عید نوروز-سنتها

[mehraboOon]

تزیین تخم مرغ هفت سین

2- با استفاده از اسپری های رنگی طلایی یا نقره ای آنها را یکدست رنگ کنید.









3-درون قهوه یا نسکافه جوشانده و به رنگ قهوه ای درآورید که می توانید همینطور ساده داخل جا تخم مرغی گذاشته و یا دور آن را با ربان تزیین کنید.









4- تخم مرغها و چند تخم بلدر چین را با استفاده از کاغذهای زرورقی رنگی که به راحتی دور آنها پیچیده می شود تزیین کنید و کنار هم در سبد قرار دهید.







5-دو طرف تخم مرغ را با سوزن و با احتیاط سوراخ کرده تا بتوانید تخم مرغها را خالی کنید سپس روی آنها را به هر شکلی که می خواهید نقاشی کرده و با استفاده از نخهای رنگی یا روبانهای رنگی که از آنها رد می کنید به درختچه های زینتی کوچکی که می توانید بر سر سفره هفت سین عید نوروز قرار دهید آویزان کنید.








نکته : نقاشی روی تخم مرغها را هم می توانید با مداد شمعی، آب رنگ، گواش و مداد رنگی انجام دهید و هم دور تخم مرغها را قبل از جوشاندن پار چه های رنگی که رنگ می دهد پیچیده، با نخ دور تا دور آنها را محکم کنید و داخل ظرف آب جوش بجوشانید تا به شکلهای جالبی آنها رنگ آمیزی شوند.

























6-روی آنها اسکناس های بازی بچه ها را بچسبانید و یا اسکناسهای حقیقی چسبانیده و به بچه ها هدیه دهید فقط توجه داشته باشید که اگر از اسکناسهای حقیقی برای عیدی دادن به بچه ها بر روی تخم مرغ ها می چسبانید تنها در چند جای آن و به مقدار خیلی کم عسل بزنید تا به راحتی اسکناس جدا شده و موقع جدا شدن پاره نشود.





7- می توانید از تخم بلدر چینهای کوچک رنگ شده نیز در کنار تخم مرغها استفاده کنید.





8-تخم مرغها را همینطور ساده یا رنگ شده داخل سلفونهای کوچک گذاشته و با روبانهای رنگی بالای آن را پاپیون کنید.



9-از گلهای پارچه ای کوچک آماده به همراه نوارهای رنگی جهت تزیین تخم مرغها استفاده نمایید.






10-از تخم مرغ شانسی ها یی که از شکلات و سکه پر کرده اید برای هدیه دادن به بچه ها نیز می توانید بر سر سفره هفت سین عید نوروز قرار دهید.







11-می توانید از مادر بزرگهای مهربان کمک گرفته و مثل بافت کلاه عمل کرده، روی تخم مرغ ها را بوسیله ی کامواهای رنگی بپوشانید.






12- روی تخم مرغ ها شمع باریک و سبک گذاشته و آنها را برسر سفره هفت سین عید نوروز روشن کنید.





13- با استفاده از چسب مایع و غلات مثل برنج ،گندم و جو و حبوبات آنها را تزیین کنید
.

[mehraboOon]

فلسفه کاشتن سبزه نوروز

اسفند ماه، ماه پایانی زمستان، هنگام کاشتن دانه و غله است. کاشتن " سبزه عید " به صورت نمادین و شگون، از روزگاران کهن، در همهً خانه ها و در بین همهً خانواده ها مرسوم است.

در ایران کهن، " بـیست و پنج روز پیش از نوروز، در میدان شهر، دوازده ستون از خشت خام بر پا می شد، بر ستونی گندم، برستونی جو و به ترتیب، برنج، باقلا، کاجیله ( گیاهی است از تیرهً مرکبان، که ساقه آن به 50 سانـتی متر است )، ارزن، ذرت، لوبـیا، نخود، کنجد، عدس و ماش میکاشتـند؛ و در ششمین روز فروردین، با سرود و ترنم و شادی، این سبزه ها را می کندند و برای فرخندگی به هر سو می پراکندند ". و ابوریحان نقـل می کند که : " این رسم در ایرانیان پایدار ماند که روز نوروز در کنار خانه هفت صنف از غلات در هفت اسطوانه بکارند و از رویـیدن این غلات، به خوبی و بدی زراعت و حاصل سالیانه حدس بزنند ."امروز، در همهً خانه ها رسم است که ده روز یا دو هفته پیش از نوروز، در ظرف های کوچک و بزرگ، کاسه، بشقاب، پشت کوزه و ... دانه هایی چون گندم، عدس، ماش و ... می کارند. موقع سال تحویل و روی سفره "هفت سین " بایستی سبزه بگذارند.این سبزه ها را در خانواده ها تا روز سیزده نگه داشته، و در این روز زمانی که برای " سیزده بدر " از خانه بـیرون می روند، در آب روان می اندازند.

[mehraboOon]

مدل سفره هفت سین

[mehraboOon]

[mehraboOon]

آموزش سبز کردن سبزه عید

۱- برای سبز كردن سبزه، گندم ، جو ، ماش و عدس هر كدام را كه خواستیم خیس كرده یكی دوشب . چند بار آبش را عوض می كنیم تا ترش نشود بعد از اینكه كمی جوانه بسیار كوچك در آورد داخل دستمال نخی مرطوب نگهداری می كنیم تا جوانه در آمده و نوك آن كمی سبز شود .مرتب دستمال را بااسپری نم دار می كنیم .بعد كف ظرف مورد نظر را ماسه تمیز و شسته ریخته و جوانه ها را به ظرف منتقل می كنیم روزی 1-2 بار روی سبزه اسپری میزنیم مواظب باشید كه آنقدر اب ندهید كه اگر ظرف رو كج نگه داریم اب كنار ظرف جمع شود.


۲- روش دیگر اینكه داخل جوراب زنانه نازك رنگ روشن تخم چمن ریخته روی آن خاك اره می ریزیم وبقیه جوراب را گره میزنیم از اطراف جوراب قسمت پرشده تكه كوچكی جدا كرده با نخ دور ان را می بندیم این برای گوش است برای چشم ودهن از دكمه استفاده می كنیم یا از سیم برق پوشش دار با رنگهای متفاوت با سیم می توانیم برایش عینك بسازیم . حالا ظرف بزرگی را پر اب كرده جوراب را داخل ان قرار میدهیم تا خاك اره خوب خیس بخوردبعد از 1-2 ساعت در بشقاب یا كاسه گذاشته طوری كه قسمت گره دار داخل بشقاب باشد. داخل بشقاب باید همیشه اب داشته باشد . روی سر جوراب را مرتب اسپری می كنیم تا خشك نشود.


۳- برای سبزه كه روی كوزه كاشته می شود روی كوزه پارچه نخی می كشیم كوزه بدون لعاب باشد (سفالی) داخل كوزه راپر اب می كنیم و شاهی یا خاكشیر را كه یک 1شب خیس كرده ایم روی پارچه یا جوراب میكشیم اضا فه جوراب را داخل كوزه قرار می دهیم ومرتب رو ان را اسپری می كنیم تا سبز شوند.


۴- میوه كاج را داخل آب انداخته تا پولك های آن از هم باز شود بعد بین پولك ها گندم جوانه زده می گذاریم سبز شود (منظورم از پولك یا همانها كه مثل گلبرگ می ماند)


روش خوشه گندم كه ساقه بلند دارد را خیس كرده داخل كوزه یا ظرف گودی قرار می دهیم تا سبز شود این مدل مثل یك دسته گل می شود.


۵- روش دیگر اینه كه بعد از اینكه گندم یا جو یا... جوانه زد داخل یك سبد دستمال نخی خیس گذاشته وجوانه ها را روی دستمال می ریزیم وروی جوانه ها راهم دستمال مرطوب می گذاریم تا 2-3 روز وقتی كمی بزرگتر شد دستمال رویی را بر می داریم ودر افتاب بیرون یا پشت پنجره می گذاریم ومرتب اسپری می كنیم وگاهی سبزه را می چرخانیم تا افتاب به قسمتهای دیگر سبزه برسد تا سبزه به اندازه رشد كند (از ارزن و تخمه افتابگردان ریز هم برای سبزه میتوانیم استفاده كنیم ) من پارسال با تخم افتابگردان درست كردم وبا همین روش یادم رفت بگم به جای كوزه روی سر عروسك هم می شود درست كرد.


سبزه گندم 10 روز قبل از عید ومقدار گندم 1لیوان بزرگ


سبزه ماش و عدس 15 روز قبل از عید و1 لیوان ماش یا عدس لازم است


سبزه شاهی یا خاكشیر 5 روز قبل از عید ومقدار 1 استكان


اما در مورد تخم آفتابگردان مقدار تخمه نصف لیوان كافی است فقط یادم رفته چند روز به عید كاشتم فكر كنم 5-7 روز بود چون سریع رشد می كند

[mehraboOon]

سفره های عید

[mehraboOon]

سفره های عید

[mehraboOon]

سمنو




مواد لازم:
یك كیلوگندم3 كیلو
آرد نان سنگك
طرز تهیه:
گندم را تمیز كرده و بشویید. مدت سه روز آن را در آب خیس كنید و طی این مدت چند بار آب آن را عوض كنید تا نوك گندم جوانه بزند. سپس آن را در دستمالی تمیز و خیس بریزید تا ریشه درآورد.
بعد از درآوردن ریشه آن را در چند عدد سینی پهن كرده و پارچه ای خیس روی آن بیندازید تا گندم ساقه نقره ای بزند.
بعد گندم نقره ای شده را چرخ كرده یا بكوبید.
مقداری آب روی آن بریزید و خوب مخلوط كنید. سپس از صافی رد كنید به طوری كه شیره از پوسته گندم درآید. چون شیرینی سمنو از همین شیره سفید رنگ می باشد. باید دقت كنید كه گندم خوب نرم شده و شیره ی آن گرفته شود.
آرد را در قابلمه ی مناسبی ریخته و شیره ی گندم را كم كم به آن اضافه كنید تا آرد در شیره حل شده و به صورت مایع رقیقی درآید. ظرف را روی شعله ی اجاق قرار دهید و آن را مرتب هم بزنید تا مایع جوش آمده، كم كم غلیظ شود. مایع سمنو را باید مرتب هم بزنید تا ته نگیرد و مثل حلوا شود.
وقتی آب سمنو كشیده شد، آن را كمی تفت دهید و در این مرحله مقداری آب سرد به سمنو اضافه كنید تا كمی رقیق تر و خوش رنگ تر شود. سمنو را در ظرف گردی ریخته و مدت نیم ساعت در فر یا روی اجاق با حرارت ملایم قرار دهید تا دم بكشد. در صورت تمایل می توانید مقداری خلال پسته و بادام به سمنو اضافه كنید.
هرگز در سمنو شكر نریزید، زیرا شیره ی گندم به اندازه ی كافی شیرین می باشد.
نكات تغذیه ای :
تغییراتی كه در یك دانه درحین جوانه زدن رخ می دهد، بسیار جالب است و این مساله است كه ارزش تغذیه ای آن را افزایش می دهد. انرژی و كربوهیدرات آن كاهش می یابد و در عوض پروتئین، كلسیم، پتاسیم، سدیم، آهن و فسفر آن بسیار بالا می رود و ویتامینA،B2، B3وC آن هم بسیار بالا می رود. خصوصاً برای مردان مصرف آن بسیار پرفایده است.
جوانه گندم منبع غنی ویتامین های گروهB و نیز ویتامینE است. ویتامین های گروهB برای بهبود وضعیت پوست ، تقویت موی سر و جلوگیری از ریزش آن مفید هستند.
ویتامینE نیز در تولید مثل نقش مؤثری دارد. همچنین به علت دارا بودن خاصیت آنتی اكسیدانی باعث پیشگیری از سرطان می شود.

[mehraboOon]

چطور سبزه هفت سین را آماده کنیم؟



كاشت سبزه قبل از سال،نشانی از سبزینگی برای سال جدید است و بدون سبزه، بساط هفت سین صفایی ندارد.


كاشت سبزه قبل از سال،نشانی از سبزینگی برای سال جدید است و بدون سبزه، بساط هفت سین صفایی ندارد.

شاید خرید یك سبزه، بسیار راحت‌تر از سبز كردن آن باشد اما لذت سبز كردن سبزه نوروز به كمی زحمت می‌ارزد.
برای كاشت سبزه از انواع مختلف بذر، مانند گندم، عدس، قره ماش، شاهی و تره‌تیزك می‌توان استفاده كرد.

روش كاشت سبزه:
برای سبز كردن گندم:
• 12 روز مانده به عید، یك لیوان گندم درون كاسه‌ای ریخته و به اندازه 2 تا 3 بند انگشت روی آن آب می‌ریزیم و تا 2 روز صبر می‌كنیم و طی این مدت 2 بار آب آن را عوض می‌كنیم.
• وقتی گندم‌ها شروع به جوانه زدن كردند، آب كاسه را خالی كرده و گندم‌ها را درون یك دستمال نخی می‌ریزیم.
• سعی كنید دستمال همیشه مرطوب بماند.
• وقتی گندم‌ها شروع به ریشه زدن كردند آن‌ها را به آرامی از درون دستمال خارج می‌كنیم.
• در ته ظرف مورد نظر، لایه‌ای از پنبه را پخش كرده و گندم ریشه زده را درون آن ریخته و پخش می‌كنیم.
• روی گندم‌ها را پارچه‌ای نخی انداخته و هر روز روی آن‌ها كمی آب اسپری می‌كنیم تا ساقه پیدا كند.
• وقتی ساقه نقره‌ای رنگ شد پارچه را از روی آن برداشته وظرف را در زیر نور و جای خنك قرار داده، هر روز مقدار كمی آب در حدی كه مرطوب بماند روی آن‌ها اسپری می‌كنیم.

برای سبز كردن كوزه:
• روی یك كوزه یا سفال یك عدد جوراب زنانه می‌كشیم.
• برای اینكه تخم شاهی لعاب بیاندازد دو دقیقه آن را درون آب می‌ریزیم، سپس با انگشت یا دم قاشق تخم شاهی را از سمت پایین به بالا روی جوراب بكشید و آن را درون یك سینی قرار داده و داخل آن آب می‌ریزیم و روزی سه بار این كار را انجام داده تا جوراب همیشه مرطوب بماند.
• پس از سه روز تخم‌شاهی‌ها جوانه می‌زنند و ریشه می‌بندند و طی یك هفته سبز می‌شوند.
• مراقب باشید درون كوزه همیشه پر آب باشد و ظرف زیر آن هم هر روز خالی شود.

برای سبز كردن قره ماش
• دو لیوان قره ماش را درون كاسه‌ای ریخته و تا 2 بند انگشت آب روی آن‌، آب می‌ریزیم.
• پس از 4 روز ماش‌ها سفید می‌شوند، پس آن‌ها را درون دستمالی نخی می‌ریزیم .
• پس از سه روز كه ماش‌ها جوانه زدند آن‌ها را درون ظرف مورد نظری كه از قبل ته آن لایه‌ای از پنبه گذاشته‌ایم ، می‌ریزیم و روی آن‌ها را با دستمال خیس می‌پوشانیم.
• پس از سه روز دستمال را از روی قره ‌ماش‌ها برمی‌داریم و در حدی كه فقط مرطوب بمانند روی آن‌ها،‌ آب اسپری می‌كنیم و آن‌ها را در آفتاب قرار می‌دهیم.
• طی 2 هفته به شكل زیبایی رشد خواهند كرد و آماده خواهند شد تا سر سفره هفت‌سین قرار گیرند.

توجه
- استفاده از ظروف سفالی و چینی نتیجه بهتری خواهد داشت تا ظروف پلاستیکی.
- هر قدر قطر بستر کمتر باشد عمر سبزه بیشتر میشود.
- آبی که در طی مراحل کشت سبزه عید استفاده می کنید آب ولرم باشد.
- اگر در محیط گرم و خشک زندگی می کنید تا مرحله ای که جوانه ها هنوز به یک سانت نرسیده اند از پارچه مرطوب استفاده کنید.


گردآوری: گروه سبک زندگی سیمرغ

[mehraboOon]

عيد نوروز چگونه شكل گرفت؟




سال در نزد ايرانيان از زمانی نسبتا كهن به چهار فصل سه ماهه تقسيم شده و همان طور كه ابوريحان بيرونی در آثارالباقيه آورده است آغاز سال ايرانی از زمان خلقت انسان ( يعنی ابتدای هزاره هفتم از تاريخ عالم) روز هرمز از ماه فروردين بود.

انسان‏، از نخستین ادوار زندگی اجتماعی، متوجه بازگشت و تكرار برخی از رویدادهای طبیعی، یعنی تكرار فصول شد. نیاز به محاسبه در دوران كشاورزی ، یعنی نیاز به دانستن زمان كاشت و برداشت، فصل بندی ها و تقویم دهقانی و زراعی را به وجود آورد. نخستین محاسبه فصل ها، بی گمان در همه جوامع با گردش ماه كه تغییر آن آسانتر دیده می شد صورت گرفت. و بالاخره در نتیجه نارسایی ها و ناهماهنگی هایی كه تقویم قمری، با تقویم دهقانی داشت، محاسبه و تنظیم تقویم بر اساس گردش خورشید صورت پذیرفت. سال در نزد ایرانیان از زمانی نسبتا كهن به چهار فصل سه ماهه تقسیم شده و همان طور كه ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آورده است آغاز سال ایرانی از زمان خلقت انسان ( یعنی ابتدای هزاره هفتم از تاریخ عالم) روز هرمز از ماه فروردین بود، وقتی كه آفتاب در نصف النهار ، در نقطه اعتدال ربیعی ، و طالع سرطان بود.


پیدایش جشن نوروز
جشن نوروز را به نخستین پادشاهان نسبت می دهند. شاعران و نویسندگان قرن چهارم و پنجم هجری چون فردوسی، عنصری، بیرونی، طبری و بسیاری دیگر كه منبع تاریخی و اسطوره ای آنان بی گمان ادبیات پیش از اسلام بوده ، نوروز را از زمان پادشاهی جمشید می دانند.

در خور یادآوری است كه جشن نوروز پیش از جمشید نیز برگزار می شده و ابوریحان نیز با آن كه جشن را به جمشید منسوب می كند یادآور می شود كه : «آن روز كه روز تازه ای بود جمشید عید گرفت؛ اگر چه پیش از آن هم نوروز بزرگ و معظم بود».


روایت های اسلامی درباره نوروز
آورده اند كه در زمان حضرت رسول (ص) در نوروز جامی سیمین كه پر از حلوا بود برای پیغمبر هدیه آوردند و آن حضرت پرسید كه این چیست؟ گفتند كه امروز نوروز است. پرسید كه نوروز چیست؟ گفتند عید بزرگ ایرانیان. فرمود: آری، در این روز بود كه خداوند عسكره را زنده كرد. پرسیدند عسكره چیست؟ فرمود عسكره هزاران مردمی بودند كه از ترس مرگ ترك دیار كرده و سر به بیابان نهادند و خداوند به آنان گفت بمیرید و مردند. سپس آنان را زنده كرد وابرها را فرمود كه به آنان ببارند از این روست كه پاشیدن آب در این روز رسم شده. سپس از آن حلوا تناول كرد و جام را میان اصحاب خود قسمت كرده و گفت كاش هر روزی بر ما نوروز بود.

و نیز حدیثی است از معلی بن خنیس كه گفت: روز نوروز بر حضرت جعفر بن محمد صادق در آمدم گفت آیا این روز را می شناسی؟ گفتم این روزی است كه ایرانیان آن را بزرگ می دارند و به یكدیگر هدیه می دهند. پس حضرت صادق گفت سوگند به خداوند كه این بزرگداشت نوروز به علت امری كهن است كه برایت بازگو می كنم تا آن را دریابی. پس گفت: ای معلی ، روز نوروز روزی است كه خداوند از بندگان خود پیمان گرفت كه او را بپرستند و او را شریك و انبازی نگیرند و به پیامبران و راهنمایان او بگروند. همان روزی است كه آفتاب در آن طلوع كرد و بادها وزیدن گرفت و زمین در آن شكوفا و درخشان شد. همان روزی است كه كشتی نوح در كوه آرام گرفت. همان روزی است كه پیامبر خدا، امیر المومنین علی (ع) را بر دوش خود گرفت تا بت های قریش را از كعبه به زیر افكند. چنان كه ابراهیم نیز این كار را كرد. همان روزی است كه خداوند به یاران خود فرمود تا با علی (ع) به عنوان امیر المومنین بیعت كنند. همان روزی است كه قائم آل محمد (ص) و اولیای امر در آن ظهور می كنند و همان روزی است كه قائم بر دجال پیروز می شود و او را در كنار كوفه بر دار می كشد و هیچ نوروزی نیست كه ما در آن متوقع گشایش و فرجی نباشیم، زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ماست.


جشن نوروز


جشن نوروز دست كم یك یا دو هفته ادامه دارد. ابوریحان بیرونی مدت برگزاری جشن نوروز را پس از جمشید یك ماه می نویسد: « چون جم درگذشت پادشاهان همه روزهای این ماه را عید گرفتند. عیدها را شش بخش نمودند: 5 روز نخست را به پادشاهان اختصاص دادند، 5 روز دوم را به اشراف، 5 روز سوم را به خادمان و كاركنان پادشاهی، 5 روز چهارم را به ندیمان و درباریان ، 5 روز پنجم را به توده مردم و پنجه ششم را به برزگران. ولی برگزاری مراسم نوروزی امروز، دست كم از پنجه و «چهارشنبه آخر سال» آغاز می شود و در «سیزده بدر» پایان می پذیرد. ازآداب و رسوم كهن پیش از نوروز باید از پنجه، چهارشنبه سوری و خانه تكانی یاد كرد.


پنجه (خمسه مسترقه)
بنابر سالنمای كهن ایران هر یك از 12 ماه سال 30 روز است و پنج روز باقیمانده سال را پنجه، پنجك، یا خمسه مسترقه، گویند. این پنج روز را خمسه مسترقه نامند از آن جهت كه در هیچ یك از ماه ها حساب نمی شود. مراسم پنجه تا سال 1304 ، كه تقویم رسمی شش ماه اول سال را سی و یك روز قرارداد، برگزار می شد.


میر نوروزی
از جمله آیین های این جشن 5 روزه، كه در شمار روزهای سال و ماه و كار نبود، برای شوخی و سرگرمی حاكم و امیری انتخاب می كردند كه رفتار و دستورهایش خنده آور بود و در پایان جشن از ترس آزار مردمان فرار می كرد. ابوریحان از مردی بی ریش یاد می كند كه با جامه و آرایشی شگفت انگیز و خنده آور در نخستین روز بهار مردم را سرگرم می كرد و چیزی می گرفت. و هم اوست كه حافظ به عنوان « میرنوروزی» دوران حكومتش را « بیش از 5 روز» نمی داند.

از برگزاری رسم میر نوروزی، تا لااقل 70 سال پیش آگاهی داریم. بی گمان كسانی را كه در روزهای نخست فروردین، با لباس های قرمز رنگ و صورت سیاه شده در كوچه و گذر وخیابان می بینیم كه با دایره زدن و خواندن و رقصیدن مردم را سرگرم می كنند و پولی می گیرند بازمانده شوخی ها و سرگرمی های انتخاب «میر نوروزی» و «حاكم پنج روزه » است كه تنها در روزهای جشن نوروزی دیده می شوند و آنان در شعرهای خود می گویند: «حاجی فیروزه، عید نوروزه، سالی چند روزه».

گردآوری:گروه خبر سيمرغ