تصاویر زیبا از فضا

[shirin71]

[shirin71]

جبار در گاز، غبار و ستاره ها
شرح:

صورت فلکی جبار جذابیت‌هایی بیش از سه ستاره‌ متوالی در خود دارد. یک نوردهی طولانی مدت با دوربین عکاسی انواع جرم کیهانی، از سحابی تاریک تا خوشه‌های ستاره‌ای را نشان می‌دهد که همه و همه در توده‌های گازی‌ای گرد هم آمده؛ که مانند وصله‌ای به مجموعه‌ ابرهای مولکولی جبار ملحق شده‌اند. سه ستاره‌ی پرنوری که در منتهی الیه سمت چپ تصویر می‌بینید، بدون شک سه ستاره‌ی معروفی هستند که کمربند جبار را تشکیل می‌دهند. درست زیر آلنیتاک، ستاره‌ی زبرین کمربند جبار، سحابی‌ شعله‌ است که با گاز هیدروژن بر‌انگیخته می‌درخشد و باریکه‌هایی از غبار قهوه‌ای رنگ آن را پوشانده است. در وسط و پایین تصویر و درست در سمت راست آلنیتاک سحابی سر اسب قرار گرفته؛ یک توده‌ی تاریک از غبار متراکم که شاید شناخته شده‌ ترین شکل از یک سحابی در آسمان باشد. در سمت راست و بالای تصویر
M42 یا همان سحابی جبار را می‌بینیم؛ یک دیگچه‌ی پرانرژی از گاز‌های نا آرام، که با چشم غیر مسلح هم نمایان است، و در حال بوجود آوردن یک خوشه‌ی باز جدید از ستارگان است. درست در سمت چپ M42 ، سحابی بازتابی آبی رنگ و بارزی قرار گرفته که گاهی با نام مرد دونده شناخته می‌شود که محل قرارگیری ستاره‌‌های آبی رنگ بسیاری است. تصویر بالا از کنار هم قرار گرفتن دیجیتالی تصاویری است که در شب‌های مختلف گرفته‌ شده‌ و محدوده‌ای را پوشش داده که حاوی اجرامی است که در حدود 1500 سال نوری از ما فاصله دارند و گستره‌ای در حدود 75 سال نوری را در آسمان در بر گرفته‌اند.

[shirin71]

زحل در اعتدالین
شرح:

زحل چگونه دیده خواهد شد اگر صفحه حلقه اش دقیقا به سمت خورشید باشد؟ قبل از ماه گذشته، کسی نمیدانست. هر 15 سال، آن طور که از زمین دیده میشود، حلقه های زحل دقیقا در جهت زمین قرار میگیرند و از دیده پنهان میشوند. حلقه های ناپدید شده بیش از این یک راز نیستند، حلقه های زحل بسیار باریک هستند و زمین نیز بسیار نزدیک به خورشید است به طوریکه هرگاه حلقه ها به سمت خورشید قرار میگیرند، از زمین نیز تقریبا از لبه دیده میشوند. خوشبختانه، در این هزاره سوم، بشریت آن قدر پیشرفت کرده تا یک فضاپیما داشته باشد که بتواند حلقه ها را در طول اعتدالین از پهلو ببیند. ماه پیش، فضاپیمای مدارگرد زحل، کاسینی، قادر بود تا یک سری تصویر بی سابقه از حلقه های زحل در اعتدالین بگیرد. یک ترکیب دیجیتال از 75 تصویر را در بالا میبینید. حلقه ها به طور غیرمعمول تیره دیده میشوند، و یک خط سایه بسیار باریک حلقه میتواند بر روی ابرهای بالایی زحل دیده شود. اجزای صفحه حلقه بسیار درخشان هستند و سایه های طولانی دارند. بررسی این تصاویر میتواند به درک بشریت از اندازه اجزای حلقه زحل و دینامیک عمومی حرکت مداری کمک شایانی بکند.

[shirin71]

T ثور : یک ستاره در حال شکل گیری

اندازه یک ستاره به زمان شکل گیری خود شباهت دارد ؟ یک مثال در این مورد ستاره متغیر T ثور (گاو)است که با نور نارنجی رنگی در مرکز تصویر بالا مشاهده می شود. ستاره ای نارنجی رنگی که در مرکز این نمای قابل توجه تلسکوپی قرار گرفته ، نخستین نمونه از سری متغیرهای T ثوری است. یک ابر غبار زرد رنگ میان ستاره ای نیز، T ثور را احاطه کرده است که سحابی متغیر گوزن
نامیده می شود. بیش از 400 سال نوری دورتر از ما، در لبه این ابر ملکولی، هر دو ستاره و سحابی با تغییر پر اهمیتی در نور، دیده می شوند اما نه لزوماً به طور همان زمان ، این مسئله نیز به راز آلودی این ناحیه اضافه می کند. ستاره های T ثوری به طور کلی جوان شناخته می شوند ،با سنی کمتر از چند میلیون سال ؛ ستاره هایی مانند خورشید در این مدت تازه در مرحله ابتدایی شکل گیری خود قرار می گیرند. برای تحلیل بیشتر این تصویر، رصدخانه های فروسرخ با نگاه کردن به ناحیه نشان داده اند که خود T ثور جزوی از یک منظومه ستاره ای چند گانه است. به طور شگفت آوری به علت وجود یک گذرگاه گرانشی بسته در نزدیکی یکی ازاین ستاره ها ، ممکن است T ثوراز این منظومه بیرون رانده شود. تصویر رنگی بالااز محدوده ای به طول 4 سال نوری گرفته شده است.
عکس از: T. Rector(U. Alaska Anchorage),
H. Schweiker,
WIYN,
NOAO,
AURA,
NSF

[shirin71]

ستون کشتی و فورانها

این ستون کیهانی از گاز و غبار حدود 2 سال نوری پهنا دارد. این ساختار در داخل یکی از مناطق بزرگ ستاره سازی کهکشان ما، سحابی کشتی(Carina)، قرار دارد و در آسمان جنوبی در فاصله ای حدود 7500 سال نوری ما میدرخشد. حلقه های پیرامون ستون توسط بادها و تشعشعات ستاره های پرجرم، داغ و جوان کشتی شکل گرفته اند. اما درون خود ستون کیهانی خانه ای است برای ستاره هایی که در حال تشکیل هستند. در واقع، تصویر بالا در طیف نور مرئی گرفته شده است و با دیدن این تصویر میتوانید یک نما در طیف فروسرخ نزدیک از ستون را ببینید، حالا دو فوران پر انرژی و باریک در حال انفجار به طرف بیرون از یک ستاره کودک که هنوز پنهان است آشکار شده اند. هر دو تصویر نور مرئی و فروسرخ نزدیک توسط دوربین میدان دید باز 3 تازه نصب شده بر روی تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده اند.

NASA, ESA, and the Hubble SM4 ERO Team
علیرضا عظیمی

[shirin71]

شکارچی و دنباله دار


این تصاویر رنگارنگ هر دو منظره‌‌ی نجومی آشنایی از نیمکره‌ی شمالی را به نمایش می‌گذارند: زایشگاه ستاره‌ای معروف به سحابی بزرگ شکارچی. این تصاویر همچنین جزئیات خیره‌کننده و نا آشنایی از این منظره‌ی آسمانی پر سحابی به همراه دنباله‌داری گذران را عرضه می‌کنند. این دنباله‌دار توسط تلسکوپ کنترل از راه دور نیومکزیکو و در پایان هفته‌ی گذشته ثبت شد، تصویر سمت راست در 4 مهرماه و تصویر سمت چپ در 5 مهرماه گرفته شده است. دنباله‌دار 217P لینیر(217p Linear) دنباله‌ی ممتد متمایل به سبزی را از خود به نمایش می‌گذارد و در بالای سحابی بازتابی متمایل به آبی مرد دونده و در قسمت بالایی هر دو تصویر قرار گرفته است. موقعیت این دنباله دار با حرکت سریع آن در آسمان شب به وضوح در مقابل سحابی‌های کیهانی و ستارگان پس‌زمینه از شبی به شب دیگر آشکار است. در حقیقت این دنباله‌دار در 5 مهر‌ماه در مقایسه با فاصله‌ی 1500 سال نوری سحابی جبار٬ در فاصله‌ی تقریبی 5 دقیقه‌ی نوری از زمین قرار داشت. دنباله‌دار 217P لینیر که بسیار کم نور‌تر از آن است که با چشم غیر مسلح دیده شود٬ دنباله‌دار کوچک متناوبی است که دوره ی تناوب آن در حدود 8 سال است. مدار این دنباله‌دار در دورترین فاصله‌ی خود از خورشید به فراسوی مدار مشتری و در نزدیک‌ترین فاصله‌ی خود از خورشید درست به مجاورت مدار زمین می رسد.

Rolando Ligustri (CARA Project)
آذر محمدآبادی

[shirin71]

حلقه‌ی غول‌آسایی از غبار در اطراف زحل کشف شد

چه چیز طوقه‌ای بزرگ از غبار را بر گرد کیوان بوجود آورده‌‌است؟ حلقه‌ی غبار تازه کشف شده، با قطری در حدود 200 برابر کیوان و بیش از 50 برابر بزرگتر از حلقه‌ی گسترده‌ی E ، بزرگترین حلقه‌ای است که تاکنون برای یک سیاره قابل تصور بود. این حلقه در طیف فروسرخ و توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر یافت شد. بهترین فرضیه‌ی کنونی، منشاء آن را مواد برخوردی‌ برخاسته از قمر فیبی می‌داند که درست در میانه‌ی حلقه‌ی غبار مدار خود را طی می‌کند. احتمال دیگر آن است که حلقه‌ی غبار، منشاء تامین مواد اسرار آمیزی باشد که بخشی از قمر دیگر کیوان، ‌یاپتوس، ‌را می‌پوشاند که درلبه‌ی داخلی این حلقه در حال گردش است. در تصویر داخلی عکس بالا، بخشی از حلقه‌ی غبار با رنگ نارنجی کاذبی در مقابل ستارگان بی‌شمار پس زمینه‌اش، پدیدار شده است.

NASA/JPL-Caltech/Univ. of Virginia

[shirin71]

شهاب آذرگوی برفراز گرونینژن

شهاب آذرگوی درخشان شکار شده در این تصویر لحظه ای، یک بازدید کننده شگفت انگیز در آسمان گرگ و میش غروب سه شنبه بر فراز شهر گرونینژن(Groningen) بود. در واقع، شهاب نشانه گرفته شده، به روشنی ماه کامل بود و حدود ساعت 17:00 به وقت جهانی از بسیاری از نقاط هلند و آلمان گزارش شد. شهاب که با صدای غرش همراه بود با صدای انفجار مهیبی به خرده های درخشانی تقسیم شد، و سرانجام یک رد دود مانند پایدار از آن باقی ماند. با اینکه شهابهای آذرگوی درخشانی هر روز در جو سیاره زمین وجود دارند، اما نشانه گرفتن آنها بسیار نادر است زیرا که اغلب بر فراز اقیانوسها و مناطق بی سکنه رخ میدهند.

Robert Mikaelyan

[shirin71]

هرشل به راه شیری می‌نگرد.

هرشل تلسکوپی بزرگتر از تلسکوپ فضایی هابل با آینه‌ای به قطر 3.5 متر٬ رصدخانه‌ی مادون قرمز جدید آژانس فضایی اروپا ESA)) است. این تلسکوپ مستقر در فضا به یاد فردریک ویلیام هرشل٬ اخترشناس انگلیسی (متولد آلمان) و کسی که 200 سال پیش نور فروسرخ را کشف کرد٬ نامیده شده است. در آزمون‌های نخستین٬ دوربین‌های هرشل ترکیب شده‌اند تا چنین منظره‌ی پر‌شکوهی از صفحه‌ی راه‌ شیری در صورت فلکی صلیب جنوبی را به تصویر بکشانند. با گستردگی در حدود دو درجه٬ تصویر اصلی فروسرخ دور با رنگ کاذب٬ ابرهای غباری سرد کهکشان راه شیری را در جزئیات به نمایش می‌گذارد و مارپیچی متصل از رشته‌ها و مناطق شکل گیری ستاره‌ای را نشان می‌دهد. این رصد‌ها و رصد‌های برنامه‌ریزی شده‌ی آینده‌ی هرشل به منظور گره گشودن از رموز شکل گیری‌ها ستاره‌ها با انجام نقشه‌برداری‌های گسترده از صفحه‌ی کهکشانی طراحی شده است.


ESA, SPIRE & PACS Consortia

[shirin71]

JKCS041 دورترین خوشه کهکشانی که تا به حال کشف شده است
چه میشد اگر میتوانستیم آغاز عالم را ببینیم؟ میتوانیم، زیرا که سن عالم با گذشتن نور از عالم هویدا میشود. نگاه دقیق به اجرام دوردست، به ما میگوید که عالم حتی در نزدیکی آغازش چگونه بوده است. از آنجایی که تلسکوپها دروازه های زمان نیز هستند، رصد کردن خوشه های دوردست میتواند مورد استفاده قرار بگیرد، برای مثال: برای فهمیدن اینکه چه زمان و چگونه این توده کهکشانی بزرگ شکل گرفته است. قبلا، رکورد انتقال به سرخ برای یک خوشه کهکشانی حدود 1.5، متناظر با حدود 9 میلیارد سال نوری فاصله بود. اخیرا، با استفاده از اطلاعات تصاویر پرتو ایکس از رصدخانه فضایی پرتو ایکس چاندرا، یک خوشه دورتر یافت شده است. JKCS041 که در بالا میبینید، دارای انتقال به سرخ 1.9، متناظر با حدود 1 میلیارد سال نوری دورتر از رکورد قبلی میباشد. گاز پرتو ایکس داغ که گروه کهکشانی قابل رویت را به عنوان یک خوشه حقیقی کهکشانی، که در بالا با رنگ آبی منتشر شده است، تایید میکند، منطبق است با یک تصویر نور مرئی که ستاره های پیش زمینه زیادی را نشان میدهد. JKCS041 امروز در حالی دیده میشود که فقط یک چهارم سن حال عالم را گذرانده است.

پرتو ایکس: NASA, CXC, INAF, S. Andreon et al
نور مرئی: DSS, ESO/VLT