سنگ کلیه و روش های پیشگیری و درمان
سنگ کلیه یک بیماری است که باعث درد در پهلوی سمت چپ بدن میشود.
سنگ دستگاه ادراری یکی از ناراحت کنندهترین بیماریها است. شیوع آن در مردان بیش از زنان است. بیشتر در دهه سوم تا پنجم زندگی دیده می شود. انواع مختلف سنگ ادراری وجود دارد، مانند: کلسیمی - استروایت یا عفونی - اگزالاتی - سیستیینی - اوریکی. سنگ ها در لگنچه - حالب - مثانه و در پیشابراه دیده میشوند. رژیم غنی از کلسیم - سدیم - پروتیین و همچنین عدم تحرک افراد مبتلا به هیپر کلسیوی نوع دو - افراد مبتلا به بیماریهای گوارشی مثل التهاب روده یا ایلیوستومی - سابقه ابتلا به عفونت ادراری و بیماری های متایولیک - نقرس - عدم تحرک در ابتلا به سنگ نقش دارند. دردبسیار شدید و هماچری یا خون ادراری در این افراد دیده می شود. درد ان شبیه درد زایمان است. در صورتی که سنگ بزرگتر از یک سانتیمتر باشد از عمل جراحی استفاده می کنند. برای در مان از لیزر-eswl -tul - سیستوسکوپی - نفرولیتوتومی - کمولیز استفاده میکنند. علایم سنگ:انسداد - عفونت - خیز درد شدید در منطقه دندهای مهره ای - هماچوری - نهوع - استفراغ - اسهال است. هدف فوری درمان درد و هدف طولانی جلوگیری از تخریب نفرون است. مسکن های اوپیوییدی - انسیدمفید بوده. حمام یا بخار آب گرم و مصرف مایعات در صورت عدم منع مفید است. بیماران باید رژیم غذایی را رعایت کنند و در طول روز هر یک الی دو ساعت آب بنوشند، از محیط سرد به محیط گرم نروند، در شب آب بنوشند، در روزهای گرم بیرون نروند، از فعالیت زیاد بپرهیزند، با مشاهده اولین عفونت ادراری به پزشک مراجعه کنند، هر چند وقت یک بار آزمایش ادرار را انجام دهند. ودر آخر لازم به ذکر است که میزان اوره و کراتیین و بی یو ان این بیماران افزایش می یابد.
سنگهای ادراری قدمتی ۷۰۰۰ ساله دارند که از دوران حیات اولیه تا زندگی مدرن امروزی بشر از بیماریهای ناشی از سنگ رنج می برده است گرچه علت آنرا در بعضی موارد نمی دانسته اند ،ولی امکاناتی که بتوان با سنگ یا عفونت ناشی از آن مبارزه کرد را در دست نداشته و گاهی اوقات از داروهای گیاهی و در بعضی مواقع از خرافات استفاده می شده است .
بقراط حکیم ۴۶۰ سال قبل از میلاد به وجود سنگ در انسان پی برد و در سال ۸۶۵ میلادی محمد ذکریای رازی درباره درمان جراحی سنگ مثانه از ناحیه پرینه صحبت کرده است .
در سال ۹۸۰ میلادی با تولد ابن سینا دانش طب آن زمان متحول می گردد و در کتاب سوم خود در فصل ۲۰- ۱۸ تماما درباره اورولوژی صحبت می کند .
بررسی سنگها در زمانهای متفاوت ادامه یافت تا به امروز که عوامل ژنتیکی – مصرف داروها و تغییرات ph ادرار ، کاهش مصرف مایعات و رژیم غذایی را جز موارد مهم تشکیل سنگ دانسته و رابطه ای که بین سنگ و عفونت و نارسایی کلیه و مرگ ومیر ناشی از عوارض آنها و آگاهی از چگونگی تشکیل سنگ دانسته و رابطه ای که بین سنگ و عفونت و نارسایی کلیه و مرگ ومیر ناشی از عوارض آنها و آگاهی از چگونگی تشکیل سنگ نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری دارد را یافته اند.
▪ اما با توجه به شیوع بالای سنگهای ادراری و برخورد زیاد با این بیماران تحقیق جامع و کاملی تا کنون انجام نشده که آیا می شود از تشکیل سنگ جلوگیری کرد یا خیر؟
اهمیت مسئله تا حدی است که بیماران مبتلا به سنگ ادراری به طور مکرر به کلینیک ها و اورژانس مراجعه نموده و سبب اتلاف وقت از یک طرف و تحمل هزینه های گزاف بر سیستم دولتی از طرف دیگر شده .
پروسه سنگ سازی مجموعه وقایعی است که منجر به فوق اشباع (supersaturation ) نمک هایی می گردد که در تشکیل سنگ دخالت دارند.
فوق اشباع نیز باعث تشکی هسته اولیه و کریستالهائی می گردد و تجمع آنها منجر به تشکیل سنگ می شود که این عوامل در ایجاد سنگ مهمند.
ـ عدم مصرف آب
ـ تعرق زیاد
ـ مصرف نمک فراوان
ـ عوامل ژنتیکی و سابقه فامیلی
ـ مصرف داروها
ـ تغییرات PH ادرار
ـ رژیم غذایی
عفونت های ادراری و شغل های بی حرکت مثل کارمندان و رانندگانی که مدت زیادی ثابت روی صندلی می نشینند و همچنین مناطق جغرافیایی جز عوامل سنگ ساز هستند .
۲) میزان املاح موجود در آب چقدر در ایجاد سنگ کلیه تاثیر دارد؟
زیاد اعتقادی به املاح موجود درآب برای سنگ سازی نیست ولی گرچه سختی آب را گاهی اوقات مطرح می کنند اما مهم است که آب هرچقدر سنگینی و املاح دارباشد مصرف کردن آن بیشتراست از مصرف نکردن آن .
۳) کسی که یکبار دچار سنگ کلیه شد آیا امکان دارد دوباره کلیه شروع به سنگ سازی نماید؟
۵۰% افرادی که سنگ کلیه دارند و درمان می شوند بعد از ۱۰ سال احتمال عود سنگ در آنها زیاد هست .
۴) درمان های سنگ کلیه بر چند قسم است؟
درمانهای سنگ کلیه مختلف و بستگی به نوع سنگ دارد که ازبین آنها باید به:
- درمانهای طبی و اقدامات عمومی که تمام عواملی که در تشکیل سنگ دخالت داشته اند را باید برعکس کرد.
- درمانهای سنگ ************ی برون اندامی و درون اندامی
- درمانهای جراحی
- درمانهای لاپاراسکوپی را نام برد.
● اقدامات عمومی
▪ مصرف مایعات فراوان بخصوص یک تا سه ساعت بعد از غذا
▪ محدودیت مصرف پروتئین ها
▪ محدودیت مصرف نمک ها
▪ مصرف غذاهای حاوی پتاسیم
▪ محدودیت مصرف غذاهای حاوی اگزلات
▪ درمان عفونت های ادراری
▪ محدودیت مصرف کربو هیدراتها
▪ چربیهای ماهی که اسید ایکوزاپنتانوتیک موجود در روغن ماهی مفید است .
▪ تغییر PH ادراری
▪ عدم مصرف بعضی از داروها و مصرف داروهای دیگر
▪ عدم مصرف ویتامین ها
پیشنهاد مصرف مایعات فراوان با هدف ادرار بیش از ۲ لیتر در ۲۴ ساعت که باید مصرف مایعات بیش از ۳ لیتر باشد.
۵) چند نوع سنگ کلیه از نظر جنسی داریم ؟
▪ سنگ های اگزولات کلسیم و فسفات کلسیم
▪ سنگ های اسید اوریکی
▪ سنگ های عفونی
▪ سنگ های سیستنی و سنگهای گرانیتی
۶) از عوامل ایجاد تنگی مجاری ادراری کدام مورد را می توان نام برد؟
عامل تنگی ثابت ماندن سنگ در حالب ها بیش از ۲ ماه را مطرح می کند.
۷) سنگ کلیه بیشتر در خانمها شایع است یا در آقایان چرا؟
در آقایان ۲ تا ۳ برابر خانمها سنگ سازی دارند که به نظر می رسد وجود هورمون مردانه تستوسترون بی تاثیر نباشد .
هورمون های جنسی زنان بیشتر کمک می کنند در گشاد شدن حالب ها که به دفع سنگ کمک می کند ضمن اینکه طول حالب در خانمها بیشتر است .
۸) افراد مبتلا به سنگ کلیه با توجه به نوع سنگی که دارند چه رژیم غذایی به آنها توصیه می شود ؟
▪ سنگ کلیه اسید اوریکی : رژیم کم پروتئین ، مصرف سیترات ، مصرف آۀوپرنیول و تغییر PH ادرار ، مصرف مایعات فراوان
▪ سنگ های سیستنی : مصرف مایعات فراوان – قلیایی کردن ادرار ( تغییر Ph ) ، محدودیت نمک ، استفاده از داروهای موثر مثل D پن سیلاین
▪ سنگ های عفونی : درمان عفونت ، مایعات فراوان ، درمانهای جراحی
▪ سنگ اگزلات کلسیم: مایعات فراوان ، کاهش مصرف اگزلات و کلسیم ، کاهش مصرف تنقلات ، رژیم کم نمک و مصرف هیدروکلرو بتازید
بعضی از مواد مصرفی روزانه در غذا مانند مرکبات ، چغندر ، کاکائو ، اسفناج ، قهوه ، کوکاکولا(نوشابه سیاه ) دارای مقادیر قابل توجهی اگزالات بوده یا اینکه موادی دارند که در بدن به اگزالات تبدیل می شود که اگزالات بالا یکی از عوامل تشکیل سنگ های کلیوی است.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)