف زدن در بین خطبه چه حکمی دارد؟
جواب: مانعی ندارد ولی نباید موجب فوات فایده خطبه شود. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 888)
سؤال 12: اگر در دو خطبه نماز جمعه، سوره آخر خطبه خوانده نشود، نماز چه حکمی پیدا می کند؟
جواب: اگر سهوا یا نسیانا باشد مانع ندارد و نماز صحیح است. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 878)
سؤال 13: آیا هم زمان با نماز جمعه می توان نماز ظهر و عصر خواند؟
جواب: نماز جمعه واجب تخییری است و خواندن نماز ظهر در وقت اقامه جمعه اشکال ندارد. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 871)
نماز آیات
سؤال 1: چگونگی خواندن نماز آیات را توضیح دهید و طی چه عواملی واجب می گردد؟
جواب: نماز آیات در موقع واقع شدن آیات الهی از قبیل: زلزله، خسوف، کسوف، و... واجب می شود و یکی از شیوه های خواندن این نماز به طریق زیر است:
نماز آیات دو رکعت است که هر رکعت پنج رکوع دارد، در رکعت اول پس از تکبیره الاحرام، حمد را بخوانید و یک سوره را پنج قسمت کنید و پس از خواندن قسمت اول آن به رکوع بروید و پس از رکوع اول فقط قسمت دوم سوره را بخوانید و به رکوع بروید و همین طور تا سوره تمام شود سپس به سجده بروید و پس از دو سجده رکعت دوم را نیز مانند رکعت اول بجای آورید. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 841 و 848، م 1491 و 1507)
سؤال 2: در مناطقی که زلزله می آید بعدا پس لرزه هائی هم می آید آیا اینها هم نماز دارند یا خیر؟
جواب: اگر پس لرزه ها در محل قابل احساس باشد و زلزله مستقلی به حساب آید نماز آیات دارد. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 852، استفتائات رهبری، س 731)
سؤال 3: کسانی که در موقع ماه یا خورشید گرفتگی متوجه این پدیده نشوند آیا باز نماز آیات بر آنهات واجب است یا خیر؟
جواب: اگر کسی در موقع گرفتن ماه و خورشید متوجه این پدیده نشود و پس از آن متوجه گردد، اگر تمام ماه یا خورشید گرفته بوده نماز آیات بر او واجب است و در غیر این صورت واجب نیست. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 545، م 1499)
سؤال 4: آیا نماز آیات واجب فوری است یا با تأخیر هم می شود خواند؟
جواب: پس از وقوع آیت (زلزله، ماه گرفتگی، خورشید گرفتگی و...) نماز آیات را باید فورا بجای آورد و در صورت تأخیر در بعضی موارد قضا می شود. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 545، م 1500)
سؤال 5: اگر از سن 15 سالگی تاکنون نمازهای آیات زیادی بر ما واجب شده است و ندانیم چه میزان است، چگونه باید قضا کنیم؟
جواب: به تعدادی که یقین دارید بجا آورید. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 781، م 1383)
سؤال 6: اگر از چیزهائی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکی اتفاق بیفتد، انسان باید در این گونه مواقع چه کند؟
سؤال: شخص مکلّف است برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند، مثلا اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود، باید دو نماز آیات خواند. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 841، م 1492)
سؤال 7: اگر آیتی در شهری اتفاق بیفتد آیا علاوه بر وجوب نماز آیات بر ساکنان این شهر، مثلا بر ساکنان شهر همجوار هم واجب است؟
جواب: چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است، در هر شهری اتفاق بیفتد، فقط مردم همان شهر باید نماز آیات بخوانند و بر مردم جاهای دیگر واجب نیست، ولی اگر مکان آنها بقدری نزدیک باشد که با آن شهر یکی حساب شود، نماز آیات بر آنها هم واجب می شود. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 842، م 1494)
سؤال 8: کسی که در تعداد رکوع ها شک کند، چه باید بکند؟ لطفا حکم او را بیان کنید؟
جواب: اگر شخص مکلّف مثلا شک کند که در رکوع آخر رکعت اول است یا دررکوع اول رکعت دوّم، و فکرش به جائی نرسد، نمازش باطل است. ولی اگر مثلا شک کند که چهار رکوع انجام داده یا پنج رکوع، چنانچه برای رفتن به سجده خم نشده، باید رکوعی را که شک دارد به جا آورده یا نه، را به جا آورد. و اگر برای رفتن به سجده خم شده، باید به شک خود اعتنا نکند. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 850، م 1514)
نماز عید فطر و قربان
سؤال 1: اگر می شود کیفیت قرائت نماز عید فطر و قربان را توضیح دهید؟
جواب: نماز عید فطر و قربان دو رکعت است که در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج تکبیر بگوید، و بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود و دو سجده بجا آورد و برخیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع رود و بعد از رکوع دو سجده کند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 853، م 1519)
سؤال 2: آیا نماز عید فطر یا قربان وقت معینی دارد یا خیر؟
جواب: وقت نماز عید فطر و قربان از اول آفتاب روز عید است تا ظهر آن روز. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 853، م 18-1517)
سؤال 3: اگر کسی در تکبیر و قنوت های نماز عید و قربان شک کند چه راه حلی قرار داده شده است؟
جواب: اگر از محل آن تجاوز نکرده است بنا را بر اقل بگذارد واگر بعد معلوم شود که گفته بوده اشکالی ندارد. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 857، م 1529)
سؤال 4: اگر بعضی از اجزاء نماز عید را کسی فراموش کند چه حکمی دارد؟
جواب: اگر این شخص مکلّف قرائت یا تکبیرات یا قنوت ها را فراموش کند و بجا نیاورد، نمازش صحیح است. ولی اگر رکوع یا دو سجده یا تکبیره الاحرام را فراموش کند نمازش باطل می شود. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 857، م 2-1531)
سؤال 5: آیا نماز عید فطر و قربان واجب است یا مستحب؟
جواب: نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام _ علیه السلام _ واجب است و باید به جماعت خوانده شود و در زمان ما که امام _ علیه السلام _ غایب است، مستحب می باشد. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 852، م 1516)
نماز استیجاری
سؤال 1: اجیر کردن به چه معنا است؟ و آیا اجیر گرفتن برای مردگان تنها متصور است یا خیر؟
جواب: بعد از مرگ انسان، می شود برای نماز و عبادتهای دیگر او که در زندگی به جا نیاورده، دیگری را اجیر کنند یعنی به او مزد دهند که آنها را به جا آورد، و اگر کسی بدون مزد هم آنها را بخواند صحیح است.