مکان هاي ديدني و تاريخي تهران

قله توچال - تهران قله توچال که 3957 متر ارتفاع دارد، معروف ترین و مرتفع ترین کوه شمال تهران است.


قله توچال در 7 کیلومتری (خط تقسیم) دربند قرار دارد. این قله و اطراف آن به علت ارتفاع زیاد در بیشتر اوقات سال پوشیده از برف بوده و به خاطر داشتن هوای معتدل و مطبوع در اواخر بهار و تابستان به ویژه روزهای تعطیل محل تفرجگاه علاقمندان به طبیعت و کوهستان می باشد. پوشش گیاهی مناسب این قله جهت چرای دام مورد استفاده قرار می گیرد.


حضرت عبدالعظیم (ع) - ری عبدالعظيم از نوادگان ‏‎امام حسن مجتبی‏‎ ‏‎(ع‎ است كه در قرن سوم هجری قمری‏‎‏‎ شهيد و‏‎ در‏‎ شهر ری‏‎ دفن شد‏‎.



حرم حضرت ‏‎عبدالعظيم (ع) ‏‎يكی‏‎ از زيارتگاههای بزرگ‏‎‏‎ و معتبر شيعيان‏‎‏‎ جهان است‏‎ که به مرور زمان ساخته و بناهای متعلق به آن در دوره های مختلف تاريخی با شکوه زيادی احداث شده اند. اين مجموعه مشتمل بر حرمها، رواقها، مسجدها، ايوانها، صحنها‏‎ و ديگر آثار‏‎ متعلق و وابسته‏‎ به آن است. بقعه های امام زاده‏‎ حمزه برادر امام‏‎ رضا‏‎ (ع)‏‎‎‏‎ و امام زاده‏‎ طاهر از فرزندان امام‏‎ سجاد‏‎ ‏‎‏‎)‎ع‏‎) نيز در همين*‏‎ مجموعه قرار دارد‏‎.‎

بنای‏‎ اصلی و نخستين اين‏‎ آستانه، در‏‎ نيمه دوم‏‎ قرن سوم‏‎ هجری قمری (قرن نهم‏‎ ميلادی‏‎) تعمير اساسی شد و درگاه‏‎ اصلی ورودی آن كه در سمت شمال قرار دارد، به فرمان پادشاهان‏‎ آل بويه تكميل شده ‏‎و آذين يافت‏‎.‎ هم چنين گنبد مطهر ساخته شد و بعدها با‏‎ روكش‏‎ طلا پوشيده شد.

قديمی ترين اثر تاريخی اين آستانه،صندوق مطهر است كه از چوب عود فوفل و گردو ساخته شده است. اين صندوق از آثار باستانی نفيس ايران بوده و از لحاظ‏‎ بزرگی كم نظير‏‎ است. چهار طرف* اين* صندوق گران بها كتيبهای به خط نسخ و ثلث برجسته حكاكی شده كه مربوط به سال ساخت صندوق يعنی 725 هجری قمری است. درب منبت کاری سمت مقبره ناصرالدين شاه‏‎ نيز، از ديگر قسمتهای تاريخی بنا است كه قبل از اين كه به صورت آرامگاه درآيد به نام مسجد هلاكوخان خوانده می شد. قدمت اين بنا به سال 848 هجری‏‎ قمری، دوران سلطنت شاهرخ بهادر تيموری می رسد. آثار هنری با ارزشی از جمله* درهای منبت كاری شده با خطوط زيبا و نفيس* مربوط به سده های هشتم تا دهم هجری باقی مانده است. ايوان رواق و سر در بنای آستانه از آثار دوره صفويه و ضريح نقره، آينه* كاری، نقاشی و طلا كاری گنبد از آثار دوره قاجاريه و متعلق به قرن سيزدهم هجری است.


كاخ مرمر - تهران کاخ مرمر که تخت مرمر یا تخت سلیمان در وسط ایوان آن قرار دارد از کاخ های ساخته شده در دوره معاصر است.


. قابل ذکر است که تخت مرمر وسط کاخ به دستور فتحعلی شاه ساخته شده است. احداث این کاخ از 1313 تا 1316 به درازا کشید و معماری آن آمیزه ای از سبک های خاوری و باختری است. این کاخ از سال 1355 تا 1359 موزه بوده است.


منزل امام جمعه - تهران منزل امام جمعه از بناهای عالی نیمه دوم قرن سیزدهم هجری قمری و محل سکونت امام جمعه تهران در دوران قبل از انقلاب اسلامی بود.



این بنا دارای اتاق ها و تالارهای متعددی است که داخل آن ها با گچ بری های زیبا تزیین شده است. درب های نفیس، اتاق ها و راهروهای این بنا از نظر دقت و ظرافت در کنده کاری و نجاری چشم گیر است.



میدان آزادی(میدان شهیاد) - تهران بنای میدان آزادی یكی از بناهای معروف تهران است كه در دوران معاصر- سال 1350 شمسی - ساخته شده است.


این بنا بهترین نمود از معماری ایرانی و اسلامی می باشد که در ساختن آن دقت و ظرافت بى نهایت به عمل آمده است. بنای برج آزادی در باختر تهران و در ابتدای جاده مخصوص تهران - كرج در زمینی به وسعت 50 هزار متر مربع ساخته شده و هم زمان موزه ای نیز در داخل آن تاسیس شد. سطح زیربنای این برج 400 متر و ارتفاع آن از سطح زمین 45 متر است.

مجموعه مسجد جمعه سلجوقی - دماوند مجموعه مسجد جمعه سلجوقی(مسجد جامع دماوند) واقع در شهرستان دماوند از بناهای مربوط به سال 812 هجری قمری است.


این بنا دارای مناره ای مدور و ساده است که روی پایه چهار گوش آجری قرار گرفته و بقایای کتیبه ای به خط کوفی و تزیینات دیگری به سبک قرن پنجم بر روی آن وجود دارد. این مناره تنها بنای مسجد است که یادگاری از سبک معماری قرن 5 در آن وجود دارد. قدیمی ترین بخش این مسجد شبستان کوچک زمستانه آن در طبقه زیرین مسجد (در جبهه شمال) و مناره رفیع آن است که همچنان اصالت اولیه خود را حفظ کرده است. بنای فعلی مسجد با دو شبستان در امتداد شمالی- جنوبی با ورودی نسبتا بزرگی مزین به کاشی هفت رنگ و گنبدی نیلگون خودنمایی می کند. این مسجد در پی خسارت ها و آسیب هایی که در طول تاریخ دیده، بارها تعمیر و مرمت شده است. مسجد جامع دماوند با شماره 230 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

مدرسه فیلسوف الدوله - تهران مدرسه فیلسوف الدوله که از بناهای عهد مظفرالدین شاه قاجار می باشد، توسط میرزا کاظم طیب رشتی فیلسوف الدوله ملقب به ملک الطبا بنا شده و در سال 1322 وقف شده است.



معروف است که بنای این مدرسه ده سال به طول انجامید و عاقبت هم پایان نیافت زیرا فیلسوف می خواست دو مناره سر در اصلی را زیباتر از مناره*های امام زاده سیداسماعیل در مجاورت بنای خود تزیین نماید ولی عمر او کفاف نداد و مناره هم چنان آجری و نیمه تمام باقی مانده است.


مسجد مدرسه معیرالممالک - تهران مسجد مدرسه معیرالممالک توسط دوستعلی خان نظام الدوله، خزانه دار و داماد ناصرالدین شاه قاجار بنا شده است.



وی در بنای شمس العماره مباشرت داشته و بنیان گذار ابنیه باغ فردوس تجریش و زعفرانیه نیز بوده است.

مسجد مدرسه اقصی - تهران مسجد مدرسه اقصی یا مشیرالسلطنه از بناهای به یادگار مانده از قرن 14 هـ . ق است که تنها کتیبه بنا بر روی برج ساعت آن واقع شده و مورخ سال 1312 هـ . ق است.



بانی این مدرسه در زمان ساخت بنا وزیر خزانه داری مظفرالدین شاه قاجار بود و در اواخر عمر صدراعظم محمد علیشاه قاجار شد. نام اصلی بنا که توسط واقف به بنا اختصاص داده شد، مسجد اقصی می باشد ولی در میان مردم به مشیرالسلطنه شهرت یافته بود.
]
مسجد مشیرالسلطنه - تهران بنای مسجد مشیرالسلطنه که در اوایل قرن چهارم هجری قمری توسط مشیرالسلطنه ساخته شده دارای رواق صحن و گنبد و پوششی کاشی کاری شده است.



یک ساعت قدیمی نیز پس از ساخت بنا در این مسجد نصب شده است.

مسجد نظام الدوله - تهران
مسجد نظام الدوله از بناهای به یادگار مانده از دروه ناصرالدین شاه قاجار است.


. کتیبه کاشی اطراف محراب مسجد تاریخ 1310 هـ . ق را نشان می دهد. اکنون در حیاط مسجد کتیبه ای قرار دارد که تصویر بانی مسجد که امیر توپخانه وقت بود، بر آن دیده می *شود.

مسجد و مدرسه حکیم باشی - تهران مسجد و مدرسه حکیم باشی از بناهایی است که توسط میرزا احمد حکیم *باشی وقف مسجد و مدرسه شده است.



این بنا متعلق به قرن 13 هجری شمسی است که بر ایوان جنوبی مدرسه تاریخ 1234 دیده می شود و در کتیبه وقف نامه واقع در سردر مدرسه تاریخ 1257 قید شده است. این بنا به مسجد آقا محمود نیز شهرت دارد.
]
مسجد و مدرسه سپهسالار - تهران مدرسه سپهسالار از مدارس بزرگ و زیبای قرن سیزدهم هـ . ق در شهرستان تهران است. این بنا در خیابان شهید مصطفی خمینی فعلی واقع شده است.


بانیان این مسجد عظیم - که به مدرسه ناصری تهران نیز مشهور بود- حاج میرزا حسین خان سپهسالار قزوینی صدراعظم دوره ناصرالدین شاه قاجار و برادرش مشیرالدوله بودند. این بنا که از بزرگ ترین مدرسه های تهران می باشد، 62 متر طول،61 متر عرض و در حدود 60 حجره دارد و ارتفاع گنبد آن 37 متر است و در صحن مدرسه، باغچه ای پردرخت و زیبا با آب نما ساخته شده است. ساختن این عمارت معتبر در سال 1296 هجری قمری آغاز شد. مجموعه این بنای شکوهمند شامل جلوخان، سردر، دهلیز، ساختمان دو طبقه و حجره هاست. این ساختمان دارای چهار ایوان، گنبدی بزرگ، شبستان و چهل ستون، هشت گل دسته، مناره کاشی کاری و مخزن یک کتابخانه معتبر است. درب ورودی اصلی مدرسه در حاشیه خیابان بهارستان قرار دارد. از ضلع خاوری نیز دری به مسجد و مدرسه باز مى شود. در این دهلیز، شاه کاری از معماری و کاشی کاری معروف به هفت کاسه (تاق معلق) به یادگار مانده است. بالای ایوان شمالی این بنا یک ساعت بزرگ نصب و کتیبه های بى شماری روی کاشی نقش شده است. از مشخصات ممتاز تزیینات این بنا، گذشته از تاق معلق، کاشی های محصور و خشتی رنگارنگ بناست که دارای مناظری بسیار زیباهستند. از لحاظ هنر حجاری و سنگ تراشی نیز ستون های یکپارچه آن قابل توجه است.

مسجد و مدرسه شیخ عبدالحسین - تهران مسجد و مدرسه شیخ عبدالحسین از بناهای متعلق به قرن سیزدهم هجری قمری است.



تنها کتیبه باقی مانده از ساختمان این بنا دارای تاریخ سال1270هجری قمری می باشد. از آن جا که بازرگانان آذربایجان مقیم تهران، در این مسجد مراسم تعزیه برگزار مىکردند، به این بنا مسجد ترک ها و یا مسجد آذربایجانی ها هم گفته شده است. در ضلع باختری این مسجد، مسجد قدیمی و بزرگ دیگری است که هم زمان با بنای مسجد اولیه ساخته شده است. سبک معماری آن به صورت چهار ایوانی است و دارای سردری بلند، صحن وسیع، حجره های دو طبقه و کاشی کاری زیباست. این مسجد به همت مرحوم شیخ عبدالحسین تهرانی معروف به شیخ العراق ساخته شد و به همین دلیل به نام مسجد شیخ عبدالحسین موسوم شد.

مسجد امام خمینی (شاه) - تهران مسجد امام خمینی(سلطانی) از مسجدهای بزرگ و معروف تهران است که از دوران فتح علی شاه قاجار به یادگار مانده است.


ساختن بنای مسجد در سال 1240 هجری قمری پایان یافت و نام فتح علی شاه در پیشانی ایوان بزرگ در سمت قبله، به خط نستعلیق نوشته شده است. در سال 1307 هجری قمری به دستور ناصرالدین قاجار تعمیراتی در مسجد انجام شد و دو مناره سردر مسجد، که به طرفین ایوان شمالی افزوده شده است، در همین زمان به این بنا اضافه گردید. نام ناصرالدین شاه قاجار نیز بر سردر جلوخان شمالی دیده مى شود. این مسجد از لحاظ وسعت صحن، شبستان های زیبا، گنبد عظیم کاشی کاری، تاق ها و سردر، باشکوه و جالب است و نمونه های کاشی کاری بدیع آن زمان، در این بنا دیده مىشود ولی طرح ساختمانی گنبد اصلی مسجد، بر اثر تعمیرهای سال های گذشته به صورت صاف درآمده است. این مسجد در انتهای خیابان ناصرخسرو واقع شده است و به بازار تهران محدود است.

مسجد جامع - ورامین
مسجد جامع ورامین در شهر تاریخی ورامین، همچون نگینی درخشان سمبل و نماد تاریخ فرهنگ، هنر و مدنیت مردمان این شهر به شمار می آید.


. این مسجد مهم ترین بنای قدیمی شهر ورامین است که خوشبختانه بیشترین بخش آن هنوز باقی مانده است. مسجد جامع ورامین از نوع مساجد چهار ایوانی است. کار پى ریزی مسجد، در دوران سلطنت سلطان محمد خدابنده، آغاز شد و در عهد فرزند و جانشین وی سلطان ابوسعید به پایان رسید. قسمتی از آن در سال 722 تا 723 هجری قمری (1322 میلادی) ساخته شده و بخش دیگر آن در سال 726 هجری قمری (6ـ1325 میلادی) خاتمه یافت. این بنا در عهد شاهرخ میرزا تیموری(815 هجری قمری) نیز یک بار تعمیر و مرمت شده است. مسجد جامع ورامین دارای سه بخش است، بخش اول مدخل و سر در مسجد است که تقریبا رو به ویرانی است و بخشی از کاشی های معرق و فیروزه رنگ آن از بین رفته و کتیبه موجود آن نیز چندان خوانا نیست. بخش دوم قسمت های تاق دار است که دارای ده تاق نمای کوچک و یک تاق بزرگ در وسط است که با هم راهرویی مخفی را تشکیل مى دهند. کتیبه ای روی تاق نماهای چهارم و پنجم در سمت جنوب بنا موجود است و کتیبه ای نیز روی دیوار آن دیده مى شود. بخش سوم که بخش اصلی مسجد است شامل شبستان، ایوان و گنبد بزرگ آجری و بناهای طرفین شبستان می شود. مجرایی با گچ بری مفصل، زیر گنبد مسجد وجود دارد که در زمان شاهرخ میرزا ساخته شده ولی کامل نیست. حوضی بزرگ داخل صحن و حوضی کوچک مقابل سر در مسجد وجود دارد. همچنین پایه های اصلی بخش های نابود شده و دوباره از زیر خاک بیرون آورده شده است. از ویژگی های این مسجد تاریخی می توان به کاشی کاری معرق باشکوه، تزیینات گچ بری، آجرکاری و کتیبه های ارزشمند آن اشاره نمود. همچنین ایوان عظیم و با شکوه ورودی بنا در ابتدا دارای تزیینات بسیار زیبای کاشی کاری معرق بوده، اما امروز تنها بخشی از آن تزیینات باقی مانده که توسط مرمت کاران میراث فرهنگی حفظ و تثبیت شده اند. هم اکنون عظمت این مسجد به خوبی و به گونه ای که بتواند شکوه گذشته اش را به رخ بازدید کنندگان بکشد، بازگردانده شده است.


مسجد جامع - تهران مسجد جامع تهران متعلق به قرن سیزدهم هجری قمری است که قسمت های مختلف آن در طول زمان و توسط افراد مختلف ساخته شده است.


معماری بخش های مختلف این مجموعه، حاکی از شکل گیری تدریجی مجموعه بنا است. برخی ساخت این مسجد را در زمان شاه* عباس دوم صفوی و برخی قرن نهم هجری قمری می *دانند ولی آن چه اکنون قابل رویت است، قدیمی تر از قرن سیزدهم به نظر نمی رسد. کتیبه ای در ایوان خاوری و در ورودی به شبستان بزرگ مسجد مورخ به سال 1240هـ . ق و کتیبه دیگری در این ایوان به تاریخ 1366هـ . ق وجود دارد. در ایوان جنوب باختری حیاط تاریخ 1252هـ . ق خوانده می شود که مربوط به مرمت این بخش از بنا می باشد. محراب شبستان پشت این ایوان دارای تاریخ 1344هـ . ق است. در دوره های بعد از ساخت مسجد، مرمت و الحاقاتی درآن صورت گرفته که برای نمونه می توان به احداث کتابخانه اشاره کرد. در کتابخانه این مسجد کتیبه ای وجود دارد که اقدامات انجام شده در سال 1389هـ . ق را بیان می *کند

مسجد جامع رجب علی - تهران
مسجد جامع رجب علی از مسجدهای قدیمی شهر تهران است که متعلق به دوره قاجاریه بوده که صحنی وسیع و شبستان تابستانی و زمستانی دارد.


. ایوان زیبای این مدرسه و شبستان قدیمی مسجد از لحاظ سبک ساخت و اسلوب کاشی کاری و هم چنین کتیبه خط ثلثی که بر بالای ایوان رفیع نصب شده، بسیار جالب و ارزنده است. تاق نماهای ایوان و دو گوشواره بالایی آن، دارای تاق بندی و کاشی کاری ممتاز است. در این قسمت از بنا کتیبه ای که به خط ثلث سفید رنگ بر متن کاشی های لاجوردی نصب شده، حاکی از مرمت مسجد است. تاق نماهای ایوان و صحن مسجد مزین به کاشی کاری هایی خوش طرح است. در پشت این ایوان بلند، شبستان و حجره های مسجد واقع شده است. این شبستان از نظر هنر معماری و تزیینات کاشی کاری دوران قاجار، بسیار زیبا و حایز اهمیت است. در میان دایره کاشی ایوان، نام کاشی کار و استاد بنا ثبت شده است. این مسجد در خیابان بوذرجمهری در محله درخونگاه واقع شده است.


مسجد سیدعزیزالله - تهران مسجد سید عزیزالله در قرن سیزدهم هجری قمری ساخته و نام آن از روی نام بانی مسجد برگرفته شده است.



در کاشی کاری های داخل ایوان های این مسجد که دارای چهار ایوان و گنبد دو پوششی است نهایت دقت به کار رفته است. دربدنه داخلی یکی از ایوان ها نیز کتیبه ای به خط ثلث وجود دارد که در پایان آن، نام کاتب و تاریخ نصب کتیبه نوشته شده است.

چشمه گله گيله - كرج اين چشمه در بالاترين نقطه روستای شهرستانک در مسير جاده كرج - چالوس قرار دارد و فاصله آن تا تهران در حدود 100 كيلومتر است.


ده شهرستانک در 12 كيلومتری جاده اصلی كرج واقع شده و با دو ساعت پياده روی از آن می توان به قصر ناصری كه يادگار عهد ناصرالدين شاه است، رسيد. اين قصر اكنون محل توقف كوه نوردان است. در فاصله كمی از اين بنای ييلاقی چشمه گله گيله قرار دارد كه يكی از پر آب ترين چشمه های منطقه است و از ارزش تفريحی بسياری برخوردار است

کلیسای طا طاووس - تهران کلیسای طاطاووس یکی از قدیمی ترین کلیساهای تهران است که در اواخر قرن دوازدهم هجری قمری (سال 1178) هجری شمسی، ساخته شده است.


این کلیسا در منطقه بازار حضرتی در تقاطع خیابان مولوی در جنــوب خاور تهران واقع اســت و به یقین اولین نشانه حضور متشکل ارامنــه در شهر تهــران می باشد. مساحت تقریبی کلیسا و نمازخانه حدود320 مترمربع و صحن آن محل دفن افراد بسیاری است که به علت نبودن قبرستان مخصوص مسیحیان، دراین محل دفن شده اند. ازافراد سرشناسی که در صحن این کلیسا مدفون هستند می توان از سفرای روسیه و انگلستان، شاهزاده گرجستان، چارلز اسکات فرزند والتر اسکات نویسنده نامی انگلیسی، چارلز آلیسون فرستاده ویژه و وزیر مختار دربار انگلستان در ایران، داودخان طبیب نظام و غیره هستند. موسسان کلیسا نیز خود در همین مکان دفن شده اند. تصاویر کنده کاری شده بر روی سنگ قبر، مردگان را درجامه های دوره قاجار نشان می دهد.

درسال 1970 هنگام بازسازی سطـح داخلی دیوارهای کلیسـا، نقاشی های اولیه تزیینی روی دیوارهـا نمایان شده اند. همه این نقاشی ها تکرار یک تصویـــر است.(تصویر گلدانی پراز گل و پرندگانی شبیه طوطی) رنگ های به کار رفته دراین نقاشی ها دارای ریشه گیاهی هستند. لازم به توضیح اسـت که سازمان میراث فرهنگی در سـال 1998 این بنا را به فهرست آثار باستانی کشور اضافه نموده است.

کاخ موزه ملت - تهران کاخ موزه ملت برای اسکان خانواده پهلوی در مجموعه سعدآباد ساخته شده بود که امروزه به عنوان موزه از آن استفاده می شود.


کاخ موزه مروارید - تهران کاخ موزه مروارید در گذشته کاخ شمس پهلوی بود.


این کاخ در مهرشهر کرج واقع شده و امروزه به عنوان موزه، اشیا و وسایل قیمتی آن به نمایش گذاشته شده است.

کاخ موزه سعدآباد - تهران
مجموعه کاخ سعد آباد که امروزه به عنوان موزه از آن استفاده می شود، در شمالی ترین، بلندترین و خوش آب و هوا ترین بخش تهران در مساحتی در حدود 400 هکتار واقع شده است.


. این مجموعه دارای حدود 180 هکتار جنگل طبیعی، چشمه سار، باغستان، گلخانه و خیابان پوشیده از گل و درخت است. در این مجموعه در حدود 14 کاخ با تاسیسات جنبی گوناگون ساخته شده است. هر یک از این کاخ ها با مساحتی زیاد و با انواع امکانات تفریحی مانند استخر، مرداب، زمین های بازی و باغ در اختیار یکی از نزدیکان شاه بوده است.

کاخ مادر شاه - تهران کاخ مادر شاه در مجموعه سعدآباد قرار دارد و در سال 1305 برای استفاده و اسکان مادر شاه ساخته شده است.



این کاخ امروزه به نام کاخ رجعت و عبرت نام گرفته و از آن به عنوان کاخ موزه رجعت و عبرت نام می برند.
کاخ و پادگان عشرت آباد - تهران
کاخ و پادگان عشرت آباد از بناهای به یادگار مانده از قرن سیزدهم هجری قمری است.



قصر عشرت آباد در سال 1291 قمری به دستور ناصرالدین شاه در محل عشرت آباد، در شمال خاوری تهران و بیرون دروازه شمیران ساخته شد. ساختمان کلاه فرنگی پادگان عشرت آباد به صورت برجی زیبا و چهار طبقه است که دارای نمادهایی موزون می باشد. طبقه سوم این ساختمان دارای شاه نشین، آینه کاری و مقرنس و پوشش سقف آخرین طبقه* آن شیروانی است. ساختمان کلاه فرنگی از نمونه های جالب معماری دوران قاجار به شمار مى رود

کاخ گلستان - تهران
مجموعه کاخ گلستان، یادگاری به جای مانده از ارگ تاریخی تهران است که روزگاری همانند نگینی در میان این ارگ، می درخشید.


ارگ تاریخی تهران در دوران صفویه بنا شده، در دوره زندیه بازسازی و در دوره قاجاریه به محل دربار و سکونت سلاطین اختصاص یافت. در زمان شاه عباس صفوی چهار باغ و عمارت ایرانی ساده و چنارستانی در محل کنونی کاخ گلستان و اطراف آن احداث شد. کریم خان زند (1163ـ1193ه. ق) در همین ناحیه اقدام به پى ریزی ساختمان ارگ و حصار برج های آن کرد. در دوران قاجار، بناهای سلطنتی درون ارگ و حصار ساخته شدند. در سال 1268 هجری قمری مطابق با پنجمین سال سلطنت ناصرالدین شاه، قسمت خاور باغ سلطنتی را وسعت دادند و کاخ هایی دیگر در اطراف این باغ که به نام باغ گلستان خوانده مى شد، بنا نهادند. دارالحکومه و محل سکونت شاه در بیش از یک سوم فضای ارگ قرار داشت. این منزلگاه همانند خانه های سنتی ایران دارای دو بخش بیرونی و اندرونی بود. بخش بیرونی شامل دو قسمت یعنی حیاط دارالحکومه یا دیوان خانه و دیگری باغ مربع شکلی به نام باغ گلستان بود که این دو حیاط را بناهایی از یکدیگر جدا می ساخت. در خاور دارالحکومه و شمال باغ گلستان فضای اندرونی قرار داشت که حیاط بزرگی بود که اقامتگاه زنان شاه و عمارت خوابگاه شاهی در میانه آن ساخته شده بود و در واقع حرمسرا را تشکیل می داد. این مجموعه در دوره پهلوی تخریب شد و به جای آن ساختمان فعلی وزارت امور اقتصادی و دارایی ساخته شد.

مجموعه کاخ های ضلع شمالی باغ گلستان شامل تالار، موزه، سرسرای ورودی، تالار آینه، تالار برلیان و تالار بلور پیش از دیگر قسمت های کاخ احداث شد. تاریخ ساختمان(تالار تاج گذاری) سال 1296 هجری قمری است. در شاه نشین تالار سلام، تخت زرین و جواهرنشان بزرگی به نام تخت طاووس قرار دارد. حیاط تخت مرمر یا دارالحکومه مقر تخت نشستن شاه و برگزاری بارعام و محل حکومت بود. در حالی که فضای باغ گلستان، اندرون شاهی بود و به ملاقات های خصوصی و مراسم خانوادگی اختصاص داشت.

کاخ بهارستان - تهران کاخ بهارستان که امروزه متعلق به مجلس شورای اسلامی است، در قرن سیزده هجری قمری به دستور مرحوم میرزاحسین خان سپه سالار صدراعظم ساخته شد



پس از مشروطیت به مجلس شورای ملی ایران واگذار شد.
کاخ دره کل گیله - تهران در دوران حکمرانی ناصرالدین شاه قاجار در سال 1295 هجری قمری بنای این کاخ در دره کل گیله شهرستانک آغاز شد که تا 1298 هجری قمری ادامه یافت.


پس از سقوط سلسله قاجار، دراثر عدم توجه و رسیدگی وشرایط نامناسب جوی منطقه و غارت و تخریبه های انسانی، بنای قصر رو به ویرانی گذاشت. با توجه به جاری بودن مداوم آب در این دره، احیای این بنا و آثار تاریخی شهرستانک میتواند بر جاذبه های توریستی منطقه افزود

کاخ سلیمانیه - کرج عمارت کاخ سلیمانیه مربوط به دوران قاجار است و نقاشی های بسیار زیبایی درآن وجود دارد.



این بنا در محل کنونی دانشکده کشاورزی شهرستان کرج واقع شده است.

کاخ سلطنت آباد - تهران
کاخ سلطنت آباد در سال 1305هجری قمری به فرمان ناصرالدین شاه در قریه رستم آباد ساخته شد.


این کاخ شامل یک بنای دو طبقه بزرگ است که حوضخانه وسیعی در وسط آن قرار دارد و اتاق ها، پلکان و راهروهای متعددی گرداگرد آن ساخته شده است. سقف زیرین حوضخانه، دیوار اتاق ها و راهروهای آن آراسته به گچ بری های زیبای عهد قاجار است که دیدن آن خالی از لطف نیست.

کاخ سیاه - تهران کاخ اسود از نظر کیفیت از بهترین ساختمان های سعدآباد است. این کاخ در این اواخر در مقابل کاخ سفید که در همین مجموعه واقع است به کاخ سیاه شهرت یافت.



کاخ سیاه در اصل برای وزارت دربار ساخته شده بود و وجه تسمیه این ساختمان به خاطر سنگ های مرمر سیاه رنگ نمای آن است. این سنگ ها از معدن ولی آباد چالوس استخراج شده است. در سال 1359 این کاخ تبدیل به نگارخانه ای از آثار هنرمندان ایرانی و خارجی شد که در سال 1361 گشایش یافت. امروزه از این کاخ به عنوان موزه هنرهای زیبا نام برده می شود.

کاخ سرخه حصار (یاقوت) - تهران
کاخ سرخه حصار که به نام کاخ یاقوت هم خوانده مىشود، از ساختمان هایی است که در اواخر قرن 13 و زمان ناصرالدین شاه در محل سرخه حصار ساخته شد.


. این کاخ سلطنتی شامل دو دستگاه عمارت به نام کوش بیرونی و حرمخانه بود و در مجموع در حدود دویست اتاق داشت. گذشته از بناهای سلطنتی قلعه، ساختمان های دیگری به نام کاروان سرا، سربازخانه و گرمابه هم داشت که امروزه اثری از آن ها دیده نمى شود.

کاخ شمس العماره - تهران
شمس العماره مرتفع ترین ساختمان شهر در زمان خود بود که در سال 1284 به فرمان ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد.



کاخ شمس العماره عمارتی رفیع و بلند با دو برج است که در انتهای گلستان و در خاور عمارت دیوان خانه قرار دارد و بنای زیبای آن از سمت خارج قصر یعنی طرف بازار منظره ای بسیار جالب دارد



کتابخانه ملی - تهران ساختمان کتابخانه ملی در شمال بزرگراه شهید همت در زمینی به وسعت حدود 62 هزار متر مربع ساخته شده و مهم ترین ساختمان عمومی احداث شده پس از دوران انقلاب اسلامی در ایران است.



طراح این کتابخانه سازمان مجری ساختمانها و تاسیسات دولتی عمومی وزارت مسکن و شهرسازی و دستگاه بهرهبردار، سازمان اسناد و کتابخانه ملی است. ساختمان کتابخانه دارای حدود 97 هزار متر مربع زیربناست و در شرایط عادی می تواند تا حدود 4 میلیون جلد و در صورتی که از سیستم قفسه بندی فشرده و یا رباط استفاده شود تا 7 میلیون جلد کتاب و نشریات ادواری را در خود جای دهد.

پناه گاه و قله کلک چال شمیران - تهران پناه گاه کلک چال در ارتفاع 2600 متری از سطح دریا قرار دارد و ارتفاع قله آن به 3350 متر می رسد.



. این پناهگاه دارای سه مسیر به نام های جمشیدیه، گلاب دره، باغ افشار و دره وزباد بوده و زمان صعود در تابستان از هر یک از این سه مسیر در حدود 5/2 ساعت است. این پناه گاه دارای تاسیسات و تجهیزات آب و برق است و این امکانات زیر نظر وزارت آموزش و پرورش اداره می شود و بیشتر در اختیار دانش آموزان مدرسه ها قرار می گیرد. در مسیر پناه گاه و در خود آن، قهوه خانه هایی وجود دارد. از این مکان با دو ساعت کوه نوردی می توان به قله 3350 متری کلک چال رسید.

پناه گاه پلنگ چال شمیران - تهران این پناه گاه در ارتفاع 2550 متری از سطح دریا قرار دارد و مدت زمان صعود در تابستان در حدود پنج ساعت است.



این پناهگاه گاه دارای خوابگاهی به ظرفیت 70 نفر است.

پناه گاه شیر پلا شمیران - تهران این پناه گاه در ارتفاع 2750 متری از سطح دریا قرار دارد و مسیر های آن شامل سربند، پس قلعه و آبشار دو قلو می شود.



مدت زمان صعود به آن بر حسب حرکت متوسط در تابستان پیج ساعت است. از شیر پلا تا قله توچال معمولا سه ساعت راه است. این پناهگاه دارای امکاناتی مانند خوابگاه با ظرفیت 150 نفر، ناهار خوری، بوفه، آب لوله کشی و برق است.

پيست ديزين - كرج پيست ديزين در جاده چالوس در 60 كيلومتری تهران قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دريا 3800 متر است.


دارای 23 بالابر و مسیر اسکی، سه تله کابین، دو تله سی یژ، هفت تله اسکی و بالابرهای دوچرخه است. از امکانات آموزشی و زمین های تنیس، والیبال، زمین بازی کودکان، پیست اسکی روی چمن نیز برخوردار است و بلندی هایی برای کوه نوردی و راه پیمایی و اسب سواری دارد. هم چنین دارای مسیر هایی برای دوچرخه سواری و شش رستوران است. این پیست زیر نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اداره می شود.
پیست توچال شمیران - تهران این پیست در جاده هراز به فاصله 50 کیلومتری تهران قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا 2800 متر است.


امکانات آموزشی، این پیست را مناسب ترین مکان برای یادگیری اسکی تبدیل کرده است. این پیست همچنین دارای یک لژ خانوادگی به نام محمدی و شامل دستگاهی است که می تواند 15-14 نفر را به قله ببرد. این دستگاه در ابتدای پیست ها قرار دارد. پیست آب علی دارای امکاناتی مانند زمین تنیس، سوار کاری، پرش با کایت، هتل وسه رستوران و تیم پزشکی است. زمان مناسب برای اسکی در این ناحیه اوایل دی تا اواخر اسفند ماه است. برخی از پیست های این منطقه خصوصی اند اما برای استفاده همگان آزاد هستند.

پیست توچال در ایستگاه پنج تله کابین توچال، در ارتفاع 3500 متری از سطح دریا قرار دارد.



تله کابین توچال که تا نزدیکی قله می رسد، سه روز در هفته دایر است. در انتهای ایستگاه پنج، که مجهز به دو پیست اسکی برای ورزشکاران تازه کار و حرفه ای است، چندین رستوران و محل استراحت وجود دارد. این مجموعه دارای دو تله اسکی بشقابی و تله سی یژ است.

پیست دربند سر شمیران - تهران این پیست در 56 کیلومتری شمال خاوری تهران واقع شده است.


امکاناتی از قبیل آموزشگاه اسکی، پیست کوچک آموزشی، دو تله اسکی آموزشی مخصوص مربیان و دو تله اسکی آموزشی پیست همگانی و یک تله سی یژ دارد. زمان مناسب برای اسکی از آذر تا پایان فروردین و اوایل اردیبهشت است.

پیست شمشک شمیران - تهران این پیست در 58 کیلومتری شمال خاوری تهران قرار دارد و 3600 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.


طول پیست 3000 متر و زمان مناسب برای اسکی در آن، اوایل دی تا پایان اردیبهشت ماه است. پیست شمشک، پیش تر دارای دو هتل برای اقامت اسکی بازان بوده که اکنون به خوابگاه تبدیل شده اند.

پارک ملی خجير و سرخه حصار - تهران پارک ملی خجير و سرخه حصار در ارتفاع 1547 متری از سطح دريا قرار دارد و ميانگين حداكثر ارتفاع آن 2600 متر و حداقل آن 1450 متراست.



اما بيش تر نقاط اين ناحيه در ارتفاع كم تر از2000 متری قرار دارند. تمام اين ناحيه به جز بخش شمال خاوری آن، جزو مناطق حفاظت شده هستند. مساحت پارک ملی سرخه حصار 9380 هكتار است كه تحت كنترل و حفاظت سازمان محيط زيست قرار دارد. آب و هوای اين منطقه نيمه خشک است و اختلاف درجه حرارت روز و شب در آن بالا است. متوسط باران منطقه 305 ميلی متر، متوسط حداكثر درجه حرارت سالانه آن 9/18 درجه سانتی گراد و متوسط حداقل آن 1/9 درجه سانتيگراد است. مهم ترين شبكه آب های سطحی كه در اين ناحيه جريان دارد، رودخانه جاجرود است كه پس از سد لتيان، در حاشيه منطقه جريان پيدا می كند و در شهرک پارچين از منطقه خارج می شود. رودخانه های اين منطقه در طول مسير خود از بيشه زارهای انبوه و باغ های پر درخت می گذرند كه زيستگاه انواع پرندگان مهاجر در زمستان می باشند.

پارک جنگلی لويزان اين پارک با وسعتی معادل 1100 هكتار كه بيش تر كاربرد تفريحی دارد، از شمال به قوچک، از جنوب به شمس آباد، از باختر به ده لويزان و از خاور به پادگان خاتم الانبياء محدود می شود.


پارک لويزان نيز از گردشگاه های بزرگ استان به ويژه شهر تهران است.

پارک جنگلی چیتگر - تهران این پارک با 1450 هکتار زمین پر درخت و وجود یک پیست دوچرخه سواری، از شمال به زمین های چیتگر، از جنوب به اتوبان کرج، از باختر به پیکان شهر و از خاور به منطقه خرگوش دره محدود می شود.



پارک چیتگر از بزرگ ترین پارک های جنگلی استان است که در بیش تر فصل های سال از آن استفاده می شود. این بوستان فضایی بسیار مطلوب برای گذران اوقات فراغت و استراحت آخر هفته مردم دارد.

پارک جنگلی وردآورد - كرج پارک جنگلی وردآورد با 1020 هكتار وسعت، دومين پارک جنگلی بزرگ استان است كه در محدوده كوه های وردآورد در حد فاصل اتوبان كرج و پادگان سپاه قرار دارد.



در سطح استان چند پارک جنگلی ديگر نيز وجود دارد كه بيشتر آن ها كاربرد گردشی دارند. بخشی از جنگل های طبيعی استان تهران در نقاط مختلف پراكنده اند. از جمله، جنگل های دامنه جنوبی البرز مناطقی مانند كوه های تهران و كرج (ورد آورد - دره وازگن) را در بر می گيرد. گونه های مختلف درختی و گياهی مانند پسته، بادام كوهی، داغ داغان، سنجد، تنگرس، گز، ارزن، سماق، سياه دليک و … مهم ترين درختان اين جنگل ها هستند. دامنه های جنوبی رشته كوه البرز نيز در فصل های مساعد سال از گونه های متفاوت گل نسترن و شقايق های وحشی پوشيده می شود وچشم اندازی بسيار بديع و زيبا می آفريند.

آبشار لار - دماوند يكی از جاذبه های مهم ناحيه لار، آبشار آن است كه در محلی در نزديكی روستای وانا واقع شده است.



اين آبشار زيبايی خاصی دارد.


آبشار يخ کوه دماوند آبشار يخ كوه دماوند يكی از مشهورترين آبشارهای يخی جهان است که زيبايی بسياری دارد.

آبشار دوقلو - تهران این آبشار در ارتفاع 2700 متری در زیر پناهگاه شیرپلا قرار گرفته و یکی از زیباترین آبشارهای ناحیه شمیرانات است.


. این آبشار از ذوب برف های بلندی های البرز به وجود آمده است و محلی مناسب برای رفع خستگی کوهنوردان است.

آبشار دوقلو - شمیران آبشار دوقلو که 2700 متر ارتفاع دارد در زير پناه گاه شيرپلا قرار گرفته و يكی از زيباترين آبشارهای ناحيه شميرانات و محلی مناسب برای رفع خستگی كوه نوردانی است كه به ارتفاعات صعود می كنند


اين آبشار از ذوب برف بلندی های البرز به وجود آمده است. برودت آب آن تا حدی است كه حتی در تابستان هم نمی توان بيش از مدتی كوتاه در آن آب تنی كرد.

آتشکده تخت رستم - کرج تخت رستم نام آتشکده سنگی است که در شهرستان کرج واقع شده است.


بنای این آتشکده به زمان اشکانیان و ساسانیان باز می گردد

امام زاده داوود - تهران امام زاده داوود یکی از مشهورترین امام زاده های شهر تهران است که در کوهستان های شمال باختری تهران واقع شده و شخصی معروف به (داوود بن عماد) یکی از نوادگان حضرت امام زین العابدین (ع) در آن مدفون است.


این مکان بیش از آن که از دیدگاه تاریخی مورد توجه قرار گیرد جنبه های زیارتی و تقدس آن برای مردم اهمیت دارد. واقع شدن امام زاده داوود در مناطق کوهستانی تهران بر اهمیت سیاسی این منطقه افزوده است، زیرا علاوه بر جنبه های مذهبی و زیارتی، وجود آن در مناطق خوش آب و هوای تهران، فرصتی مناسب را برای سفرهای یک یا چند روزه فراهم مىآورد. در سال های گذشته، این منطقه توسعه یافته و تسهیلاتی برای کسانی که قصد زیارت این امام زاده را دارند فراهم آمده است. آسفالته شدن جاده امام زاده، گسترش بازار اطراف و ایجاد اتاق هایی برای پذیرایی زایرین که قصد اقامت در سفرهای یک یا چند روزه را دارند از این امکانات هستند.

امام زاده صالح - تهران
بقعه کنونی امام زاده صالح که در بازار تجریش واقع شده از بناهای دوره قاجاریه است.


اما به گواه درخت چنار کهنسالی که در محوطه آن کاشته شده و سنگ قبرهای قدیمی، این آستانه متعلق به قرن هفتم یا هشتم هجری قمری مى باشد. این بقعه دارای صحن، ایوان، رواق، مسجد، ضریح مرقد و گنبد است.


بقایای آتشگاه ری - تهران در 12 کیلومتری جنوب خاوری ری بر روی تپه میل در کنار جاده میل به ورامین و در نزدیکی ده خیر آتشکده ای کهن از عهد ساسانی به جای مانده که در زمان های کهن از آن به عنوان معبد استفاده می شد.



در وسط این معبد، آتشدانی قرار داشت که آتش آن همواره روشن بود. گفته می شود که این آتشکده توسط فریدون ساخته شده بود ولی همانند آتشکده های دیگر، به دست اسکندر مقدونی منهدم شد.

بقعه امام زاده هاشم - دماوند بقعه امام زاده هاشم از بناهای معروف دوران صفوی شهرستان دماوند است که در مسیر جاده هراز، بین آب علی و پلور قرار دارد.


این بقعه مشتمل بر گنبدی روپوش از سنگ است که گنبد داخلی آن مدور و دارای دو رباط سنگی کنار هم می باشد. تاریخ صندوق مرقد، سال 1089 هجری قمری است. بنای اصلی بقعه که مربوط به زمان صفویان است، بارها تعمیر شده و آخرین مرمت اساسی آن در سال 1346 انجام شده است. این بنا به شماره 617 به ثبت است

بقعه سید ولی - تهران بقعه سید ولی از بناهای زمان فتحعلیشاه است که در ضلع خاوری منتهی الیه بازار ارسی دوزها واقع شده و مدخل اصلی آن از سمت درب جنوبی، روبه روی مدرسه شیخ عبدالحسین است.



حرم بقعه مربع شکل است که شاه نشین هایی به عمق 2 تا 5/2 متر به وسعت آن از چهار جانب مىافزاید. بقعه، دارای ضریح چوبی سبز رنگی با طرح موسوم به جعفری است که طول آن سه و عرض آن دو متر است. این ضریح از آثار عهد قاجاریه می باشد. نام صاحب مرقد در زیارت نامه، سیدولی بن محمدالتقی الجواد است.


بقعه سید اسماعیل - تهران بقعه سید اسماعیل از بقعه های متعلق به دوره قاجاریه است که بنای امروزی آن از دوره محمد شاه به جا مانده است.



کتیبه موجود در بقعه تاریخ ذی الحجه سال 1362 هجری قمری را نشان می دهد و ایوان و حرم و رواق آن از دوره قاجار برجای مانده است. در باختر حرم، یعنی در قسمت بالای مرقد، یک درب منبت کاری زیبا و قدیمی به طول 162 سانتی متر و عرض 66 سانتی متر نصب شده است. روی این در، کتیبه ای به خط خوش نستعلیق که روی ترنج های منبت کاری بالا و پایین هر دو لنگه در، به طور برجسته به چشم مىخورد موجود است. کتیبه های دیگری نیز به خط نسخ برجسته بالای درب وجود دارد که تاریخ آن جمادی الاول سال 886 هجری قمری است. (زمان آق قویونلو) ظاهرا قدیمی ترین تاریخی است که در بناهای کهنه تهران دیده مىشود. این بقعه در محله چال میدان به طرف جنوب خاوری، میان خیابان بوذرجمهری و خیابان مولوی واقع شده است.

بنای ا نجمن آثار و مفاخر فرهنگی - تهران ساختمان بنای انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ساختمانی قدیمی است که از خانه های حسین پاشاخان (معروف به امیربهادر) وزیر دربار مظفرالدین شاه بود.


این بنا به حسینیه امیربهادر معروف است. عمارت 3 هزار متری امیر بهادر که نزدیک به یک صد سال پیش ساخته شده، دارای تالار بزرگ آیینه کاری در طبقه همکف و تالار بزرگ سخنرانی در طبقه اول است. در پاییز 1301 انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با هدف افزایش علاقه مردم به آثار قدیمی تاریخی، علمی و صنعتی ایران و برای نگهداری صنایع دستی و حفظ سبک و شیوه قدیم آن ها اقدام به تشکیل انجمنی در این عمارت کرد. این بنا در خیابان ولیعصر و در نزدیکی های پل امیربهادر قرار دارد.


باغ گلشن - تهران باغ گلشن اولین پارک عمومی تهران بود که در سال 1286 هجری قمری در زمان نخستین طرح سامان دهی بافت شهری تهران ساخته شد



لقب اولین پارک عمومی شهر را به خود اختصاص داد.


برج میلاد - تهران
برج میلاد(یادمان) اولین برج مخابراتی ایران و با امکانات فوق العاده است که در حال احداث است.



. این برج در قسمت شمالی تپه گیشا واقع شده است. این مرکز ارتباطی بین لمللی در مقایسه با سایر برج های دنیا رتبه چهارم را از نظر ارتفاع به خود اختصاص داده است. ( برج تورنتو 3/553 متر، مسکو3/553 متر، شانگهای 460 متر و برج میلاد 435 متر) این مجموعه شامل هتل 5 ستاره و مرکز همایش های بین المللی با ظرفیت 1500 نفر و مرکز تجاری است که در حال احداث بوده و از طبقه فوقانی برج تمام سطح شهر تهران قابل رویت است.

برج طغرل - ری بنای آجری برج طغرل ،که مساحت آن با احتساب باغ و دیوارهای احداث شده درسال 1379 به 5000 مترمربع میرسد، از جمله آثار به جا مانده از دوره سلجوقیان و مربوط به نیمه دوم قرن ششم قمری است.



ارتفاع برج بدون سقف در حدود 20 متر است. از نظر معماری ضخامت دیوار برج از 1/75 تا 2/75 متر و قطر داخلی و خارجی آن به ترتیب 11 و 16 متر است. سطح بدنه بیرونی برج به 24 ترک تقسیم شده است. در قسمت فوقانی برج تزیینات و کتیبهای به خط کوفی وجود داشته که در قرون گذشته از بین رفته است. در 1301 ق، به فرمان ناصرالدین شاه، بخش فوقانی برج که فرو ریخته بود، مرمت و بازسازی شد و آخرین مرمت نیز در سال*های اخیر صورت گرفته است برج طغرل در واقع یک ساعت طبیعی نیز به حساب می آید؛ زیرا معماری آن به صورتی است که در بالای هر ترک چهارو نیم دایره وجودداردکه بیانگر یک ربع ساعت است. در بالای آنها نیز شش مستطیل است که هریک 10 دقیقه را نشان میدهد. سپس شیارهای ریزتری، به عنوان ثانیه ،وجود دارد که هرگاه خورشید در وضعیت تازه قرار بگیرد، با ایجاد سایه روشنها، زمان دقیق نشان داده میشود. 2 ناودان شرقی و غربی ساعت سه و نه رانشان می دهدو درهای ورودی برج ،در شمال و جنوب آن، نیز ساعت شش و دوازده هستند. گفته میشود که این مکان آرامگاه طغرل، از سلاطین سلجوقی، است که به دلیل علاقه به نجوم*این برج را بنیاد گذاشته است.

از ویژگیهای این محوطه آرامگاه استاد سیدمحمد محیط طباطبایی، ادیب معاصر، پدر تاریخ ایران است که وصیت کرده بود، تا به خاطر علاقه خاصی که به این برج و معماری آن داشته است، او را در پای این برج به خاک بسپارند

تکیه نیاوران - تهران بنای اولیه تکیه نیاوران در سال 1237 هـ . ق به دستور ناصرالدین شاه قاجار در نیاوران بنیاد گذاشته شد.



در این بنا هیچ کتیبه تاریخی وجود ندارد و سقف شیروانی تکیه توسط استاد حسن نجار از اهالی روستای نیاوران ساخته شده است.


تکیه تجریش - تهران تکیه تجریش که از مراکز سوگواری در منطقه تجریش است، بنا بر گفته های افراد محلی، بیش از صد سال قدمت دارد.



این بنا که از بانی و سازنده و تاریخ صحیح آن اطلاعی در دست نیست، در چند مرحله به صورت اساسی یا جزیی مرمت شده است.

تکیه دولت - تهران تکیه دولت درزمان خود بزرگ ترین بنای مذهبی شهر بود که در زمان اوج شکوه و عظمت سنت تغزیه، در سال 1248 شمسی به دستورناصرالدین شاه و مباشرت دوستعلی خان معیر الممالک ساخته شد.



این بنا عظیم ترین تماشخانه تاریخ ایران بود که در کاخ گلستان و با گنجایش 20 هزار نفرساخته شد. ناصرالدین شاه برای ساخت این تکیه چیزی در حدود یکصد و پنجاه هزار تومان آن زمان خرج کرد.

حوض خانه باغ قدیم نگارستان - تهران حوض خانه باغ نگارستان بنایی در باغ نگارستان است که شکل هشت گوش دارد.



در این حوض خانه شاه نشین هایی به سبک بناهای دوره زندیه و مزین به گچ بری های عالی وجود دارد که امروزه در محل موزه هنرهای ملی قرار گرفته است. این بنا در عهد فتح علی شاه و محمدشاه قاجار ساخته شده است. باغ نگارستان در اوایل سده سیزدهم هـ . ق بین سال های 1228 تا 1230 بنا شد. حوضخانه این باغ که طرح صلیبی داشت با چهار شاه نشین اطرافش به باغ منتهی می شد. بنای صلیبی شکل گنجینه که در نیمه اول قرن سیزدهم ساخته شده بود توسط هنرمندان معاصر، به شکل مستطیل درآمد و در سال 1309 شمسی، به گنجینه تعلق گرفت

خانه مشیرالدوله - تهران خانه مشیرالدوله از بناهای قدیمی تهران است که در حد فاصل خیابان منوچهری و جمهوری اسلامی در کوچه پیرنیای لاله زار واقع شده است.



این عمارت منتسب به حسن پیرنیا ملقب به مشیرالدوله است که از رجال برجسته دوران قاجار بود. عمارت مشیرالدوله سه طبقه بوده و مصالح به کار رفته در آن عمدتا خشت و آجر است ولی شیوه پوشش در طبقات مختلف متفاوت است. تزیینات بنا در نهایت سادگی کار شده و سطوح نمای خارجی آن ساده و یک دست آجر با بندکشی گچی است. سطح و داخل بنا نیز عمدتا صاف و یک دست می باشد. گچ بری و فرنگی کاری ایوان شمالی و کاشی کاری اتاق های زیرزمین بنا، مهم ترین تزیینات آن را تشکیل مى دهند. کاشی های به کار رفته در زیرزمین از جنس خشت و در ابعاد بزرگ و منقوش به تصویر شخصیت های اساطیری و تاریخی است. این بنا به لحاظ قدمت و اهمیت معماری آن تحت شماره 1899 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه نیما یوشیج شمیران - تهران خانه نیما یوشیج شاعر معاصر که متعلق به دوران پهلوی است، در تجریش، خیابان دزاشیب قرار دارد.

خانه وثوق الدوله - تهران بنای خانه وثوق الدوله در سال 1253 هجری قمری(قرن سیزدهم) به پایان رسید



شامل تالارها و اتاق های متعددی است که با گچ بری های عالی مزین شده اند.


خانه تاریخی روستای مرزداران - فیروزکوه
در مرکز بافت قدیمی روستای مرزداران خانه تاریخی و زیبایی وجود دارد که در نوع خود کم نظیر و با توجه به وضعیت دیگر خانه*های روستا از شان و منزلت بسیار بالایی برخوردار است


. این خانه شکل یک خانه اصیل و اعیانی ایرانی را جلوه گر می نماید. خانه در جهت خاوری - باختری و ورودی اصلی آن در سمت جنوب قرار دارد. ورودی خانه شامل دروازه چوبی بزرگ با کوبه های زنانه و مردانه و سپس هشتی که با چرخش به سمت چپ دید رهگذران را از حیاط منحرف و غیرممکن می کند. حیاط خانه در جهت خاور و باختر قرار گرفته و پس از آن ساختمان اصلی خانه که شامل اطاق های متعدد، شاه نشین، آشپزخانه، انباری و اندرونی است و جهت آن همسو با حیاط می باشد، واقع شده است. در ضلع خاوری این ساختمان ایوانی با سقف، نرده و ستون های چوبی احداث شده که با چشم انداز بسیار زیبا بر تمامی منطقه زرین دشت، روستای مرزداران و روستای آتشان، اشراف و دید کامل دارد. بخشی از خانه که در ضلع شمالی بنای فعلی قرار داشته کاملا تخریب شده و به جای آن پی ساختمان جدیدی را بنیان نهاده اند. پنجره های خانه را که دارای ارسی*های زیبایی می باشد از داخل با خشت و گل مسدود کرده اند. در پنجاه متری و در ضلع باختری این خانه حمام مخروبه قدیمی دیگری وجود دارد که قدمت آن از حمام تاریخی مرزداران کم تر ولی به لحاظ معماری ارزشمند می باشد.
دره کن سولقان - تهران این دره در شمال خاوری شهر تهران قرار دارد و رودخانه کن که از بلندی های شمال البرز سرچشمه می گیرد، در مسیر آن جریان دارد.


مسیر این دره دارای هوایی بسیار فرح بخش و قهوه خانه هایی است که انبوه مشتاقان برای گذران اوقات فراغت خود به آن روی می برند. رودخانه پر آب کن، در ماه های گرم تابستان جایی برای آب تنی کوه نوردانی است که به ارتفاعات منطقه صعود می کنند. در فصل بهار و پاییز می توان زیباترین چشم انداز ها را در دره کن - سولقان دید.


دره اوین درکه - تهران این دره در شمال شهر تهران واقع شده است. در ابتدای مسیر دره اوین - درکه، روستای درکه قرار دارد که یکی از خوش آب و هوا ترین مناطق روستایی تهران است.


در طول دره اوین، رودخانه ای پر آب جریان دارد که در تابستان محل آب تنی کسانی است که از گرمای خسته کننده تابستان تهران وحومه به آن جا پناه می برند. این رودخانه در بخشی از مسیر خود، به صورت پلکانی در می آید که به هفت حوض معروف است و می تواند به صورت یک استخر طبیعی عمل کند.دره اوین در طول هفته به ویژه در روز های تعطیل، محل رفت و آمد کوه نوردانی است که به ارتفاعات آن ناحیه صعود می کنند. قهوه خانه های این مسیر به جز پذیرایی روزمره از کوه نوردان، برای اقامت شبانه نیز مناسب اند. کناره های رودخانه ای که از این مسیر می گذرد، محل هایی مناسب برای چادر زدن کوه نوردان است. در طول مسیر دره، باغ های گیلاس، سیب، انجیر، گردو و دیگر درختان وجود دارد که در فصل بهار این باغ ها غرق شکوفه می شوند و دره را بسیار زیبا می کنند. در اواخر بهار و آغاز تابستان که شکوفه ها به میوه می نشینند، جلوه ای دیگر از زیبایی های طبیعت بر منطقه حاکم می شود. دره اوین - درکه به علت قرار گرفتن در مسیر راه کوه نوردان، یکی از پر رفت و آمد ترین دره های شهر تهران است.

دره فرحزاد شمیران - تهران
دره*ی فرحزاد نیز یکی از دره های ییلاقی شمیران است که امروزه جزو تهران به شمار می آید.



در کنار رودخانه باصفای فرحزاد باغ ها و بستان های متعددی پراکنده شده اند که یکی دیگر از مراکز گردشگاهی مردم تهران و شمیرانات را تشکیل داده اند

دره جاده چالوس - كرج دره جاده چالوس که در مسير کرج – چالوس واقع شده است از چشم اندازهای بسيار زيبايی برخوردار است و يکی از زيباترين دره های ايران به شمار می آيد.



زيبايی چشمگير اين منطقه مديون رودخانه های پرآبی است که در اين دره جريان دارند. آب رودخانه دره چالوس جز در روزهای بارانی همواره صاف و زلال است. دره چالوس به دليل زيبايی های فراوانی كه دارد، در همه سال حتی در زمستان كه برودت هوا در آن جا به چندين درجه زير صفر می رسد و برف سراسر آن را می پوشاند، از مناطق ديدنی استان است.رودخانه چالوس كه از بلندی های كوهستانی كندوان سرچشمه می گيرد، در محل تونل كندوان به دو شاخه تقسيم می شود، يک شاخه آن به سوی دريای مازندران می رود و شاخه ديگر آن به سوی سد امير كبير (كرج) سرازير می شود. با اين كه اطراف رودخانه چالوس سنگلاخ است و راه های دسترسی به آن آسان نيست، اما آب و هوای مناسب و زيبايی اش، جمعيتی انبوه را جذب می كند. در اين دره، رستوران و هتل های پرشماری وجود دارد كه می توان شب را در آن جا سپری كرد.

دره ییلاقی اوشان،فشم - تهران این دو ناحیه به ترتیب در 30 و 35 کیلومتری شمال خاور تهران قرار دارند. اوشان - فشم از مسیر جاده لشگرک دارای باغ های میوه بسیار است و هوای آن در بهار و تابستان معتدل است.


روستاهای آهار، شکراب، لالون، زایگون، گرماب دره و میگون نیز در همان حوالی، از مناطق تفریحی اند که برای سفر های یک روزه بسیار مناسب هستند.

دره ییلاقی دربند - تهران منطقه ییلاقی دربند در شمال شهر تهران در کنار روستای دربند در دامنه های رشته کوه البرز واقع شده است و از مناطق مهم طبیعی - تفریحی به شمار می آید.



هوای دلپذیر، آبشارهای زیبا، رودخانه خروشان و کوه های دربند همراه با در دسترس بودن مسیرهای ارتباطی و وجود مراکز خدماتی و رفاهی مناسب سبب شده که بیشتر طبیعت دوستان تعطیلات آخر هفته خود را در این منطقه ییلاقی به سر برند. برای رفاه حال کوهنوردان در این منطقه تله سی یژ راه اندازی شده که به راحتی به چشم اندازهای مهمی چون آبشار دوقلو و پناه گاه شیرپلا دسترسی داشته باشند.

دره پس قلعه شمیران - تهران دره پس قلعه از مهم ترین قلعه های منطقه شمیران است که قصر زیبای سعد آباد در این دره واقع شده است.



پس قلعه به علت منتهی شدن به قله های معروف رشته کوه البرز، (توچال، کلک چال و...) در مجاورت تهران پایگاه صعود کوه نوردان محسوب می شود. کوه های اطراف پس قلعه را بند یخچال و بند اسون تشکیل می دهند. بندیخچال از یک صخره بزرگ تشکیل شده و سال ها پیش ریزش کرده و در زمستان ها برف و باران در میان درز سنگ های آن یخ می زند و به بند یخچال معروف شده است. کوه های شیرپلا، تخت سرطان و اسپید کمر نیز در ارتفاعات توچال قرار دارند.

درياچه سد لار - دماوند
درياچه سد لار در 84 كيلومتری تهران قرار دارد. اين منطقه به دليل نزديكی به قله دماوند هوايی خنک و چشم اندازهايی زيبا دارد



ورزش های آبی مانند شنا و اسكی روی آب در اين درياچه امكان پذير است.

درياچه سد لتيان شميران - تهران اين درياچه در 25 كيلومتری شمال خاوری تهران قرار گرفته و با 330 هكتار وسعت روی رودخانه جاجرود ايجاد شده است.



درياچه علاوه بر زيبايی های طبيعی خود محل پرورش انواع ماهی ها نيز است. كرانه ها و پيرامون اين درياچه گردشگاهی گسترده است كه مردم از آن بهره می گيرند

درياچه سد اميركبير - كرج درياچه سد اميركبير، در كيلومتر 23 جاده كرج - چالوس در تنگه واريان است و اهميت بسياری در جلب گردشگران و گذران اوقات فراغت دارد، به ويژه آن كه اين درياچه نزديک تهران است.



وسعت درياچه 4000 هكتار است و در مسير رودخانه كرج تشكيل شده است. هوای پيرامون اين درياچه در تابستان ها خنک و مطبوع است و تعداد زيادی مسافر برای گردش و بهره برداری از چشم اندازهای زيبای آن به اين منطقه می روند. در اين درياچه، فعاليت های ورزشی و تفريحی مانند: قايق رانی، ماهی گيری، اسكی روی آب و پرواز باكايت انجام می شود.

زندان هارون الرشید - تهران بنای زندان هارون الرشید بعد از ورود اسلام به منطقه ساخته شده است. این بنا که درده کیلومتری جاده تهران به خراسان در دامنه کوه های مسگرآباد واقع است


از سنگ های نامنظم سیاه رنگ با ملاط گچ و تاق های آجری ساخته شده است(تاق آجری این بنا از بین رفته است). زندان هارون دو طبقه است که هر طبقه آن چهار صفه دارد. این بنای شگفت انگیز که در قرن چهارم هجری قمری ساخته شده به دوران آل بویه مربوط است. بقایای این بنا در دامنه کوه مسگر آباد شهرری، از یادگارهای آن دوره می باشد.

شهرک سینمایی - تهران ساخت شهرک سینمایی در سال 1358 با مساحت 10 هکتار برای بازسازی صحنه هایی از تهران قدیم (حدود 120 سال پیش) به همت علی حاتمی (کارگردان مشهور ایرانی) آغاز شد



با فراهم شدن مجموعه عکس هایی از ساختمان ها، عمارت های دولتی، محله ها و خیابان های تهران آن روزگار، طرح های اولیه این شهرک تهیه شده و در اختیار "جانی کورتینا" و دیگر دکوراتورهای ایتالیایی قرار گرفت. طراحی نمای عمارت ها، مغازه ها، محله ها و گذرها با توجه به عکس های آن زمان صورت گرفته و سعی شده است در حد امکان،* ساختمان های تاریخی و معروفی که در گذر زمان شاهد حوادث و جریان های مختلف بوده اند،* بازسازی شوند. شهرک سینمایی شامل سه مجموعه است.

- خیابان لاله زار، ساختمان شهرداری و میدان توپخانه تهران قدیم.

- قسمتی که به لاله زار متصل شده و شامل محله های قدیمی تهران مانند عودجلان و پامنار در فراسوی بازار تهران است.

- فضاهای شهری مربوط به دوران سربه داران که در پشت محله های قدیمی تهران قرار گرفته است. باتوجه به فضای وسیع این شهرک، قرار است ساختمان های دیگری از جمله نظمیه تهران، بانک شاهی، تلگراف خانه، میدان بهارستان، مجلس شورای ملی سابق و … در*آن بازسازی شود.


عمارت مدرسه مروی - تهران مدرسه فخریه(مروی) از بناهای قرن سیزدهم هجری قمری است که شامل جلوخان، سردربلند، صحن وسیع، حجره ها و چندین ایوان مزین به کاشی کاری خشتی است.



بانی مدرسه شخصی به نام فخرالدوله بود که در زمان فتحعلیشاه قاجار حاکم مرو شد، از این رو بنای یاد شده فخریه خوانده مى شود و به مدرسه مروی نیز معروف است. بالای درب ایوان در مقابل درب ورودی مدرسه، عباراتی به خط نستعلیق نوشته شده و در طرفین آن، دو لوحه کاشی به قطعی بزرگ نصب شده است.

عمارت باغ فردوس - تهران عمارت باغ فردوس از بنا های متعلق به قرن 12 هجری قمری است که در باغ گسترده و پر درختی قرار دارد و به سبب زیبایی و سرسبزی که داشت به باغ فردوس معروف شد.


. این عمارت در محله تجریش واقع شده است. بنای آن در زمان محمد شاه قاجار بنا شد و در سال 1264 هجری قمری - بعد از مرگ محمدشاه - به صورت متروکه درآمد. در زمان ناصرالدین شاه عمارت و باغ آن مورد توجه نظام الدوله معیرالممالک قرار می گیرد و بعد از خرید، آن را مرمت کرده و باغ فردوس نام می نهد. وسعت باغ فردوس حدود 20 هزار متر و مساحت بنای آن هزار متر مربع است که در سه طبقه و نیم ساخته شده است. بنای عمارت از قسمت میانی دو طبقه و از جبهه باختری و خاوری سه طبقه است. در قسمت میانی عمارت دو تالار بر روی هم بنا شده که سقف تالار اول از مقرنس های گچی با اشکال خاص پوشیده شده است. روی دیوارهای جانبی و دهانه درب جنوبی تزیینات گچی پرکاری دیده مى شود. بام عمارت شیروانی و به سبک خانه های شمیران است. درها و پنجره ها همه از چوب و شیشه های رنگی ساخته شده اند. این عمارت با شماره 1876 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اس

عمارت تخت مرمر - تهران
ایوان تخت مرمر عمارتی از مجموعه کاخ گلستان است که مراسم سلام و بارعام طبقات مختلف مردم در مقابل آن برگزار می شده است.


تخت مرمر در سه سال اول سلطنت کریم خان زند در سال های 1163 تا 1165 هجری قمری بنا شده است. پس از فوت کریم خان زند، آقامحمدخان قاجار آن را تکمیل کرده و در سال 1206 هجری قمری دستور داد مواد و مصالحی بیش تر از مصالح ساختمانی و قطعات نقاشی و تزیینی کاخ سلطنتی کریم خان از شیراز به تهران بیاورند و در ساختن تخت مرمر به کار گیرند.

تخت مرمر یا تخت سلیمان به شکل یک سکوی دیواره دار بلند از شصت و پنج قطعه مرمر بزرگ و کوچک ساخته شده و در وسط ایوان مستقر گردید. این تخت به دستور فتحعلیشاه قاجار، در سال 1220 هجری قمری از سنگ مرمر ساخته شد که اکنون در وسط ایوان اصلی کاخ قرار دارد و نام اصلی آن تخت سلیمان است. ارتفاع تخت مرمر از کف ایوان نزدیک به یک متر است و از چهار طرف بر دوش شش فرشته، سه دیو و یازده ستون مارپیچ قرار گرفته است. در گرداگرد آن طارمىهایی ساخته شده که از داخل و خارج، کتیبه هایی دارد و شعرهایی روی آن به خط نستعلیق خوش نوشته و زراندود شده است. به نظر می *رسد عمر بعضی از قسمت*های تخت مرمر که از بناهای دوره زندیه است، از سایر بناهای موجود در کاخ گلستان بیش تر باشد. در اطراف این ایوان، آثار نقاشی و تزیینات فراوان دوران قاجار به یادگار مانده است. پس از فتحعلیشاه، دیگر شاهان قاجار هم به پیروی از اجداد خویش در تکمیل تزیینات و آراستن بناهای کاخ اقدام کردند. این ایوان در دوره قاجار، محل به تخت نشستن پادشاهان و برگزاری مراسم و اعیاد رسمی بود

غار يخ مراد - كرج اين غار در مسير جاده تهران - چالوس در منطقه گچ سر و در جايی مصفا به نام آزادبر قرار گرفته است. غار يخ مراد از عجايب غارهای جهان به شمار می آيد.



زمستان های گرم و تابستان های بسيار سرد دارد و دارای قنديل های آهكی و يخی است. برودت درون غار به اندازه ای است كه تا ماه خرداد هم می توان قنديل های يخ را درآن ديد. در فصل بهار، گياهان معطر كوهستانی محوطه بيرون غار را می پوشانند كه اين برای بازديد كنندگان از غار بسيار ديدنی است.

غار گل زرد
غار گل زرد در دشت زیبای لار قرار دارد. سطح درون غار، پوشیده از استالاکتیت(چکیده) و استالاگمیت(چکنده) است که به شکل قندیل هایی از سقف تا کف آن نمایان شده*اند.



همچنین سطح غار پوشیده از کربنات کلسیم است که با روشنایی چراغهای کوهنوردان که بر آنها می تابد درخشندگی شگفتی را در غار پدید می آورد. درون غار چندین حوضچه آب سرد در فاصله های گوناگون از هم وجود دارند. با آن که سطح غار دارای شیب تند است ولی حرکت در آن بسیار آسان صورت می گیرد

غار بورینک - فیروزکوه این غار در جاده دماوند - فیروز کوه نزدیک روستای هرانده واقع شده است


در فصل تابستان هوای درون غار بسیار خنک و دل پذیر است.

غار بیوک آغا - تهران این غار در مسیر جاده کن قرار دارد که پس از گذشتن از امام زاده داوود و جاده ده سنگان می توان به آن رسید.



غار بیوک آغا در مسیر راه کوه نوردانی است که به بلندی های منطقه صعود می کنند.


غار رود افشان دماوند این غار در دهکده رود افشان شهرستان دماوند و در کوهستان البرز مرکزی واقع است.


غار رود افشان در مسیر راه کوه نوردانی است که به ارتفاعات منطقه صعود می کنند. درون غار پوشیده از مواد آهکی است که به صورت قندیل هایی از سقف غار آویزان شده است. همچنین در داخل غار چاله هایی وجود دارد که آبی زلال از دل صخره های سنگی آن بیرون می آید. ارتفاع غار به اندازه ای است که به آسانی می توان در آن حرکت کرد.

نور افشاني زيبا در ميدان آزادي

http://media.farsnews.com/Media/8705...70447_L600.jpg

http://media.farsnews.com/Media/8705...70447_L600.jpg

http://media.farsnews.com/Media/8705...70447_L600.jpg

http://media.farsnews.com/Media/8705...70447_L600.jpg

http://media.farsnews.com/Media/8705...70447_L600.jpg

http://media.farsnews.com/Media/8705...70447_L600.jpg

First Train Of IRAN - ماشین دودی

در تهران قدیم به اولین خط آهن ایران که میان تهران و شهر ری کشیده شده بود ماشین دودی میگفتند . علت این نامگذاری بخاری بود که از دودکش قطار آن خارج می‌شد و در روزهای اول مردم تهران را به وحشت انداخته بود . این راه آهن در سال ۱۲۶۱خورشیدی مطابق با ۱۸۸۳ میلادی ساخته شده و امتیاز آن را یک نفر مهندس فرانسوی به نام مسیو بواتال به نمایندگی یک شرکت بلژیکی از ناصرالدین شاه گرفت . ماشین دودی را می‌توان در اصل نخستین خط تراموای تهران دانست. ماشین دودی دو ایستگاه داشت . نقطه آغاز این خط نزدیک خیابان دروازه خراسان و نقطه پایانی جلوی در شاه عبدالعظیم در شهر ری بود . مردم به ایستگاه ‌های ماشین دودی « گار » می‌گفتند که واژه فرانسوی برای ایستگاه است . در آغاز هر بار به هنگام راه افتاده قطار، بچه‌ها سنگ و خاشاک زیادی به ماشین دودی می‌زدند . این وسیله جدید مورد پذیرش مردم تهران واقع نشد به علت خرافی بودن مردم و در مدت کوتاهی با ورشکست شدن این شرکت بلژیکی، تراموا در تهران به بایگانی تاریخ سپرده شد . این راه آهن در سالهای دهه ۱۳۳۰خورشیدی بطور کامل تعطیل و جمع آوری شد .

http://lh6.ggpht.com/_vQwzmAALJR0/SV...6/DSC_2455.jpg

http://lh3.ggpht.com/_vQwzmAALJR0/SV...2/DSC_2452.jpg

http://lh3.ggpht.com/_vQwzmAALJR0/SV...2/DSC_2438.jpg

http://lh5.ggpht.com/_vQwzmAALJR0/SV...2/DSC_2445.jpg

http://lh5.ggpht.com/_vQwzmAALJR0/SV...6/DSC_2441.jpg