مهندسی کشاورزی

[Mohamad]

مهندسی کشاورزی
آشنایی با رشته مهندسی کشاورزی - آب :

هدف این رشته استفاده از آب در کشاورزی است . بنابراین یک مهندس آب باید با آب و ویژگی های آن،طریقه انتقال آب به محل مصرف و طریقه استحصال آب آشنا باشد و برای تسلط به موارد فوق لازم است که از دانش های دیگری از قبیل:

زمین شناسی، هوا شناسی،خاک شناسی،گیاه شناسی،طراحی و ساخت تاسیسات آبی و مکانیزم مصرف آب توسط خاک و گیاه اطلاع داشته باشد . به عبارت دیگر این گرایش ،علم آب وخاک است و دانشجویان درباره نحوه رساندن آب تا مزرعه توسط کانالها یا لوله های انتقال آب و شبکه های توزیع آب در زمین زراعی، تامین نیاز محصولات زراعی و باغی با روشهای مختلف آبیاری،خارج ساختن آبهای اضافی از پیرامون ریشه به منظور تنفس ریشه گیاه توسط شبکه های زهکشی و احداث سد های انحرافی و خاکی برای آبیاری کشاورزی،آموزش می بینند.


توانایی های لازم :


مهندسی کشاورزی دارای 10 گرایش است که در این میان سه گرایش مهندسی آب ،مهندسی اقتصاد کشاوزی و مهندسی ماشین های کشاورزی از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضي و فنی،دانشجو می پذیرد. به عبارت دیگر در این سه گرایش دانشجویان باید بر دروس ریاضی و فیزیک مسلط بوده و بتوانند بخوبی تجزیه و تحلیل کرده و محاسبه کنند و ازعهده دروس مهم این رشته برآیند .


موقعیت شغلی در ایران :


در کشور ما کشاورزی محور توسعه شناخته شده است و محور کشاورزی نیز آب است . پس باید دراین زمینه سرمایه گذاری کنیم .هر چند که در زمینه منابع آب، سر مایه گذاری بسیار خوبی شده است واین سرمایه گذاری ادامه نیز دارد تاجایی که به جرات می توانیم بگوییم که اگر زمانی در مملکتمان پولی برای راهسازی نداشته باشیم ،حتما پولی برای استحصال و توزیع آب کنار خواهیم گذاشت . بنا براین فارغ التحصیلان این رشته بازارکارخوبی دارند و در آینده بازار کار آنها بهتر نیز خواهد شد .


در حال حاضر نیز فارغ التحصیلان این رشته دربخش خصوصی،وزارت نیرو،وزارت جهاد کشاورزی،مهندسین مشاور آب و خاک،پیمانکاری های مختلف و شیلات زمینه کاری دارند . برای مثال در بخش شیلات طراحی استخر برای پروش ماهی در حیطه کار مهندسین آب است.




"دانش آموختگان آبیاری پس از فراغت از تحصیل واخذ مدرک کارشناسی می توانند با حضور در دوره های تجربی طراحی سیستم و گذراندن دوره دوماهه موفق به دریافت مجوزطراحی یا طراحی واجرا گردند ومستقلا با تاسیس شرکت های آبیاری وآبرسانی یا درغالب همکاری با شرکت های کشاورزی و آبرسانی دیگر به طراحی یا طراحی توام با اجرای سیستم های آبیاری بپردازند. ماهنامه علمی آبینه فروردین و اریبهشت 83"


درس های این رشته در طول تحصیل :


دروس مشترک در گرایش های آب ،اقتصاد کشاورزی و ماشین های کشاورزی :


ریاضیات عمومی ،فیزیک عمومی ،شیمی عمومی ،آمار و احتمالات ،برنامه نویسی کامپیوتر،هواشناسی،آبیاری عمومی ،اقتصاد کشاورزی ،خاک شناسی عمومی، زراعت عمومی ،مساحی و نقشه برداری ،باغبانی عمومی، عملیات کشاورزی ،زراعت غلات ،آشنایی با کامپیو تر


دروس تخصصی مهندسی کشاورزی _آب :


استاتیک ،مقاومت مصالح ، هیدرولیک ،نقشه برداری ،طراحی سیستم های آبیاری ،ا صول زهکشی ،هیدرولوژی آب های سطحی ،آب های زیر زمینی ،مهندسی زهکشی ،پمپاژ وایستگاه های پمپاژ ، تامین آب شرب روستاها، مصالح و روش های ساختمانی ،هیدرولیک انهار ،طراحی ساختمان های انتقال آب ، حفاظت آب و خاک واقتصاد مهندسی

[Mohamad]

آشنایی با مهندسی اقتصاد کشاورزی :


1-1) تعریف و هدف

اقتصاد کشاورزی به مجموعه‌ای از علوم و روشها اطلاق می‌شود که عوامل اقتصادی موثر در امور کشاورزی، روابط اقتصادی موجود بین عوامل تولید کشاورزی و کاربرد اصول اقتصادی را در تولید و توسعه کشاورزی مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. به بیان دیگر اقتصاد کشاورزی عبارت از کاربرد اصول و نظریه‌های اقتصاد عمومی در فرآیند تولید، مبادله، توزیع و مصرف مواد غذایی و مواد خام اولیه مورد نیاز سایر بخش هاست. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت که اقتصاد کشاورزی، روش‌های چگونگی استفاده مطلوب و بهینه از منابع طبیعی در بخش کشاورزی را از طریق شیوه‌ها و ابزار کارآمد خود مورد مطالعه قرار می‌دهد. هدف از ایجاد این رشته، تربیت نیروهای متخصص و کارآمدی است که بتوانند با تکیه بر دانش و اندوخته‌های علمی و تجارب عملی خود به عنوان کارشناس اقتصاد کشاورزی به تهیه و تدوین طرح‌های توسعه کشاورزی و ارزیابی اقتصادی آنها در سطوح مختلف منطقه‌ای و یا ملی بپردازند و همچنین از طریق بکارگیری روش‌های تجزیه و تحلیل کمی و ارائه مدل‌های ریاضی در حل مسائل و مشکلات تولید، توزیع و یا مصرف مواد غذایی و مواد خام، راهکارهای مناسبی را ارائه می‌نمایند. متخصصان اقتصاد کشاورزی در فعالیت‌های آموزشی و تحقیقاتی مرتبط با مسائل اقتصادی بخش کشاورزی نیز می‌توانند همکاری نمایند.

1-2) اهمیت و جایگاه در جامعه

با عنایت به اهمیت تولید کشاورزی در امنیت غذایی جامعه و نیز ضرورت توجه به ابعاد اقتصادی تولید، اقتصاد کشاورزی به عنوان یکی از شاخه‌های علوم کشاورزی از حدود یک قرن پیش در کنار سایر رشته‌های کشاورزی به تدریج مطرح شد و با سیر تکاملی‌اش امروزه به شکل یک دانش منسجم و مدرن در مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی در اختیار مشتاقان علم و جامعه کشاورزی قرار گرفته است. در عرصه فعالیت‌های زراعی، حضور متخصصانی که علاوه بر دانش کشاورزی، اصول علم اقتصاد را نیز فراگرفته باشند و بتوانند با استفاده از تجربیات و دانش خود، در زمینه برنامه‌ریزی و تهیه طرح‌های تولیدی محصولات کشاورزی بطور اقتصادی فعالیت کنند، از ضروریات تحول کشاورزی کشور است و این امر، جایگاه و اهمیت رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی را به خوبی مشخص می‌کند.

1-3) توانایی‌های لازم برای داوطلبان این رشته وادامه تحصیل در آن

با توجه به کمیت وکیفیت درسهایی که در این رشته تدریس می‌شود, برای ادامه تحصیل در رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی داوطلبان باید علاوه بر زمینه‌های عمومی مورد نیاز در آزمون سراسری، از قدرت وتوان نسبتاً بالایی در زمینه ریاضی برخوردار باشند. علاوه بر این مشتاقان این رشته باید دارای قوه ادراک بسیار بالا و قدرت تجزیه وتحلیل وتصمیم گیری صحیح واصولی باشند. گذشته از همه اینها ,علاقه وشوق شخصی افراد از عوامل تعیین کننده در میزان موفقیت در این رشته است و شاید شرط لازم ادامه تحصیل در این رشته همین امر باشد

1-4)تواناییهای فارغ التحصیلان

همان طور که بیان شد، دانش آموختگان مهندسی اقتصاد کشاورزی پس از پایان تحصیلات و دوره آموزشی خود، می‌توانند در زمینه‌های مختلف تولید، توزیع ومصرف مواد غذایی و مواد خام مورد نیاز سایر بخش‌ها مسئولیت‌هایی را بپذیرند که برخی از موارد مهم این مسئولیت‌ها به شرح زیر است. 1- تهیه وتدوین طرح‌های کشاورزی وارزیابی اقتصادی آنها . 2- توجیه یک طرح کشاورزی از نظر اقتصادی و یا مقایسه چند طرح. 3- بررسی ومطالعه اقتصادی طرح‌های عظیم مرتبط با بخش کشاورزی مانند سدها و..... 4- تهیه الگوی کشت و یا تولیدی برای واحدهای کوچک و بزرگ کشاورزی از ابعاد اقتصادی . 5- بررسی هزینه‌ها ودرآمدهای تولیدات کشاورزی. 6- مدل سازی ریاضی برای تعیین ضرایب فنی عوامل تولید، میزان کارایی آنها و یا تخصیص زمینه منابع تولید . 7- بازار یابی و بازار رسانی محصولات کشاورزی در داخل و خارج از کشور . 8- همکاری با مهندسان مشاور طرح‌های کشاورزی منطقه‌ای و یا ملی در ارتباط با توجیه اقتصادی آنها . 9- ارائه طرح‌های تحقیقاتی در ارتباط با مسائل مختلف اقتصاد کشاورزی . 10- آموزش نظریه‌های علمی اقتصاد کشاورزی.

1-5) موقعیتهای شغلی و محل‌های کار

مراکز و واحدهای مختلفی در تولید، تبدیل، توزیع ومصرف محصولات کشاورزی نقش دارند و به گونه‌ای با مسائل اقتصاد کشاورزی مرتبط می‌باشند ؛ بنابراین هر یک از این مراکز و واحدها به تناسب ماهیت فعالیت خود، اقدام به جذب فارغ التحصیلان این رشته برای تأمین نیازهای خود می‌نمایند. برخی از این مراکز به شرح زیر است: 1- وزارت کشاورزی- سازمان‌ها وادارات کل کشاورزی. 2- سازمان تحقیقات وآموزش و ترویج کشاورزی . 3- وزارت جهاد سازندگی- بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی . 4- بانکها، بویژه بانک کشاورزی . 5- شرکتهای مهندسان مشاور در امور کشاورزی . 6- کشت وصنعتهای بزرگ تولید کشاورزی . 7- دانشگاهها ومراکز آموزش عالی . 8- سازمان تعاون روستایی. 9- سازمان اتکا (وزارت دفاع). 10- تعاونی‌های تولید روستایی. شایان ذکر است که در مورد اشتغال دانش آموختگان مهندسی اقتصاد کشاورزی باید به این نکته مهم توجه نمود که متاسفانه در دوره‌های گذشته وتا سالهای اخیر به اقتصاد کشاورزی چندان اهمیتی داده نشده است و زمینه اشتغال تا چند سال پیش برای این رشته مناسب نبود اما پس از برنامه پنج ساله دوم خوشبختانه اهمیت وضرورت اقتصاد کشاورزی مورد توجه و اقبال مسئولان و دولتمردان قرار گرفته وروز به روز بر اهمیت آن افزوده می‌گردد این امر میزان نیاز به مهندسان اقتصاد کشاورزی را به طورچشمگیری افزایش داده است به گونه‌ای که می‌توان گفت تقریباً تمامی فارغ التحصیلان این رشته جذب بازار کار شده و مشغول فعالیت می‌باشند ؛ در آینده نیز بازار کار بهتری برای این فارغ التحصیلان فراهم خواهد بود.

2- واحدهای درسی

تعداد واحدهای درسی که دانشجویان این دوره باید بگذرانند در مجموع 137 واحد به صورت زیر می‌باشد درسهای عمومی: 20 واحد درسهای علوم پایه :23 واحد درسهای اصلی کشاورزی: 49 واحد درسهای تخصصی الزامی :37 واحد درسهای تخصصی اختیاری :6 واحد کار آموزی: 2 واحد

3- ادامه تحصیلات

ادامه تحصیل در دوره‌های تحصیلات تکمیلی شامل کارشناسی ارشد(فوق لیسانس) ودوره دکترای رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی است که در بعضی از دانشگاه‌های کشور ارائه می‌شود. هدف از این دوره‌ها آموزش و پرورش متخصصانی است که با تکیه بر دانش و تجارب خود بتوانند نظریه‌های اقتصادی و اصول و موازین اقتصاد کشاورزی را تجزیه وتحلیل نموده و راههای توسعه موزون کشاورزی را بررسی و به اجرای آنها بپردازند. طول دوره کارشناسی ارشد حدود 2 سال و مجموع واحدهای آن32 واحد است

3-1) توانایی‌های فارغ التحصیلان مقطع‌های کارشناسی ارشد و دکترا در رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی

فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد می‌توانند در زمینه‌های پژوهشی وآموزشی در دانشگاه‌های کشور و مؤسسه‌های تحقیقاتی ونیز اجرای طرح‌های اقتصادی و همچنین در مقام یک برنامه ریز، تحلیل گر و ارزشیاب در برنامه‌های توسعه کشاورزی به کار مشغول گردند با توجه به پیچیدگی‌های موجود در راه توسعه اقتصاد کشاورزی ومشکلات موجود آن، نیاز اساسی کشاورزی به برنامه ریزانی است که با استفاده از نظریه‌های اقتصادی به تحلیل اوضاع موجود پرداخته، آسان‌ترین راه را برای توسعه کشاورزی ارائه کنند و مهندسان کشاورزی در گرایش اقتصاد کشاورزی که وظیفه تحلیل گری اقتصاد در بخش کشاورزی را به عهده دارند در توسعه کشاورزی نوین کشور از جایگاه ویژه برخوردارند.

3-2) موقعیت‌های شغلی ومحل‌های کار فارغ التحصیلان دوره‌های کارشناسی ارشد ودکترا


فارغ التحصیلان دوره‌های تحصیلات تکمیلی رشته مهندسی اقتصاد کشاورزی، می‌توانند در همان محل‌هایی که برای فارغ التحصیلان دوره کارشناسی معرفی گردید در رده‌های بالاتر مشغول به کار شوند و در صورت اتمام دوره دکترا به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه‌ها فعالیت کنند.

[Mohamad]

آشنايي با رشته گياه پزشكي

تا يک قرن پيش هجوم دسته هاي عظيم ملخ هاي مهاجر ، باعث قحطي هاي هولناک و مرگهاي گروهي از انسانها مي شد. ملخ هايي که نه تنها کشورها بلکه قاره ها را در مي نورديدند و در پشت سر از باغ و کشتزار اثري بر جاي نمي گذاشتند و زندگي بسياري از مردم را در گرداب هلاکت فرو مي بردند . حتي در قرن 19 ميلادي به دليل اينکه محصول سيب زميني کشور ايرلند طي 4 سال (1849-1845 ) به نوعي قارچ مبتلا شده بود ، بيش از يک ميليون و 200 هزار نفر از مردم ايرلند از بين رفته و حدود 5/1 ميليون نفر ديگر آواره شدند.در ايران نيز هر چند سال يک بار، هجوم ملخ هاي صحرايي مهاجر و ملخ مراکشي و همچنين خسارت گسترده بين گندم ، قحطيهاي دوره اي به وجود مي آورد و تلفات فراواني به دنبال خود دارد.

عده اي از داوطلبان آزمون سراسري گياه پزشکي را داروسازي گياهي مي دانند و تصور مي کنند که منظور از گياه پزشکي معالجه انسان به کمک داروهاي گياهي است در حالي که اين دانش به جاي معالجه انسان به حفظ و معالجه گياهان اعم از گياهان زراعي ، زينتي و درختان ميوه مي پردازد و آنچه که گياه را رنج مي دهد و به سلامت آن صدمه مي زند، مطالعه و بررسي مي کند . يعني دانشجوي اين رشته با آفاتي که در مزرعه ها ، انبارها ، سيلوها و کشتي ها به بخشهاي مختلف گياه صدمه مي زند از قبيل حشرات ، جوندگان و علفهاي هرز يا بيماريهاي گياهي مانند قارچ ها ،ويروس ها و باکتريها آشنا مي شود و نحوه سم پاشي را در مراحل مختلف رشد و نگهداري گياه فرا مي گيرد البته بايد توجه داشت که آنچه به گياه صدمه مي زند تنها بيماري نيست بلکه سرمازدگي ، گرمازدگي و حتي کمبود مواد غذايي در خاک نيز گياه را رنج مي دهد و جزو ضايعات گياهي محسوب مي شود. از همين رو دانشجوي رشته گياه پزشکي بايد مواد فوق را بشناسد و نحوه جلوگيري از اين آسيب ها را بياموزد.

گياه پزشکي

تعريف و هدف

در دوره کارشناسي مهندسي کشاورزي، عنوان گياه پزشکي به رشته اي اطلاق مي شود که در آن علوم و فن آوري در زمينه هاي شناخت آفات و عوامل بيماري زاي گياهي و اصول و روشهاي مبارزه با اين عوامل مورد بررسي قرار مي گيرد.
هدف از ايجاد اين رشته، تربيت کارشناساني است که علاوه بر داشتن معلومات علمي و فني کشاورزي عمومي، در زمينه گياه پزشکي ، علوم مربوط به شناخت آفات و عوامل بيماري زاي گياهي را در حد کارشناسي به صورت نظري و عملي بياموزند و با فنون و روشهاي مختلف حفظ محصولات کشاورزي، همچنين مبارزه با آفات و بيماريهاي گياهي نيز به صورت علمي و کاربردي آشنايي کافي پيدا کنند تا بتوانند به عنوان مدرس در هنرستانهاي کشاورزي، کارشناس اجرايي تحقيقات در مراکز پژوهشي کشاورزي و مدير و مجري امور حفاظت گياهان در موسسه هاي دولتي و خصوصي بخش کشاورزي خدمات شايسته اي را ارائه دهند. بر اساس آيين نامه آموزشي دوره کارشناسي، طول دوره کارشناسي گياه پزشکي چهار سال است و دانشجويان به طور متوسط اين دوره را در همين مدت طي مي کنند. حداکثر طول زمان تحصيل مجاز در اين دوره 6 سال و هر سال تحصيلي شامل دو نيم سال است. هر نيم سال تحصيلي شامل 17 هفته کامل آموزشي است. نظام آموزشي اين دوره به صورت واحدي است و براي هر واحد درس نظري در هر نيمسال 17 ساعت آموزش کلاسي منظور مي شود.

اهميت و جايگاه در جامعه

با توجه به اهميت محوري بخش کشاورزي در امر تغذيه و اقتصاد کشور و از آن جا که رسيدن به خودکفايي و استقلال اقتصادي در اين عرصه، تضمين کننده استقلال سياسي ما نيز خواهد بود. هر گونه تلاش براي افزايش توليدات کشاورزي، بسيار ارزشمند و حياتي است. يکي از راههاي افزايش محصول، جلوگيري از زيانهاي آفات و بيماريهاي مختلف گياهان و فرآورده هاي گياهي است که هر سال، ضرر و زيان قابل توجهي را بر کشور تحميل مي کند. با توجه به دانش و فن آوري روز، لازم است روشهاي علمي جديد، جايگزين شيوه هاي سنتي مبارزه با آفات و بيماريهاي گياهي شود، تا با افزايش سطح توليدات از ورود محصولات کشاورزي خارجي بي نياز شويم.

[Mohamad]

گرايش گياه‌پزشكي:

‌دانش‌ گياه‌پزشكي‌ به‌ جاي‌ معالجه‌ انسان‌ به‌ حفظ‌ و معالجه‌ گياهان‌ اعم‌ از گياهان‌ زراعي‌، زينتي‌ و درختان‌ ميوه‌ مي‌پردازد و آنچه‌ كه‌ گياه‌ را رنج‌ مي‌دهد و به‌ سلامت‌ آن‌ صدمه‌ مي‌زند، مطالعه‌ و بررسي‌ مي‌كند؛ يعني‌دانشجوي‌ اين‌ گرايش‌ با آفاتي‌ كه‌ در مزرعه‌ها، انبارها، سيلوها و كشتي‌ها به‌ بخش‌هاي‌ مختلف‌ گياه‌ صدمه‌ مي‌زند از قبيل‌ حشرات‌، جوندگان‌ و علف‌هاي‌ هرز يا بيماري‌هاي‌ گياهي‌ مانند قارچ‌ها، ويروس‌ها و باكتري‌ها آشنا مي‌شود و نحوه‌ سمپاشي‌ را در مراحل‌ مختلف‌ رشد و نگهداري‌ از گياه‌ و نحوه‌ ضد عفوني‌ انبارها را فرا مي‌گيرد. البته‌ بايد توجه‌ داشت‌ كه‌ آنچه‌ به‌ گياه‌ صدمه‌ مي‌زند تنها بيماري‌ نيست‌ بلكه‌ سرمازدگي‌، گرمازدگي‌ و حتي‌ كمبود مواد غذايي‌ در خاك‌ نيز گياه‌ را رنج‌ مي‌دهد و جزو ضايعات‌ گياهي‌ محسوب‌ مي‌شود. از همين‌ رو دانشجوي‌ گياه‌ پزشكي‌ بايد موارد فوق‌ را بشناسد و نحوه‌ جلوگيري‌ از اين‌ آسيب‌ها را بياموزد.


توانايي‌هاي‌ لازم‌ :

گياه‌ پزشك‌ ايراني‌ بايد از يك‌ سو با گونه‌هاي‌ گياهي‌ و جانوري‌ طبيعي‌ ايران‌ آشنا باشد و از سوي‌ ديگر با موجودات‌ زنده‌ (آفات‌، بيماري‌ها و علف‌هاي‌ هرز قرنطينه‌اي‌) كه‌ دائم‌ از مبادي‌ ورودي‌ رسمي‌ يا از مرزهاي‌ طولاني‌ كشور به‌ صورت‌ غيرقانوني‌ وارد مي‌شوند، آشنا بوده‌ و با آنها مبارزه‌ كند. در واقع‌ مهندس‌ گياه‌پزشكي‌ كاري‌ دشوار، پيچيده‌ و پر مسؤوليت‌ را بر عهده‌ دارد و بايد از بيوشيمي‌، بيولوژي‌ و آمار، اطلاعات‌ وسيع‌ و گسترده‌اي‌ داشته‌ باشد.همچنين‌ گياه‌پزشكي‌ نياز به‌ حافظه‌ قوي‌ دارد چون‌ دانشجو بايد اسامي‌ لاتين‌ حشرات‌ و قارچ‌ها و رده‌ آنها را به‌ خاطر بسپارد و بالاخره‌ دانشجوي‌ اين‌ گرايش‌ بايد به‌ كشاورزي‌ و بخصوص‌ حشره‌شناسي‌ علاقه‌مند باشد. زيرا بخش‌ عمده‌اي‌ از دروس‌ اين‌ گرايش‌ شامل‌ آفات‌ گياهي‌ مي‌شود و در اين‌ درس‌ حشرات‌ مضر براي‌ آفات‌ و بيولوژي‌ آنها آموزش‌ داده‌ مي‌شود.


موقعيت‌ شغلي‌ در ايران‌ :

شايد برخي‌ از كشاورزان‌ تصور كنند كه‌ اطلاعات‌ لازم‌ را درباره‌ آب‌ و خاك‌ دارند اما هر كشاورزي‌ مي‌داند كه‌ براي‌ مبارزه‌ با آفات‌ و بيماري‌هاي‌ گياهي‌ بايد به‌ يك‌ متخصص‌ مراجعه‌ كند تا نوع‌ سم‌ و نحوه‌ استفاده‌ از آن‌ را فرا گيرد. به‌ عبارت‌ ديگر كشور به‌ فارغ‌التحصيل‌ علاقه‌مند و تواناي‌ گياه‌پزشكي‌ نياز مبرمي‌ دارد. وزارت‌ كشاورزي‌، شهرداري‌ها و كلنيك‌هاي‌ گل‌ و گياه‌ نيز از مراكز جذب‌ فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ گرايش هستند.از سوي‌ ديگر در حال‌ حاضر مهندسين‌ كشاورزي‌ مي‌توانند با استفاده‌ از طرح‌ اشتغال‌زايي‌ جهاد كشاورزي‌، از اين‌ وزارتخانه‌ وام‌ گرفته‌ و گلخانه‌ يا باغ‌ ميوه‌ ايجاد كنند.قابل‌ ذكر است‌ كه‌ موقعيت‌ فارغ‌التحصيلان‌ اين‌ گرايش در شهرستان‌ها بهتر است‌ زيرا مي‌توانند در سازمان‌ تحقيقات‌ كشاورزي‌ شهر خود فعاليت‌ نمايند.


دروس‌ تخصصي‌ گياه‌ پزشكي‌:

حشره‌شناسي‌ ، قارچ‌شناسي‌، آفات‌ مهم‌ گياهان‌ زراعي‌ ، بيماري‌هاي‌ مهم‌ گياهان‌ زراعي‌، آفات‌ مهم‌ درختان‌ ميوه‌، بيماري‌هاي‌ مهم‌ درختان‌ ميوه‌، آفات‌ و بيماري‌هاي‌ مهم‌ گياهان‌ زينتي‌، جاليزي‌ و سبزي‌ها، اصول‌ مبارزه‌ با آفات‌ و بيماري‌هاي‌ گياهي‌، سم‌شناسي‌، تكنولوژي‌ مبارزه‌ شيميايي‌، علف‌هاي‌ هرز و كنترل‌ آنها، آفات‌ انباري‌، كارآموزي‌.

[tina]

مهندسی کشاورزی
دیباچه: کشور ایران با وجود 37 میلیون هکتار اراضی دارای قابلیت کشاورزی، 118 تا 100 میلیارد متر مکعب منابع آبی قابل استفاده و گسترش و تنوع آب و هوایی در 14 اقلیم گوناگون (کشور ایران از لحاظ تنوع تولید زراعی و باغی بین کشورهای جهان رتبه هشتم را دارد)، پتانسیل بسیار خوبی در بخش کشاورزی دارد. البته برای توسعه این بخش مهم که به حق آن را محور توسعه اقتصادی کشور تلقی کرده‌اند، باید از کشاورزی سنتی فاصله گرفت و با بهره‌گیری از دانش‌ کشاورزی به کشاورزی مکانیزه نزدیک شد، دانش و تخصصی که در گرایش‌های مهندسی کشاورزی آموزش داده می‌شود.این رشته در 7 گرایش علوم‌دامی، باغبانی، زراعت و اصلاح نباتات، گیاه پزشکی، علوم و صنایع غذایی، خاک شناسی و ترویج و آموزش کشاورزی از بین داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی دانشجو می‌پذیرد.

* گرایش علوم‌ دامی‌:
هر نوع‌ دامی‌ را که‌ بخواهیم‌ به‌ طریق‌ علمی‌ پرورش‌ دهیم‌، با پنج مقوله‌ اساسی‌ روبرو می‌شویم‌. یکی‌ بحث‌ پرورش‌ دام‌ به‌ نحو صحیح‌، منطقی‌ و عملی‌ است‌ که‌ در این‌ میان‌ تغذیه‌ به‌ عنوان‌ عاملی‌ بسیار مهم‌ در پرورش‌ مطرح‌ و در راستای‌ آن‌ مسأله‌ مراتع‌ و کشت‌ علوفه‌ نیز مطرح‌ می‌شود. دومین‌ عامل‌، اصلاح‌ نژاد است‌ که‌ باعث‌ می‌شود تا دام‌ پر تولیدتری‌ داشته‌ باشیم‌. سومین‌ عامل‌، بهداشت‌ است‌ که‌ باعث‌ کاهش‌ تلفات‌ و ضایعات‌ و افزایش‌ توان‌ تولید می‌شود. عامل‌ چهارم،‌ مدیریت‌ نیروی‌ انسانی‌ است‌ که‌ به‌ یاری‌ آن‌ از نیروی‌ فعال‌ در مزارع‌ به‌ نحو مطلوب‌ بهره‌ برداری‌ می‌شود. عامل‌ آخر، تولیدات‌ و بازاریابی‌ است‌ که‌ براساس‌ این‌ عامل‌ باید بررسی‌ کرد که‌ به‌ چه‌ نحوی‌ تولیدات‌ به‌ بازار عرضه‌ شود تا در سطح‌ تولیدات‌، افتی‌ ایجاد نگردد.مهندسی علوم‌ دامی‌ به‌ بررسی‌ و مطالعه‌ این‌ پنج‌ عامل‌ و نقش‌ آنها در پرورش‌ دام‌ می‌پردازد. البته‌ در کشور ما پرورش‌ هر دامی‌ در رشته‌ علوم‌ دامی‌ نمی‌گنجد. برای‌ مثال‌ پرورش‌ آبزیان‌ بیشتر در رشته‌ شیلات‌ مطرح‌ می‌شود؛ همچنین در کشور ما پرورش‌ سگ‌ ، گربه‌ یا خوک‌ رایج‌ نیست‌.

توانایی‌های‌ لازم‌ :
هر داوطلب‌ علوم‌ دامی‌ باید بداند که‌ بخش‌ قابل‌ توجهی‌ از دروس‌ این‌ گرایش جنبه‌ عملی‌ دارد و دانشجو باید در دامداری‌ها و زمین‌های‌ زراعی‌ با نحوه‌ پرورش‌ و تغذیه‌ دام‌ آشنا گردد. از همین‌ رو نباید نسبت‌ به‌ بوی‌ کود یا دام‌ حساس‌ باشد و از حیواناتی‌ مثل‌ گاو و گوسفند یا حشراتی‌ مثل‌ زنبور عسل‌ بترسد. از لحاظ‌ درسی‌ نیز دانشجوی‌ این‌ گرایش لازم‌ است‌ که‌ به‌ دروسی‌ مانند آمار و زیست‌شناسی‌ مسلط‌ باشد.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
بسیاری‌ از دامداران‌ ما به‌ ضرورت‌ حضور یک‌ کارشناس‌ علوم‌ دامی‌ در دامداری‌ها واقف‌ نیستند و در حالی‌ که‌ خودشان‌ از اوج‌ شیر، رکود سالانه‌، فاصله‌ زایمان‌، جیره‌ نویسی‌، اصلاح‌ نژاد و درصد تلفات‌ و بیماری‌ها اطلاعی‌ ندارند، از تخصص‌ کارشناس‌ علوم‌ دامی‌ نیز در زمینه‌های‌ فوق‌ بهره‌ای‌ نمی‌برند.البته‌ این‌ به‌ آن‌ معنا نیست‌ که‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش هیچ‌ موقعیت‌ کاری‌ ندارند، چون‌ خوشبختانه‌ در حال‌ حاضر هر دامپروری‌ باید از یک‌ مهندس‌ علوم‌ دامی‌ بهره‌ بگیرد و همچنین‌ بازار کار مهندسی علوم دامی‌ در روستاها و شهرستان‌ها نسبتاً مطلوب‌ است‌ و فارغ‌التحصیلان‌ می‌توانند علاوه‌ بر کار در جهاد کشاورزی‌ در مرغداری‌ها و دامداری‌های‌ خصوصی‌ نیز کار کنند یا اینکه‌ خود یک‌ دامداری‌ را راه‌اندازی‌ نمایند.همچنین‌ می‌توانند در آزمایشگاه‌های‌ تغذیه‌ برای‌ خوراک‌ یا آنالیز خوراک‌، آزمایشگاه‌های‌ اصلاح‌ نژاد دام‌ و مراکز تحقیقاتی‌ امور دام‌ و آبزیان‌ فعالیت‌ نمایند.

درس‌های این رشته در طول تحصیل:

دروس مشترک در 7 گرایش زراعت و اصلاح نباتات، علوم دامی،‌گیاه پزشکی، ترویج و آموزش کشاورزی، باغبانی، خاک شناسی و صنایع غذایی :
ریاضیات عمومی، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، اکولوژی، گیاه‌شناسی، آمار و احتمالات، بیوشیمی عمومی، زیست‌شناسی،‌آبیاری عمومی، هوا و اقلیم‌شناسی، اقتصاد کشاورزی، خاک‌شناسی عمومی، زراعت عمومی، باغبانی عمومی،‌حشره‌شناسی و دفع آفات، ماشین‌های کشاورزی، عملیات کشاورزی، اصول تبدیل و نگهداری فرآورده‌های کشاورزی، دامپروری عمومی،‌ آشنایی با کامپیوتر.

دروس تخصصی گرایش علوم‌ دامی‌ :
تغذیه‌ دام‌ ، اصول‌ بهداشت‌ دام‌، تشریح‌ و فیزیولوژی‌ دام‌، اصلاح‌ دام‌ ، بیماری‌های‌ دام‌ و طیور، پرورش‌ گاو شیری‌ ، پرورش‌ گوسفند و بز، پرورش‌ طیور، فیزیولوژی‌ تولید مثل‌، مرتع‌داری‌ ، پرورش‌ زنبور عسل‌ ، کارآموزی‌.

* گرایش گیاه‌پزشکی:
‌دانش‌ گیاه‌پزشکی‌ به‌ جای‌ معالجه‌ انسان‌ به‌ حفظ‌ و معالجه‌ گیاهان‌ اعم‌ از گیاهان‌ زراعی‌، زینتی‌ و درختان‌ میوه‌ می‌پردازد و آنچه‌ که‌ گیاه‌ را رنج‌ می‌دهد و به‌ سلامت‌ آن‌ صدمه‌ می‌زند، مطالعه‌ و بررسی‌ می‌کند؛ یعنی‌دانشجوی‌ این‌ گرایش‌ با آفاتی‌ که‌ در مزرعه‌ها، انبارها، سیلوها و کشتی‌ها به‌ بخش‌های‌ مختلف‌ گیاه‌ صدمه‌ می‌زند از قبیل‌ حشرات‌، جوندگان‌ و علف‌های‌ هرز یا بیماری‌های‌ گیاهی‌ مانند قارچ‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها آشنا می‌شود و نحوه‌ سمپاشی‌ را در مراحل‌ مختلف‌ رشد و نگهداری‌ از گیاه‌ و نحوه‌ ضد عفونی‌ انبارها را فرا می‌گیرد. البته‌ باید توجه‌ داشت‌ که‌ آنچه‌ به‌ گیاه‌ صدمه‌ می‌زند تنها بیماری‌ نیست‌ بلکه‌ سرمازدگی‌، گرمازدگی‌ و حتی‌ کمبود مواد غذایی‌ در خاک‌ نیز گیاه‌ را رنج‌ می‌دهد و جزو ضایعات‌ گیاهی‌ محسوب‌ می‌شود. از همین‌ رو دانشجوی‌ گیاه‌ پزشکی‌ باید موارد فوق‌ را بشناسد و نحوه‌ جلوگیری‌ از این‌ آسیب‌ها را بیاموزد.

توانایی‌های‌ لازم‌ :
گیاه‌ پزشک‌ ایرانی‌ باید از یک‌ سو با گونه‌های‌ گیاهی‌ و جانوری‌ طبیعی‌ ایران‌ آشنا باشد و از سوی‌ دیگر با موجودات‌ زنده‌ (آفات‌، بیماری‌ها و علف‌های‌ هرز قرنطینه‌ای‌) که‌ دائم‌ از مبادی‌ ورودی‌ رسمی‌ یا از مرزهای‌ طولانی‌ کشور به‌ صورت‌ غیرقانونی‌ وارد می‌شوند، آشنا بوده‌ و با آنها مبارزه‌ کند. در واقع‌ مهندس‌ گیاه‌پزشکی‌ کاری‌ دشوار، پیچیده‌ و پر مسؤولیت‌ را بر عهده‌ دارد و باید از بیوشیمی‌، بیولوژی‌ و آمار، اطلاعات‌ وسیع‌ و گسترده‌ای‌ داشته‌ باشد.همچنین‌ گیاه‌پزشکی‌ نیاز به‌ حافظه‌ قوی‌ دارد چون‌ دانشجو باید اسامی‌ لاتین‌ حشرات‌ و قارچ‌ها و رده‌ آنها را به‌ خاطر بسپارد و بالاخره‌ دانشجوی‌ این‌ گرایش‌ باید به‌ کشاورزی‌ و بخصوص‌ حشره‌شناسی‌ علاقه‌مند باشد. زیرا بخش‌ عمده‌ای‌ از دروس‌ این‌ گرایش‌ شامل‌ آفات‌ گیاهی‌ می‌شود و در این‌ درس‌ حشرات‌ مضر برای‌ آفات‌ و بیولوژی‌ آنها آموزش‌ داده‌ می‌شود.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
شاید برخی‌ از کشاورزان‌ تصور کنند که‌ اطلاعات‌ لازم‌ را درباره‌ آب‌ و خاک‌ دارند اما هر کشاورزی‌ می‌داند که‌ برای‌ مبارزه‌ با آفات‌ و بیماری‌های‌ گیاهی‌ باید به‌ یک‌ متخصص‌ مراجعه‌ کند تا نوع‌ سم‌ و نحوه‌ استفاده‌ از آن‌ را فرا گیرد. به‌ عبارت‌ دیگر کشور به‌ فارغ‌التحصیل‌ علاقه‌مند و توانای‌ گیاه‌پزشکی‌ نیاز مبرمی‌ دارد. وزارت‌ کشاورزی‌، شهرداری‌ها و کلنیک‌های‌ گل‌ و گیاه‌ نیز از مراکز جذب‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش هستند.از سوی‌ دیگر در حال‌ حاضر مهندسین‌ کشاورزی‌ می‌توانند با استفاده‌ از طرح‌ اشتغال‌زایی‌ جهاد کشاورزی‌، از این‌ وزارتخانه‌ وام‌ گرفته‌ و گلخانه‌ یا باغ‌ میوه‌ ایجاد کنند.قابل‌ ذکر است‌ که‌ موقعیت‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش در شهرستان‌ها بهتر است‌ زیرا می‌توانند در سازمان‌ تحقیقات‌ کشاورزی‌ شهر خود فعالیت‌ نمایند.

دروس‌ تخصصی‌ گیاه‌ پزشکی‌:
حشره‌شناسی‌ ، قارچ‌شناسی‌، آفات‌ مهم‌ گیاهان‌ زراعی‌ ، بیماری‌های‌ مهم‌ گیاهان‌ زراعی‌، آفات‌ مهم‌ درختان‌ میوه‌، بیماری‌های‌ مهم‌ درختان‌ میوه‌، آفات‌ و بیماری‌های‌ مهم‌ گیاهان‌ زینتی‌، جالیزی‌ و سبزی‌ها، اصول‌ مبارزه‌ با آفات‌ و بیماری‌های‌ گیاهی‌، سم‌شناسی‌، تکنولوژی‌ مبارزه‌ شیمیایی‌، علف‌های‌ هرز و کنترل‌ آنها، آفات‌ انباری‌، کارآموزی‌.

گرایش ترویج‌ و آموزش‌ کشاورزی‌:
یکی‌ از رسالت‌های‌ مهم‌ هر رشته‌ای‌ بردن‌ دانش‌ و علم‌ آن‌ رشته‌ در بین‌ اقشار مختلف‌ جامعه‌ است‌. به‌ عبارت‌ دیگر مطالبی‌ که‌ دانشجویان‌ در دانشگاه‌ها فرا می‌گیرند، مستقیماً برای‌ عموم‌ مردم‌ قابل‌ استفاده‌ نیست‌ بلکه‌ باید تغییر و تحولی‌ در آن‌ صورت‌ گیرد تا متناسب‌ با سطح‌ توانایی‌ هر یک‌ از مخاطبان‌ بتوان‌ ایده‌ها و نوآوری‌ها را در اختیارشان‌ قرار داد. در کشاورزی‌ نیز ما با افراد مختلفی‌ سر و کار داریم‌ که‌ از لحاظ‌ سطح‌ علمی‌ و آگاهی‌ در رده‌های‌ متفاوتی‌ قرار دارند. افرادی‌ که‌ نیاز به‌ دانش‌ کشاورزی‌ نوین‌ دارند اما نمی‌توانند این‌ دانش‌ را از کتب‌ کشاورزی‌ به‌ دست‌ بیاورند بلکه‌ باید متخصصانی‌ باشند که‌ یافته‌های‌ جدید علمی‌ را متناسب‌ با سطح‌ دانش‌ و توان‌ علمی‌ این‌ دسته‌ از مخاطبان‌ در اختیار آنها قرار دهند این‌ متخصصان‌ همان‌ مهندسین‌ ترویج‌ و آموزش‌ کشاورزی‌ هستند.البته‌ بخش‌ آموزش‌ این‌ گرایش‌ شامل‌ آموزش‌های‌ رسمی‌ نیز می‌شود؛ یعنی‌ دانشجویان‌ مهندسی‌ ترویج‌ و آموزش‌ کشاورزی‌ در این‌ بخش‌ با نحوه‌ برنامه‌ریزی‌ آموزشی‌، تدریس‌ و مدیریت‌ هنرستان‌ها و دبیرستان‌های‌ کشاورزی‌ آشنا

می‌شوند.

توانایی‌های‌ لازم :
مهندسی ترویج‌ و آموزش‌ کشاورزی‌ یکی‌ از رشته‌های‌ بین‌ رشته‌ای‌ است‌ چون‌ دروس‌ آن‌ حیطه‌ گسترده‌ای‌ از علوم‌ مختلف‌ شامل‌ ارتباطات‌، روانشناسی‌ تربیتی‌، تکنولوژی‌ آموزشی‌، علوم‌ تربیتی‌، مدیریت‌، کامپیوتر، آمار و کشاورزی‌ را دربرمی‌گیرد.به‌ همین‌ دلیل‌ دانشجوی‌ این‌ گرایش باید هم‌ در دروس‌ مهم‌ مهندسی کشاورزی‌ مانند زیست‌شناسی‌، شیمی‌ و ریاضی‌ قوی‌ باشد و هم‌ توانمندی‌های‌ لازم‌ برای‌ تدریس‌ را داشته‌ باشد؛ یعنی‌ باید صبر و حوصله‌ بسیار داشته‌ و با کوچک‌ترین‌ عدم‌ پذیرش‌ از سوی‌ کشاورزان‌، دلسرد نشود. در ضمن‌ باید نواندیش‌ و خلاق‌ باشد تا بتواند به‌ بهترین‌ نحو به‌ ترویج‌ و آموزش‌ کشاورزی‌ بپردازد و از روش‌های‌ متعدد و متفاوت‌ تکنولوژی‌ آموزشی‌ مثل‌ تهیه‌ پوستر، فیلم‌ و عکس‌ در این‌ راه‌ استفاده‌ نماید. همچنین‌ باید شخصیتی‌ برون‌گرا داشته‌ باشد تا بتواند با طبقات‌ مختلف‌ جامعه‌ به‌ خصوص‌ قشر روستایی‌ ارتباط‌ برقرار کند و با جلب‌ اعتماد آن‌ها، دانش‌ تئوری‌ و عملی‌ را به‌ کشاورزان‌ منتقل‌ سازد و در نهایت‌ لازم‌ است‌ که‌ از محیط‌ روستایی‌ و فعالیت‌های‌ کشاورزی‌ لذت‌ ببرد و علاقه‌مند به‌ همکاری‌ و کمک‌ به‌ دیگران‌ باشد.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
مهندسین‌ ترویج‌ و آموزش‌ کشاورزی‌ می‌توانند به‌ عنوان‌ رئیس‌ سازمان‌ کشاورزی‌ استان‌، مجری‌ طرح‌های‌ تحقیقاتی‌ - ترویجی‌، کارشناس‌ ترویج‌ و آموزش‌ در وزارت‌ تعاون‌، صندوق‌ بیمه‌ و سازمان‌ مدیریت‌ و برنامه‌ریزی‌ مشغول‌ به‌ فعالیت‌ شوند و باعث‌ ارتقای‌ سطح‌ زندگی‌ روستاییان‌ گردند. یا به‌ عنوان‌ کارشناس‌، گروهی‌ از مروجین‌ را برای‌ انتقال‌ یافته‌های‌ نوین‌ به‌ روستاییان‌ آماده‌ کرده‌، بر کار آنها نظارت‌ کنند.همچنین‌ می‌توانند به‌ عنوان‌ مدیر، آموزشگر، برنامه‌ریز آموزشی‌ یا تکنولوژیست‌ آموزشی‌ در هنرستان‌ها و دبیرستان‌های‌ کشاورزی‌ فعالیت‌ نمایند یا در سمینارها و کنگره‌های‌ علمی‌ مسؤول‌ وسایل‌ دیداری‌ و شنیداری‌ شوند و به‌ عنوان‌ سردبیر روزنامه‌ها و نشریات‌ کشاورزی‌ در جامعه‌ خدمت‌ کنند.لازم‌ به‌ ذکر است‌ که‌ در بخش‌ کشاورزی‌، نیاز به‌ آموزش‌ هم‌ برای‌ زنان‌ و هم‌ برای‌ مردان‌ روستایی‌ وجود دارد، بنابراین‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش چه‌ زن‌ و چه‌ مرد می‌توانند فرصت‌ شغلی‌ مناسبی‌ داشته‌ و نقش‌ بسیار ارزنده‌ای‌ در بهبود وضعیت‌ روستاییان‌ داشته‌ باشند.

دروس‌ تخصصی‌ گرایش ترویج‌ و آموزش‌ کشاورزی‌ :
مقدمات‌ روانشناسی‌ تربیتی‌، جامعه‌ شناسی‌ روستایی‌ ، مقدمات‌ مردم‌شناسی‌ عشایری‌ ، اصول‌ آموزش‌ و پرورش‌ ، اصول‌ آموزش‌ بزرگسالان‌، اصول‌ آموزش‌ کشاورزی‌، اصول‌ ترویج‌ کشاورزی‌، اصول‌ مدیریت‌ آموزش‌ و ترویج‌ ، اصول‌ برنامه‌ریزی‌ ترویجی‌، طرح‌ و تهیه‌ برنامه‌ آموزشی‌، نوآوری‌ و نوپذیری‌، آموزش‌ سمعی‌ و بصری‌ ، اصول‌ مقاله‌ نویسی‌ فنی‌ و ترویجی‌، ترویج‌ و آموزش‌ کشاورزی‌ عملی‌ .

گرایش باغبانی‌:
باغبانی‌ آمیخته‌ای‌ از علم‌، هنر، تجربه‌ و مهارت‌ در پرورش‌ گیاهان‌ باغبانی‌ است‌. گیاهانی‌ که‌ شامل‌ درختان‌ میوه‌، گل‌ها و گیاهان‌ زینتی‌، سبزیجات‌ و گیاهان‌ دارویی‌ می‌شود و دانشجوی‌ مهندسی‌ باغبانی‌ در طی‌ چهار سال‌ با ویژگی‌های‌ ژنتیکی‌ این‌ چهار دسته‌ از گیاهان‌، پاسخ‌هایی‌ که‌ گیاهان به‌ شرایط‌ محیطی‌ می‌دهند و پاسخ‌هایی‌ که‌ به‌ تیمارهای‌ ما مثل‌ آبیاری‌، کود، هرس‌ و ... می‌دهند، آشنا می‌شود و به‌ خاطر همین‌ بررسی‌های‌ دقیق‌ فیزیولوژیکی‌ گیاهان‌ است‌ که‌ باغبانی‌ یک‌ رشته‌ علمی‌ است‌، علمی‌ که‌ باعث‌ بهتر شدن‌ کمیت‌ و کیفیت‌ محصولات‌ باغبانی‌ شده‌ است‌. برای‌ مثال‌ به‌ یاری‌ علم‌ باغبانی‌، گیاهان‌ زینتی‌ دوام‌ بیشتری‌ پیدا کرده‌ و گل‌های‌ بزرگتری‌ می‌دهند. یا در قدیم‌ بعضی‌ از خیارهایی‌ که‌ می‌خریدیم‌ تلخ‌ بود اما امروزه‌ به‌ یاری‌ اصلاح‌ نژاد و رسیدگی‌های‌ لازم‌ خیار تلخ‌ وجود ندارد.


توانایی‌های‌ لازم :
باغبانی‌ یک‌ کار عملی‌ است‌، باید آن‌ را حس‌ کرد، باید با آب‌ و خاک‌ ارتباط‌ برقرار کرد و باید بررسی‌ کرد که‌ در زمینه‌ باغبانی‌ چه‌ کارهایی‌ در دنیا انجام‌ شده‌ است‌ و از آنها ایده‌ گرفت‌. به‌ همین‌ دلیل‌ دانشجوی‌ مهندسی کشاورزی ـ باغبانی‌ لازم است که سرِ زمین‌ برود و به کار با خاک و گل و گیاه علاقه‌مند باشد.همچنین‌ دانشجوی‌ این‌ گرایش باید به‌ علوم‌ زیستی‌ به‌ ویژه‌ گیاه‌شناسی‌ علاقه‌مند بوده‌ و به‌ آن‌ تسلط‌ داشته‌ باشد برای‌ اینکه‌ تنوع‌ گیاهی‌ در این‌ گرایش فوق‌العاده‌ زیاد است‌.گفتنی است که باغبانی‌ به‌ خاطر ماهیت‌ گیاهان‌ بخصوص‌ گیاهان‌ زینتی‌ با مسائل‌ ذوقی‌ سر و کار دارد. بنابراین‌ افرادی‌ که‌ زمینه‌های‌ هنری‌ در آنها قوی‌ است‌ و به‌ گل‌ و گیاه‌ نیز علاقه‌ دارند، در این‌ گرایش موفق‌تر خواهند شد.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
باغبانی‌ از نظر اقتصادی‌ رشته‌ پردرآمدی‌ برای‌ تولیدکنندگان‌ است‌، چون‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش در صورت‌ داشتن‌ سرمایه‌ لازم‌ می‌توانند به‌ تولید گل‌ها، گیاهان‌ زینتی‌ و دارویی‌، سبزیجات‌ یا میوه‌های‌ گلخانه‌ای‌ بپردازند.از سوی‌ دیگر چون‌ دانشگاه‌ آزاد اسلامی‌ در سطح‌ وسیعی‌ دانشجوی‌ مهندسی‌ باغبانی‌ نمی‌گیرد، هنوز بازار کار این‌ گرایش اشباع‌ نشده‌ است‌.فارغ‌التحصیلان‌ مهندسی‌ باغبانی‌ می‌توانند در سازمان‌ برنامه‌ و بودجه‌ یا جهاد کشاورزی‌ نیز کارهای‌ تحقیقاتی‌ و آزمایشگاهی‌ انجام‌ دهند یا به‌ عنوان‌ کارشناس‌ در مزارع‌ و باغ‌های‌ خصوصی‌ فعالیت‌ نمایند.

دروس‌ تخصصی‌ گرایش باغبانی‌:
اصول‌ باغبانی‌، اصول‌ اصلاح‌ نباتات‌، علف‌های‌ هرز و کنترل‌ آنها، حاصلخیزی‌ خاک‌ و کودها، ازدیاد نباتات‌ ، سبزیکاری‌ عمومی‌، سبزیکاری‌ خصوصی‌، میوه‌های‌ مناطق‌ معتدل‌ ، فیزیولوژی‌ بعد از برداشت‌، گلکاری‌ ، میوه‌های‌ ریز، اصلاح‌ و بذر گیری‌ گل‌ و گیاه‌ ، میوه‌های‌ گرمسیری‌ و نیمه‌ گرمسیری‌، فیزیولوژی‌ گیاهی‌ ، کارآموزی‌ .

* گرایش خاک‌شناسی‌:
مهندسی‌ کشاورزی‌ ـ خاک‌شناسی‌ به‌ شناسایی‌ خاک‌، بهره‌بری‌ از خاک‌ در جهت‌ تولید مواد غذایی‌ و حفاظت‌ از محیط‌ زیست‌، مدیریت‌ خاک‌ و آب‌، آلودگی‌ خاک‌، اصلاح‌ خاک‌های‌ شور و قلیایی‌، مصرف‌ بهینه‌ کودهای‌ شیمیایی‌ و آلی‌ و کاربری‌ خاک‌ برای‌ مصارف‌ گوناگون‌ از قبیل‌ جنگل‌، مرتع‌، زراعت‌ آبی‌، زراعت‌ دیم‌ و شهرسازی‌ می‌پردازد. به‌ عبارت‌ دیگر دانشجویان‌ این‌ گرایش با مراحل‌ پیدایش‌ و تکامل‌ خاک‌، رده‌بندی‌ و نام‌گذاری‌ انواع‌ خاک‌، روش‌های‌ مختلف‌ کنترل‌ فرسایش‌ و حفظ‌، نگهداری‌ و تقویت‌ خاک‌های‌ زراعی‌ آشنا می‌شوند و رابطه‌ بین‌ خاک‌ با آب‌ و گیاه‌ و عوامل‌ مختلف‌ اقلیمی‌ را مطالعه‌ می‌کنند و با بررسی‌ خصوصیات‌ فیزیکی‌ و شیمیایی‌ خاک‌ و واکنش‌ آن‌ در برابر اضافه‌ یا کم‌ شدن‌ مواد مختلف‌ به‌ بهروری‌ هرچه‌ بیشتر محصولات‌ زراعی‌ کمک‌ می‌کنند.

توانایی‌های‌ لازم‌ :
دروس‌ پایه‌ در مهندسی‌ کشاورزی‌ ـ خاک‌شناسی،‌ شیمی‌ و زمین‌شناسی‌ است‌ و دانشجویان‌ این‌ گرایش باید به‌ این‌ دروس‌ و همچنین‌ محیط‌ زیست‌ و منابع‌ طبیعی‌ علاقه‌مند باشند و آمادگی‌ کار در آزمایشگاه‌ها، صحرا و مزارع‌ را داشته‌ باشند.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
فرض‌ کنید که‌ یک‌ باغدار می‌خواهد باغی‌ 30 یا 50 هکتاری‌ را کود بدهد. تعیین‌ میزان‌ کود و نوع‌ کود برعهده‌ مهندس‌ کشاورزی‌ ـ خاک‌شناسی‌ است‌. همچنین‌ مهندس‌ این‌ گرایش می‌تواند کاربری‌ زمین‌های‌ مختلف‌ را تعیین‌ کند؛ یعنی‌ مشخص‌ کند که‌ یک‌ زمین‌ برای‌ زراعت‌، باغبانی‌ یا مسکن‌ مناسب‌ است‌. در ضمن‌ نوع‌ محصول‌ مناسب‌ برای‌ زمین‌ زراعی‌ را نیز پیشنهاد بدهد. در حال‌ حاضر نیز مهندس‌ کشاورزی‌ ـ خاک‌شناسی‌ می‌تواند در وزارت‌ جهاد کشاورزی‌، محیط‌ زیست‌، شهرداری‌ها یا در بخش‌ خصوصی‌ فعالیت‌ کند.

دروس‌ تخصصی‌ گرایش خاک‌شناسی‌:
فیزیک‌ خاک‌، شیمی‌ خاک‌، خاک‌های‌ شور و قلیایی‌، پیدایش‌ و رده‌بندی‌ خاک‌ها، حاصلخیزی‌ خاک‌ و کودها، بیولوژی‌ خاک‌، فرسایش‌ و حفاظت‌ خاک‌، رابطه‌ آب‌ و خاک‌ و گیاه‌، ارزیابی‌ خاک‌ها و اراضی‌، نقشه‌برداری‌ خاک‌ها، مبانی‌ زهکشی‌، تغذیه‌ گیاه‌، کارآموزی‌.

گرایش زراعت‌ و اصلاح‌ نباتات‌:
زراعت‌ و اصلاح‌ نباتات‌ در کنار گرایش‌های باغبانی‌ و علوم‌ دامی‌ یکی‌ از سه‌ گرایش تولیدکننده‌ مهندسی‌ کشاورزی‌ است‌. در این‌ میان‌ گرایش زراعت‌ و اصلاح‌ نباتات‌ به‌ رشد و نمو، میزان‌ عملکرد و روش‌های‌ بهینه‌سازی‌ تولید گیاهان‌ زراعتی‌ نظیر گندم‌، جو، ذرت‌، چغندر قند، سویا و آفتابگردان‌ می‌پردازد. گیاهانی‌ که‌ غذای‌ انسان‌ و دام‌ به‌ آنها وابسته‌ است‌ و در واقع‌ مهم‌ترین‌ گیاهان‌ زراعتی‌ به‌ شمار می‌آیند. همچنین‌ در این‌ گرایش طریقه‌ اصلاح‌ گیاهان‌ که‌ پایه‌ ژنتیکی‌ دارد، مطالعه‌ می‌شود تا با اصلاح‌ ژنتیکی‌، گیاهانی‌ با کیفیت‌ و بازدهی‌ بیشتری‌ داشته‌ باشیم‌. برای‌ مثال‌ با تلاقی‌ گندم‌های‌ مختلف‌، گندمی‌ را تولید کنیم‌ که‌ بالاترین‌ بازدهی‌ و بهترین‌ کیفیت‌ را داشته‌ باشد.

توانایی‌های‌ لازم‌ :
استادان‌ و متخصصان‌ این‌ گرایش معتقدند که‌ زندگی‌ شخصی‌ دانشجویان‌ زراعت‌ و اصلاح‌ نباتات‌ باید به‌ نوعی‌ وابسته‌ به‌ کشاورزی‌ باشد. چون‌ تجربه‌ نشان‌ داده‌ شده‌ است‌، دانشجویانی‌ که‌ زندگی‌ شهری‌ دارند در دروس‌ عملی‌ کشاورزی‌ با مشکلات‌ زیادی‌ مواجه‌ می‌شوند. همچنین‌ افرادی‌ که‌ به‌ کار در مزرعه‌ و آزمایشگاه‌ علاقه‌مند باشند در این‌ گرایش موفق‌تر هستند.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :
اگر فارغ‌التحصیل‌ این‌ گرایش سرمایه‌ داشته‌ باشد به‌ خوبی‌ می‌تواند یک‌ زمین‌ زراعی‌ را به‌ صورت‌ مکانیزه‌ اداره‌ کند و در صورت‌ نداشتن‌ سرمایه‌ نیز می‌تواند جذب‌ مؤسسات‌ تولید واحدهای‌ کشاورزی‌ گردد. به‌ ویژه‌ این‌ که‌ با اجرای‌ آئین‌نامه‌های‌ نظام‌ مهندسی‌ کشاورزی‌ که‌ توسط‌ مجلس‌ تصویب‌ شده‌ است‌، هر زمین‌ زراعی‌ اعم‌ از دولتی‌ و خصوصی‌ باید تحت‌ نظارت‌ یک‌ مهندس‌ زراعت‌ و اصلاح‌ نباتات‌ اداره‌ گردد. گفتنی‌ است‌ در حال‌ حاضر دولت‌ به‌ هریک‌ از فارغ‌التحصیلان‌ مهندسی‌ کشاورزی‌ در صورت‌ داشتن‌ توانمندی‌های‌ لازم‌ 20 میلیون‌ تومان‌ وام‌ برای‌ انجام‌ فعالیت‌های‌ کشاورزی‌ می‌دهد.

دروس تخصصی گرایش زراعت‌ و اصلاح‌ نباتات :
مرتع‌داری‌، دیم‌کاری‌، علف‌های‌ هرز و کنترل‌ آنها، رابطه‌ آب‌ و خاک‌ و گیاه‌، اصول‌ اصلاح‌ نباتات‌، اصلاح‌ نباتات‌ خصوصی‌، زراعت‌ نباتات‌ صنعتی‌، زراعت‌ نباتات‌ علوفه‌ای‌، فیزیولوژی‌ گیاهان‌ زراعتی‌، کارآموزی‌.


منبع: کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش آموزش کشور تالیف: خانم فیروزه سودایی و نرم افزار سامان رشته ی سازمان سنجش