نام مازندران
برخی ریشه نام مازندران را آمیخته‌ای از ماز به معنی بزرگ و نیز میانه، ایندیرا و ان پس وند مکان دانسته‌اند و در نتیجه عبارت «
مازیندیران» را به معنی جایگاه دیو بزرگ، ایندیرا می‌دانند. گواه آن را هم شاهنامه دانسته‌اند که در آن از مازندران به عنوان جایگاه دیو سفید نام برده‌است و نیز ایندیرا را کوهی دانسته‌است در میانه این سرزمین. بر پایه همین موضوع ملک الشعراء بهار بیت زیر را سروده‌است:
ای دیو سپید پای در بند
ای گنبد گیتی ای دماوند از زین به سر یکی کله خود
زا آن که میان یکی کمربند تا چشم بشر نبیندت روی
بن گفته به ابر کرده آوند باشیر سپهر بسته پیمان
با اختر سعد کرده آوند چون گشت زمین ز دوره گردون
سرد و سیاه و خموش و آوند بن گاشت در فلک مشت
تو ای تو ای دماوند نام کهن و اصلی مازندران تبرستان است که در واقع تپورستان بوده و علت نامگذاری آن وجود قوم؛ البی که درآن وجود دارد به نام قوم تپور می‌باشد که از شهر بايل تا شهر گرگان امتداد دارد و مرکز آنها ساری (در منابع یونانی زاداکرتا) بود. از اقوام دیگر مازندران قوم آمارد است که از آمل تا تنکابن وقوم کادوس از تنکابن تا رامسر هستند. برخی نام مازندران را به شکل ماز + اندر + آن می‌دانند . ماز در زبان مازندرانی به زنبورعسل گفته می‌شود و کسانی که این ریشه یابی را پذیرفته‌اند معنای مازندران را «جایی که زنبورعسل در آن هست» می‌دانند . عده‌ای نیز به این دلیل که سابقا این سرزمین مملو از گوزن بوده و مازن نیز به معنای گوزن بوده و از طرفی دران را نیز به معنای درندگان می‌باشد اینطور استنباط کرده‌اند که دران به معنای درنده کنایه از ببر مازندران است وچون این سرزمین در گذشته مملو گوزن و ببر بوده مردم آن سرزمین را به این نام خواندند مازندران کنونی در درازای تاریخ، شاهد وقایع و اتفاقات فراوان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بوده‌است. در اهمیت سرگذشت وقایع تاریخی این استان، کافی است که گفته شود هیچ یک از مناطق ایران به اندازه این سرزمین، شاهد رویدادهای تاریخی نبوده‌است.
به همین سبب است که نویسندگان و مورخان ایرانی و خارجی، فراز و نشیب‌های تاریخی این سرزمین را در کتاب‌هایی به رشته تحریر در آورده‌اند. از آثار نویسندگان روسی درباره مازندران،
تاریخ مازندران و استرآباد تالیف رابینو، و از آثار نویسندگان مازندرانی،
تاریخ طبرستان و رویان و مازندران تالیف میر ظهیرالدین مرعشی، و از آثار نویسندگان ایرانی،
تاریخ تبرستان به کوشش اردشیر برزگر و
مازندران از قدیم‌ترین ایام تا به امروز، نوشته دکتر محمد مشکور را می‌توان نام برد. اما این که نام مازندران از چه زمانی در این سرزمین متداول شد اختلاف نظر وجود دارد. بعضی از مورخان معتقدند از زمان ابن اسفندیار و یاقوت، بجای هیرکانیا کلمه مازندران بکار برده شده‌است عده‌ای هم تاریخ بکارگیری واژهٔ مازندران را از سده چهارم هجری قمری به بعد می‌دانند.
[ویرایش] ابنیه تاریخی
[ویرایش] بندپی بابل
در جنوب بابل وتقریبا ۲۰ کیلومتری شهر بابل منطقهٔ بند پی وجود دارد بندپی که در واقع محلی بین کوه جنگل و دشت است در ایران پیش از اسلام بنا به روایات محلی در یورش اعراب یک سنگر نیرومند برای میهن دوستان بوده است و در واقع پیش از اسلام دارای شهر و دژ بوده است.
[ویرایش] منطقه شورچال گلوگاه
این منطقه از ابنیه مسکونی قرون اول و دوم اسلامی بوده و آثار باستانی فراوانی در دل تپه‌های آن جای گرفته‌اند که متأسفانه بخش قابل توجهی، توسط حفاران غیرمجاز، از دل خاک خارج شده و از موزه‌های خارجی، سر در آورده‌است که نیازمند استقرار یگان حفاظت میراث فرهنگی است.زمینهای آن متعلق به ساکنان کوپچی محله گلوگاه بوده و در فاصله کمی از ساحل دریا قرار گرفته‌است و مکانی سرسبز و بسیار دیدنی است که نیازمند سرمایه گذاری و توجه بیشتر است.
[ویرایش] امامزاده عباس
در حاشیه شمالی ورودی شرقی شهر ساری واقع شده و از نظر شیوه معماری، گنبد هرمی شکل و صندوق چوبی نفیس، یکی از بناهای معروف استان مازندران است. تاریخ ساخت آن ۸۹۷ هجری قمری است و سه امامزاده بنامهای عباس ؤ محمد و حسن در آن مدفون می‌باشند.این بنا در منطقه‌ای به نام ازادگله واقع شده است.
-
[ویرایش] چشمه عمارت بهشهر
این بنا متعلق به دوره صفویه‌است که در دو طبقه احداث گردیده و در حال حاضر طبقه همکف و جزری از طبقه دوم باقی مانده‌است در وسط عمارتِ همکف مظهر چشمه قرار دارد که آب آن از چهار سمت توسط جویهایی از داخل بنا به خارج آن سرازیر و وارد حوضها و جویهای اطراف آن گردیده و به‌وسیله نهرهای اصلی به خارج از باغ هدایت می‌شده‌است .
[ویرایش] برج آرامگاهی امامزاده طاهر مطهر کجور
این بنای آرامگاهی واقع در روستای هزار خال بخش کجور در شهرستان نوشهر قرار دارد، بنایی است چهار ضلعی با کتیبه‌های آجری و تزئینات که در سال(۸۲۹) ه ق به دست ملک کیومرث بن بیستون استندار ساخته شده‌است.
[ویرایش] قلعه ملک بهمن لاریجان
این قلعه از قلعه‌های عظیم البرز است که در جاده هراز بخش لاریجان شهرستان آمل و مشرف به قریه شاهان دشت در ۷۵ کیلومتری جنوب آمل قرار دارد این قلعه متعلق به حکام پادوسبان است که در سال (۴۵ الی ۱۰۰۵) ه ق به رویان نور و کجور و رستمدار حکومت داشته‌اند بنای قلعه بر روی صخره‌ای حدود ۲۲۰ متر بالاتر ازسطح اراضی شاهاندشت از لاشه سنگهای بزرگ و کوچک و ملات گچ ساخته شده که بصورت طبقه طبقه و شامل اتاقها و قسمت‌های مختلف ساختمانی است.
[ویرایش] آرامگاه سه سید میر حیدر آملی
این مکان مدفن ابولقاسم پسر ابولحسن الرویانی است که در سده ششم ه ق وفات یافته‌است، در طی قرون هشتم و نهم هجری قمری سه تن از سادات و عرفا در این محل مدفون گردیدند که یکی از آنها علامه میر حیدر آملی است که از متفکران و مشاهیر شیعه بوده‌است بانی این مکان سید عزالدین بن سید بهاالدین آملی است.
[ویرایش] برج رسکت
برج زیبای رسکت در روستایی به همین نام، از دوران اسپهبدان مازندران که بر روی آن کتیبه‌ای به دو خط پهلوی و کوفی وجود دارد.
[ویرایش] برج باوند
برج بسیار زیبای باوند از دوران آل باوند از اسپهبدان مازندران در روستای سرخ آباد سوادکوه قرار دارد. این برج شبیه مهره رخ در شطرنج است.
[ویرایش] نقش شاه
تنها تصویر ناصرالدین شاه قاجار و درباریان او که بر دل سنگ کنده کاری شده است در جاده هراز و در کنار تونل وانا و جاده باستانی زمان ساسانی قرار دارد.
[ویرایش] برجهای آهودشت
این دو برج در روستای آهودشت چمستان نور قرار دارند. برج بزرگ مزار شاه بالوی زاهد آملی، استاد شیخ خلیفه مازندرانی، استاد شیخ حسن جوری است.
[ویرایش] پایگاه موزه گوهرتپه
پایگاه موزه گوهر تپه در نزدیکی بهشهر قرار دارد. کهنترین ابزار ساخته شده از آهن در جهان در این مکان یافت شده است.
[ویرایش] لفورک
شهر باستانی لفورک در سواد کوه قرار دارد. در این شهر اسکلتهایی از انسان‌های دراز سر پیدا شده است.
[ویرایش] ویژگی‌ها
نوشتار اصلی: زبان تبري يا مازندرانی
زبان بیشتر مردم مازندران مازندرانی است، ولی بیشتر مردم مازندران با زبان فارسی نیز آشنایی دارند .
گویش‌های زبان مازندرانی: ساروی، بابلی، آملی، تنکابنی، گیلکی، شهمیرزادی، کتولی، هزارجریبی، فیروزکوهی، لفوری سواد کوهی.
[ویرایش] راه‌ها
راه‌های اصلی ارتباطی این استان جاده سراسری ساحلی و جاده‌های هراز و چالوس و جاده فیروز کوه است. در جاده‌های ارتباطی مازندران به سوی جنوب ۱۰۷ نقطه حادثه‌خیز وجود دارد که سالیانه جان شمار زیادی از شهروندان را می‌گیرد.[۲]
[ویرایش] هنرهای دستی مازندران
[ویرایش] نمد مالی
نمد مالی در بیشتر مناطق استان مازندران به خصوص درمنطقه كجور و روستاهای اطراف رامسر رواج دارد. ماده اصلی نمد پشم و گوسفند و به رنگ‌های طبیعی مانند سفید و سیاه و قهوه ای و برای نقش اندازی آن از پشم‌های رنگ شده شیمیایی بهره می جویند معمولا" ساخت یك قطعه نمد یك روز به طول می انجامید و اغلب چند نفر روی آن كار می كنند.
[ویرایش] سفال گری
یكی از مراكز ساخت سفال و سفال گری، كلاگر، محله جویبار و اقای غلامعلی چینی ساز از استادان به نام این منطقه است. ابزار سفال گری شامل چرخ، كاردك برای بریدن و سوراخ كردن كار، غربال، سطل، تشت ، كوره، ول كارد، نخ، قالب گل زدن است
[ویرایش] موزه‌های مازندران
[ویرایش] موزه بابل
موزه بابل در خیابان مدرس واقع است. ساختمان این موزه در سال 1307 هجری شمسی به عنوان بلدیه ( شهرداری ) بنا شده و به دلیل دارا بودن ویژگی‌های خاص معماری در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این بنا در اسفند ماه 1374 با كاربری فرهنگی در اختیار سازمان میراث فرهنگی مازندران قرار گرفت و در بهمن ماه سال 1375 پس از احیا و مرمت و باز پیرایی تحت عنوان موزه بابل گشایش یافت . امروزه از طبقه همكف موزه به عنوان نمایشگاه موقت اثار فرهنگی – هنری استفاده می‌شود و در طبقه دوم آن اثار باستان‌شناسی و مردم‌شناسی به نمایش در آمده است.
[ویرایش] بخش مردم شناسی
این بخش شامل یك تالار نسبتا" بزرگ است و آثار موجود در آن عموما" مربوط به زندگی اقوام خاصی نیست: وسایل كشاورزی، پوشاك مازندران، گیلان، تركمن، چادر شب بافی زنان مازندران، صنایع دستی زنان تركمن صحرا و صنایع دستی كارگاه میراث فرهنگی كشور اعم از زری بافی و سفال گری در انی بخش به نمایش گذاشته شده است.
[ویرایش] یادمان‌های چوبی
یك سالن از این موزه به یادمان‌های چوبی مازندران اختصاص یافته است و در، پنجره، قسمت هایی از كتبیه و تزیینات صندوق مزار بقاع متبركه این سامان در انواع منبت- مشبك و قاب و گره را در خود جای داده است. قدیمی‌ترین اثر این بخش كتیبه صندوق مزار بقعه متبركه امامزاده علی ( ع) روستای سواد كوه با تاریخ 833 ه.ق. است. دو لنگه در چوبی منبت كاری شده كتیبه دار متعلق به بقعه متبركه شاهزاده رضا ( ع) روستای « لدربندپی» شرقی بابل نیز از اشیای با ارزش این مجموعه است. این موزه كه در سال 1380 مرمت اساسی شد، در آینده نزدیك بازگشایی خواهد شد.
[ویرایش] نگارخانه
زندگی و طبیعت در مازندران
-
نی‌زاری در جویبار -
دریای مازندران -
جنگلی در مازندران -
رودخانه‌ای در جویبار
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)