استاندارداسانس طبيعي گل سرخ محمدي
ويژگيها
1- هدف
هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگيها ، بسته بندي ، نشانه گذاري ، نمونه برداري و روشهاي آزمون اسانس طبيعي گل سرخ محمدي مي باشد.
2- دامنه كاربرد
اين استاندارد در مورد اسانس طبيعي گل سرخ محمدي منطقه كاشان كه به مصارف خوراكي ، بهداشتي ، و داروئي مي رسد كاربرد دارد.
3- تعريف
اسانس طبيعي گل سرخ محمدي
اسانس طبيعي گل سرخ محمدي از تقطير گل سرخ محمدي (رزداماسنا) از تيره گل سرخيان با آب به دست مي آيد.
4- ويژگيها
4-1- ويژگيهاي فيزيكي
4-1-1- وضعيت ظاهري
اسانس طبيعي گل سرخ محمدي بايد به صورت مايع يا كم و بيش متبلور باشد.
4-1-2- رنگ
اسانس طبيعي گل سرخ محمدي بايد زرد روشن يا زرد مايل به سبز باشد.
4-1-3- بو
اسانس طبيعي گل سرخ محمدي بايد داراي بوي ويژه گل سرخ محمدي باشد.
4-1-4- طعم
اسانس طبيعي گل سرخ محمدي بايد داراي طعم ويژه گل سرخ محمدي باشد.
4-1-5- وزن مخصوص نسبي اسانس طبيعي گل سرخ محمدي در30 درجه س به 15 درجه س بايد حداقل 830% و حداكثر863% باشد.
4-1-6- ضريب شكست نوري (در 30 درجه س )
ضريب شكست نوري اسانس طبيعي گل سرخ محمدي در30 درجه س بايد حداقل 4540/1 و حداكثر 4600/1 باشد.
4-1-7- چرخش نوري (در 30 درجه س )
چرخش نوري اسانس طبيعي گل سرخ محمدي در 30 درجه س بايد بين 5- درجه و 2- درجه باشد.
4-1-8- نقطه انجماد
نقطه انجماد اسانس طبيعي گل سرخ محمدي بايد حدود 19 درجه س باشد.
4-1-9- نقطه اشتعال
نقطه اشتعال اسانس طبيعي گل سرخ محمدي بالاتر از 80 درجه س مي باشد. (فقط جنبه آگاهي دهنده دارد).
4-2- ويژگيهاي شيميائي
عدد استري طبيعي گل سرخ محمدي بايد حداقل 7 و حداكثر 8 باشد.
4-2-2- عدد استري بعد از استيله شدن
عدد استري اسانس طبيعي گل سرخ محمدي بعد از استيله شدن بايد حداقل 135، برابر با 40 درصد جرمي الكلها برحسب سيترونلول و حداكثر 160 برابر با 48 درصد جرمي الكلها برحسب سيترونلول باشد.
4-2-3- نموداركروماتوگرافي
نمودار كروماتوگرافي اسانس طبيعي گل سرخ محمدي شامل مواد عمده زير مي باشد . (با كمينه درصدهاي زير)
سيترونلول 30
نرول5/0
ژرانيول5
فنيل اتيل الكل5/1
براي محاسبه نسبت اجزاء فوق ، جمع سطوح تمام منحني ها تعيين گرديده و ضريب هاي پاسخ يكسان در نظرگرفته شده است .(پيوست الف ضميمه مي باشد)
5-بسته بندی
5-1- ظرفهای اسانس طبیعی گل سرخ محمدی باید سالم ، نو ، تمیز و خشک و نسبت به نور و هوا غیر قابل نفوذ باشد و باعث تغییر کیفیت ، ترکیب و بوی اسانس نشود.
5-2- جنس ظرفها می تواند از فلز ، شیشه و پلاستیک باشد.
5-2-1- ظروفهای فلزی (از قبیل بشکه ، ظروف استوانه ای و قوطی) می توانند از جنس آهن و آلومینیوم باشد.
5-2-1-1- ظروفهای آهنی باید با قلع با یک لایه مقاوم لاک یا لعاب چینی پوشانده شده باشد.
5-2-2- ظروفهای شیشه ای
ظروفهای شیشه ای باید در برابر نور و شکسته شدن محافظت شوند.
5-2-3- ظروفهای پلاستیکی
جنس ظروفهای پلاستیکی باید روی اسانس گل سرخ محمدی بی اثر باشد.
5-3- شکل ظرفها
شکل ظرفها می تواند بصورت استوانه ، چلیک ،بطری و قوطی باشد.
5-4- گنجایش ظروفها:
گنجایش ظرفها می تواند تا 100 لیتر باشد مگر اینکه خریدار و فروشنده روی گنجایش بیشتری توافق کنند.
5-5- پرکردن ظرفها:
دربندی ظرفها می تواند با چوب پنبه ، شیشه یا هر ماده مناسب دیگری انجام گیرد درصورتیکه در پوش از نوع شیشه ای نباشد . سطح تماس در (پوشش آن ) با اسانس باید از قلع ، آلومینیوم یا هر ماده دیگری که اثری بر محصول نداشته باشد، انتخاب گردد.
درظرفهای فلزی باید بوسیله واشرها و حلقه هائی بخوبی مسدود شوند و درپوش و گردن ظرفها باید دارای حلقه هائی باشدکه بتوان سیم مهرکردن را از آن عبور داد. مهر و موم کردن ظرفها باید طوری باشد که تغییر دادن محتویات بسته مقدور نباشد.
6- نشانه گذاری
روی هر بسته نشانه های زیر باید بطور خوانا و پاک نشدنی و به زبان فارسی و در صورت صدور به زبان انگلیسی یا زبان کشور خریدار چاپ و یا برچسب گردد.
- نام کالا (اسانس طبیعی گل سرخ محمدی منطقه کاشان)
- نام تجاری (در صورت وجود)
- روش تولید (تقطیر با آب ، تقطیر با بخار آب – استخراج با حلال در ...)
- وزن خالص ، وزن ناخالص
- درصد جرمی الکل ها برحسب سیترونلول
- شرایط نگهداری
- نام و نشانی تولید کننده و یا صادر کننده
- پروانه ساخت وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی
-سری ساخت
- تاریخ تولید و انقضای مصرف
7- نمونه برداری
نمونه برداری اسانس طبیعی گل سرخ محمدی به عواملی از قبیل شمار و گنجایش ظرفهای موجود در بهر و وجود اجزاء طبیعی فراورده و ناخالصی های جدا شده بستگی دارد.
بنابراین نمونه برداری باید توسط افراد مجربی انجام گیرد تا بتوانند در موارد پیش بینی نشده از عهده نمونه برداری برآیند.
7-1- وسائل نمونه برداری :
7-1-1- همزن
7-1-2- سرنگ
7-1-3- لوله نمونه برداری
7-1-4- نمونه برداری عمقی
7-1-5- نمونه برداری طبقاتی
7-1-6- درپوش
7-1-7- پمپ
7-1-8- سینون
7-2- ظرفهای ویژه نمونه ها :
این ظرفها باید از جنس شیشه بوده و در برابر نفوذ نور و شکستگی محافظت گردند.
گنجایش ظرفها باید حداقل حدود 30 میل لیتر باشد بطوریکه پس از ریختن نمونه در آن حدود 5 تا 10 درصد آن خالی بماند و دهانه آن با چوب پنبه ای که یک ورقه قلع و یا کاغذ پارچمن پوشانده و غیر قابل نفوذ شده است ، بسته شود. کلیه وسایل مورد نیاز جهت نمونه برداری بند های 7-1 و 7-2 قبل از استفاده باید شسته و خنک شوند و در صورت امکان از نوع استاندارد شده آنها استفاده گردد.
7-3- روش کار
7-3-1- بازرسی :اولین عملی که در نمونه برداری باید انجام گیرد بازرسی از محموله می باشد شکل فیزیکی اسانس طبیعی گل سرخ محمدی می تواند یکی از حالات زیر ....
- مایع : از 25 درجه سلسیوس به بالا بصورت مایع می باشد .
- جامد : از 20 درجه سلسیوس به پائین بصورت جامد می باشد.
لازم است محتویات ظرفها را در دمای 25 در جه سلسیوس به بالا از نظر شکل ظاهری و یکنواختی و نیز از نظر وجود مواد جامد و سایر ناخالصی ها مورد بررسی قرار داد که به دلیل شکل و رنگ ظرف این عمل بدرستی امکان پدیر نباشد باید توسط یک وسیله مناسب از سطح و قسمت پائین ظرف، آزمونهایی برای بررسی جداگانه تهیه کرد. در صورتیکه ظرف دارای شیر یا منفذ درقسمت پائین باشد ، نمونه پایینی را باید از طریق آن برداشت .
7-2-2- یکنواخت کردن
نمونه باید طوری از هر ظرف برداشته شود که نمایانگر محتویات کل آن ظرف باشد (نمونه معروف) برای این منظور می توان از یکی از روشهای زیر استفاده کرد.
7-3-2-1- در مورد اسانس طبیعی گل سرخ که به صورت مایع می باشد .
محتویات ظرف را با همزن بهم بزنید یا خود را تکان دهید و یا با تزریق گاز نیتروژن یا هوائی که اکسیژن آن گرفته شده است بدرون آن ، آنرا یکنواخت کنید .
7-3-2-2- در مورد اسانس طبیعی گل سرخ که بصورت جامد می باشد.
در صورت امکان بوسیله تکان دادن ظرف ، هنگامیکه نمونه را گرم نموده اید آنرا یکنواخت کنید. حداکثر حرارتی که بدین منظور بکار می رود 30 درجه سلسیوس می باشد .
7-3-3- برداشت نمونه
7-3-3-1- باید از هر یک از ظرفهایی که دارای بیش از یکصد لیتر اسانس باشند بطور جداگانه نمونه برداری شود. از هر یک از ظرفها (مانند مخازن، ماشین های حامل مخزن و ... ) 5 نمونه مساوی (هرنمونه حدود 15 میلی لیتر با تقریب اضافی ) به ترتیب زیر از عمقهای مختلف زیر سطح نمونه برداری کنید.
الف- از یک دهم کل عمق
ب- از یک سوم کل عمق
پ- از یک دوم کل عمق
ت- از دو سوم کل عمق
ث- از نه دهم کل عمق
نمونه های برداشته شده از هرطرف (5) نمونه را با هم مخلوط کرده و از آن 3 نمونه معرف برداشت کنید.
(هر کدام 25 میلی لیتر با تقریب اضافی)
اگر ناخالصی بداشته بخوبی بهم بزنید تا یکنواخت شود و آنرا به 3 قسمت مساوی تقسیم کنید. این نمونه ها باید با 5 نمونه ای که در بالا ذکر شد مخلوط نشوند و بطور جداگانه نگهداری و نشانه گذاری شوند تا ماهیت ناخالصی ها تعیین گردد.
7-3-3-2- برداشت نمونه از سایر ظروف مانند شبکه – کوزه – تنگ دهن گشاد، ارلن ، بطری و ... برداشت نمونه از ظروف بالا باید مطابق با جدول زیر و با روش تصادفی انجام گیرد .
تعداد کل ظروفهای بهر
از 1 تا 3
از 4 تا 20
از 21 تا 60
ار 61 تا 80
از 81 تا 120
بالاتر از 120
ظروفهایی که باید نمونه برداری شوند
همه ظرفها
3
4
5
6
یکی از هر 20 ظرف
درصورتیکه در بازرسی هر ظرف هیچگونه ناخالصی و آبی مشاهده نگردد، پس از یکنواخت کردن از هر ظرف یک نمونه بخشی برداشت نمود.
اما در صورت وجود ناخالصی یا آب در سطح و یا پایین ظروف چنانچه در بند 7-3-3-1- آمده از آنها بطور مجزا نمونه برداری و بطور جداگانه نگهداری و نشانه گذاری کنید. در مورد ظرفهای بزرگ ممکن است به برداشت بیش از یک نمونه بخشی نیاز باشد، در اینصورت تعداد نمونه های بخشی (عمق نمونه برداری) بستگی به اندازه ظرف دارد. عمق برداشت نمونه ها نباید از سطح بالائی و پائینی کمتر از 10 درصد ارتفاع اسانس فاصله داشته باشد. در هر یک از موارد نمونه های بخشی هر ظرف را با هم مخلوط و یکنواخت کنید تا نمونه بخشی معرف هر ظرف تهیه شود. سپس قسمتی از تمام ظرفهای بخشی هر یک از ظرف را روی هم بریزید ، با هم مخلوط و یکنواخت کنید (بطوریکه مخلوط حاصل کمتر از 75 میلی لیتر نباشد). و از مخلوط بدست آمده سه نمونه آزمایشگاهی معرف بردارید و نشانه گذاری کنید.
بر حسب تعداد ظرفها طبق محاسبه مي توان مقدار نمونه بخشي هر ظرف را بطور تقريب اضافي برداشته و پس از مخلوط كردن به 3 نمونه آزمايشگاهي تقسيم كرد.
7-3-3-3- نمونه هاي معرف اسانس طبيعي گل سرخ محمدي
حداقل مقدار هرنمونه اسانس طبيعي گل سرخ محمدي 25 ميلي ليتر در نظر گرفته شده كه اين مقدار نمونه برا ي انجام حداقل يكبار آزمونهاي ذكر شده در اين استاندارد كافي مي باشد.
در كليه موارد بايد سه نمونه معرف برداشته شود.
يك نمونه آزمايشگاهي براي آزمايش
يك نمونه براي صاحب كالا
يك نمونه دارو در آزمايشگاه
نمونه ديگر در صورت نياز به جاي يكي از دو موارد بالا جايگزين مي گردد و يا به دلائل مقتضي ديگر مورد استفاده قرار مي گيرد.
7-3-3-4- بسته بندي و نشانه گذاري نمونه ها
نمونه هاي معرف فوق بايد در ظرفهاي دردار غير قابل نفوذ كه محكم بسته مي شوند ، قرار گيرند و در حضور صاحب كالا توسط نمونه بردار مهر و موم گردند.
براي جلوگيري از فساد نمونه ها ، مومي كه براي مهركردن بكار مي رود نبايد تحت هيچ شرايطي مستقيماً با در چوب پنبه اي ظرف تماس پيدا كند. با در نظر گرفتن روش حمل و نقل بايد 5 تا 10 درصد حجم ظرف را خالي گذاشت . همه ظرفها بايد حاوي برچسبي باشند كه نشانگر اطلاعات زير براي تضمين صحت و شناسايي نمونه باشد.
الف : شماره نمونه
ب : نوع و مقدار نمونه
پ : نام نشاني صاحب كالا و يا نماينده مجاز او
ت : تاريخ نمونه برداري
ث : شماره، نوع و مشخصات ظرفها
ج : امضاء صاحب كالا يا نماينده مجاز او
چ : نام و نشاني و امضاء نمونه بردار
7-4- ترابري و نگه داري نمونه ها .
نمونه هاي آزمايشگاهي به محض نمونه برداري بايد به آزمايشگاه فرستاده شوند . ترابري ظرفها بايد با مراقبت ويژه ( دربرابر دماي بالا و نور و شكستن ) انجام گيرد . نمونه ها تا هنگام آزمايش بايد در محل خنك دور از نور و تغييرات زياد دما نگهداري شوند و از شكستن آنها نيز محافظت گردند.
8- روشهاي آزمون
روشهاي آزمون اسانس طبيعي گل سرخ محمدي طبق استاندارد شماره 2274 ايران انجام مي گيرد.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)