غزلیات خواجوی کرمانی

[sorna]

یاران همه مخمور و قدح پر می نابست

ما جمله جگر تشنه و عالم همه آبست

مرغ دل من در *** زلف دلارام

یا رب چه تذرویست که در چنگ عقابست


چشم من سودازده یا درج عقیقست

اشک من دلسوخته یا لعل مذابست


ورد سحرم زمزمه‌ی نغمه‌ی چنگست

و آهنگ مناجات من آواز ربابست


دور از تو مپندار که هنگام صبوحم

با این جگر سوخته حاجت بکبابست


سرمست می عشق تو در جنت و دوزخ

از نار و نعیم ایمن و فارغ زعذابست


با روی بتان کعبه‌ی دل دیر مغانست

در دیر مغان زمزم جان جام شرابست


کار خرد از باده خرابست ولیکن

صاحب خرد آنست که او مست و خرابست


دست از فلک سفله فرو شوی چو خواجو

کاین نیل روان در ره تحقیق سرابست

[sorna]

هنوزت نرگس اندر عین خوابست

هنوزت سنبل اندر پیچ و تابست

هنوزت آب درآتش نهانست

هنوزت آتش اندر عین آبست


هنوزت خال هندو بت پرستست

هنوزت چشم جادو مست خوابست


هنوزت سنبل مشگین سمن‌ساست

هنوزت برگ گل سنبل نقابست


هنوزت ماه در عقر مقیمست

هنوزت عقرب اندر اضطرابست


هنوزت گرد گل گرد عبیرست

هنوزت لاله در مشگین حجابست


هنوزت بر مه از شب سایبانست

هنوزت برگل از سنبل طنابست


هنوزت لب دوای درد دلهاست

هنوزت رخ برای شیخ و شابست


هنوزت ماه در اوج جمالست

هنوزت شب نقاب آفتابست


هنوزت شکر اندر پر طوطیست

هنوزت برقمر پر غرابست


هنوزت در دل خواجو مقامست

هنوزت با دل خواجو عتابست

[sorna]

رخسار تو شمع کایناتست

وز قند تو شور در نباتست

ریحان خط سیاه شیرین

پیرامن شکرت نباتست


خضرست مگر که سرنوشتش

برگوشه‌ی چشمه‌ی حیاتست


برعرصه حسن شاه گردون

پیش دو رخ تو شاه ماتست


یک قطره ز اشک ما محیطست

یک چشمه ز چشم ما فراتست


عنوان سواد خط سبزت

برنامه‌ی نامه‌ی نجاتست


وجهی ز برات دلربائی

یا نسخه‌ئی از شب براتست


آخر به زکوة حسن ما را

دریاب که موسم زکوتست


خواجو ز تو کی ثبات جوید

ز آنروی که عمر بی ثباتست

[sorna]

ما هم از شب سایبان برآفتاب انداختست

سروم از ریحان تر برگل نقاب انداختست

برکنار لاله‌زار عارضش باد صبا

سنبل سیراب را در پیچ وتاب انداختست


حلقه‌های جعد چین بر چین مه‌فرسای را

یک بیک در حلق جانم چون طناب انداختست


تا کند مرغ دلم را چون کبوتر پای بند

برکنار دانه دام از مشک ناب انداختست


آندو هندوی سیه کار کمند انداز را

همچو دزدان بسته و برآفتاب انداختست


منکه چون زلفش شدم سرحلقه‌ی شوریدگان

حلقه وارم بردر آیا از چه باب انداختست


مردم چشم ار ز چشم من بیفتد دور نیست

چون بخونریزی سپر بر روی آب انداختست


ساقی مستان که هوش می پرستان می‌برد

گوئیا بیهوش دارو در شراب انداختست


در رهش خواجو بب دیده و خون جگر

دل چو دریا کرده و خر در خلاب انداختست

[sorna]

ایکه لبت آب شکر ریختست

بر سمنت مشگ سیه بیختست

نقش ترا خامه‌ی نقاش صنع

بر ورق جان من انگیختست


ساقی از آن آب چو آتش بیار

کاتش دل آب رخم ریختست


با تو محالست برآمیختن

گرچه غمت با گلم آمیختست


در سر زلف تو ز آشفتگی

باز بموئی دلم آویختست


خانه‌ی دل عشق بتاراج داد

عقل ازین واقعه بگریختست


خون دل از دیده‌ی خواجو مگر

عقد ثریاست که بگسیختست

[sorna]

کارم از دست دل فرو بستست

عقلم از جام عشق سرمستست

زلف او در تکسرست ولیک

دل شوریده حال من خستست


با دلم کس نمی کند پیوند

بجز از حاجبش که پیوستست


هر کجا در زمانه دلبندیست

دل در آن زلف دلگسل بستست


یا رب این حوری از کدام بهشت

همچو مرغ از چمن برون جستست


با منش هر که دید می‌گوید

فتنه بنگر که با که بنشستست


عجب از سنبل تو می‌دارم

که چه شوریده‌ی زبر دستست


دل ریشم چو در غمت خون شد

مردم دیده دست ازو شستست


گرچه بگسسته‌ئی دل از خواجو

بدرستی که عهد نشکستست

[sorna]

خطی کز تیره شب برخور نوشتست

چه خطست آن که بس در خور نوشتست

اگر چه در خورست آن خط ولیکن

خطا کردست کان برخور نوشست


خطا گفتم مگر سلطان حسنش

براتی بر شه خاور نوشتست


و گر نی اجری خیل حبش را

خراج روم بر قیصر نوشتست


و یا توقیع ملک دلبری را

مثالی بر مه از عنبر نوشتست


بشیرینی بتم بستست گوئی

بدان افسون که برشکر نوشتست


همه راز نهانم مردم چشم

بیاقوت روان بر زر نوشتست


تو گوئی منشی دیوان تقدیر

مرا این در ازل بر سر نوشتست


بچشم عیب در خواج می‌بینید

چو می‌دانید کاینش سرنوشتست

[sorna]

ایکه زلف سیهت برگل روی آشفتست

زآتش روی تو آب گل سوری رفتست

در دهانت سخنست ار چه بشیرین سخنی

لب شکر ***ت عذر دهانت گفتست


همچو خورشید رخ اندر پس دیوار مپوش

زانکه کس چشمه‌ی خورشید به گل ننهفتست


دل گم گشته که بر خاک درت می‌جستم

گوئیا زلف تو دارد که بسی آشفتست


چون توانم که ز کویت بملامت بروم

کاب چشم آمده و دامن من بگرفتست


از سر زلف درازت نکنم کوته دست

که بهر تار سر زلف تو ماری خفتست


احتیاجت به چمن نیست که بر سرو قدت

گل دمیدست و همه ساله بهار اشکفتست


بسکه خواجو همه شب خاک سر کوی ترا

بدو چشم آب فشاندست و بمژگان رفتست


گر کسی گفت که شعرش گهر ناسفتست

چه زند گوهر ناسفته که گوهر سفتست

[sorna]

جانم از غم بلب رسیده‌ی تست

دلم از دیده خون چکیده‌ی تست

راستی را قد خمیده‌ی من

نقشی از ابروی خمیده‌ی تست


طوطی جانم از پی شکرت

زآشیان بدن پریده‌ی تست


با لب لعل روح پرور تو

جوهر روح پروریده‌ی تست


شاید ار سر نهند سرداران

پیش رویت که برکشیده‌ی تست


دل شوریدگان بی آرام

در سر زلف آرمیده‌ی تست


دیده نادیده می‌کنی و مرا

دیده پیوسته در دو دیده‌ی تست


بنده را کو به زر کنند بها

بی‌بها بنده زر خریده‌ی تست


دل خواجو بجان رسید و مرا

جان غمگین بلب رسیده‌ی تست

[sorna]

گر حرص زیردست و طمع زیر پای تست

سلطان وقت خویشی و سلطان گدای تست

ای صاحب اجل که روی در قفای دل

رخش امل مران که اجل در قفای تست


گر نفس راه می‌زندت کاین طریق نیست

از ره مرو که پیر خرد رهنمای تست


زین تابخانه رخت برون بر که کاینات

یک غرفه بر در حرم کبریای تست


جای وقوف نیست درین دامگاه دیو

بگذر که این مزابل سفلی نه جای تست


از ره مرو بنغمه سرائیدن غراب

چون مرغ روح بلبل بستانسرای تست


بر فرش خاک تکیه زدن شرط عقل نیست

چون تختگاه عالم جان متکای تست


ای یار آشنا که دم از خویش می‌زنی

بیگانه شو ز خویش چو یار آشنای تست


خواجو اگر بقا طلبی از فنا مترس

چون بنگری فنای تو عین بقای تست