آموزش زبان ترکی استانبولی

[mehraboOon]

صداشناسی
صدا
كوچكترين جز هر زبان را كه قابل تجزيه به اجزاي ديگر نيست را صدا گويند.اگر بپذيريم كه زبان از صداهاي آن تشكيل مي‌شود و همچنين اينكه ابتدا سخن گفتن و سپس نوشتن به ميان آمد مي‌توانيم به اهميت صداها در زبان پي ببريم.صداها كه به تنهايي معنايي ندارن با هم‌ديگر هجاها و هجاها با هم‌ديگر كلمه‌ها و كلمه‌ها هم با هم‌ديگر جملات را تشكيل مي‌دهند.


تشكيل صداها
هنگامي كه هوا از شش‌ها بيرون داده مي‌شود و از مجاري ناي و دهان و بيني گذشته و ارگان‌هاي تنفسي به مم‌ديگر نزديك يا يا تنگ و برجسته مي‌شوند صدا تشكيل مي‌شود.
به دليل محدود بودن امكان‌هاي حنجره‌اي در انسان صداهايي هم كه انسان مي‌تواند دربياورد محدود است.با اين‌:ه بسياري از صداهاي زبان‌هاي مختلف با يك‌ديگر مشترك‌اند ولي در عين حال بعضي صداها فقط مخصوص يك يا چند زبان هستن. مانند: ñ, ı(نون غنه) , ö , ü براي تركي و حرف عين براي عربي.به دليل لين‌كه حروف ç , ı , ö , ş , ü مخصوص تركي هستند و نوشتن اين حرف‌ا مستلزم نصب چند نرم‌افزار كوچك در ويندوز هست از اين‌رو گاهي نزديك‌ترين حرف‌ها به اين‌ها (c, i , o, s ,u) را در هنگام نوشتن مي‌نويسند.

هر زباني صدهاي مخصوص به خود را دارد.زماني‌ كه كودك در مرحله زبان باز كردن است كم‌كم صداهايي را كه مي‌شنود را تقليد كرده و حنجره او با آن‌ها پرورش مي‌يابد.بعد از اين دوره شكل‌دهي به صداها با توان بيشتر انجام مي‌پذيرد.


رابطه صدا و حرف و الفبا
نماد صدا در نوشتار حرف است.در تركي ميان صدا و حرف رابطه‌اي متوازن يا متساوي برقرار است.همان‌طور كه يك صدا با يك حرف نشان داده مي‌شود، به هنگام خواندن يك حرف نيز تنها يك صدا از دهان خارج مي‌شود.يعني صداهايي مانند a , b , c , d در نوشتار فقط با يك حرف نشان داده مي‌شود.در زبان آلماني صداي "ش" با حروف sch نشان داده مي‌شود كه اين وضعيت در تركي وجود ندارد.مثلا در كلمه Türk چهار صدا و در نتيجه چهار حرف وجود دارد.اساس زبان صداست.يك صدا در زبان‌هاي مختلف با حروف متفاوتي نشان داده مي‌شود.چيزي كه متغير است نه صدا كه حرف است.مثلا صداهاي زبان تركي از ابتدا تا كنون با الفباهاي كؤك‌تورك تا الفباي لاتين نوشته مي‌شود در حاليكه صداها همان صداهاي سابق هستند.

در تركي تركيه‌اي به حروف الفبا كه از ترتيب نماد صداها تشكيل مي‌شود آلفابه(alfabe) گفته مي‌شود كه از ابتداي حروف α (آفا) و β (بتا) به ميان آمده است.بعضي از زبان‌شناسان با اين توجيه كه در كلمه الفاي عربي از حروف الف و باء تشكيل مي‌شود امروز از كلمه abece (آ‌ب‌ج) استفاده مي‌كنند.
سيستم رسمي موردقبول ملت‌ها براي آموزش و انتشارات را الفباي رسمي گويند.براي از بين بردن شلوغي نماها در الفباهاي رسمي بيشتر مواقع صداهايي كه به يكدگير نزديك هستن را با هدف آسان‌تر كردن زبان با يك نماد نوشته و آن‌ها را به كم‌ترين مقدار ممكن كاهش مي‌دهند.به عبارت ديگر الفياي رسمي هيچ‌گاه نمي‌تواند همه صداهاي زبان را نشان بدهد.به همين دليل زيان‌شناسان از الفباي علمي و يا الفباي ترانسكريپسيون استفاده مي‌كنند كه براي نشان دادن همه اصوات زبان و بررسي لهجه‌هاي يك زبان به كار مي‌رود.

[mehraboOon]

الفبای ترکی استانبولی

الفبای ترکی استانبولی با حروف لاتین می باشد و دارای تفاوتهایی نسبت به الفبای لاتین سایر زبانها می باشد. آن شامل 29 حرف است.

A مثل: (آدم) adam
صدای ( آ)

M مثل: (مدرسه) mektep
صدای ( م)

B مثل: (صلح) barış
صدای ( ب)

N مثل: (نفس) nefes
صدای ( ن)

C مثل: (جان) can
صدای (ج)

O مثل: (افتخار) onur
صدای ضمه یا همان O انگلیسی

Ç مثل: (سریع) çabuk
صدای ( چ)

Ö مثل: (مرگ) ölüm
این هم یکی از حروف اختصاصی ترکی است.اما تلفظ آن شبیه تلفظ حرف o در کلمه world است.مانند söyle(بگو)

D مثل: (آهن) demir
صدای ( د)

P مثل: (انگشت) parmak
صدای ( پ)

E مثل: (دست) el - (قبیله) el
کسره و البته این حرف هم برای صدای کسره و هم برای صدای فتحه به کار می رود.در بسیاری از کلمات ترکی ترکیه صدای فتحه و کسره شبیه هم تلفظ می شود.در این باره که آیا در ترکی قدیم کسره و یا فتحه وجود نداشته نظر قطعی وجود ندارد.

R مثل: (رویا) rüya
صدای ( ر)

F مثل: (کارخانه) fabrika
صدای ( ف)

S مثل: (زرد) sarı
صدای ( ز)

G مثل: (شب) gece
صدای ( گ)

Ş مثل: (آبشار) şelale
صدای ( ش)

Ğ مثل: (معلم) öğretmen
صدای ( غ )(که گاهی به صورت ی و گاهی اصلا تلفظ نمی شود)مانندağız(دهان)

T مثل: (داس) tırpan
صدای ( ت)

H مثل: (خبر) haber
صدای ( ه - ح )

U مثل: (پرواز) uçuş
صدای ( او) در برخی موارد ( یو )

I مثل: (کارگر) ırgat
این حرف یکی از حروفی است که تقریبا مختص زبان های ترکی است.مانند batı(غرب) که ( ای ) ساکن را میدهد
مثل حرف ( ع ) تلفظ می شود مثلا تلفظ کارگر در استانبولی می شود عرقات به صورت ساکن

Ü مثل: (وطن) ülke
این حرف در زبان های فرانسه و آلمانی و بعضی دیگر از زبان ها وجود دارد.مانند ünlü(مشهور)
صدای این حرف صداییست مابین ( O ) انگلیسی و او در فایل صوتی ذکر گردیده است

İ مثل: (انسان) insan
صدای ( ای) کشیده

V مثل: (دارایی) varlık
صدای ( واو )

J مثل: (ژاله) jale
صدای ( ژ )

Y مثل: (دروغ) yalan
صدای ( حرف ی یا همون یا)

K مثل: (مقابل) karşı
صدای( ک) (که تلفظ های گوناگونی دارد گاهی به صورت نازک و گاهی به صورت ضخیم)مانند kaş(ابرو)

Z مثل: (ظلم) zulüm
صدای ( ز )

L مثل: (بندر) liman
صدای ( ل)

1- کلمه el اگر با صدای اَ تلفظ شود دست و اگر با اِ تلفظ شود قبیله معنی می دهد.

2- در ترکی استانبولی هیچ کلمه ای با این حرف آغاز نمی شود و اکثرا در وسط کلمه میاید. البته به ندرت صدای (غ) می دهد.

3- در ترکی استانبولی صدای خ وجود ندارد و کلمات دارای صدای (خ) با صدای (ه) تلفظ می شوند.

4- این صدا، ما بین (ای) کشیده و (اِ) قرار دارد و اکثر کوتاه تلفظ می شود مثل همون مثال.

5- در ترکی استانبولی بسیاری از کلمات که در زبان آذری به صورت (ق) تلفظ می شوند، با صدای (ک) تلفظ می شوند. مثلkalem که به معنی قلم میباشد. ضمنا توجه داشته باشید که صدای (ک) در کلمه "kitab" به صورتی دیگر تلفظ می شود.

6- این حرف ما بین (اُ) و (او) قرار دارد و هنگام تلفظ لبها بیشتر به طرفین باز می شوند.

7- این صدا ما بین (او) کشیده و (اُ) کوتاه تلفظ می شود و هنگام تلفظ لبها بیشتر به طرفین باز می شوند.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
فایل صوتی تکرار این حروف
http://www.box.net/public/73fra1azga
ممکن است در حین تکرار به حروف دیگری بر خورد کنید که تماما اینها هستند

آدم ------------(A) adam
صلح -------------(B) barış
جان ------------(C) can
سریع ------------(Ç) çabuk
آهن ------------(D) demir
E)دست ------ el طایفه -------- el
کارخانه ------------(F) fabrika
شب ------------(G) gece
معلم -------------(Ğ) öğretmen
خبر --------------(H) haber
کارگر -------------(I) ırgat
انسان -------------(İ) insan
ژاله ------------(J) jale
مقابل ------------(K) karşı
بندر ------------(L) liman
مدرسه ------------(M) mektep
نفس -------------(N) nefes
افتخار -------------(O) onur
مرگ ------------(Ö) ölüm
انگشت -------------(P) parmak
باد ------------(R) rüzgar
زرد -------------(S) sarı
آبشار -------------(Ş) şelale
داس -------------(T) tırpan
پرواز ------------(U) uçuş
وطن ------------(Ü) ülke
دارایی ------------(V) varlık
دروغ ------------(Y) yalan
زهر ------------(Z) zehir

[mehraboOon]

نکات پایه گرامری(ضمایر)

ضمایر Zamirler :
ضمایر شخصی فاعلی : Şahıs Zamirleri
من .......... ben
تو .......... sen
او .......... o
ما .......... biz
شما .......... siz
آنها، ایشان .......... onlar

ضمایر شخصی مفعولی : Nesnel Zamirleri
مرا، به من .......... beni, bana
ترا، به تو .......... seni, sana
او را، به او .......... onu, ona
ما را، به ما .......... bizi, bize
شما را، به شما .......... sizi, size
آنها را، به آنها .......... onları, onlara

ضمایر ملکی : İyelik Zamirleri
مال من .......... benim
مال تو .......... senin
مال او .......... onun
مال ما .......... bizim
مال شما .......... sizin
مال آنها .......... onların

کاربرد ضمایر با شکل افعال
کاربرد این ضمایر در جملات با اشکال خاص افعال و سایر کلمات از جمله اسمها همراه هستند. مثالهای زیر کاربرد این ضمایر را به خوبی روشن خواهد نمود.

ضمایر فاعلی
من می روم .......... Ben gidiyorum
تو می روی .......... Sen gidiyorsun
او می رود .......... O gidiyor
ما می رویم .......... Biz gidiyoruz
شما می روید .......... Siz gidiyorsunuz
آنها می روند .......... Onlar gidiyorlar

ضمایر مفعولی
مرا نزن .......... Beni vurma
ترا نمی زنم .......... Seni vurmuram
او را نزن .......... Onı vurma
ما را نزنید .......... Bizi vurmayın
شما را نمی زنیم .......... Sizi vurmuruz
آنها را نزنید .......... Onları vurmayın

ضمایر ملکی
سرنوشت من .......... Benim kaderim
سرنوشت تو .......... Senin kaderin
سرنوشت او .......... Onun kaderi
سرنوشت ما .......... Bizim kaderimiz
سرنوشت شما .......... Sizin kaderiniz
سرنوشت آنها .......... Onların kaderi

شکل دوم ضمایر مفعولی

نکته: برخی جملات به صورت امری می باشند که در آینده مورد بحث قرار خواهند گرفت.
فعلا کاربرد ضمیر مورد نظر است.
قلم را به من بده .......... Kalemi ver bana
قلم را به تو می دهم .......... Kalemi verrem sana
قلم را به او بده .......... Kalemi ver ona
قلم را به ما بده .......... Kalemi ver bize
قلم را به شما می دهم .......... Kalemi verrem size
قلم را به آنها بده .......... Kalami ver onlara

نکته2: نوع دیگری از ضمیر ملکی وجود دارد که با افزودن kı- یا ki- ساخته می شود .
مال من .......... Benimki
مال تو .......... Seninki
مال او .......... Onunkı
مال ما .......... Bizimki
مال شما .......... Sizinki
مال آنها .......... Onlarınkı


و اما فایل صوتی ...

این مثال ها در فایل آپلود شده صوتی تکرار خواهند شد . لطفا برای یادگیری بهتر بعد از تکرار فایل شما نیز تکرار کنید.

Ben seni onlarda gördüm
من تو را در خانه آنها دیدم.

Biz yarın ailemizlerle size geliyoruz
ما فردا با خانواده هایمان به خانه شما می آییم.

Ben senin tarafından ona mektup yazdım
من از طرف تو به او نامه نوشتم.

Sen benim adımı biliyorsun
تو اسم مرا میدانی.

Siz bize onların adını söylemediniz
شما اسم آنها را به ما نگفتید.

Kimin kitapı kayıp olmuş? – Benimki
کتاب چه کسی گم شده است ؟ - مال من.

خوب این هم لینک فایل صوتی :
http://www.box.net/public/bh35lqs3ri

[mehraboOon]

صفات:
صفات در زبان ترکی قبل از اسم می آیند و بر چند نوع می باشند:
صفت مطلق: صفتی است که به صورت ثابت در فرهنگ لغات قرار دارد و با آمدن قبل از اسم در واقع آن را تعریف می کند. مثال:
güzel (زیبا) , kötü (بد) , az (کم) , çok (زیاد)
صفت برتر: این نوع صفت با افزودن پیشوند daha ، که خود دارای معنی می باشد، به قبل از صفت مطلق ساخته می شود. مثال:
daha güzel (زیباتر) , daha kötü (بدتر) , daha az (کمتر) , daha çok (بیشتر)
صفت برترین: این نوع صفت با افزودن پیشوند en به قبل از صفت مطلق ساخته می شود. مثال:
en güzel (زیباترین) , en kötü (بدترین) , en az (کمترین) , en çok (بیشترین)
نکته اول: نوع خاصی از صفت وجود دارد که از مصدر فعل یا اسم ساخته می شود و در فرهنگ لغات به ندرت یافت می شوند. بلکه بسته به موقعیت این نوع صفت ساخته می شود. این صفت با افزودن li یا lı به مصدر ساخته می شود. البته باید دقت داشت که هنگام ترکیب ek - آخر مصدر حذف می شود. مثال:
ـ در زیر yetenek به معنی توانایی که خود اسم می باشد در ترکیب با lı به صورت yeteneklı به معنی توانا در آمده است:
yetenek + lı = yeteneklı
ـ در زیر yemek به معنی خوردن که خود فعل می باشد در ترکیب با li به صورت yemeli به معنی خوردنی در آمده است:
yemek + li = yemeli
نکته دوم: نوع خاصی از صفات همچون çok و fazla هر دو به معنی زیاد می توانند بر سر صفات دیگر آمده و نشان دهنده تاکید بیشتر بر آن صفت باشند. مثال:
ـ صفت çok به معنی "زیاد" وقتی همراه با صفت güzel به معنی "زیبا" میاید با هم معنی "خیلی زیبا" را می دهند.
ـ صفت fazla هم به معنی "زیاد" وقتی همراه با صفت güzel به معنی "زیبا" میاید با هم معنی "خیلی زیبا" یا "بیش از حد زیبا" را می دهند.
جمع بستن صفت و اسم: برای جمع بستن هم صفت و هم اسم از پسوندها ی ler - یا lar - استفاده می شود. مثال:
dağ کوه + lar =
dağlar کوهها

çiçek گل + ler =
çiçekler گلها

güzel زیبا + ler =
güzeller زیباها

acı تلخ + lar =
acılar تلخی ها

جملات زیر مثالهایی از مطالب بحث شده می باشد.

Bu guzel çiçek solmağa gidiyor
این گل زیبا می خواهد پزمرده شود.

Sen güzellerün en güzelı olmuşsun
تو زیباترین زیباها شده ای.

Bu kadar yeter,daha kötü olmak istemiyorum
آنقدر بسه, دیگه نمی خواهم بدتر بشه.

O gerçekden her işe yetenekli
او واقعا برای انجام هر کاری تواناست.

O dağların arkasında büyük bir şehir var
پشت آن کوهها شهر بزرگی قرار دارد.

Yoruldum iki yüzlü insanlardan
از انسانهای دو رو خسته شدم.

[mehraboOon]

حروف اضافه (قسمت اول)

حروف اضافه
توجه: اول یک نکته درباره یک وِیژگی که منحصر به فرد زبان ترکی است بگویم: در زبان ترکی هیچ حرف اضافه ای کلمه مستقل نیست و تماما به کلمات دیگر می پیوندند. یعنی حروف اضافه در اشتقاق با کلمات دیگر دارای معنی شده و معنی آن کلمه را نیز تغییر می دهند. توضیحات بعدی این مسئله را کاملا مشخص خواهد کرد.

حرف اضافه مفعولی (را):
حرف اضافه "را" با افزودن صداهای u ، ü و i یا ı به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه ö ، o ، u و یا ü باشد صدای آخر ü یا u خواهد بود. در مابقی کلمات صدای آخر i یا ı خواهد بود.
البته توجه داشته باشید که اگر صدای آخر کلمه خود جزو حروف صدادار باشد در ساخت مفعول صدای n قبل از یکی از صداهای مفعولی استفاده می شود، مثل "او را" در زیر.

مثال:
o + u = onu او را
yol + u = yolu راه را
bülbül + ü = bülbülü بلبل را
sürü + ü = sürünü دسته را
sen + i = seni تو را
dil + i = dili زبان را
kız + ı = kızı دختر را
kitap + ı = kitapı کتاب را

مثال در جمله:

من او را دیدیم Ben onu gördüm

یا

من تو را دیروز دیدم Ben seni dün gördüm

حرف اضافه (از):
حرف اضافه "از" با افزودن پسوند den یا dan به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه i ، ü ، e یا ö باشد پسوند آخر den خواهد بود. در غیر این صورت آخر کلمات پسوند dan را خواهد داشت.

مثال:
yol + dan = yoldan از راه
nur + dan = nurdan از نور
kız + dan = kızdan از دختر
bülbül + den = bülbülden از بلبل
bir + den = birden از یک
kör + den = körden از کورمثال در جمله:

من از این راه آمدم Ben bu yoldan geldim

یا

از یک تا ده بشمار Birden onacak sana

حرف اضافه (به):
حرف اضافه "به" با افزودن صداهای e (با تلفظ اَ ) یا a به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه i ، ü ، e یا ö باشد صدای آخر e خواهد بود. در غیر این صورت آخر کلمات صدای a را خواهند داشت.
البته توجه داشته باشید که اگر صدای آخر کلمه خود جزو حروف صدادار باشد در ساخت مفعول صدای y قبل از صدای اضافه ساز استفاده می شود، مثل "به زنده" در زیر.

مثال:
ev + e = eve یه خانه
dil + e = dile به زبان
diri + e = diriye به زنده
yol + a = yola به راه
kız + a = kıza به دختر
kar + a = kara به برف

مثال در جمله:

من به خانه رفتم Ben getim eve

یا

دارم به برف نگاه می کنم Kara bakiyorum


جملات زیر مثالهایی از مطالب بحث شده می باشند:

من او را سالها منتظر شدم
Ben onu yıllarca bekledim

عزراییل زیبا و زشت را نمی شناسد
Azrail tanımaz güzel çirkini

از دور دستها می آیم مادر
Uzaklardan geliyorum le daye

از کجا در برابرم ظاهر شدی؟
Sen nerden çıkdın karşıma?

تو هم به وطن بر میگردی؟
Sende mi gidiyorsun memlekete?

اسمم به ولخرجی مشهور شده است
Hovardaya çıkış adım

[mehraboOon]

حروف اضافه (قسمت دوم)

حروف اضافه

توجه: اول یک نکته درباره یک وِیژگی که منحصر به فرد زبان ترکی است بگویم: در زبان ترکی هیچ حرف اضافه ای کلمه مستقل نیست و تماما به کلمات دیگر می پیوندند. یعنی حروف اضافه در اشتقاق با کلمات دیگر دارای معنی شده و معنی آن کلمه را نیز تغییر می دهند. توضیحات بعدی این مسئله را کاملا مشخص خواهد کرد.
حرف اضافه (در):
حرف اضافه "در" با افزودن پسوندهای de و da به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه i ، ü ، e یا ö باشد پسوند آخر de خواهد بود. در مابقی کلمات پسوند آخر da خواهد بود.
نکته: اگر کلمه فقط از یک حرف صدادار تشکیل شده باشد نیاز به یک مصوت(ترجیحا n) قبل از گرفتن این پسوند خواهد داشت. مثل «در او» در مثال پایین.

مثال:
o + da = onda در او
yol + da = yolda در راه
çöl + de = çölde در بیرون
sürü + de = sürüde در دسته
sen + de = sende در تو
dil + de = dilde در زبان
kız + da = kızda در دختر
kitap + da = kitapda در کتاب

مثال در جمله:

من عشق را در او پیدا کردم Ben sevgini onda buldum

یا

من تو را دیروز در جاده دیدم Ben seni dün yolda gördüm

حرف اضافه (تا):

حرف اضافه "تا" با افزودن پسوند cek یا cak به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه i ، ü ، e یا ö باشد پسوند آخر cek خواهد بود. در غیر این صورت آخر کلمات پسوند cak را خواهد داشت.

نکته: به صداهای قبل از پسوند و آخر کلمات دقت کنید. مثل«تا راه» یا «تا خانه» و ....
مثال:

yol + cak = yolacak تا راه
bura + cak = buracak تا اینجا
son + cak = sonacak تا آخر
ev + cek = evecek تا خانه
bir + cek = birecek تا یک
çöl + cek = çölecek تا بیرون

مثال در جمله:
همه چیز تا اینجا کافیه Herşey buracak yeter

یا

از یک تا ده بشمار Birden onacak sana

حرف اضافه (با):

حرف اضافه "با" با افزودن پسوندهای le یا la به آخر کلمات ساخته می شوند. اگر صدای ما قبل آخر کلمه i ، ü ، e یا ö باشد پسوند آخر le خواهد بود. در غیر این صورت آخر کلمات پسوند la را خواهند داشت.
نکته: در ساخت بعضی از کلمات با این پسوند نیاز به افزودن برخی صداها به کلمه قبل از پسوند می باشد. مثل «با تو» و «با ماشین» در مثال پایین.
مثال:

sen + le = seninle با تو
iyi + le = iyile با خوبی
sürü + le = sürüle با دسته
araba + la = arabayla با ماشین
kız + la = kızla با دختر
kar + la = karla با برف

مثال در جمله:

من با تو صحبت کردم Ben seninle konuşdum

یا

با ماشین اومدی؟ ? Arabayla geldimmi

جملات زیر که از ترانه های ماهسون انتخاب شده اند مثالهایی از مطالب بحث شده می باشند

در این عالم که آن را دنیا می نامند
Dünya denen bu alemde

دوستانم را در زندگی نفروختم
Dostlarımı hayatımda satmadım

با او در محیطی دیگر بزرگ شدیم
Onunla ayrı çevrelerde büyüdük

حاضرم با تو در آتش بسوزم
Yanmaya hazırım seninle ateşlerde

[mehraboOon]

یه شعر با ترجمه

Çorbaya Taş Katanlar Var

کسانی هستند که سنگ به آششان می ریزند



İnanmayın güldüğüme خنده هام رو باور نکنید

İçeriden ağlatanlar var چیزهایی هستند که از ته قلب مرا می گریانند

Kalp dayanmaz gördüğüneقلبم تحمل چیزهایی را که می بیند ندارد

Gözlerim ağlatanlar var چیزهایی هستند که چشمهایم را می گریانند



Ah göz dayanmaz gördüğüne چشمم تحمل چیزهایی را که می بیند ندارد

Gözlerim çağlatanlar varچیزهایی هستند که اشک چشمم را جاری می کنند



Bir lokma ye bin şükür deیک لقمه بخور هزار شکر کن

Kaç gündür aç yatanlar varکسانی هستند که چندین روز گرسنه می خوابند

Üç yavrusu doysun diyeبرای اینکه شکم عزیزانشان را سیر کنند

Çorbaya taş katanlar var کسانی هستند که سنگ تو آششان می ریزند



Ah üç yavrusu doysun diyeآه برای اینکه عزیزانشان سیر بشوند

Çorbaya taş katanlar var کسانی هستند که سنگ تو آششان می ریزند



Asker olan yavrusuyla مادرانی هستند که با

Vedalaşan analar varعزیزانشان که سرباز هستند وداع می کنند

Mezarında bitenlereکسانی هستند که روی مزار از دنیا رفته گانشان

Sarılıpta yatanlar varدراز کشیده و می خوابند



Ah mezarında bitenlereآه کسانی هستند که روی مزار از دنیا رفته گانشان

Sarılıpta yatanlar var دراز کشیده و می خوابند



Bir lokma ye bin şükür deیک لقمه بخور هزار شکر کن

Kaç gündür aç yatanlar varکسانی هستند که چندین روز گرسنه می خوابند

Üç yavrusu doysun diyeبرای اینکه شکم عزیزانشان را سیر کنند

Çorbaya taş katanlar var کسانی هستند که سنگ تو آششان می ریزند



Ah üç yavrusu doysun diyeآه برای اینکه عزیزانشان سیر بشوند

Çorbaya taş katanlar var کسانی هستند که سنگ تو آششان می ریزند



Paylaşmayı bilmem darkenکسانی هستند که میگویند قسمت کردن را بلد نیستیم

Kadir kıymet bilmeyen varآنان قدر و قیمت را نمی شناسند

Bu servetle ölmem darkenکسانی هستند که می گویند با این ثروت هرگز نمی میرم

Azraile çatanlar varولی آنان بالاخره با عزرائیل روبرو می شوند



Ah bu kudretle ölmem darken کسانی هستند که می گویند با این قدرت هرگز نمی میرم

Allahına çatanlar varاما بالاخره با خدا روبرو می شوند



Bir lokma ye bin şükür deیک لقمه بخور هزار شکر کن

Kaç gündür aç yatanlar varکسانی هستند که چندین روز گرسنه می خوابند

Üç yavrusu doysun diyeبرای اینکه شکم عزیزانشان را سیر کنند

Çorbaya taş katanlar var کسانی هستند که سنگ تو آششان می ریزند



Ah üç yavrusu doysun diyeآه برای اینکه عزیزانشان سیر بشوند

Çorbaya taş katanlar var کسانی هستند که سنگ تو آششان می ریزند

[mehraboOon]

پسوند

کلمه بر دو گونه است: کلمه بسیط بن که فاقد پسوند است و خود معنایی را به تنهایی القا می کند
(قوش،باش) و کلمه تولیدی که ساختمان آن عبارت است از یک بن به علاوه یک یا چند پسوند .
تعداد کلمات اصلی چندان زیاد نیست. کلمات بسیط به کمک پسوندهاست که می توانند هر لحظه به
رنگی در آمده و با تغییراتی که در آنان ایجاد می شود به تعداد زیاد و متنوع کلمات جدید تولید نمایند.
مثلا از یک اسم اصلی مثل : دیل (زبان) می توان با افزودن پسوندهای مختلف کلمات زیادی ساخت:

دیل/لنمک (دیللنمک) ، دیل/ه/مک (دیله مک) ، دیل/یم (دیلیم)
دیل/مانج (دیلمانج) ، دیل/چی (دیلچی) ، دیل/چی/لیک (دیلچیلیک)
دیل/ن/چی (دیلنچی) ، دیل/باز (دیلباز) ، دیل/لی (دیللی) و ...

[mehraboOon]

پسوند های فعلی و اسمی

پسوند ها بر دو گونه اند ، پسوند های فعلی و اسمی.
منظور از پسوندهای فعلی آن قسم از پسوندهاست که برای صرف فعل در وجوه و ازمنه مختلف
به کارمی روند و با افزوده شدن بر بن خود ، معانی ویژه فعلی همچون ، ماضی ، مضارع ، تعدّی ،
الزام و غیره را القا می کنند:

گل/ه/ره م (گله ره م) ، گل/دین (گلدین) ، گل/دیکده (گلدیکده) ، گل/میش/ایکن
(گلمیش ایکن) ، گل/ه/ره ک (گله ره ک) ، گل/ی/بن (گلیبن) ، گل/مه لی/ایدیم
(گلمه لی ایدیم) و ...

ملاحظه می شود که در مثالهای فوق گل بن کلمه است که با اتصال به پسوندهای فعلی ، معانی
مختلفی را از حیث زمان و وجه اجباری ، اجباری و غیره القا می کند. این نوع پسوندها را پسوندهای
فعلی می گویند.
پسوندهای اسمی آن دسته از پسوندها هستند که بر بن (اعم از اسمی و فعلی) اضافه شده و
واژه های جدیدی (اسم یا صفت) به وجود می آورند.

باش/چی (باشچی) ، قوش/چو (قوشچو) ، یا/لاق (یایلاق) ، دیل/مانج (دیلمانج)
اوز/گون (اوزگون) ، یان/یق (یانیق) ، سیل/گی (سیلگی)

پسوندها اعم از اسمی و فعلی بر دو دسته بزرگ تقسیم می شوند: پسوندهای واژه سازی و
پسوندهای جمله سازی.
پسوندهای واژه سازی برای ساختن کلمات جدید در ازا مفاهیم خارجی جدید به کار می روند
و کاربرد آنان در صرف (موروفولوژی) می باشد. پسوندهای جمله سازی برای بیان حالات مختلف
اسم و نقش و موقعیت آن در جمله به کار رفته و تقریبا به جای اعراب در زبان عربی بوده و در
جمله سازی و نحو کاربرد دارند:

اوشاغی آغلاتدی (بچه را گرفت)
اوشاغین کتابینی آلدی (کتاب بچه را گرفت)
اوشاقدان هنر اومما (از بچه توقع هنر نداشته باش)

در مثالهای فوق به ترتیب پسوندهای: ((ی – ین – دان)) بیانگر موقعیت واژه ((اوشاق)) در جمله
و نقش آن می باشند که اولی علامت مفعولی ، دومی مالکیت و سومی مفعول عنه می باشند.
به طور خلاصه: یک واژه ترکی می تواند 1- اصیل باشد 2- تولیدی باشد. واژه تولیدی از بن+یک
یا چند پسوند تشکیل یافته است. پسوند ها می تواند اسمی یا فعلی باشند و هردوی اینان یا پسوندهای
واژه سازی (اشتقاقی، تصریفی) هستند و یا پسوند های جمله سازی (نحوی). پسوندهای تصریفی،
پسوندهایی هستند که در صرف افعال به کار می روند و پسوندهای اشتقاقی پسوندهای تولیدی
می باشند که برای ساختن واژگان جدید از آنان استفاده می شود و با افزوده شدن بر بن ، اسم یا صفت
تولید می کنند.

[mehraboOon]

عایشه در فروشگاه
Ayşe alışverişte

Ayşe
Afedersiniz! Portakallar kaç lira?
عذر می خواهم! پرتقال چند لیر ؟

فروشنده
Kilosu beş yüz bin lira.
کیلویی 500 هزار لیر

Ayşe
Çok pahalı değil mi?
خیلی گران نیست ؟

فروشنده
Haklısınız. Ama mevsim bitmek üzere.
حق با شماست ولی فصل آن در حال تمام شدن است.

Ayşe
Bendaha ucuz bir meyve satın almayı tercih ederim.
من ترجیح می دهم که میوه ارزان تری بخرم.

فروشنده
Anlıyorum. Size elma vereyim.
صحیح است برایتان سیب بدهم .

Ayşe
Elmalar kaça?
سیب چند هست

فروشنده
Onların kilosu iki yüz yetmiş bin Lira.
قیمت آن ها کیلویی 270 هزار لیر است

Ayşe
İkibuçuk kilo verir misiniz?
آیا می توانید 2 کیلو و نیم به من بدهید ؟

فروشنده
Buyurun hanımefendi. Başka arzunuz?
بفرمایید خانم محترم امر دیگری نداشتید ؟

Ayşe
A! evet. Biraz da üzüm almak isterim. Üzümler kaça?
اوه بله کمی هم انگور می خواهم انگور چند است ؟

فروشنده
Beşyüz elli bin lira. Ne kadar istersiniz?
550 هزار لیر چند کیلو می خواهید

Ayşe
Teşekkürler, kalsın. Sizin fiyatlarınız sanırım biraz yüksek.
نه خیلی ممنون . منصرف شدم مثل اینکه قیمت های شما کمی بالاست