گوزن زرد ایرانی (Dama mesopotamica) پستانداری از خانواده گوزن است. گمان می‌رفت که نسل این حیوان منقرض شده‌است تا این‌ که در دهه ۱۹۵۰ گله‌ای از آن در خوزستان کشف شد. اینک گله‌هایی از گوزن زرد ایرانی در دشت ناز مازندران در محوطه محصوری مراقبت می‌شود. در برخی از باغ وحش‌های جهان نیز نمونه‌هائی از آن وجود دارد.

250px Persian Fallow Deer 1

ویژگی‌ها

گوزن زرد ایرانی عموماً شبگرد است و در طول روز به استراحت می‌پردازد. در تابستان به واسطه پوشش خالخالی دارای استتار است. در زمستان پوشش او تیره تر می‌شود.

گوزن زرد ایرانی نر مثل بیشتر گوزنها دارای شاخ‌های بزرگ استخوانی بوده که به طور سالیانه رشد می‌کند و می‌افتد. گوزن ماده شاخ ندارد و جثه آن نیز از گوزن کوچک‌تر است. شاخهای گوزن نر در اواخر زمستان می‌افتد و در اوایل بهار با زیاد شدن منابع تغذیه شروع به رشد مجدد می‌نماید در این فصل گوزن با ریزش مو نیز مواجه می‌گردد. شاخ گوزن نر هر سال نسبت به سال قبل کمی بلندتر و زیباتر می‌شود. گوزن نر از این شاخها علاوه بر دفاع به عنوان وسیله‌ای برای قدرت نمایی در فصل جفت‌گیری استفاده می‌نماید

جفت‌گیری

گوزن‌های زرد ایرانی اغلب در اوایل پاییز جفت‌گیری می‌نمایند که در این فصل گوزن نر از ظاهر بسیار زیبا و با ابهتی برخوردار می‌گردد. گوزن‌های نر قویتر با جذب چندین ماده ****و معینی برای خود ایجاد نموده و اجازه ورود به گوزن‌های نر دیگر را نمی‌دهد. اغلب در فصل جفت گیری بین گوزنهای نر بر سر جفت گیری درگیری‌های شدیدی رخ می‌دهد و گوزن بازنده بایستی ****و را به نفع برنده ترک گفته و به دنبال ****و جدیدی باشد. در فصل جفت گیری رفته رفته گوزن نر لاغرتر و نحیف تر می‌شود.

250px Fallow deer arp

تغذیه

تغذیه گوزن‌ها بیشتر از علف‌ها و شاخ و برگ گیاهان می‌باشد، گاهی اوقات نیز از سرشاخه‌های درختان یا از پوست ساقه آنها استفاده می‌نمایند. گوزن‌های زرد ایرانی اغلب اوایل صبح قبل از طلوع آفتاب یا عصر به چرا پرداخته و مابقی روز را به نشخوار کردن یا استراحت می‌پردازند. چنانچه در نزدیکی محل زندگی گوزنها گندمزار یا مزرعه‌ای باشد، گاهی بطور شبانه به این مزارع دستبرد می‌زنند.



300px Dama dama8


نقل قول از سایت نیک صالحی