درخت شناسی

[Sara12]

درخت شناسی

شناسایی و معرفی انواع درختان

منبع :وب سایت دانشجو

[Sara12]

جنگلهای مانگرو در ایران


جنگلهای مانگرو ایران در گستره جزر و مد مصب ها ، دلتا ها جزایر بین خورها در طول سواحل کشیده شده اند که بصورت جوامع بزرگ و کوچک گسسته یا پیوسته دیده می شوند یکی از جوامع و چهرهای جالب گیاهی سرزمین ایران جنگلهای مانگرو هستند که در نوار ساحلی خلیج فارس و دریای عمان قرار گرفته اند .

رویشگاه مانگرو ها در ایران پذیرای دو گونه مانگرو Avicennia marina و Rhizophora mucronta است ، که برای گونه های مربور منحصربفرد است و سایر گونه ها قابلیت با مانگرو ها را ندارند و از محیط حذف می شوند بنابراین مانگرو ها حاکم مطلق اراضی خود در منطقه محسوب شده و بصورت غالب مستقر هستند .

اما اکوسیستم مانگرو از اجتماعات جانوری بی نظیری برخوردارند ، به گونه ای که برای گونه های بی شماری از بی مهرگان تا مهرداران خشکی زی و آبزی زیستگاهی یگانه و منسجم فراهم می کند .

جنگلهای مانگرو با سایر اکوسیستم های جنگلی تفاوت اساسی دارند ، این جنگلها نه به خشکی تعلق دارند و نه به دریا ، بلکه هدیه و ارمغان مشترک آب و خشکی به شمار می روند .

این جنگلها که تالابهای جنگلی نیز محسوب می شوند ، اکوسیستم هایی هستند با شرایط اکوتونی که در گذرگاه آب و خشکی سازگاری پیدا کرده اند ، در واقع اکوسیستم آنها متاثر از اکوسیستم های خشکی و آبی می باشد .



مانگرو ها گرچه در برابر آب شور مقاوم هستند ، اما به جریان دائمی آب شیرین نیز نیاز دارند بر خلاف اکوسیستم های خشکی محیط زیستی نا آرام ، پویا و در حال تغییر دارند .

در اکو سیستم مانگرو ها کلیه عوامل از طریق فرآیند هایی به یکدیگر مرتبط هستند که بواسطه آنها تبادل و جذب مداوم انرژی روی می دهد .

فرآیند های درونی تثبیت انرژی ، انباشت بیوماس ، تجزیه مواد آلی مرده و چرخه مواد معدنی به شدت تحت تاثیر شماری از فرآیند های بیرونی قرار دارند که ثبات زیستگاه را تنظیم می کنند و تعیین کننده تنوع زیستی و سرشت کارکردی اکوسیستم هستند .

در صورتیکه این فرآیندها حفظ شوند اکوسیستم پایدار خواهد ماند و اختلال در هر یک از آنها منجر به تخریب و انهدام اکوسیستم می گردد.

جنگلهای مانگرو ایران در سال 1972 به عنوان تنها اجتماعات معرف اقلیم حیاتی پالئوترپیک بات برخورداری از معیارهای برنامه انسان و زیستگره یوشکو MaB بعنوان ذخیره گاه زیستگره برگزیده و در شبکه جهانی ذخیره گاهها ثبت گردید .

جنگلهای مانگرو ایران به عنوان یکی از مهمترین مراکز زیستی پرندگان مهاجر آبزی و آبزیان دریایی برای کنوانسیون رامسر از اهمیت ویژه ای بر خودار هستند .

این جنگلها به دلیل موقعیت گذرگاهی و به آن علت غنای زیستی خود با بیشتر معیارهای این کنوانسیون همخوانی داشته و عنوان گرفتن تالاب بین المللی امری طبیعی و مناسب برای آنها محسوب می شود .



اکو سیستم مانگرو ها نه تنها به عنوان زیستگاههای حساس از نظر اهداف و حفاظت از اولویت بر خوردارند بلکه بدلیل کارکرد ارزشهای غیر قابل جانشین خود از یکسو و اهمیت آنها از نظر زیستگاهی از سوی دیگر در کانون توجه کنوانسیون تنوع زیستی نیز قرار گرفته است .

جنگلهای مانگرو ایران بعنوان رویشهای ساحلی ویژه در کنگره سوم پارک های ملی دریایی اندونزی جهت احداث پارکهای ملی دریایی نیز مورد تأکیـد قرار گرفته اند .


جنگلهای مانگرو در سواحل جنوبی ایران با وسعت 9200 هکتار در مناطق متعددی حد فاصل مدارهای25 درجه و 11 دقیقه تا 27 درجه و 25 دقیقه گسترش یافته است .

این اجتماعات گیاهی که تنها رویشهای چوبی ناحیه جزر ومدی سواحل گرمسیری می باشند در 65 کشور با وسعت حدود میلیون هکتار پراکنده شد ه اند که تنها از 63 گونه درختی و درختچه ای به عنوان گونه های اصلی تشکیل یافته اند و با بیش از 100 گونه علفی پیچیده و درختچه ای در رویشگاه های خود همراهی می کردند .

از مشخصه های درختان مانگرو و وجود ریشه های هوایی با اشکال مختلف در آنها وجود پدیده زنده زایی یا شبه زنده زایی در اندامهای زایشی آنها می باشد .

همچنین توانائی مقابله با شوری آبهای دریائی به واسطه مکانیسم های مختلف از دیگر ویژگی های انحصاری این گیاهان به شمار می رود .

مانگرو ها که در کناره سواحل ، خورها ، مصبها، خلیج های کوچک ساحلی بر روی اراضی دانه ریز و در محیط های آرام و کم تلاطم آب ها را می گیرند .

از شرایط زیستگاهی مطلوب برای شماری بسیاری از آبزیان دریائی و پرندگان آبزی برخوردار می باشند ، آبراهه های اجتماعات مانگرو به واسطه غنی بودن از خورده های گیاهی آلی (Detritus ) و دریافت مواد مغذی نشت یافته از اراضی خشکی ارزش پرورشگاهی بالائی برای گونه های آبزی دارا می باشند و از این رو نقش غیر قابل جانشینی در زنجیره غذایی دریا عهده دار هستند .



ویژگی های اصلی مانگرو به این شرح :



1-این دسته از گیاهان تنها در بین درختان و درختچه ها یافت می شوند و گونه های علفی جزو گونه های اصلی مانگرو به حساب نمی آیند .

2-درختان و درختچه های مانگرو تنها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری وجود دارند .

3-اجتماعات مانگرو در مناطق رویشی خود تنها در نواحی جزر و مدی در کنار سواحل ، دلتاها ، مصعب رودخانه ها خور ها ، جزایر گلی ماسه ای مستقر می گردند .

4-درختان مانگرو در مرداب های گرمسیری دارای ریشه های تنفسی هستند که به صورت مختلف (سینوس ، حلقه ای ، عصائی ) نمایان می شوند .

5-بذر درختان مانگرو بخشی از مراحل رویشیخود را بر روی پایه مادری سپری می کند ، و به همین دلیل زنده زا یا شبه زنده زا هستند .

اجتماعات مانگرو ایران تنها از 2 گونه درختی با نام درخت حرا ( Avicennia marina ) و درخت چندل (Rhizophora mucronata ) تشکیل

یافته است.

بنابراین جنگلهای مانگرو ایران به نام جنگلهای حرا نامیده می شوند و این امر به دلیل غلبه درختان فوق در اکثر رویشگاههاست .



منبع: پروژه کارشناسی خانم مریم کوپشی

[Sara12]

نارگیل


خاستگاه
خاستگاه این گیاه یکی از موضوعات مورد بحث است بعضی از کارشناسان معتقدند نارگیل یکی از گیاهان بومی شبه جزیره جنوب شرقی آسیا است درحالیکه برخی دیگر شمال شرقی آمریکای جنوبی را خاستگاه این گیاه می‌‌دانند. فسیلهای بدست آمده در نیوزیلند نشان می‌‌دهد در حدود 15 میلیون سال پیش گیاهان کوچکی شبیه نارگیل در این ناحیه رویش می‌‌کردند. حتی سنگواره‌های قدیمی تر که در راجستان در هند کشف شده‌اند علیرغم خاستگاه نارگیل ها، در بیشتر این مناطق گرمسیری بخصوص درطول خطوط ساحلی استوایی پراکنده هستند. چون میوه نارگیل سبک و شناور است این گیاه به آسانی توسط جریانات دریایی تا مسافتهای طولانی حمل می‌‌شود. نخل نارگیل در خاکهای ماسه‌ای و نمکدار و در مناطق دارای نور خورشید فراوان و بارندگیهای منظم (سالانه 100- 75 سانتیمتر) رشد می‌کنند بنابراین علت تجمع این گیاه در نواحی کرانه‌ای تا حدی مشخص می‌‌شود. میوه‌هایی که از دریا در نواحی شمالی مثل نروژ جمع آوری شده‌اند بسیار زیستا بوده و سپس تحت شرایط مناسب مذکور رشد نموده اند. ازاینرو نارگیل در جزائر هاوایی یک پلی نزی وارداتی قلمداد می‌شود که ابتدا دریانوردان پلی‌نزیایی آنها را از سرزمینهای مادریشان در اقیانوس آرام جنوبی به این جزایر آوردند.این گیاه به سمت آب خم می‌‌شود و هر چه بیشتر رشد می‌‌کند، بیشتر خم می‌‌شود در نتیجه، خشک میوه آن توسط آب دریا به اطراف پراکنده می‌‌شود. پوست سبک این میوه باعث می‌‌شود روی سطح آب شناور گردد. وقتی میوه نارگیل به‌وسیله آب دریا به ساحل برده شد، شروع به سبز کردن برگ کرده سپس تعداد زیادی ریشه بلند در میآورد. این ریشه‌های بلند در می‌‌آورد. این ریشه‌های بلند محکم به درختهای در حال رشد می‌‌چسبند و در مقابل باد تند ساحلی مقاومت می‌‌کنند.


كليات گياه شناسي

نارگيل
نارگيل در حدود سه هزار سال پيش در جنوب آُسيا كشت مي شده است . در حال حاضر درخت نارگيل در تمام مناطق استوائي وجود دارد .

مردم اقيانس آرام نارگيل را بعنوان يك غذاي اصلي مصرف مي كنند و از تمام قسمت هاي اين درخت استفاده مي برند . ضرب المثلي در اين مناطق وجود دارد كه مي گويد هر كس كه درخت نارگيل مي كارد براي خودش و براي بچه هايش ،‌لباس ،‌ظرف ،‌نوشابه ،‌غذا و خانه درست مي كند .

نارگيل معمولا از هندوراس ، پاناما و جمهوري دومينيكين به كانادا وارد مي شود .مقدر بسيار كمي نارگيل در فلوريدا توليد مي شود كه به مصرف داخلي مي رسد

نارگيل درختي است كه بطور قائم بالا مي رود . ارتفاع آن به 30 متر و قطر تنه آن تا يك متر مي رسد

برگهاي آن دراز و بطول 4 تا 5 متر و مركب از چند برگچه باريك و دراز است . طول برگچه ها حدود يك متر مي باشد . رنگ ها سبز روشن است

درخت نارگيل در هر سال حدود پنجاه عدد نارگيل مي دهد . نارگيل هنگاميكه نارس است مقدر يبشتري شير دردولي بتدريج ميوه مي رسد مقدرشير آن كمتر مي شود .


میوه نارگیل
با بیان گیاه شناسی، نارگیل عبارت از یک میوه یکپارچه و خشک است که بصورت یک شفت لیف دار شناخته (نه مغز) شناخته می‌‌شود. پوسته (میان بر) نارگیل لیفی است و دارای یک هسته داخلی (درون بر) می‌‌باشد. این درون بر سخت سه روزنه جوانه زنی دارد که اگر پوسته برداشته شود به آسانی بر روی سطح خارجی قابل رویت است. ریشه اولیه هنگام روییدن رویان از یکی از این روزنه‌ها بیرون می‌‌آیند. با بررسی زیاد متوجه می‌‌شوید درون بر و روزنه‌های جوانه زنی به شکل صورت میمون هستند و نام پرتغالی آن coco است. مردم اقيانس آرام نارگيل را بعنوان يك غذاي اصلي مصرف مي كنند و از تمام قسمت هاي اين درخت استفاده مي برند . ضرب المثلي در اين مناطق وجود دارد كه مي گويد هر كس كه درخت نارگيل مي كارد براي خودش و براي بچه هايش ،‌لباس ،‌ظرف ،‌نوشابه ،‌غذا و خانه درست مي كند . ميوه نارگيل مانند خوشه ، شامل چندين نارگيل با اندازه هاي مختلف است . ميوه نارگيل كروي شكل است كه قسمت خارجي آن ضخيم و سفت و متشكل از الياف نباتي و داخل آن نيز صاف و سخت مي باشد . در قاعده نارگيل سه سوراخ ديده مي شود كه چشم هاي نارگيل ناميده مي شود . براي استفاده از مايع داخل نارگيل كه شير نارگيل ناميده مي شود اين سوراخها را بايد با جسم نوك تيزي باز كرد و مايع دارون آنرا بيرون آورد . سپس با چكش آنرا بشكنيد و ا گوشت داخل آن استفاده كنيد . البته مي توانيد بعد از بيرون كشيدن شير ، نارگيل را در داخل فر در درجه حرارت 350 درجه فارنهايت بمدت نيمساعت قرار دهيد تا نارگيل خود را بشكند .


کاربردها
تمامی بخش‌های نخل نارگیل (شاید بجز ریشه ها) مفید بوده و این درختان محصول نسبتاً زیادی دارند (سالانه بیش از 75 میوه)؛ لذا ارزش اقتصادی بسیار مهمی دارد. در زبان سانسکریت نخل نارگیل را kalpa vriksha می‌‌نامند که بصــورت " درختی که تمامی نیازمندی‌های زندگی را تأمین می‌‌کند"ترجمه می‌‌شود. کاربرد قسمت‌های مختلف نخل نارگیل به شرح زیر است:

بخش سفید و گوشت دار دانه آن خوراکی است که در آشپزی بصورت تازه یا خشک شده مصرف می‌‌شود.
حفره‌ای که با آب نارگیل پر شده است حاوی شکر می‌‌باشد که به‌عنوان یک نوشیدنی گوارا مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.
شیر نارگیل (که دارای تقریباً 17% چربی است) از بعمل آوردن نارگیل رنده شده با آب گرم که روغن و ترکیبات معطر استخراج می‌‌کند تهیه می‌‌شود.
شیره‌ای که از شکافتن سنبله گلهای نارگیل بدست می‌‌آید، یک نوشیدنی به نام تادی تولید می‌‌کند که در فیلیپین توبا نامیده می‌‌شود.
شکوفه‌های نوک گیاهان بالغ خوراکی بوده و به‌عنوان " کلم نخل" معروفند.(اگرچه کندن آن موجب از بین رفتن درخت می‌‌شود)
بخش درونی و درحال رشد نوک درخت که " قلب نخل" نامیده می‌‌شود خوراکی بوده و در سالادهایی که بعضی اوقات " سالاد پولدارها" نامیده می‌‌شود مصرف می‌‌گردد (کندن این قسمت هم باعث مرگ نخل می‌‌شود).
کوار رشته‌ای است که از پوسته نارگیل تهیه می‌‌شود و در طنابها، حصیر ها، برسها، کیپ کردن درز قایقها و به‌عنوان فیبرهای پرکننده کاربرد دارد.
نارگیل خشک منبع روغن نارگیل بشمار می‌آید.
از تنه درختان نارگیل الوار ساختمانی تولید می‌‌گردد.
از برگ آنها موادی برای گالی پوش کرده بام (پوشش بام) و ساخت سبد تهیه می‌‌شود.
پوسته و سخت پوست آن را می‌‌توان به‌عنوان سوخت بکار برد و منبع بسیار خوبی برای زغال چوب بشمار می‌آید.
مردم اهل هاوایی تنه آن را خالی می‌کنند و با آن طبل، ظروف یا حتی بلم می‌‌سازند.

تركيبات شيميايي
گوشت نارگيل داراي آنزيم هاي مختلف مانند انورتين ، اكسيداز و كاتالاز مي باشد . در شير نارگيل اسيد هاي آمينه مختلفي مانند هيستدين ، آرژينين ،‌ليزين ف تايروزين ،‌تريپتوفان ، پرولين ،‌لوسين و آلانين موجود است .

در صد گرم گوشت تازه نارگيل مواد زير موجود است

انرژي 350 كالري

آب 50 كالري

پروتئين 3/5 گرم

چربي 35 گرم

مواد نشاسته اي 9 گرم

كلسيم 12 ميلي گرم

پتاسيم 250 ميلي گرم

سديم 25 ميلي گرم

فسفر 95 ميلي گرم

آهن 1/8 ميلي گرم

ويتامين ب 1 0/05 ميلي گرم

ويتامين ب 2 0/02 ميلي گرم

ويتامين ب 3 0/5 ميلي گرم

ويتامين ث 3/2 ميلي گرم

همانطور كه گفته شد به مايعي كه در داخل نارگيل وجود دارد شير نارگيل گفته مي شود . ولي بايد اضافه كرد كه با له كردن و چرخ كردن گوشت سفيد نارگيل نيز شيري بدست مي آيد كه بان شير نارگيل گفته مي شود . و در اكثر مورد منظور از شير نترگيل شير است كه از گوش نارگيل گرفته مي شود .

شير نارگيل يك غذاي كامل است كه مي توان آن را با شير مدر مقايسه كرد

آب 65 گرم

پروتئين 3/2 گرم

چربي 25 گرم

مواد نشاسته اي 5 گرم

كلسيم 16 ميلي گرم

فسفر 100 ميلي گرم

آهن 1/5 ميلي گرم

ويتامين ب 1 0/03 ميلي گرم

ويتامين ب 2 0/01 ميلي گرم

ويتامين ب 3 0/8 ميلي گرم

ويتامين ث 2 ميلي گرم


خواص داروئي
خواص داروئي: گوشت سفيد نارگيل از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است و شير نارگيل كمي گرم و مرطوب است

1) نارگيل بدليل داشتن چربي زياد و مواد مغذي چاق كننده است

2) حرارت داخلي بدن را افزايش مي دهد

3) براي خوشبو كردن دهان مفيد است

4) ضعف كبد را درمان مي كند

5) براي برطرف كردن بواسير مفيد است

6) ادرار را زياد مي كند

7) درد مثانه را رفع مي كند

8) زخم هاي بدن را مدا.ا مي كند

9) كرم معده و روده ، مخصوصا ركم كدو را از بين مي برد

10) براي تقويت دستگاه هاضمه مفيد است

11) ريشه درخت نارگيل ضد تب و ادرار آور است

12) ريشه درخت نارگيل براي ناراحتي هاي كبدي مانند يرقان مفيد است

13) دم كرده ريشه درخت نارگيل براي معالجه اسهال خوني مفيد است

14) براي دفع سنگ كليه شير نارگيل را با برگ سنا مخلوط كرده و بنوشيد


--------------------------------------------------------------------------------

خواص شير نارگيل:

1- شير نارگيل هم ملين و هم ضد اسهال است

2- براي رفع اسهال خوني مفيد است

3- براي برطرف كردن آب آوردگي بدن از شير نارگيل استفاده كنيد

4- شير نارگيل ضد سم است

5- براي پائين آرودن تب مفيد است

6- براي معالجه بيماريهاي پوستي مفيد است


--------------------------------------------------------------------------------

خواص روغن گوشت نارگيل :

روغن نارگيل از تقطير گوشت سفيد نارگيل بدست مي آيد

1- براي معالجه بيماريهاي پوستي بكار مي رود

2- حافظه و هو ش را تقويت مي كند

3- درد مثانه را رفع مي كند

4- كرم كدو و ركمهاي ديگر روده را دفع مي كند

5- در درمان كمر درد موثر است

6- معالج بواسير است

7- محرك نيروي جنسي است


مضرات
نارگيل دير هضم است و در بدن خلط توليد مي كند بنابراين بهتر است با شكر خورده شود

چون نارگيل گرم است ممكن است در گرم مزاجان اشكالاتي توليد كند از اين نظر اينگونه افراد بايد آنرا با ميوه هاي ترش ، ليمو و يا هندوانه بخورند . خوردن آن براي سردمزاجان و سالمندان بسيار مفيد است و اشكالي توليد نمي كند.
__________________

[Sara12]

درخت افرا

مقدمه
درخت افرا در نواحی جنگلی و در خاکهای گچی می‌روید و به خصوص در چنگلهای شمال ایران فراوان و گونه‌هایی از آنها در باغها و پارکها برای زینت کاشته می‌شوند. در بعضی از گونه‌ها مواد قندی بسیاری وجود دارد از درختان پهن برگ با چوب صنعتی و بعضی زینتی هستند و در زمستان خزان می‌کنند.برگها اکثراً پنجه‌ای متقابل شانه‌ای شامل 5-3 برگچه نوکدار با دانه‌های نامنظم است. میوه‌ها فندقی دارای دو بال به شکل8 با زاویه بین دو بال که از 45درجه تا 180درجه متغیر می‌باشد و در تابستان می‌رسند افراها به بیشتر خاکها و شرایط مقاوم هستند.

مکان کاشت افرا
درخت افرا در هر نوع خاکی به عمل می‌آید ولی گونه‌های مختلف آن در خاکهای آهکی سازگارتر هستند و به آفتاب کامل نیاز دارند.



در مورد درخت افرا هرس لازم نیست فقط کافی است در بهار شاخه‌های خشک و بیمار حذف شوند.


روشهای تکثیر افرا
بذرکاری
بذر اکثر افراها در پائیز می‌رسند قبل از کاشت اگر بذر به مدت یک هفته در آب غوطه ور باشد و هر روز آب آن عوض شود در جوانه زنی مؤثر خواهد بود بطور کلی بذر افراها را نباید گذاشت که خشک شوند و موقع کاشت در عمق یک سانتیمتری با پوشش نازک از ماسه و در محلی سایه‌دار کاشته می‌شود.

قلمه
قلمه علفی افراها که در خارج از فصل خود تهیه می‌شوند در تحت شرایط گلخانه‌ای و با استفاده از ایجاد زخم و پودر دو درصد اسید ایندول بوتریک (IBA) و 5 در صد بنومیل ریشه‌دار می‌شوند. قلمه نیمه خشبی افرای سیاه در تحت شرایط گلخانه و زخم زنی و پودر تالک به میزان 8000ppm ریشه‌دار می‌شود. قلمه افرای چینی هم در باز و هم در شرایط گلخانه می‌تواند ریشه‌دار شود به شرطی که مدتی را در زیر ماسه(حداقل یک ماه) مانده باشد و سپس اقدام به کشت شود.

پیوندزنی
اگر پیوند در فضای باز و در خزانه روی نهالهای بذری زده شود، با موفقیت از پیوند T (تی) یا شکمی از نیمه تابستان تا آخر آن استفاده کرد و در بهار سال بعد به محض رویش پیوندک نهال را از بالای آن سربرداری نمود. در صورتی که امکانات گلخانه ای در دسترس باشد گیاهان پایه بذری یکساله در خزانه که در پائیز سال اول به داخل گلدانهای کوچک منتقل شده‌اند و در طی سال دوم در درون گلدان بوده‌اند، در آخر زمستان (اواخر بهمن یا اوایل اسفند) برای آماده شدن پیوند زنی به گلخانه آورده می‌شوند به محض اینکه ریشه‌ها علامت رشد را نشان دادند پایه برای پیوند زدن آماده است. برای این منظور قبلاً پیوندک را به صورت شاخه در طول فصل رویشی جمع آوری و در یخچال نگهداری می‌نمایند.

انواع درخت افرا
افرای سیاه (افرای سه برگی)
این درخت به ارتفاع 10 تا20متر بوده و یک درخت سریع الرشد و مردم پسند است. برگهایش شانه‌ای، گلهایش کوچک و به شکل خوشه‌هایی از شاخه‌ها آویخته می‌گردد. رویشگاه اصلی آن آمریکای شمالی است. شاخه‌ها باریک بوده و در مقابل بادهای شدید مقاومت چندانی ندارد. گلهای نر و ماده روی پایه‌های جداگانه قرار دارند و تنها پایه‌های نر جنبه تزئینی دارند گونه دیگر افرای سیاه به شکل پایه ماده دیده می‌شود که برگهای آن حالت ابلق دارند. کلهایش چندان جلب توجه نمی‌کند ولی میوه‌های بالدار سفید رنگ آن بسیار جذاب است.

افرای پر چینی یا افرای دشتی
یک درخت مرتعی به ارتفاع 8-6 متر است برگهایش دارای 5 - 3 لوب و پهنای آن بین 10- 5 سانتیمتر بوده که لوب میانی خود به 3 لوب کوچکتر تقسیم می‌گردد. کلها سبز رنگ با گل آذین ایستاده است درختانی کم مقاوم اما غیر تماشایی هستند. این درخت برای خاکهای قلیایی ، گیاهی بسیار ارزشمند به شمار می‌آید ولی می‌تواند با هر نوع خاک دیگر نیز خود را سازش دهد همچنین به نور آفتاب نیز نیازمند است.

افرای کوهستانی یا افرای نروژی
این درخت بیشترین جذابیت را در بین انواع افراها دارد. برگها پنجه‌ای بزرگ و چاکدار با تقسیمات دندانه‌دار نوک تیز ولی رنگ آنها سبز مایل به زرد است که در پائیز به زرد تیره تبدیل می‌شود گل آذین آن رو به بالا قرار دارد. برگها دارای 7 - 5 لوب و دمبرکها بلند و حاوی شیرابه سفید رنگی هستند. ساقه نهال جوان کبود رنگ کرکدار و سپس قهوه‌ای مایل به سبز می‌شود.

افرای برگ چناری
این نوع افرا به ارتفاع 6متر و دارای برگهایی چنار مانند با لبه‌های کرم رنگ است.

افرای سرخ
این نوع افرا دارای برگهای قرمز ارغوانی به ارتفاع حداکثر 5 متر می‌باشد و در شرایط آب و هوایی مرطوب رشد می‌کند. افرای سرخ سایه پسند بوده و در پارکها جهت پر کردن فضای خالی درختان بلند مناسب است.

افرای بزرگ صنعتی شبه چناری
این نوع افرا ، افرای زیبایی نیست اما فوق العاده سریع الرشد بوده و به سرعت به ارتفاع حدود 9متر و بیشتر می‌رسد. این درخت مخصوص مناطقی است که نیاز به پر کردن فضاهای خالی با درختان زود رشد است. برگها پنجه‌ای شکل است روی برگ سبز رنگ و پشت آن سفید رنگ است گلها آویخته است.



افراهای با پوست ساقه جذاب مانند :
افرای با پوست قهوه‌ای نازک و قابل جدا شدن
افرای با پوست ساقه به شکل پوست مار
افرای با پوست خاکستری مایل به زرد
ارتباط با سایر علوم
تاکسونومی: گیاه افرا بر حسب خویشاوندی با سایر گیاهان رده بندی می‌شود و جایگاه این گیاه از نظر رده بندی در سطح گونه مشخص می‌شود.


مورفولوژی: تنوع ریختی گیاه افرا مطالعه می‌شود به عبارتی تنوع ریختی گیاه افرا باعث می‌شود تا بدانیم که با شرایط متفاوت در زیستگاههای مختلف سازگاری این گیاه چگونه صورت می‌گیرد.


آناتومی: ساختمان داخلی گیاه افرا را مورد مطالعه قرار می‌دهد.


مورفوژنز: از ابتدای تشکیل تخم گیاه افرا تا بوجود آمدن شکل گیاه افرا با این علوم مطالعه می‌شود.


فیزیولوژی: نحوه کار و فعالیت گیاه افرا از سطح اندامکهای درون سلول تا بافتها ، اندامها و خود گیاه مطالعه می‌شود.


سیتولوژی: به مطالعه درباره رشد، تولید مثل و رفتار سلول گیاه افرا می‌پردازد.


اکولوژی: به مطالعه چگونگی سازش گیاه افرا با محیط و ارتباط آنها با یکدیگر می‌پردازد.


ژنتیک: چگونگی انتقال صفات وراثتی و عوامل انتقال دهنده و ساختار شیمیایی این عوامل را در گیاه افرا بررسی می کند
__________________

[Sara12]

درخت فندق


شناسنامه

فندق Corylaceae :تیره
Corylus avellana :نام لاتین
Filber tree –Hazelnut tree -cobnut :نام انگلیسی
فندق – گلوز – گلا غوزه :نام فارسی
نبدق – جلوز - مثجرالنبدق :نام عربی



شرح گیاه
درختچه ای به ارتفاع 5/1 متر که در اماکن مساعد به ارتفاع6 تا 7 متر (گاهی بیشتر) درمی می آید و به سهولت جنگلی انبوه بوجود می آورد. برگهائی پهن و نوک تیز با دو ردیف دندانه، به رنگ سبز و گلهائی بر دو نوع نر وماده دارد.نوع نر این گلها دارای 3 تا 8 پرچم است و مجموعه آن به صورت سنبله های آویخته در پائیز ظاهر می شود. میوه آن که فندق نامیده می شود، در حالت تازه از پوشش سبز رنگی پوشیده شده است.ولی تدریجاً پس از خشک شدن از آن جدا می شود. گونه C.avellana به عنوان فندق اروپائی شناخته شده و بصورت تجاری کاشته می شود. در اثر دو رگه گیری این گونه با سایر گونه های موجود در این جنس تنوع زیادی در ارقام فندق ایجاد شده است. ارقام فندق : رقم بارسلونا، رقم باتلر، رقم انیس رقم ایستاریکی ، رقم نور تامتون ، رقم آنا، رقم سلف ها سگر (پوست آزاد)، رقم اسکینر، رقم توندا جنیتل
نیاز اکولوژیکی
درختان فندق به زمستان نسبتاً سرد و تابستان خنک نیاز دارند برای رشد و تکامل میوه تابستان خنک و طولانی از تابستان گرم و طولانی مناسبتر است. درختان فندق برای رفع نیاز سرمایی بایدمدت نسبتاً طولانی در معرض سرمای متوسط قرار گیرند. در مناطق مرطوب درختها نسبت به عوامل بیماریزا حساس هستند. درختان فندق مقاوم به سرما هستند. شاتونها و گلهای ماده فندق در مقایسه با گلهای باز شده مقاومت بیشتری نسبت به سرما دارند. در صورتیکه گلهای ماده باز شده باشند دمای 5/9- درجه سانتی گراد به آنها صدمه می زند بین حداقل و حداکثر دمای هوا با تاریخ های گل دهی گل آذین نر و ماده رابطه مستقیمی وجود دارد افزایش مجموع درجه حرارتهای موثر ظهور کلاله را در ارقام زودرس به تاخیر می اندازد. مقاومت بافتها نسبت به سرما تعیین شده است که از حساس تا مقاوم عبارتند از : استوانه مرکزی، آوندهای چوب، کامبیوم و پوست. در اواسط زمستان مقاومت جوانه های رویشی نسبت به سرما بیشتر از گلهای ماده است. همچنین مقاومت اکثر گلهای ماده در دی ماه بیشتر از گلهای نر است از کاشت فندق در مناطق پست که هوای سرد در آنجا باقی می ماند باید خودداری کرد و همینطور بادهای خشک نیز نباید در آن منطقه وجود داشته باشد مناطقی که دارای بارندگی متوسطی بوده و توزیع بارندگی نیز در طول فصل مناسب است برای کاشت موفقیت آمیز فندق خیلی مناسب هستند. خاکهای خنثی تا کمی اسیدی با 6= pH برای کاشت فندق مناسب است.

آماده سازی خاک
نوع خاک مناسب برای کاشت فندق در مناطق مختلف متغیر است ولی بطور کلی خاک باید عمیق، حاصلخیز و دارای زهکشی خوبی باشد. در خاکهای عمیق مقدار زیادی آب و مواد غذایی ذخیره می شود که در طی فصول خشک مورد استفاده قرار می گیرد. ریشه های درخت فندق تا عمق 5/2 تا 4 متر بسرعت رشد می کند. عوامل نامساعدی مثل وجود لایه غیر قابل نفوذ، بالا بودن سطح آب زیرزمینی وجود سنگ و شن و عدم وجود تهویه در خاک، رشد ریشه ها را محدود می کند. خاک باید تا عمق 4 متر دارای تهویه خیلی باشد درختان فندق در مقایسه با درختان گردو تحمل بیشتری نسبت به خاکهای فشرده دارند. ازدیاد فندق از دیاد به دو رویش از دیاد به وسیله بذر و از دیاد رویشی انجام می گیرد. در ازدیاد به وسیله بذر با کاشت فندق بلافاصله پس از برداشت همراه با پریکارپ به مقدار زیادی جوانه زنی را کاهش می دهد. حذف پوسته بذر مثل حذف پریکارپ جوانه زنی را تا 81 درصد افزایش می دهد. خواب بذر با یک دوره استراتیفیکاسیون به مدت 6 ماه برطرف می شود. در صورتیکه فندق دیر برداشت شود (آخر شهریور) پریکارپ میوه ها سخت می شود در اینصورت ابتدا یک دوره استراتیفیکاسیون گرم در 20 درجه سانتی گراد ضروری است و بدنبال آن بذور فندق باید در معرض یک دوره سرما (4 درجه سانتی گراد) قرار گیرند. در میوه هایی که زود برداشت می شوند (آخر مرداد) آندوسپرم و جنین اغلب به اندازه کافی رشد نمی کند و جوانه زنی این قبیل بذور بخوبی صورت نمی گیرد. برای از بین بردن خواب بذور فندق اگر آنها را به مدت 6 هفته در معرض سرمای 5 درجه سانتی گراد قرار داده و سپس به 20 درجه سانتی گراد منتقل شوند اسید جیبرلیک در بذر تجمع یافته و موجب جوانه زنی می شود. در ازدیاد رویشی روشهای مختلفی وجود دارد که عبارتند از : از دیاد بوسیله قلمه – ازدیاد بوسیله خوابانیدن – ازدیاد بوسیله پیوند – ازدیاد بوسیله ریزازدیادی
تاریخ و فواصل کاشت
زمینهای شیب دار قبل از کاشت باید تراس بندی شوند تا بتوان درختان فندق را با فواصل مناسب در آنها کاشت این عمل استفاده از کودهای شیمیایی ، دامی و نیز آبیاری را تسهیل می کند. در هنگام کاشت باید دقت شود داخل چاله ها عاری از سنگ باشد زیرا وجود سنگ ریشه ها را محدود می کند کاشت فندق در اواخر زمستان یا در بهار صورت میگیرد. در هنگام کاشت پس از حفر گودالها در ته هر گودال مقداری خاک را به صورت کپه ریخته و ریشه نهال را در روی آن قرار می دهند سپس بقیه گودال را با خاک رویی پر کرده و آنرا سفت می کنند. اطراف نهال را با خاک اره یا خاک سست پوشانده و آنرا آبیاری می کنند. برای کاهش تعداد پا جوش ها و حذف آسانتر آنها نهالها را از ارتفاع 50 تا 75 سانتی متری سربرداری می کنند و تنه نهالها را به منظور جلوگیری از آفتاب سوختگی با یک ماده سفید رنگ آمیزی کرده و یا با کاغذ سفید آنرا می پوشانند.

کاشت
در صورتیکه فندق بصورت بوته ای یا پرچین پرورش داده نشود فاصله کاشت 6 متر است. عملکرد فندق در حالت درخت بشتر از حالت بوته ای است. در حالت بوته ای قسمت مرکزی ضعیف مانده و یا در اثر سایه قسمتهای بیرونی از بین میرود. فاصله کاشت بسته به اینکه در بین درختان فندق چیز دیگری هم کاشته شود متفاوت است.
داشت
مراقبت از درختان فندق از جنبه های مختلفی صورت می گیرد. که بقرار زیر است : هرس:در درختان بارده شاخه های جانبی که بر روی شاخه های اصلی قرار دارند هر سال هرس شده مر شاخه های ضعیف حذف می شوند. اگر در هنگام کاشت هرس ریشه صورت گرفته باشد در مراحل بعدی نیاز به هرس کمتر خواهد بود ولی وقتی درختان فندق 12 تا15 ساله شدند بهتر است مقدار زیادی از شاخه های جانبی هرس شوند تا رشد شاخه های قوی تحریک شود. در این حالت در هر درخت 8 تا 10 شاخه باقی می گذارند تا میوه بهتر پر شده و محصول افزایش یابد. اضافه کردن کود دامی به مقدار 30 تن در پائیز به همراه 600 کیلوگرم در هکتار ****فسفات و در بهار 400 تا 500 کیلوگرم سولفات آمونیوم یا 300 تا 400 کیلوگرم سیانید کلسیم و یا 150 تا 300 کیلوگرم در هکتار نیترات آمونیوم پیشنهاد می شود. مبارزه با آفات : آفات فندقها از قبیل کنه فندق، سرخور طومی فندق ، سوسک چوب خوار، کنه مولد کال فندق، سپردار فندق ، نماند ، پژمردگی باکتریابی، پژمردگی فندق ، پوسیدگی قهوه ای یا آنتراکوز کپک خاکستری و بیماری ویروس موزائیک می باشد. آبیاری : اگر فندق در خاکهای حاصلخیز که ظرفیت نگهداری آب زیادی دارند کاشته شود به آبیاری کمی نیاز خواهد داشت. حذف پاجوشها : حذف پاجوشها در اطراف تنه فندق ضروری است به منظور حذف موثر پا جوشها ضروری است که عمل حذف 3 تا 4 بار در سال و تا چند سال پس از کاشت صورت گیرد.حذف پا جوشهای جدید باید تا حد امکان از نزدیک محل رشد آنها صورت گیرد.مبارزه با علف های هرز که توسط علف کش های شیمیایی صورت می گیرد. گل دهی : گل دهی فندق 3 تا 4 سال پس از کاشت صورت می گیرد ولی معمولاً باردهی از سال 5 یا 6 شروع می شود مدت باردهی 10 تا 20 سال است شاخه هایی که طول آنها 16 تا 25 سانتی متر است بیشترین ظرفیت باردهی را دارند.تمام گونه های جنس Corylus یک پایه بوده، گلهای یک جنسی تولید می کنند و گرده افشانی آنها توسط باد صورت می گیرد. دوره گل دهی فندق در شرایط طبیعی حدود 3 ماه طول می کشد که با گرده افشانی ارقام زودرس شروع شده و با مرحله اوج گل دهی در ارقام دیررس تمام می شود. فندق گیاهی خود ناسازگار است لذا برای انجام گرده افشانی مطلوب باید ارقام مختلف با هم کاشته شود. کاشت 12درصد درختان گرده افشان در شرایط مساعد برای گرده افشانی رقم اصلی کافی است.
برداشت
میوه های فندق پس از رسیدن بر روی زمین می ریزند میوه هایی که به روی زمین می ریزند در اثر رطوبت خاک تغییر رنگ می دهند از این رو برای جلوگیری از آن باید در اولین فرصت پوست میوه ها جدا شود.میوه ها در طول فصل باید 2 تا 3 بار جمع آوری شوند. عملکرد درختان فندق بسته به سن و قدمت درخت فاصله کاشت ، عملیات آماده سازی خاک و عوامل دیگر متفاوت است اگر یک هکتار باغ 2200 کیلوگرم محصول تولید کند محصول خوبی داشته است عملکرد درختان، بارده از سالی به سال بعد دچار نوسان می‌گردد.
دامنه انتشار
آذربایجان کلیبر،اهر (در 1200 متری) قره داغ، ارسباران ، اردبیل، آستارا، آسپینا در طالش (در ارتفاعات 1500 متری) جواهرده، جیرکوه (رامسر) و در بعضی از نقاط کشور پرورش داده می شود.
__________________

[Sara12]

درخت سنجد

شناسنامه
شرح گیاه
کاربرد
نام درخت
دامنه انتشار



شناسنامه

سنجد Elaeagnanceae :تیره
Elaeagnus angustifolia L. :نام لاتین
Oiltree – Oleaster – Russian olive :نام انگلیسی
درخت سنجد :نام فارسی
نقد – بل - زقوم :نام عربی



شرح گیاه

درخت سنجد بومی اروپا و آسیای شمالی است و تا هیمالیا انتشار دارد. نام علمی جنس آن از دو واژه یونانی Elaios به معنای زیتون و نوعی بید گرفته شده است در ایران نیز در نواحی استپی کشور بصورت خودرو یافت می شود. در ارتفاعات خراسان و کردستان و دره کرج و جبال بختیاری کم و بیش انتشار دارد. درخت سنجد دارای ساقه ای به ارتفاع 2 تا 5 متر، خار دار و یا فاقد آن می باشد. برگهائی بیضوی دراز و نوک تیز با دمبرگ کوتاه دارد رنگ پهنک آن در سطح فوقانی سبز مایل به خاکستری ولی در سطح تحتانی به رنگ سفید نقره ای است. گلهای آن کوچک به شکل زنگ به رنگ زرد در سطح داخل و به رنگ نقره ای در سطح خارجی پوشش گل است. عطر قوی گلهای آن نیز غالباً ایجاد ناراحتی و حساسیت می کند. مخصوصاً اگر تعدادی از پایه های آن در ناحیه ای وجود داشته باشد گلهای آن به سه صورت نر – ماده ، نر و ماده است در گلهای نر درخت سنجد 4 پرچم ولی در گلهای ماده منحصراً یک مادگی دیده می شود گلهای هر مافردویت آن 4 پرچم و یک مادگی تواماً دارد. میوه اش بیضوی ، گوشتدار ، شبیه زیتون ، به رنگ زرد نارنجی مایل به قرمز و دارای طعم ملایم ، قابض و قابل مصرف است روی ریشه آن نیز مانند بعضی درختان Alnus برجستگی های دارای میکوریزها مشاهده می شود.


کاربرد

گره های چوب آن در صنایع چوبی مورد توجه است خصوصاً در کردستان از آن اشیاء ظریف ساخته می شود. در اطراف کاشان برای جلوگیری از پیشروی شنهای روان به عنوان باد *** کاشته شده است و در اغلب مناطق استپی برای پرچین باغها و تهیه هیزم کاشته می شود. البته برگ و میوه آن کاربردهای دیگر نیز دارد.


نام درخت

درخت سنجد را درکتب مختلف به نام های غبیده بادام ، چوب دانه ، نقد ، بل، صرع الکلبه ذکر کرده اند ولی نام عمومی آن سنجد است. دیگر نامهای آن سرین چک (در کردستان) ایده (آذربایجان) پستانک و سپتانک (اطراف تهران)


دامنه انتشار

آذربایجان : قره داغ ، نزدیک ارومیه ، کالیبار ، کردستان : سندج در 1500 تا 1600 متری ، راه سنندج به کرمانشاه در ارتفاعات 1350 متری کرمانشاه ، همدان ، اصفهان ، شیراز ، بلوچستان، کوه تفتان ، خراسان : تربت حیدریه، تهران : شهرستانک ، کوه توچال ، نزدیک ونک ، قزوین و قم : راجرد در 2200 متری
__________________