معايب کاهش سريع تب کودکان با دارو

[R A H A]

معايب کاهش سريع تب کودکان با دارو

اغلب والدين به محض مواجهه با تب بالاي فرزندان شان به سراغ دارو مي‌ روند. براساس گزارش جديد آکادمي امراض کودکان آمريکا که اخيرا در مجله پدياترکس منتشر شده است، صرفا دخالت دارويي براي کاهش تب ضروري نيست.

طبق گفته دکتر جانيس ساليوان، نويسنده ارشد اين گزارش، بايد بر رفع ناراحتي ‌هاي کودک تمرکز کرد، نه صرفا دماي بدن وي.
تب يکي از راه‌ هاي بدن براي مقابله با بيماري است و بدن ضمن افزايش دما، سيستم ايمني را تحريک و مانع پيشروي باکتري ‌ها و رشد ويروس‌ ها مي ‌شود.
ساليوان اذعان داشت، اين فوايد تب مي ‌تواند طول مدت بيماري فرزند شما را کوتاه کند.
والدين بايد آگاه باشند که اگرچه تب نشانه بيماري يک کودک است، اما ممکن است درصورت عدم بروز علائمي چون بي‌ حالي، درد يا کم شدن آب بدن نيازي به مراجعه به پزشک وجود نداشته باشد.
نويسنده تأکيد کرده است که هدف اوليه از درمان تب، بهبود سطح آسايش و راحتي کلي کودک است.
براساس دستورالعمل ‌هاي ارائه شده در اين گزارش، براي رفع ناراحتي کودک در هنگام تب مي ‌توان از داروهاي ضد تب، نظير استامينوفن يا ايبوپروفن استفاده کرد.

محققان اين گزارش اشاره کرده ‌اند که طبق مدارک موجود تفاوتي ميان اثربخشي ايبوپروفن و استامينوفن براي کاهش علائم تب وجود ندارد، اما براساس برخي شواهد استفاده از دوزهاي متناوب از اين دو دارو مي ‌تواند مثمرثمر واقع شود.

با اين حال پژوهشگران هشدار داده ‌اند که ممکن است اجراي اين دستور، عوارض جانبي به همراه داشته و براي والدين گيج کننده ‌تر باشد. حتي هنگام مصرف جداگانه اين دو دارو نيز بايد مراقبت‌ هاي لازم به عمل آيد؛ زيرا ثابت شده است که آن ها داراي اثراث جانبي نادر هستند.
ممکن است ايبوپروفن خطر مسموميت سلول‌ هاي کليه را به ويژه در کودکان مبتلا به کم ‌آبي بدن يا بيماري‌ هاي جدي ايجاد کند. به همين ترتيب نيز مسموميت حاد با استامينوفن مي ‌تواند موجب آسيب شيميايي کبد شود.
ممکن است مسموميت مزمن با استامينوفن که در نتيجه تجمع مقادير زيادي از اين دارو در بدن به علت مصرف مقدار متعادل آن طي يک دوره طولاني ايجاد مي‌ شود، بيماري هپاتيت را وخيم‌ تر کند.

[R A H A]

براي پيشگيري از مسموميت کودکان با داروهاي کاهش ‌دهنده تب، والدين بايد از روش درست اندازه‌ گيري دارو استفاده کنند. مقدار تجويزي دارو به وزن کودک بستگي دارد نه سن يا قد.
به علاوه، هنگام دادن يک داروي تب ‌بر به کودکان، از قاشق مخصوص استفاده کنيد نه قاشق‌ هاي چاي ‌خوري آشپزخانه؛ زيرا آن ها از نظر اندازه خيلي با قاشق‌ هاي مخصوص شربت ‌هاي دارويي کودکان متفاوت هستند و مي ‌توانند منجر به کم درماني يا بيش درماني شوند.
ساليوان توصيه مي کند که: والدين از بيدارکردن کودکان‌ شان براي دادن داروي تب بر به آن ها خودداري کنند؛ زيرا به خواب رفتن کودکان نشانه اين است که آن ها درد و ناراحتي ندارند.
بهتر است که والدين از دادن داروهاي ضدسرفه و سرماخوردگي حاوي استامينوفن، ايبوپروفن و همچنين داروهاي تب ‌بر ديگر خودداري کنند.
اغلب والدين اطلاع ندارند که اين داروها در ترکيبات شربت‌ هاي سرفه نيز وجود دارد و در نتيجه 2 برابر به کودکان شان داروي ضد تب مي ‌دهند.
از اين رو به جاي استفاده از داروهاي تب بر، مي ‌توانند از روش ‌هاي طبيعي مانند پاشويه و دادن مايعات کافي براي پايين آوردن تب کودکان استفاده کنند.
نسبت به تب کودکان بي توجه نباشيد
با اين حال نمي توان گفت هنگام تب کودک جاي هيچ نگراني نمي باشد، اما به ندرت عوارض بعدي تب براي سلامت کلي کودک مضر است.
تب به معناي اين است که دماي بدن کودک از حد نرمال بالاتر است.
دماي طبيعي بدن در حال عادي بين 5/36 تا 5/37 درجه سانتي گراد مي باشد.
دماي بدن کودکان نسبت به بچه هاي سنين مدرسه اندکي بالاتر است و بايد توجه داشت که دماي بدن تمامي افراد در طول روز مقداري بالاتر از حد عادي مي شود و پس از نيمه شب نيز مقداري کاهش مي يابد که اين امر طبيعي محسوب مي شود؛ به عبارت ديگر دماي بدن کودکان صبح گاه حدود 7/37 درجه و عصر حدود 2/38 درجه سانتي گراد باشد.
بسياري از کودکان هنگام تجهيز سيستم ايمني؛ يعني پس از دريافت واکسن، سرماخوردگي و گلودرد، يا عفونت گوش و دستگاه ادرار دچار تب مي شوند.
رفتار کودک وقتي که تب دارد
* در اين مورد لازم به ذکر است، که رفتار کودک شما مهم تر از دماي بدن او است. اگر دماي بدن او تا 9/38 درجه باشد؛‌ رفتاري طبيعي، راحت و آرام دارد، دليلي براي نگراني وجود ندارد.
* اما اگر دماي بدن او حتي 2/38 درجه سانتي گراد باشد، ولي مرتب گريه کند، يا واکنش مناسب به محرک ها نشان دهد، يا حالاتي شبيه شوک داشته باشد، بي وقفه بايد او را نزد پزشک ببريد، حتي اگر گريه و بي قراري او به گونه اي باشد که نتوانيد او را آرام کنيد، بايد با پزشک تماس بگيريد.
* اگر کودک شما زير سه ماه سن دارد؛ در صورت بروز تب حتماً بايد او را براي معاينات بيشتر نزد پزشک متخصص ببريد.
به ياد داشته باشيد که کودکان به سرعت بيمار مي شوند، اما خيلي زود بهبود مي يابند و در بسياري از موارد جاي نگراني نيست.
* هرگاه دماي بدن کودک شما ناگهان بالا رود و دچار لرز و تکان هاي غير قابل کنترل شود و حتي هوشياري خود را نيز از دست بدهد، در معرض حمله ي تب يا تشنج مي باشد.
اين موضوع نياز به رسيدگي سريع دارد، اما در بيشتر موارد مشکل حاد براي آينده ي او ايجاد نمي کند؛ اين گونه حملات معمولاً پس از 20 ثانيه برطرف مي شود، اما در شرايط خاص ممکن است تا 4 دقيقه نيز طول بکشد؛
در اين صورت کودک را نزد پزشک ببريد و در اين فاصله هر گونه لباس تنگ را از تن او بيرون آوريد و هرچه را در دهان دارد، خارج کنيد تا دچار خفگي نشود.

[R A H A]

تشخيص تب در منزل

بررسي ها نشان مي دهد که والدين در 75 درصد موارد با لمس کردن پيشاني کودک، يا بوسيدن اين ناحيه از صورت او دماي بالاي بدن او را تشخيص مي دهند، البته به منظور تشخيص دقيق تر ميزان تب مي توان از يک دماسنج در زير زبان او استفاده کرد.

اگر کودک احساس ناراحتي کند، يا سابقه تشنج داشته باشد؛ مي توانيد از شيوه هاي ذيل استفاده نماييد:
ـ در کودکان بالاي دو ماه مي توانيد از قطره يا شربت استامينوفن استفاده نماييد که البته دوز و فاصله ميان وعده ها بايد با توجه به وزن و سن و شرايط کودک تعيين شود.

- لباس هاي اضافي و ضخيم را از تن کودک درآوريد.

- اتاق را خنک نگاه داريد و در صورت نياز فقط يک ملحفه براي کودک کافي است.

- به کودک آب و مايعات خنک بنوشانيد. خورانيدن شير نيز مانعي ندارد. آب ميوه و سوپ هم مفيد است. همچنين مي توانيد به صورت، دست و پاها و در برخي موارد تمام بدن او آب خنک بزنيد.

- وقتي کودک را با آب خنک ـ نه خيلي سرد ـ خيس مي کنيد، بدن او را خشک نکنيد تا دماي بدن همراه تبخير آب به تدريج کاهش يابد.

- به کودک اصرار نکنيد که به رختخواب برود و بخوابد. او بدون تقلاي زياد مي تواند به آرامي بازي کند، يا در کنار شما باشد.

- به کودک گرسنگي ندهيد و او را از خوردن محروم نکنيد؛ زيرا کودکان بيمار نياز به کالري و مايعات زيادتري دارند.

فرآوري: معصومه آيت اللهي
بخش تغذيه و سلامت تبيان

منابع: اعظم محمودوند- همشهري
حوزه