پایان افسانه شاتل ها
پنجشنبه 30 تیر 1390 آخرین شاتل فضایی از سفر 13 روزه خود به زمین بازگشت تا دوره سی سالهای را که از امید و آرزو و یأس و اندوه پر شده است به پایان برساند. به این ترتیب و پس از انجام 135 ماموریت فضایی، برنامه پروازهای شاتل ها برای همیشه بسته شد. اقدامی که همچنین باعث بیکار شدن حدود 3000 نفر خواهد شد.
هنگامی که دوران آپولوها در حال اتمام بود، سیاست‌های فضایی آمریکا در بخش پروازهای سرنشین‌دار توسط نیکسون به مدارگردی در اطراف زمین محدود شد تا بودجه‌های کلان برنامه‌‌های جاه‌طلبانه‌ای مثل سفر انسان به مریخ، صرف کارهای مهمتری البته از نظر وی و مشاورانش، گردد. همه این رویدادها و تصمیم‌گیری‌ها در نهایت به نفع تخیل تازه پرداخته شده‌ای از آب درآمد که در سالهای بعد به بزرگترین دستاورد فناورانه آمریکا در فضا یعنی شاتل های فضایی تبدیل شد. اکنون در حدود سی سال پس از ارائه آن طرح عظیم در ساعت 05:57 بامداد روز پنجشنبه به وقت محلی، سالن کنترل مرکز فضایی کندی پس از فرود موفقیت آمیز آخرین پروژه شاتل ها این پیام را ارسال کرد:
" ماموریت انجام شد. آتلانتیس در خانه است، سفر تمام شد. این لحظه ای تاریخی و خوشآیند است."
کریس فرگوسن، فرمانده آتلانتیس پس از فرود این شاتل اظهار داشت: "ماموریت ما تکمیل شد. پس از خدمت به دنیا برای بیش از 30 سال، شاتل فضایی جای خود را در تاریخ یافته و به نقطه پایان رسیده است. شاتل فضایی روش نگاه ما به دنیا و روش نگاه ما به جهان را تغییر داد. ما امروز بسیار پرشور هستیم اما یک چیز مسلم است: اکتشافات تمام نشده است."
در طی ماموریت 13 روزه آتلانتیس، خدمه آن غذا و سایر ملزومات حیاتی را به ایستگاه فضایی بین‌المللی تحویل دادند. از این پس ایستگاه فضایی برای تامین نیازهای خود و انتقال فضانوردان، تنها متکی به فضاپیمای روسی سایوز خواهد بود.
برای تشویق این شرکت‌ها، خدمه آتلانتیس پرچم ویژه مربوط به 30 سال پیش و اولین ماموریت پرواز شاتل را در ایستگاه فضایی بین المللی به امانت گذاشتند. نخستین پرواز تجاری که بتواند به ایستگاه فضایی برسد، می‌تواند این پرچم را به عنوان جایزه خود از فضانوردان ایستگاه دریافت کند.
30 سال موفقیت شاتلها از 12 آوریل 1981 آغاز شد. در طول این 30 سال شاتلها شاهد دو حادثه دلخراش بودند که اولی در 28 ژانویه 1986، با انفجار شاتل چلنجر و دومی در اول فوریه 2003 با انفجار شاتل کلمبیا رقم خورد. نگهداری شاتلها در حدود 3 میلیارد دلار در سال برای ناسا هزینه داشت.
آتلانتیس برخلاف دو برادر دیگرش دوران بازنشستگی خود را در مرکز فضایی کندی می گذراند. شاتل دیسکاوری به موزه ملی هوافضای اسمیت سونیان در واشنگتن و اندیور به مرکز فضایی کالیفرنیا در لس آنجلس رفته است.
از همین حالا حدس و گمان‌ها آغاز شده است. بسیاری در آمریکا از خود می پرسند که آیا فضانوردان آنها که روزگاری با هر قدمی که در سطح ماه بر می‌داشتند، فخری هم به روس‌ها می‌فروختند، باید چشم به گشاده دستی این رقیب سنتی بدوزند تا جایی در کپسول کهنه‌کار فضایی آنها، سایوز برای آمریکاییان کنار گذاشته شود.
البته چینی‌ها هم که از هر آب گل آلودی ماهی می گیرند شاید نتوانند از این بازار چند صد میلیارد دلاری بگذرند و کپسول فضایی سرنشین‌دار خود را که دو باری هم امتحان پس داده است را زودتر برای حمل و نقل مسافر به تاکسی تبدیل کنند. کسی نمی‌داند اما شاید شرکت‌های بزرگی هم در داخل خاک آمریکا مشغول توسعه سیستم‌های فضایی خود هستند تا بار دیگر بازار اصلی سفر به فضا در داخل این کشور باقی بماند.
هر اتفاقی که بیافتد یک چیز از همین الان کاملا مشخص است و آن قلب‌های بسیاری است که از ندیدن شاتل‌های فضایی، این ابر فضاپیماهی پرهزینه در مدار زمین اندوهگین خواهند شد. شاتل‌های فضایی با آن هیبت و مکنت هالیوودی و آن پخش‌های مستقیم پرتاب، با آن داستان‌های هیجان‌انگیزی که از زبان فضانوردانش شنیده شده و آن همه تأثیر شگرفی که در علاقمند ساختن صدها هزار کودک و نوجوان به مقوله علم و فناوری داشته است و از همه مهمتر آن همه جان‌های با ارزشی که در طول طراحی، ساخت، آماده‌سازی و پرواز شاتلها گرفته شده، هیچگاه از یادها نخواهند رفت.
تصویر چپ: کریس بری و پدرش در سال 1981 و هنگام اولین پرواز شاتل . تصویر راست: سال 2011 هنگام آخرین پرتاب شاتل
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (بوک مارک ها)