سردرد بر اساس مقاله دکتر «ريچارد ليپتون»

[Sara12]

در"سردرد بر اساس مقاله دکتر «ريچارد ليپتون»1"در مورد سردرد و انواع آن بحث کردیم.در این قسمت انواع سردردهاي تنشي را بررسی میکنیم.
نوع اول در قالب درد يا فشاري مستمر بروز مي‌کند و گونه دوم عموما دردي متناوب و پالس‌دار توصيف مي‌شود. سردردهاي تنشي تحت تاثير فعاليت‌هاي فيزيکي روزمره دچارشدت و ضعف نمي‌شوند اما درد مبتلايان به ميگرن در صورت سرفه‌کردن، تحرک و يا خم شدن بدتر مي‌شود. ميگرن با نشانه‌هايي همچون حساسيت به نور، صدا، مشاهده تصاوير اطراف همراه با هاله و تهوع مي‌باشد درحالي که سردردهاي تنشي هيچ يک از اين علائم را با خود ندارند.سردردهاي تنشي معمولا چقدر طول مي‌کشند؟- اين نوع سردردها عموما" در پايان يک روز آکنده از استرس حدود ساعت 3،4 يا 5 بعدازظهر آغاز شده و بين يک تا 6 ساعت بطول مي‌انجامدطول مدت و دفعات سردردهاي ميگرني به چه شکل است؟- اين سردردها بين 4 الي 72 ساعت بطول مي‌انجامد و بطور متوسط اگر درمان نشوند، تا 24 ساعت ادامه مي‌يابد اما در صورت درمان و بسته به نوع شيوه بکارگرفته شده، ممکن است تنها يک دقيقه طول بکشد. بطور معمول حملات ميگرني يک تا دوبار در ماه رخ مي‌دهد که البته احتمال بالا رفتن دفعات نيز وجود دارد.چه عواملي مي‌توانند موجب شروع حملات ميگرن گردند؟-ميگرن آغازگرهاي متعددي دارد. درحقيقت يکي از ساده‌ترين و سودمندترين راهکارها براي مبتلايان آن است که اين فاکتورها را شناسايي کرده و از آنها اجتناب نموده يا کنترل‌شان کنند. البته اين ماشه‌هاي آغازگر از فردي به فرد ديگر متفاوتند و فهرست مطولي از اين فاکتورها مي‌توان تنظيم کرد که محرک‌هاي غذايي همچون شکلات و پنير از جمله مهم‌ترين‌هاي آن محسوب مي‌شوند.فاکتورهاي هورموني نيز در اين سردردها تاثيرگذار هستند .از جمله معمول‌ترين اين محرک‌ها مي‌توان به مسافرت، تغيير برنامه‌هاي زمان‌بندي شده و خواب زياد يا کم اشاره نمود. البته افراد معمولا خيلي از مواردي را که در رابطه با بيماري‌شان متوجه مي‌شوند، با پزشک درميان نمي‌گذارند زيرا مي‌ترسند وي تصور کند که درحال برقرار کردن ارتباط احمقانه هستند اما واقعيت اين است که شناسايي محرک‌هاي احتمالي هرچقدر هم مضحک، امکان مداخله به موقع براي پيشگيري از آغاز حمله را فراهم مي‌آورد.چه نشانه‌هايي را مي‌توان بيانگر نشات گرفتن سردرد از يک عارضه نهفته پزشکي دانست؟-گرچه اکثريت افراد مبتلا به سردردهاي عودکننده از انواع سردردهاي اوليه رنج مي‌برند اما گاهي اوقات سردرد نشانه‌اي است دال بر وجود يک اختلال جدي و نهفته. اولين پرچم قرمز و هشداردهنده ظهور سردرد پس از سن 55 سالگي است که مي‌تواند علامت بروز نوعي التهاب در عروق سر و يا در موارد نادر تومور مغزي باشد. سردردهاي همراه با تب يا سخت‌شدگي گردن ممکن است منعکس‌کننده وجود يک عفونت همچون مننژيت باشند.سردردهايي که با علائم عصبي همراه مي‌گردند، خطرناک و هشداردهنده‌اند. حالات سوزش، جزجز يا کرخي و بي حسي که هر 5 يا 10 دقيقه قبل از شروع سردرد رخ مي‌دهد، نگران‌کننده نيست اما احساس ضعف، دشواري درحرکت دادن يک طرف بدن و حالت دوبيني از جمله مواردي است که نيازمند مراجعه به پزشک هستند.همچنين سردردي که بطور ناگهاني آغاز شده، خود مي‌تواند علامتي خطرناک و نخستين نشانه ظهور سکته مغزي باشد.مهمترين توصيه براي مبتلايان به سردرد چيست؟- واقعيت اين است که اگر فرد در لحظه لحظه زندگي با درد دست و پنجه نرم مي‌کند، دچار دلهره و اضطراب و در تصميم‌گيري‌ها دچار محدوديت مي‌شود و آن گونه که مي‌خواهد قادر به مانوردادن نيست و بايد از پزشک متخصص کمک بخواهد.هيچ‌گاه تصور نکنيد سردرد مشکل خاصي قلمداد نمي‌شود و بايد بالاجبار خود را با آن وفق داده و ياد بگيريد که در کنارش به زندگي ادامه بدهيد، اين مشکلي است که بايد نحوه فائق آمدن برآن را فرا بگيريد زيرا محکوم به زندگي رنج‌آور در کنار آن نيستيد.
منبع:وب سايت مقاله.نت

[Sara12]

برخي افراد درد آن را همچون باندي توصيف مي‌کنند که گويي به تدريج و لحظه به لحظه بر شدت فشارش در اطراف سرافزوده مي‌شود. بعضي ديگر مي‌گويند با روشن شدن چراغ‌ها، دردشان رو به وخامت مي‌گذارد.اينها هر دو توصيفاتي از سردرد هستند حال آنکه به لحاظ نوع و علائم، فوق‌العاده متفاوتند.در حالي که تقريبا براي تمامي افراد ممکن است سردردهاي مقطعي امري متداول باشد اما زندگي براي مبتلايان به سردردهاي مزمن فوق‌العاده سخت است و آنان همواره با اين هراس روز را به شب مي‌رسانند که چه موقع حمله بعدي سردرد بروز خواهد کرد چرا که حقيقتا تحمل پالس‌هاي هولناک درد آن دشوار و رنج‌آور است.متخصصان سردرد معتقدند کليد درمان موفق سردردها، کشف نوع سردردي است که فرد به آن مبتلا شده و نکته جالب توجه آن است که براي پي‌بردن به اين مهم و دسته‌بندي سردردها نيازي نيست که يک متخصص اعصاب باشيد. ميزان رواج سردردها چقدر است؟- سردرد را مي‌توان يکي از تجربيات جهاني بشر دانست. بالغ بر 90 درصد افراد هر سال دست‌کم يک‌بار دچار سردردهايي مي‌شوند که دلايلي همچون سرماخوردگي، آنفلوآنزا، افراط در مصرف مشروبات الکلي و يا جراحت ناحيه سر هيچ نقشي در بروز آن نداشته است. البته برخي اشخاص هم مستعد سردرد هستند که دچار حملات مکرر مي‌شوند و براي اين عده، سردرد نوعي عارضه پزشکي محسوب مي‌شود.آيا سردردها را مي‌توان در قالب چند نوع اصلي تقسيم‌بندي کرد؟- بله، دو گروه کلي مي‌توان براي آنها قائل شد. سردردهاي اساسي و اوليه که مشکل سردرد در آنها به خودي خود يک اختلال محسوب مي‌شود و سردردهاي ثانويه که در حقيقت نشانه يک بيماري نهفته همچون سکته، تومور مغزي و يا نوعي عفونت است گروه سردردهاي اوليه را مي‌توان به 4 نوع اصلي تقسيم کرد: ميگرن، سردردهاي ناشي از تنش، سردردهاي خوشه‌اي و گروه چهارم که از همه متنوع‌تر است و کل انواع غيرمعمول سردردها را در برمي‌گيرد.چگونه نوع درد مي‌تواند به پزشک در تشخيص علت کمک کند؟- نکته تعيين‌کننده در اين خصوص براي پزشک، کيفيت درد است. اينکه آيا بطور تناوبي است يا دربرگيرنده نوعي درد مستمر و ثابت .ويژگي مهم ديگر محل درد است، در چشم احساس مي‌شود يا در طرفين سفر. ديگر مشخصه‌اي که معمولا مورد توجه قرار مي‌گيرد، تعدد و کثرت درد و طول مدت دوام آن است، آيا حملات 10 دقيقه بطول مي‌انجامد، هر روز رخ مي‌دهد و يا هرازگاهي بروز مي‌کند.سردردهاي خوشه‌اي به چه شکل هستند؟- نامي که براي اين سردردها انتخاب شده، به علت نوع بروز حملات آن است که در قالب خوشه‌اي صورت مي‌گيرد. مبتلايان براي مدتي مديد هيچگونه سردردي به سراغ‌شان نمي‌آيد اما وقتي وارد فاز خوشه‌اي مي‌شوند، حملات با يک پايه روزانه هفته‌ها و بلکه ماه‌ها بطول مي‌انجامد. طول مدت هريک از اين حملات کوتاه بوده و معمولا بين 90-15 دقيقه ادامه مي‌يابد.اين سردردها همواره به صورت يک طرفه بروز مي‌کنند يعني درد معمولا در داخل و اطراف يک چشم احساس مي‌شود و با قرمزي و آبريزش چشم، افتادگي پلک، گرفتگي بيني و نشانه‌هاي مشابه همراه مي‌باشد.شدت رواج اين سردردها چقدر است؟- نوع خوشه‌اي نمونه نسبتا کميابي است که از هر 100 هزار نفر شايد دو نفر را تحت تاثير قرار دهد و البته تنها نوع غالب در آقايان محسوب مي‌شود، انواع ديگر سردردها بيشتر در خانم‌ها مرسوم مي‌باشندمشخصه سردردهاي ميگرني و تنشي چيست؟- اين دو نوع درحقيقت معمول‌ترين اشکال سردردهاي اوليه هستند. سردردهايي از نوع تنشي عمدتا در دو طرف سر و انواع ميگرني در يک طرف سر احساس مي‌شوند. تنشي‌ها بيشتر در باند متوسط يا خفيف بروز مي‌کنند اما ميگرني‌ها با شدت متوسط تا شديد احتمال ظهور دارند.
منبع:وب سایت مقاله.نت

[Sara12]

مرور کلی

سردرد تنشی شایعترین نوع سردرد می باشد که حدود 40 درصد افراد در مقطعی از زندگی خود به آن مبتلا خواهند شد. این نوع سردرد در اثر بیماری خاصی ایجاد نشده و اغلب بعنوان یک سردرد « طبیعی » تقسیم بندی می شود. این نوع سردرد به دو گروه عمده تقسیم می شود.





1- سردرد حمله ای : که کمتر از 15 بار در ماه به فرد دست می دهد.

2- سردرد مزمن : که 15 بار یا بیشتر در طول ماه به سردرد دچار می شود.

اگر چه بیمارانی که به این نوع سردرد مبتلا هستند اغلب احساس تنش عضلانی ( Muscular Tension ) را گزارش می دهند ولی هیچگونه شواهد واضحی برای ارتباط این گرفتگی و تنش عضلانی، با سردرد همراه این بیماران وجود ندارند. گمان می رود، بروز این سردرد احتمالاً بعلت تغییرات مواد شیمیائی مغزی بوده که باعث ایجاد درد بخاطر تأثیر روی عروق و اعصاب اطراف مغز می شود. این مکانیسم ایجاد سردرد مشابه مکانیسم ایجاد سردرد میگرن می باشد.

علائم

سردرد تنشی معمولاً بعد از ظهر یا ساعات اولیه غروب ایجاد می شود و شدت آن در طول زمان کم و زیاد می شود. علامت اصلی این سردرد معمولاً احساس سفتی اطراف سر می باشد مثل اینکه دور سر را با یک باند و یا پارچه محکم ببندند و یا اینکه سر بین یک گیره آهنگری قرارداده و محکم فشار دهند. گردن و عضلات شانه اغلب سفت بوده و در هنگام لمس دردناک هستند. سایر علائم شامل اختلال در تمرکز و اختلال در خواب می باشد.



بعضی از بیماران همزمان علائم سردرد تنشی و سردرد میگرنی را با هم دارند. این حالت که ناشایع هم نیست به این صورت رخ می دهد که سردرد آنها با نورهای درخشان و صدای بلند بدتر می شود ( حاتب که در میگرن رخ می دهد ) اما نوع سر درد آنها مداوم و غیر ضرباندار بوده که مشخصه سردرد تنشی است یعنی خصوصیات هر دو نوع سردرد را با هم دارند.

تشخیص

هیچ تست اختصاصی برای تائید تشخیص این نوع سر درد وجود ندارد و تشخیص براساس علائم بیمار ، تاریخچه پزشکی وی و معاینات فیزیکی او داده می شود. البته در بعضی از بیماران ممکن است CT اسکن یا MRI ( در صورتیکه سردرد با علائم غیر معمول و غیر منتظره همراه باشد) درخواست شود تا بعضی از تشخیصهای مهم از قلم نیفتند.



دوره سردرد

یک دوره سردرد تنشی ممکن است فقط چند ساعت طول کشیده و یا گاهی یک روز و حتی بیشتر ادامه یابد. سردرد مزمن تنشی نیز به سردردی گفته می شود که قسمتی یا تمام طول روز و در اکثر روزهای هفته فرد را درگیر کند اگر چه شدت آن می تواند کم و زیاد شده و در طول زمان تغییر کند.

پیشگیری

تکنیکهای تن آرامی ( Relaxation) و اجتناب از موقعیتهای استرس زا می تواند به جلوگیری از وقوع سردرد تنشی کمک کند. در بعضی از بیماران تجویز روزانه بعضی از داورها نیز می تواند کمک کننده باشد که از مهمترین آنها ضد افسردگیهای سه حلقه ای می باشدکه برای جلوگیری از ایجاد سردرد تنشی مصرف شده و حتی در کسانی که مبتلا به افسردگی نیستند این داروها در کنترل حملات سردرد مؤثر می باشند.

درمان

برای سردردهای تنشی موردی که کمتر از 3 بار در هفته رخ می دهند داروهای مسکن
ساده ای مثل آسپرین، استامینوفن و ایبوپروفن موثر می باشند ولی عیب آنها این است که ممکن است فرد به آنها عادت کرده و دیگر نتواند آنها را کنار بگذارد. باید توجه داشت استفاده از مسکنهای ساده فقط برای حملات کمتر از 3 بار در هفته مجاز است و اگر تعداد حملات بیشتر باشد، استفاده مکرر از این داروها می تواند، باعث نوعی سردرد بنام « سردرد بازگشتی » در روزهائی شود که فرد قرصهای مسکن را استفاده نمی کند.

اما درمان سردرد مزمن تنشی بسیار مشکل است، خصوصاً که پدیده " سردرد بازگشتی" در روزهائی که این افراد مسکن استفاده نمی کنند، بیشتر از سردردهای غیر مزمن و موردی تنشی
است. بنابراین استفاده از داروهای پیشگیرنده و تجویز روزانه آنها ( مثل داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای) و در این افراد مفید می باشد. بعضی از افراد می توانند سردرد تنشی خود را بدون استفاده از دارو درمان کنند، استفاده از کمپرس آب سرد و یا استفاده از گرمای موضعی در محل سفتی عضلانی و سردرد می تواند بسیار کمک کننده باشد. ماساژ نواحی سفت در گردن و یا شانه نیز
می تواند کمک کننده باشند. تکنیکهای تن آرامی مثل نفسهای عمیق کشیدن و یا کمک گرفتن از روشهائی مثل طب سوزنی و بیوفیدبک هم می تواند در کنترل حملات سردرد مؤثر باشد.



چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد ؟

بیشتر سردردها خطر عمده ای برای فرد ندارند و بندرت سردرد ممکن است علامتی از یک بیماری خطرناک زمینه ای در او باشد. اگر سردرد شما بدون درمان و و یا با استفاده مسکنهای ساده براحتی رفع می شود، دلیلی برای مراجعه به پزشک وجود ندارد ولی اگر هرگونه از علائمی که در زیر به آنها اشاره می شود همراه با سردرد دیده شد، باید بلافاصله با پزشک تماس گرفت.

- سردردی که پس از صدمه ضربه به سر ایجاد می شود.

- سردردی که همراه با استفراغ و یا تب می باشد.

- سردردی که با تاری دید، اختلال در صحبت کردن و یا کرختی و ضعف دستها و یا پاها همراه است.

- سردردی که در طول زمان هم شدت آن و هم تعداد حملات آن افزایش می یابد.

- سردردی که بسیار سریع بوده و حالت صاعقه مانند دارد و همراه با کاهش سطح هوشیاری است.

- سردردی که برای کنترل آن احتیاج به مصرف روزانه داروهای ضد درد می باشد.

روند و عاقبت بیماری

اکثر موارد سردرد تنشی خودبخود و در گذر زمان رفع شده ولی استفاده از داروهای ضد درد و همچنین پرهیز از موقعیتهای استرس زا به بهبودی سریعتر و کاهش دفعات ابتلا به سردرد کمک
می کند.