غادة السّمان شاعر توانا ي سوریه

[sorna]

اگر به خانه‌ی من آمدی
برایم مداد بیاور مداد سیاه
می‌خواهم روی چهره‌ام خط بکشم
تا به جرم زیبایی در قفس نیفتم
یک ضربدر هم روی قلبم تا به هوس هم نیفتم!
یک مداد پاک کن بده برای محو لب‌ها
نمی‌خواهم کسی به هوای سرخیشان، سیاهم کند!
یک بیلچه، تا تمام غرایز زنانه را از ریشه درآورم
شخم بزنم وجودم را ... بدون این‌ها راحت‌تر به بهشت می‌روم گویا!
یک تیغ بده، موهایم را از ته بتراشم، سرم هوایی بخورد
و بی‌واسطه روسری کمی بیاندیشم!
نخ و سوزن هم بده، برای زبانم
می‌خواهم ... بدوزمش به سق
... اینگونه فریادم بی صداتر است!
قیچی یادت نرود،
می‌خواهم هر روز اندیشه‌ هایم را سانسور کنم!
پودر رختشویی هم لازم دارم
برای شستشوی مغزی!
مغزم را که شستم، پهن کنم روی بند
تا آرمان‌هایم را باد با خود ببرد به آنجایی که عرب نی انداخت.
می‌دانی که؟ باید واقع‌بین بود !
صداخفه ‌کن هم اگر گیر آوردی بگیر!
می‌خواهم وقتی به جرم عشق و انتخاب،
برچسب فاحشه می‌زنندم
بغضم را در گلو خفه کنم!
یک کپی از هویتم را هم می‌خواهم
برای وقتی که خواهران و برادران دینی به قصد ارشاد،
فحش و تحقیر تقدیمم می‌کنند،
به یاد بیاورم که کیستم!
ترا به خدا ... اگر جایی دیدی حقی می‌فروختند
برایم بخر ... تا در غذا بریزم
ترجیح می‌دهم خودم قبل از دیگران حقم را بخورم !
سر آخر اگر پولی برایت ماند
برایم یک پلاکارد بخر به شکل گردنبند،
بیاویزم به گردنم .... و رویش با حروف درشت بنویسم:
من یک انسانم
من هنوز یک انسانم
من هر روز یک انسانم!

[sorna]

زنی عاشق ورق‌های سپید
آمدم كه بنویسم ...
كاغذ ، سفید بود
به سفیدی مطلق یاسمن‌ها
پاك ، چونان برف
كه حتی گنجشك هم بر‌آن راه نرفته بود
با خود پیمان بستم كه آن را نیالایم ...
پگاه روز بعد ، دزدانه به سراغش رفتم
برایم نوشته بود : ای زن ابله
مرا بیالای تا زنده شوم و بیفروزم
و به سوی چشم‌ها پرواز كنم
و باشم ...
من نمی‌خواهم برگ كاغذی باشم
دوشیزه و در خانه مانده

ترجمه : عبدالحسین فرزاد

[sorna]

خاطره‌ی بارانی

تو را راندم،
و ساک‌هایت را در پیاده‌رو افکندم
اما بارانی‌ات که در خانه‌ام مانده بود
هذیان‌گویبی سر داد،
و با اعتراض آستین‌هایش را برای در آغوش گرفتنم
به حرکت در آورد.
وآن گاه که بارانی را از پنجره پرتاب کردم،
همچنان که فرو می‌افتاد،
دست‌های خالی‌اش را در باد برآورد،
چونان کسی که به نشانه‌ی بدرود،
دستی برآورد
یا آن که فریاد زند: کمک!

[sorna]

دو چشم فرنگی

جهان پیشینم را انکار می‌کنم،
جهان تازه‌ام را دوست نمی‌دارم،
پس گریزگاه کجاست!
اگر چشمانت سرنوشت من نباشد؟

[sorna]

رقص جغد

به نیایش برخاستم تا خورشید بدرخشد
و چون بدرخشید ، مرا خاكستر كرد
خوشه اى را به جان بپروردم
چون رسیده شد و خوردمش ، مسمومم كرد

شعار آزادى سر دادم
اما آنگاه كه گردونه هاى آزادى
با پرچم هایش در همه جا به گردش درآمد
مرا پایمال كرد

من جغد نومیدى ام
به هر كه دل دادم ، جانب مرا فروگذاشت
و خویشتن به جاى من سخن گفت
بعد از آنكه بر من دهان بند نهاد
و افزون بر آن اینكه
مردمان ، مرا شوم مى دارند

جغدى كه به هزاره سوم مى لغزد
مرا ضمادى بخشید ، از گل ها و گیاهان جادویى
تا چون به هزاره سوم مى لغزم
بر قلبم مرهم بگذارم
سپس گفت :
"این ضماد همچون مرهم عاشقان است
در یكى از نمایشنامه هاى شكسپیر
آنجا كه شخص ، نخستین چیزى را كه ببیند
بدان عاشق مى شود
و الاغى ، خروسى از نژاد آدمى دید ..."

من آن را راست پنداشتم
و مرهم را بر قلبم نهادم
و به هزاره سوم لغزیدم
اما دشنه هاى شكست ، پوستم را از هم مى درید
به روانى تیغ هاى سلمانى ...

اى دوست
گمان مكن كه باران مى بارد
آنچه رخ مى دهد
این است كه ما ، دویست و پنجاه میلیون عرب
عرق شرم مى ریزیم ...
و یكباره در برابر باورهاى هزاره سوم
شیون و زارى مى كنیم
گریه ، شیون مى كند
بر سفره آنان كه به وطن شان تبعید شده اند
و آنان كه از وطنشان به پیشخوان قهوه خانه هاى غربت
تبعید مى شوند

به رغم همه چیز
هان! اینك منم ، كه كارت هاى تبریك عید را
همچون منشور هاى عشق
به وطن عربى ام مى نویسم ...
و صادقانه مى گویم :
در قرن دیگر دوستت خواهم داشت

ترجمه دكتر عبدالحسین فرزاد

[sorna]

بویِ غادة السّمان

ای یار
كه در گریبانت
دوكبوتر توأمان بی تابند
و قلب پاك تو
با لرزش خوش كبوتران
به تنظیم ایقاع و آهنگ جهان برخاسته است
لبانت به طعم خوش صداقت آغشته است
و گرمای مهربان دستت
مرد را مرد می كند
ومن ایستاده ام
و به نیمه ی كهكشان می نگرم
كه درآنسویش
تو
عشق تقدیر می كنی
و من
كامل می شوم
ای زن زن !

ترجمه عبدالحسین فرزاد

[sorna]

بخشي از نامه غاده السمان براي ايرانيان ....

اي پارسيان !
چه چيز مرا اين چنين به شما نزديك مي ساخت،
اگر من همچون شما نمي بودم :دختركي وفادار ،
و در ما خواهش هاي ناممكن نمي بود ،
و عشقي اساطيري ،كه هرگز محقق نمي شود ،
و زيباترين نكته در اين عشق آن است كه ناممكن باشد؟!
آيا مي پنداري كه ما ،رعاياي عطشي هستيم كه براي سيراب شدن ،
افزون نمي گردد
و بالهايي كه ،پرواز از آنها اشباع نميشود
و آتش در آن زبانه مي كشد و اوج مي گيرد و اندوهي كه گريه داروي آن نيست،
و اشتياقي كه هيچ ديدار و وصالي ،آن را فرو نمي نشاند؟
آيا مرا يكي از خودهاتان ميدانيد بي آن كه بدانم؟

[sorna]

مادر

به من بیاموز
چگونه عطر به گل سرخش باز می گردد
تا من به تو بازگردم
مادر!
به من بیاموز
چگونه خاکستر، دوباره اخگر می شود
و رودخانه، سرچشمه
و آذرخش ها، ابر
و چگونه برگ های پاییز دوباره به شاخه ها
باز می گردد
تا من به تو بازگردم مادر!

[sorna]

آنگاه که درباره ی تو می نویسم
با پریشانی دل نگران دواتم هستم
و باران گرمی که درونش فرو می بارد …
و می بینم که مرکب به دریا بدل می شود
و انگشتانم، به رنگین کمان
و غم هایم، به گنجشکان
و قلم، به شاخه ی زیتون
و کاغذم، به فضا
و جسم، به ابر!
خویشتن را در غیابت از حضورت آزاد می کنم
و بیهوده با تبرم بر سایه های تو بر دیوار عمرم حمله می کنم .
زیرا غیاب تو ، خود حضور است
چه بسا که برای اعتیاد من به تو
درمانی نباشد به جز جرعه های بزرگی از دیدار تو
در شریان من!

[sorna]

با آنکه پوستم سپید است
به معنایی من زنی زنگی و سیاهم
زیرا من زنی عربم
در زیر صحراهای جاهلیت زنده به گور بودم
و در عصر راه رفتن بر سطح کره ی ماه
من همچنان زنده به گورم
در زیر ریگزارهای حقارت موروثی
و محکومیتی که پیش از من صادر شده است
من در جستجوی عشق بر نمی آیم
من در جستجوی زنی هستم
چونان من تنها و دردناک
تا دست در دستش نهم
ما هر دو تنها زاده می شویم
بر خارزارها
و کودکان قبیله را به دنیا می آوریم
کودکانی که به زودی
تحقیر ما را به آنان خواهند آموخت