1381831648292200118145183253245193824812176

جیب خالی، قیافه عالی




تفسیر آیه شریفه: الَّذِینَ یؤْمِنُونَ بِالْغَیبِ وَیقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ ینْفِقُونَ(البقرة/3)

(پرهیزکاران) کسانی هستند که به غیب [=آنچه از حس پوشیده و پنهان است‌] ایمان می‌آورند؛ و نماز را برپا می‌دارند؛ و از تمام نعمتها و مواهبی که به آنان روزی داده‌ایم، انفاق می‌کنند.



وقتی که جیب‏های لباس انسان پر باشد، هم راه رفتن دشوار است هم لباس و قیافه انسان زیبایی و فرم خود را از دست می‏دهد، از همین رو هر چه جیب‏ها خالی‏تر، لباس خوش فرم‏تر و اندازه زیبا‏تر می‏نماید.

و انفاق، جیب‏ها را خالی کردن است.

و به همین خاطر است که اهل تقوا تابش و درخشش ویژه‏ای دارند.

البته اگر می‏گوییم: اتفاق، جیب‏ها را خالی کردن است، به عنوان مثال و جهت محسوس ساختن آن بود و گرنه در قرآن کریم، انفاق موجب پر کردن جیب‏ها و نو کردن دارایی‏‏هاست.

زیرا انفاق که تقسیم دارایی بین خود و دیگران است، موجب ضرب شدن اموال شده و به خود انسان باز می‏گردد.

حال آنکه اگر به جای تقسیم به جمع روی آورده و همه چیز را برای خود بخواهیم، نتیجه آن کم شدن و منها شدن اموال است! یعنی شب می‏خوابی و صبح بر می‏خیزی و می‏شنوی یا می‏بینی که انبار کالایت دود شده و به آسمان رفته است.

درست مثل یک کشاورز که اگر دانه‏های گندم را بین خود و زمین تقسیم کند هر دانه هفت‏صد دانه شده و به او باز می‏گردد، ولی اگر همه را برای خود و در انبار جمع کند، طعمه موران شده یا نصیب باران و یا...

بی‏منتی برآور کام نیازمندان

خون باید در گردش باشد آنهم در جای خود یعنی درون رگ‏ها، و البته چنین خونی است که مایه حیات خواهد بود، و گرنه خون که از گردش بایستد یا گردش آن در بدن نباشد مثل اینکه کسی آن را در ظرفی ریخته و به حرکت در آورد، هیچ فایده‏ای ندارد بلکه زیانبار هم خواهد بود.

پول نیز مثل خون است، از این‏رو آن را باید به جریان انداخت، و رگ‏ها و مسیرهای جریان آن را قرآن کریم پیشنهاد کرده است، و یکی از آنها انفاق و بخشش به نیازمندان است.

از این‏رو، اهل تقوا، اهل انفاق می‏باشند.

و ممّا رزقنا هم ینفقون

آنهم انفاق و بخششی که هیچ‏گاه آلوده به منت نخواهد بود.

بی‏منتی برآور کام نیازمندان

گر زانکه هیچ‏کاری با بی‏نیاز داری

انفاق چیزی شبیه کاشتن نهال یا درخت است و منت نهادن همچون اره نهادن پای نهال است، پس کسی که از سویی بخشش و انفاق کرده و در پی آن نیز منت می‏نهد، درست مثل آنست که امروز نهالی کاشته و فردا نیز اره بر پای آن گذارد، در این صورت باغ که سبز نمی‏شود هیچ، بلکه درختان بریده نیز هیزم خشک می‏شوند.



چاله‏‏های در مسیر

چاله‏های جاده‏ها هم مانع سرعت و هم مایه استهلاک وسیله نقلیه می‏باشند، و انسان‏های نیازمند نیز دقیقاً چیزی شبیه به همان چاله‏هایند که اگر نیازشان به گونه‏ای صحیح و درست رفع نشود، هم مانع توفیق و هم زمینه‏ساز آسیب‏های معنوی خواهند بود و از همین روست که اهل تقوا، اهل انفاق می‏باشند.

و ممّا رزقنا هم ینفقون

اساساً انفاق از ریشه‏ی «نفق» و آن به معنای گودال، حفره و چاله است و انفاق به معنای پر کردن گودال‏ها و حفره‏هاست.

البته نفق به معنای بیرون شدن هم آمده است.

عرب‏ها می‏گویند: نفقت الدابه؛ یعنی حیوان از میان حیوانات دیگر جدا شد و بیرون رفت. یا وقتی کسی حیوانی را از میان حیوانات بیرون می‏کشد می‏گویند: انفق الدابه یعنی حیوان را بیرون کشید.

و بر این اساس، انفاق مال یعنی بیرون کشیدن مال.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

تالیف: حجت الاسلام محمد رضا رنجبر

منبع : تبیان