معرفي جاذبه‌هاي برتر گردشگري بودا

هند و نپال:

اگر چه در حقيقت مرزهاي امروزي دو کشور هند و نپال محل تولد بودا را در کشور کوچک نپال و در زير پاي رشته کوه‌هاي هيماليا قرار داده اما هند زادگاه سيدارتا گوتاما، شاهزاده‌اي است که بعدها بودا شد.

بودا بعدها يکي از مهمترين مذاهب هند و شرق آسيا شد. اگر چه با فراگير شدن اين مذهب در ديگر نقاط آسيا، به مذهبي اقليت در هند تبديل شد اما هنوز هم مناطق بسياري در هند و نپال وجود دارند که از اهميت بالايي در مذهب بودا برخوردارند.

براساس آموزه‌هاي بودا، وي پيش از مرگ، از پيروان خود خواست تا در چهار منطقه که از اهميت بالايي در زندگي او برخوردار بودند به زيارت بپردازند. اين چهار منطقه عبارتند از: لامبيني، زادگاه بودا که در نزديکي مرز هند و نپال قرار دارد. اورو ولا، که امروز آنرا بود گايا مي‌نامند و در ايالت بيهار هند قرار دارد. اين مکان محل روشنگري بودا بوده است؛ سارنات، در ايالت اوتار پرداش هند، که محل اولين موعظه بودا بوده است و کوشاواتي که در ايالت اوتار پرداش قرار داشته و آنرا کوشيناگار نيز مي‌نامند، که محل زندگي وي در اواخر حيات تا زمان مرگ بوده است.

اگر چه همه اين مناطق پس از فروپاشي مذهب بودائيسم در هند ويران شدند، اما به تازگي بازسازي شده و محل رفت و آمد گردشگران قرار گرفته‌اند.

منطقه بودا گايا، که محل مشاهدات عرفاني بودا بوده امروزه داراي معابد بودايي و مراکز مديتيشن و همچنين موزه‌هايي از آيين بودايي و هندو است. از ديگر آثار موجود در اين منطقه مي‌توان به جايگاه سنگي بودا و همچنين معبدي متعلق به بودا در قرن هفتم ميلادي اشاره کرد.

سر‌يلانکا:

يکي از مناطقي که پس از فروکش کردن شعله‌هاي مذهب بودا در هند به يکي از جايگاه‌هاي اصلي آن تبديل و سابقه‌اي دو هزار ساله در ترويج آن دارد منطقه سيلان است که امروزه آن را کشور سريلانکا مي‌نامند. کشوري که امروزه نيز 70 درصد از جمعيت آن اين مذهب را دارا هستند.

منطقه‌اي به نام آنورادهاپورا، در ناحيه شمالي سر‌يلانکا که زماني پايتخت اين کشور بوده، از جمله مراکز مهمي محسوب مي‌شود که به عنوان مقصد گردشگري علاقه‌مندان به تاريخ بودا شناخته مي‌شود.

اين شهر در سال 250 پيش از ميلاد و کمي پس از گسترش مذهب بودا در سر‌يلانکا بنا شد. اين شهر که به تازگي بخش‌هايي از آن بازسازي شده به مدت هزار سال متروکه مانده و در پوشش جنگلي محصور شده بود.

شهر آنورادهاپورا از دو مقبره بزرگ برخوردار است. بناي توپاراما که قديمي‌ترين بناي بودايي در هند يا سر‌يلانکا است و ديگري ويرانه‌هايي از معابد که شامل معبد بزرگ ماهاويهارا، آب‌ انبارها و مجسمه‌هايي است که از هند به سر‌يلانکا منتقل شده‌اند.

چين:

برخي مورخان بر اين باورند که مذهب بودا در حدود قرن سوم پيش از ميلاد وارد چين شده است در حالي که گروه ديگر از مورخان زمان و تاريخ ديگري را اعلام کرده‌اند.

مذهب بودا در زماني به يکي از مهم‌ترين اديان مردم چين تبدل شده بود اما با روي کار آمدن پادشاهان مختلف، ميزان پيروي مردم نيز با فراز و نشيب‌هايي مواجه شد. در دوره طبقه ممتاز چين اين مذهب را با آئين تائويسم و کنفسيوسي ادغام کردند تا اينکه رفته‌رفته در قرن نهم ميلادي رو به افول گذاشت. در قرن بيستم نيز با روي کار آمدن نظام کمونيستي، آنچه که از مذهب بودا در چين به جاي مانده بود همراه با ديگر مذاهب کاملاً منکوب شد.

در قرن پنجم ميلادي و در زماني که کشور چين از قلع و قمع بودايي‌ها در اضطراب به سر مي‌برد، امپراتور سلسله وي اول دستور به ساخت آرامگاه‌هايي غاري در شهر يان کانگ استان شانکسي و شهر لونگ من استان هونان داد.

پس از آن در يک دوره 10 ساله مجسمه‌هايي غول‌پيکر و بسيار ظريف از بودا در مناطقي بيرون از ديواره‌اي صخره‌اي ساخته شدند. مجسمه‌هاي بودا در شهر يان‌کانگ استان شانکسي از نظر طراحي و ساخت شباهت بسيار زياد به مجسمه‌هاي بوداي هند دارد.

مجسمه‌هاي شهر لونگ‌من استان هونان نيز با الهام از مجسمه‌سازي سنتي چيني خلق شده و برخي از صنايع‌ هنري برتر سلسله امپراتوري وي در ساخت آن‌ها به کار رفته است.

در اين بين، تبت که جزيي خود مختار از خاک چين به شمار مي‌رود، نمونه‌اي استثنا است که نشان مي‌دهد، مذهب بودا، دين رسمي چين امروز بوده و متعلق به گذشته نيست. کاخ دالايي لاما، رهبر بودايي‌هاي جهان که در شهر لهاسا قرار دارد، نيز به عنوان موزه در معرض ديد عموم قرار گرفته است.

امروزه قسمت اعظمي از اين کاخ قرن هفدهم و آثار و مجموعه‌هاي داخل آن به صورت کاملي محافظت مي‌شوند.

ژاپن:

اگر چه، در ابتداي ورود آئين بودا به ژاپن، مردم آگاهي محدودي از آن داشتند اما رفته‌رفته اين آئين جنبه‌‌اي ريشه‌اي در مذهب و سنن مردم گرفت و از قرن ششم به بعد به اصلي‌ترين دين اين کشور تبديل شد. امروزه نزديک به 70 درصد از جمعيت ژاپن آئين بودا دارند اگر چه در دهه‌هاي اخير اکثر جمعيت اين کشور به بي‌ديني برگشته‌اند.

نارا،‌ پايتخت قرن هشتم ژاپن،‌از مهم‌ترين مراکز بودايي اين کشور محسوب مي‌شود که سالانه بازديد کنندگان بي‌شماري نيز از آن ديدن مي‌کنند. پارک نارا کوئن که در مرکز شهر قرار دارد از اهميت تاريخي بسيار زيادي برخوردار است. علاوه بر معبدي به نام توداي جي و مجسمه غول‌پيکر برنزي بوداي آن، ديگر معابر و آرامگاه‌ها، پاگوداها و باغ‌هاي زيباي ديگري نيز وجود دارند که در کنار صدها گوزني که به صورت آزادند در اطراف اين شهر پرسه مي‌زنند از جاذبه‌هاي ديدني شهر محسوب مي‌شوند.

کامبوج:

کشورهاي جنوب شرق آسيا، اول‌بار توسط تاجران هندي با مذهب بودايي آشنا شدند که کامبوج يکي از آن‌ها به شمار مي‌رود. در اين بخش از جهان، آئين بودا اگر چه با مذاهب ديگري همچون هندوئيسم و عقايد بومي ساکنان منطقه آميخته شد اما به مذهب غالب مردم کامبوج درآمد.

امروزه 95 درصد از جمعيت کامبوج را بودائيان تشکيل مي‌دهند. منطقه آنکور که تجلي‌گاه دو معبد معروف کامبوج به نام‌هاي مجموعه معابر آنکور وات و آنکور تام است از مناطق زيارتي و سياحتي در اين کشور محسوب شده که اولين مجموعه توسط حاکم خمر هندو ومجموعه بعدي به دستور حاکم خمر بودا بنا شده‌اند.

هر دوي اين معابد شامل پيکرنگاري‌هايي از آئين هندو و بودا بوده و از مهم‌ترين مناطق ديدني جنوب شرق آسيا محسوب مي‌شوند. تصويري از آنکور وات حتي روي پرچم کامبوج نيز ديده مي‌شود.

معبد آنکور تام نيز که الگويي از دنياي بودا را به تصوير مي‌کشد در قرن 12 ميلادي بنا شده و دور تا دور آن خندقي عميق و بزرگ محصور شده است. سيستم‌هاي به کار رفته در شبکه‌هاي آبرساني آن، در زمان خود از شاهکارهاي مهندسي محسوب مي‌شده است.