ديوان اشعار ابوسعید ابوالخیر

هرگاه که بینی دو سه سرگردانرا

عیب ره مردان نتوان کرد آنرا


تقلید دو سه مقلد بی‌معنی

بدنام کند ره جوانمردان را

یا رب مکن از لطف پریشان ما را

هر چند که هست جرم و عصیان ما را


ذات تو غنی بوده و ما محتاجیم

محتاج بغیر خود مگردان ما را

گر بر در دیر می‌نشانی ما را

گر در ره کعبه میدوانی ما را


اینها همگی لازمهٔ هستی ماست

خوش آنکه ز خویش وارهانی ما را

تا چند کشم غصهٔ هر ناکس را

وز خست خود خاک شوم هر کس را


کارم به دعا چو برنمی‌آید راست

دادم سه طلاق این فلک اطلس را

پرسیدم ازو واسطهٔ هجران را

گفتا سببی هست بگویم آن را


من چشم توام اگر نبینی چه عجب

من جان توام کسی نبیند جان را

از زهد اگر مدد دهی ایمان را

مرتاض کنی به ترک دینی جان را


ترک دنیا نه زهد دنیا زیراک

نزدیک خرد زهد نخوانند آن را

تسبیح ملک را و صفا رضوان را

دوزخ بد را بهشت مر نیکان را

دیبا جم را و قیصر و خاقان را

جانان ما را و جان ما جانان را

ای دوست دوا فرست بیماران را

روزی ده جن و انس و هم یاران را

ما تشنه لبان وادی حرمانیم

بر کشت امید ما بده باران را

دی شانه زد آن ماه خم گیسو را

بر چهره نهاد زلف عنبر بو را

پوشید بدین حیله رخ نیکو را

تا هر که نه محرم نشناسد او را

در کعبه اگر دل سوی غیرست ترا

طاعت همه فسق و کعبه دیرست ترا

ور دل به خدا و ساکن میکده‌ای

می نوش که عاقبت بخیرست ترا