زمستان بر خلاف ظاهر سرد و خاموش خود برای دوستدارانش فصل گرما و حرکت است.
بسیاری از علاقه مندان به طبیعت ویژگی های خاص این فصل را برای سفر به فصول دیگر سال ترجیح می دهند. سوز سرما و سفیدی برف برای این افراد اعجازی دیگر دارد. گردشگری زمستانه در کشور ما عنوانی به ظاهر آشنا و در مفهوم غریب است چرا که هنوز به طبیعت گردی و سفر های زمستانی به مفهوم خاص آن، نگاه تخصصی نشده است.
ایران از جمله کشورهایی است که با شروع فصل سرما دچار رکود مسافرت می شود. اگر دلایل اجتماعی آن از جمله آغاز فصل آموزش در کشور را کنار بگذاریم، نبود اطلاعات کافی در باره تفریحات زمستانه در قالب سفر و طبیعت گردی، اصلی ترین دلیل کاهش آمار سفرهای تفریحی در زمستان است. به طوری که بیشتر سفرها در زمستان، سفرهای اجباری، تجاری یا حرفه ای و یا سفرهایی با ضرورت های اجتماعی است.
اکثر مردم، سفرهای زمستانی را سفر به نقاط دوردست می پندارند که زمستانش رنگ سرما ندارد. تمام حاشیه دو هزار کیلومتری ساحل خلیج فارس و استانهای جنوبی کشور و جزایر آن نقاط جذابی برای مسافرت هستند، اگر چه تمامی آنها قابلیت بالفعل گردشگری را ندارند و برای تبدیل شدن به یک سایت گردشگری نیازمند زیر ساخت های لازم و اهتمام دولت هستند.
فخر السادات غنی، کارشناس طبیعت گردی در این باره می گوید: «سفر در ایران با شروع فصل سرما دچار رکود می شود که باید با تمهیداتی آن را تغییر داد. چرا که هم ذهنیت مسافران و هم ذهنیت سفر سازان در خصوص فصل سرما نیاز به تغییر دارد.» وی معتقد است سفر زمستانی نبایدفقط به دو جزیره قشم و کیش محدود شود چون جزایر دیگر خلیج فارس مثل جزیره هنگام هم قابلیت های بسیاری برای گردشگری دارند که متأسفانه تاکنون روی آن سرمایه گذاری نشده است. این مدرس گردشگری می گوید: «وقتی در مدیترانه فصل گردشگری به پایان می رسد، گردشگری در سواحل خلیج فارس و دریای عمان می تواند به خوبی جای آن را پر کند که علاوه بر بازدید از سایت های تاریخی جنوب کشور می توان انواع ورزش های آبی و ساحلی را توسعه داد.»
همچنین وی در این باره به گردشگری علمی اشاره می کند و سواحل جنوبی کشور را در فصل زمستان فضای مناسبی برای دیدن پرندگان مهاجر، بررسی گونه های گیاهی و دریایی و حتی طبیعت درمانی می داند.
● زمستان و طبیعت گردی زمستانی
فلات ایران با داشتن دو رشته کوه اصلی البرز و زاگرس با قلل متعدد و ارتفاعات متفاوت، شرایط بسیار مناسبی را برای آنها که به گردشگری زمستانی همراه با یخ و برف علاقه مند هستند فراهم کرده است.
به عقیده کارشناسان ، پتانسیل ورزش های زمستانی در ایران در سطح بالایی است چراکه علاوه بر این دو رشته کوه، وجود قلل منفرد و پراکنده نیز به ورزش های زمستانی کمک شایانی کرده است.
در حال حاضر حدود ۲۰ پیست اسکی در کشور فعال است و تقریباً در نقاط گرم مثل استان فارس نیز پیست اسکی فعال وجود دارد. از طرفی وجود برف فراوان همراه با آسمان آفتابی - که به ندرت می توان این شرایط را در اروپا پیدا کرد - موجب شده است که کشور ما به عنوان یکی از مهم ترین کانون های طبیعت گردی زمستانی، توان بالقوه ای را برای طرح در عرصه جهانی داشته باشد.
فخرالسادات غنی دراین باره بیشتر توضیح می دهد:«در تهران شش پیست اسکی داریم که فقط یکی از آنها (پیست دیزین ) در حد بین المللی برنامه اجرا می کند در حالی که از این امکان به خوبی می توان بهره گرفت. در شرایطی که در کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله امارات، پیست های مصنوعی با قابلیت های پائین و محدود در محوطه های سرپوشیده و با برف مصنوعی پذیرای خیل بسیاری از مشتاقان این ورزش است، می توان به راحتی از پیست اسکی استان فارس در این خصوص بهره گرفت.»
● اسکی وحشی
پیست اسکی چلگرد چهار محال و بختیاری چندسالی است که برای اسکی وحشی، توریست خارجی جذب می کند. گروه های اسکی باز به وسیله هلیکوپتر به بالای قله رفته و از روی برف نکوبیده پائین می آیند. این پیست برای اسکی وحشی، پیست مناسبی است که متأسفانه هرگز دراین باره تبلیغ نشده است . یکی از نمونه هایی که می توان از این فرصت ها استفاده کرد برپایی جشنواره هاست مانند جشنواره مجسمه های برفی که در شهرهای زنجان، بیرجند و تبریز امسال برپا شده بود. بیرجند در ماه گذشته، پس از سالها شاهد برف سنگینی بود و شهرداری آن با برپایی این جشنواره توانست از فرصت غیرمترقبه بارش برف که ذهن شهروندان این شهر را درگیر مشکلات خاص خود کرده بود، فضای شهر را به فضایی کاملاً مفرح تبدیل کند، کاری که در تهران به خوبی قابل طرح و کنترل بود و می توانست چند روز تعطیل پیش آمده را به خوبی خاطره انگیز کند.
● اگر نظارت باشد...
اگر نظارتی بر طبیعت گردی زمستانی باشد و ارگانهای دولتی بتوانند امنیت طبیعت گردی زمستانی را برقرار کنند، فضای خاموش و راکد سفر در فصل زمستان، می تواند فضایی اشتغال زا و مفرح باشد.
غنی می گوید: اگر ارگان های دولتی متولی این امر شوند، می توانند با تعدیل قیمت به خوبی مردم را از یکی از زیباترین نعمت های خداوندی بهره مند کنند که از جمله این ارگانهاکمیته ملی اکوتوریسم است. در شرایطی که فقط یک فروشگاه ورزشی تور اسکی را برگزار می کند بسیاری از خانواده ها نمی توانند برای ثبت نام فرزند خود اعتماد کنند، در حالی که اگر کمیته طبیعت گردی متولی باشد، افراد بسیاری نه تنها در اسکی بلکه در بسیاری از برنامه های طبیعت گردی زمستانی شرکت خواهندکرد.
این مدرس اکوتوریسم همچنین می گوید: «در کشور ما فقط اسکی در برف تعریف می شود در حالی که در کشورهای دیگر بسیاری ورزش های دیگر قابل تعریف است. برای نمونه آبشار سنگان را در دو قدمی تهران داریم، در منطقه سولقان که با یک راهپیمایی ۳ تا ۴ ساعته می توانیم به پای آبشار یخ زده برویم و یا در مسیر توچال جاذبه های بسیاری در تابستان هست و چه بسیار از این جاذبه ها در سراسر کشور در فصل زمستان وجود دارد که استفاده از آن نیاز به برنامه ریزی دارد.»

منبع: حمیرا محب علی
روزنامه ایران