فلسفه نامگذاری محله های تهران

نامگذاري خيابان‌ها و محلات هر شهر خود بيانگر بخشي از فرهنگ و تاريخ آن محل است، به ويژه نام‌هايي كه توسط مردم انتخاب شده و براساس واقعيت‌هاي اجتماعي و تاريخي شكل گرفته ‌است

اما تغيير نام‌ها و نسل‌ها به تدريج اين فرهنگ و تاريخ نيز به فراموشي سپرده مي‌شود. از اين گذشته تغيير نشانه‌ها و ساختمان‌ها و معماري‌ها نيز به اين فراموشي سرعت مي‌بخشند. اكنون يادآوري برخي از اين نام‌ها و عنوان‌ها خالي از لطف نيست. شهر تهران از اين سوابق و پيشينه‌هاي تاريخي بسيار دارد. برخي از آن عناوين و سوابق چنين است.

آجودانيه

آجودانيه در شرق نياوران قرار دارد و تا اقدسيه ادامه پيدا مي‌كند. آجودانيه متعلق به رضاخان اقبال‌السلطنه وزير قورخانه ناصرالدين‌شاه بوده، او ابتدا آجودان مخصوص شاه بوده است.

اقدسيه

نام قبلي اقدسيه (تا قبل از 1290 قمري) حصار ملا بوده است. ناصرالدين‌شاه زمين‌هاي آنجا را به باغ تبديل و براي يكي از همسران خود به نام امينه اقدس (اقدس‌الدوله) كاخي ساخت و به همين دليل اين منطقه به اقدسيه معروف شد.

پل رومي

پل رومي در واقع پل كوچكي بوده كه دو سفارت روسيه و تركيه را به هم متصل مي‌كرده است. عده‌اي هم معتقدند كه نام پل از مولانا جلال‌الدين رومي گرفته ‌شده است‌.

پل چوبي

قبل از اينكه شهر تهران به شكل امروزي خود درآيد، دور شهر دروازه‌هايي بنا شده بود تا دفاع از شهر ممكن باشد. يكي از اين دروازه‌ها، دروازه‌شميران بود با خندق‌هايي پر از آب در اطرافش كه براي عبور از آن‌، از پلي چوبي استفاده مي‌شد. امروزه از اين دروازه و آن خندق پر از آب اثري نيست‌، اما اين محل همچنان به نام پل چوبي معروف است.

جماران

زمين‌هاي جماران متعلق به سيدمحمدباقر جماراني از روحانيون معروف در زمان ناصرالدين‌شاه بوده است. برخي از اهالي معتقدند در كوه‌هاي اين محله از قديم مار فراوان بوده و مارگيران براي گرفتن مار به اين ده مي‌آمدند و دليل نامگذاري اين منطقه نيز همين بوده است و عده‌اي هم معتقدند جمر و كمر به معني سنگ بزرگ است و چون از اين مكان سنگ‌هاي بزرگ به دست مي‌آمده ‌است‌، آنجا را جمران‌، يعني محل به‌دست آمدن جمر ناميده‌اند.

جواديه (در جنوب تهران)

بسياري از زمين‌هاي جواديه متعلق به آقاي فرد دانش بوده است كه اهالي محل به او جوادآقابزرگ لقب داده بودند. مسجد جامعي نيز توسط جوادآقابزرگ در اين منطقه بنا نهاده شده است كه به نام مسجد فردانش هم معروف است.