هواپیماهای جنگی در ایران و جهان

سوپر اتاندارد پیش نمونه اول اتاندارد 4 ، در 24 ژوئیه 1956 حتی پیش از تکمیل اتاندارد 6 ، همزمان با اتاندارد 2 اماده پرواز بود . همین موضوع هم شانس دوباره ای برای ادامه حیات برای اتاندارد فراهم کرد .

در این نیروی دریایی فرانسه برای ناوهای هواپیمابر 23700 تنی جدید خود ( کلمنسو و فوش ) که بین نوامبر 1961 و ژوئیه 1963 ( مابین ابان 1340 تا تیر 1342 ) تکمیل می شدند به دنبال جنگنده ناو نشین جدیدی می گشت . در نتیجه نمونه تک موتوره اتاندارد 4 با وجود تمام مشکلاتی که در رابطه با مدیریت تسلیحات و ناوبرای داشت مورد توجه قرار می گرفت ؛ البته نه در حد جایگزینی برای جنگنده های ناونشین " اکلیون " ( نمونه فرانسوی جنگنده انگلیسی Sea Venom ) . در حقیقت ، در این ایام نیروی دریایی فرانسه در مرز پرواز تا سرعت 1.8 ماخ و توانایی حمل تسلیحات اتمی برای استفاده در ناوهای هواپیمابر بزرگ جدید این کشور . اما با لغو برنامه ناو و جنگنده فراصوت جدید و عدم موفقیت با مدل ناونشین میراژ 3 در اوایل سال 61 ، میدان رقابت برای اتاندارد تقریبا خالی بود .

البته تا سال 63 که نام جنگنده امریکایی F-8 کروسیدور به میان امد . با این حال پس از پرواز اولین پیش نمونه ف شرکت داسو سفارشی برای هفت پیش نمونه ( شامل 6 پیش نمونه ناو نشین و 1 پیش نمونه نیمه ناونشین ) تحت عنوان رسمی رسمی اتاندارد 4M را از هواپیمایی نیروی دریایی ( هوادریا ) فرانسه دریافت کرد . این پیش نمونه ها در 21 مه 1958 ( 31 اردیبهشت 1337 ) به پرواز درامدند ؛ که 2 پیش نمونه ان برای تغییرات تکنولوژی در نظر گرفته شدند .

یکی از این 2 نمونه ، شماره 03 بود که با یک موتور " آوون 51 " ساخت شرکت رولزرویس ، با نیروی رانش 11200 پوند ( 49 کیلو نیوتن معادل 5080 کیلوگرم ) به جای موتور اتار ، به منظور بررسی افزایش کارایی جنگنده در سرعتهای کم و کاهش سرعت هواپیما هنگام تقرب ، تحت عنوان اتاندارد 4B به پرواز درامد . اما با توجه به عدم نیاز ، توجه چندانی به ان نشد . دیگری پیش نمونه 07 بود که در نوامبر 1960 ( ابان 1339 ) به عنوان نمونه شناسایی به پرواز درامد و بعدها با عنوان رسمی نهایی اتاندارد که پس از ازمایشات پرواز کرد ، از یک موتور Atar 08C بدون پس سوز نیرو می گرفت و به عنوان جنگنده ای با سرعت مافوق صوتی محدود شناخته میشد که بیشینه سرعت ان در 11000 متری به 1.3 ماخ ( 1380 کیلومتر بر ساعت ) می رسید اما در صورت پرواز در ارتفاع پایین این سرعت به 0.97 ماخ محدود می شد . در نهایت نیروی دریایی فرانسه به عنوان تنها مشتری این جنگنده ، سفارش رسمی خود را برای 69 اتاندارد 4M برای شروع تحویل تا 21 دسامبر 1961 ( 30 اذر 1340 ) و 21 فروند نمونه 4P برای تحویل تا اکتبر 1962 ( مهر 1341 ) ارائه نمود . تا ماه " می 1965 " ( اردیبهشت 1344 ) تحویل هر دو نمونه تکمیل شد .

ادامه دارد...

سوپر اتاندارد از اتاندارد تا سوپر اتاندارد :

فرایندی که منجر شد تا یک نسخه ارتقا یافته ای از اتاندارد برای جایگزینی نسل اول این هواپیما ساخته شود ، به بی میل بریتانیا برای سپردن نقشی مهم در برنامه جنگنده اروپایی به فرانسه باز می گشت . در اواخر دهه 60 میلادی ، هواپیمای اتاندارد ارام ارام پا به سن پیری می گذاشت و نیاز به جانشینی ان موضوعی مسلم به نظر می رسید . در این میان ، نمونه ناونشین جنگنده تهاجمی جاگوار ساخت مشترک فرانسه و انگلستان ، برای جایگزینی اتاندارد انتخابی مناسب به نظر می رسید .

با این حال ، از انجا که جگوار یک پروژه مشترک به شمار می رفت و بریتانیا هم همانند همیشه بهانه های سیاسی خاص خود بر علیه نمونه ناونشین جاگوار موسوم به Jaguar M داشت و در عین حال ، هوادریای فرانسه هنوز از کارایی موتورهای این جنگنده انگلیسی / فرانسوی و افزایش تدریجی زودتر از اوایل دهه 80 ممکن نمیشد ؛ در نتیجه برنامه خرید مدل ناونشین جاگوار در 1970 به کلی کنار گذاشته شد . در این شرایط داسو ابتدا مدل ناونشینی از میراژF-1 برای جایگزینی با توانایی تهاجمی اضافی پیشنهاد کرد که نتوانست نظر مساعد مقامات وزارت دفاع را جلب کند و سپس در مارس 1972 برای اولین بار به نام سوپر اتاندارد اشاره شد ، جنگنده ای میشد خیلی ساده ان را با جایگزینی موتورهای اتار8 کا 50 به جای موتورهای پیشین اتار 8 سی در اتاندارد 4 ، طی کمتر از چند ماه ان هم با هزینه ای قابل قبول به تولید رساند .

در نتیجه مارل داسو در باب احتمال سفارش خط تولید جدیدی از سوپر اتاندارد با مطبوعات صحبت کرد و این در شرایطی بود که رقبای جدی دیگری همانند جاگوار ، اسکای هاوک و A-7 کروسیدور 2 همچنان در میدان بودند . در عین حال هوادریا هنوز در باب تعداد جنگنده سفارشی خود هم تردید داشت در حقیقت این نیرو برنامه خرید خود را با بودجه 320 میلیون دلاری اختصاص یافته هماهنگ می کرد که با این مبلغ میشد 50 فروند جاگوار شامل 10 فروند نمونه اموزشی دو نفره یا 75 اسکای هاوک و یا 100 اسکای هاوک بازسازی شده خریداری کرد که اتفاقا پیشنهاد مکدانل داگلاس بسیار هم وسوسه کننده به نظر می رسید ؛ به خصوص که قیمت 100 فروند A-4T پیشنهادی بود با 70 فروند جنگنده ساخت فرانسه .

با این حال نگرانی بسیاری از جمله وزارت دفاع فرانسه از اثرات چنین خریدی بر روی صنایع داخلی و شرکت هایی چون داسو وجود داشت . از سوی دیگر ، به دنبال نزدیک شدن دو ناو هواپیمابر میان وزن فرانسه به پایان عمر خدمتیشان و نیاز به جایگزینی انها تحت عنوان برنامه ساخت ناوهای هواپیمابر اتمی جدید تا سال 1990 ، از سوپر اتاندارد راه حلی سریع و ارزان نسبت به ساخت یک جنگنده فراصوت جدید می ساخت . کل این موضوعات نهایتا منجر شد تا در نوامبر ان سال راه حل ارزان داسو به عنوان کاندید منتخب از میدان رقابت خارج شود .

در ابتدا سوپر اتاندارد به عنوان نسخه ای از اتاندارد 4M با بالی اصلاح شده ، الکترونیک پروازی جدید و یک سیستم ناوبری اینرسیایی INS به همراه یک رادار Agave ساخت شرکت تامسون سی اس اف ای و با سازگاری 90% با نمونه های قدیمی اتاندارد شناخته میشد ؛ هر چند به مرور تفاوت انقدر زیاد شد که میشد گفت طرح جدید سوپر اتاندارد در حقیقت تا 90% جنگنده ای جدید است .

ادامه دارد....

سوپر اتاندارد تولید سوپر اتاندارد :

ارتقا پیشرانه ، الکترونیک پرواز ( ایونیک ) و بالها ، اصلی ترین تغییرات اتاندارد در مقایسه با نسخه های پیشین به شمار می رفتند . برای توسعه این تغییرات در قالب سوپر اتاندارد ، 3 فروند اتاندارد 4 ام برای اجرای تغییرات مورد نظر انتخاب شدند و قرار بر این بود که هر یک از انها در بخشی از تغییرات گام به گام سوپراتاندارد را مورد ازمایش قرار دهند . در اولین گام ، اولین پیش نمونه ( سوپر اتاندارد 01 ) به یک موتور قدرتمندتر اتار 8 کا 50 و دماغه بزرگتر مجهز گردید و خلبان ازمایشگر داسو ، برای اولین بار با این هواپیما در 28 اکتبر 1974 ( 6 ابان 1353 ) پرواز کرد .

در خلال این پرواز ، هواپیما به سادگی به ارتفاع 44000 فوت ( 12200 متر ) و سرعت 1.18 ماخ دست یافت و در نتیجه ان ، برای اولین مرتبه این امکان مطرح شد که شاید سوپر اتاندارد بتواند نقش یک جنگنده هوا به هوا را بر عهده بگیرد . موضوعی که در پی تاییدش ، در طی چند ماه بعد ، از ان رسما با عنوان جنگنده همه منظوره ناونشین برای اغاز دهه 80 نام برده شد . 5 موتور اتار 8 کا 50 که در ادامه برای توسعه سوپر اتاندارد تحویل شدند ، برای ازمایش پیش نمونه دوم مورد استفاده قرار گرفتند . این نمونه که در 28 مارس 1975 ( 8 فروردین 1354 ) به پرواز درامد ، در حقیقت اولین پیش نمونه سوپر اتاندارد مجهز به یک سیستم ناوبری / تهاجمی کامل و ارابه دماغه بلندتر بود که در نتیجه امکان ازمایش ناوبری و تسلیحاتی را فراهم می کرد . اما پیش نمونه سوم حتی قبل از پیش نمونه دوم در 9 مارس 1975 ( 18 اسفند 1353 ) به پرواز درامده بود . این پیش نمونه شامل بدنه اصلاح نشده اتاندارد 4 ام ( پیشران اتار 8 سی ، سیستم کنترل ایدا 7 ، مجموعه انتنهای زیر دماغه و غیره ) ، ولی دارای بالهای جدید سوپر اتاندارد بود . از ژوئیه 1975 ( تیر 1354 ) پیش نمونه اول ازمایشات پروازی را بر روی ناو هواپیمابر کلمنسو اغاز کرد .

نزدیک به 90 پرواز ازمایشی از عرشه ناو صورت گرفت و مجموع ساعت پروازی تا پیش از اتصال بالهای جدید اولین پیش نمونه به 100 ساعت پروازی می رسید . ( در مجموع ، هر سه اتصال بالها و سیستم تهاجمی ناوبری جدید ، پیش نمونه اول تقریبا همان چیزی بود که سوپر اتاندارد تولیدی قرار بود باشد . این هواپیما در پیکربندی جدید در 3 اکتبر 1975 ( 114 مهر 1354 ) به پرواز درامد . قرارداد اولیه ای که در اواخر 1973 منعقد شده بود ، شامل سفارش 100 فروند سوپراتاندارد بود و شرکت داسو انتظار داشت که بهای هر کدام از 60 فروند اولین تولیدی سوپر اتاندارد ، شامل هزینه های تحقیق و توسعه به همراه پشتیبانی و قطعات ، از 7.60 میلیون دلار ( 29.3 میلیون فرانک ) فراتر نرود . ضمن اینکه این هزینه در 40 فروند بعدی با توجه به تجربه حاصل از توسعه برنامه تا 14.2 میلیون فرانک ( 3.42 میلیون دلار ) کاهش پیدا کند . اما در اواسط دهه 70 با افزایش هزینه ها ، کاهشی مابین 20 تا 40 فروند از سفارش اولیه برای ثابت نگاه داشتن هزینه ها بدیهی به نظر می رسید .

از سوی دیگر هم سرعت تولید جنگنده به دلایل مالی از 2.5 فروند در هر ماه به 2 فروند کاهش یافته بود ؛ با اینحال ، زمان از پیش تعیین شده برای تحویل سوپر اتاندارد برای سپتامبر 1977 ( شهریور 1356 ) همچنان به قوت خود باقی ماند . با این وجود در سال اول ، بودجه مورد نیاز تنها برای 10 فروند اول و 20 فروند دیگر هم در 1975 تایید شد . در 1976 هم تنها 6 فروند از مجموع 30 فروند باقی مانده از سری اول خریداری شد . سپس وزارت دفاع مجددا مابین سالهای 77 تا 82 سفارش تولید 44 فروند دیگر را برای تکمیل برنامه تا 80 قروند را صادر کرد . اما باز هم مابین سالهای 77 تا 79 با کاهش این تعداد تنها 35 فروند تامین بودجه شد که مجموع سوپراتانداردهای تولیدی را به 71 فروند رساند و موتورهای اتار 8 کا 50 هم که سفارش اولیه شان روی 125 دستگاه بود در نهایت تا سال 1977 به 95 دستگاه کاهش یافت .

ادامه دارد...

سوپر اتاندارد خصوصیات :
سوپر اتاندارد با وجود تمام جزییات متفاوتش مشخصا شباهت ذاتی خود به اتاندارد 4 را حفظ کرده بود با این تفاوت که ساختمان بدنه به صورت نیمه تک پوسته ای ( نیم تخم مرغی ) تمام فلزی با کاهش قطر و قبول کاهش قاعده مجددا طراحی شد تا موتور جدید و ورودیهای هوای بزرگترش را در خود جای دهد ، ضمن اینکه باید برای تحمل پروازهای سریع و وزن اضافی قابل حمل ناشی از توان بیشتر موتور تقویت می شد . دو ترمز هوایی مشبک بزرگ هم جلوی دیواره های ارابه فرود اصلی هواپیما قرار می گرفت . همچنین یک چتر ترمز هم برای فرود هواپیما در فرودگاه های درون خشکی ، در پشت دم قرار داده شد .

از دید ایرودینامیکی ویژگی کلیدی دیگر ، بالهای جدید اتاندارد بود که به منظور جبران وزن اضافی هواپیما هنگام برخاستن و همچنین تحمل وزن مهمات بیشتری به بالها تحمیل می کردند و قرار بود در اینده وارد خدمت در نیروی دریایی فرانسه شوند تقویت شده بود . در ضمن ، با این تغییرات ، کارایی جنگنده در اب و هوای گرم و یا بادهای سبک هم ارتقا می یافت . این بالهای جدید هر چند از دید ظاهری همانند سابق به نظر می رسیدند ، اما اساسا به همراه فلاپ های دو شکافه با فضای حرکت اضافی ، اسپویلرهای افزوده شده جلوی فلاپ ها ، لبه های حمله متحرک و فلاپ های دو بخشی همانند انچه در جگوار ام به کار می رفت از نو طراحی شده بودند .

به جز این ، ترکیب تاشوی نوک بالها به منظور کاهش عرض هواپیما هنگام پارک روی عرشه ناو هم موجب شد تا 1.8 متر از پهنای معمول 9.6 متری ان کاسته شود . همچنین این بالهای تقویت شده موجب میشد تا سوپر اتاندارد همانند جنگنده های سبکتر اتاندارد 4 ام کنترل پذیری مناسبی را در قبال تحمیل اضافه وزن 1100 کیلوگرمی خود به منجنیق های ناو هنگام پرتاب به دست اورد . هر چند بیشینه وزن تقرب هم از 17200 پوند ( 7800 کیلوگرم ) به 17800 پوند ( 8100 کیلوگرم ) افزایش یافته بود . در مقابل سرعت فرود سوپر اتاندارد به میزان 18 کیلومتر بر ساعت از سرعت 250 کیلوکتر بر ساعتی اتاندارد کمتر می گردید . البته در صورت استفاده از یک پیشران قویتر همانند گونه اتاندارد4 بی که از پیشرانهای آوون استفاده می کرد امکان کاهش 56 تا 74 کیلومتر بر ساعت هنگام فرود هم وجود داشت . کابین هواپیما تمام زره پوش و مجهز به تهویه مطبوع و کنترل فشار داخلی به همراه یک صندلی سبک وزن پرتاب شونده ساخت مارتین بیکر بود .

پیشران اتار 8 کا 50 که سوپر اتاندارد از ان استفاده می کرد در حقیقت مدلی از پیشران 9 کا 50 میراژ f1 اما بدون پس سوز بود که برای استفاده در سوپر اتاندارد به عنوان جنگنده ای ناونشین در برابر خوردگی اب شور هم محافظت شده بود . این موتورها در عین داشتن مصرف سوخت بهینه تر ، به تعمیر و نگهداری به مراتب کمتری هم نیاز داشتند . در عین حال این موتورهای جدید دارای حداکثر نیروی 11025 پوند ( 5000 کیلوگرم معادل 49 کیلونیوتن ) بود که نسبت به موتور اتاندارد 4 ام ، 10% افزایش یافته بود . این نیروی اضافی به حمل بار اضافی و افزایش حجم سوخت قابل حمل کمک بسیاری می کرد .

با این حال بر خلاف امید اولیه ، هیچ ارتقایی موجب نشد سرعت نهایی 1.3 ماخ جنگنده یا ارتفاع 45000 پایی ان افزایش پیدا کند ف اما در مقابل برد رزمی هواپیما با توجه به حمل باکهای بزرگتر سوخت تا میزان 850 کیلومتر افزایش یافته بود . سوپر اتاندارد بر روی مقرهای داخلی اش می توانست مخازن خارجی 625 لیتری سوخت و حتی 1100 لیتری را حمل کند . در شرایطی که در مقر مرکزی هم توان حمل تانک 600 لیتری را داشت . میزان سوخت داخلی سوپر اتاندارد ( در مخازن بدنه و بالها ) 3270 لیتر بود که موجب میشد برد یک سوپر اتاندارد مسلح به موشکهای ضد کشتی اگزوسه با استفاده از سوخت خارجی به 880 کیلومتر برسد . در حالی که ک اتاندارد 4 ام مسلح به موشکهای هوا به سطح as.30 ان هم با کممک مخازن 625 لیتری ، فقط 463 کیلومتر برد داشت .

سوپر اتاندارد الکترونیک :
سوپر اتاندار دبرای ناوبری و هدف یابی به یک رادار سبک وزن چند حالته جدید ساخت مشترک شرکت تامسون سی اس اف و بخش الکترونیک داسو ، موسوم به اگیو 1 ( Agave 1 ) در دماغه خود مجهز بود که با وزن 65 کیلوگرم ضمن سبکی و ابعاد کوچک ، نگهداری نسبتا اسانی هم داشت . اگیو در حقیقت راداری ساده بود که جستجوی هوا به سطح و هوا به هوا را برای سوپر اتاندارد ممکن می کرد و اطلاعات دریافتی را بر روی نمایشگر سر کابین HUD به نمایش می گذاشت .

همچنین از توانایی های دیگر ان می شود به امکان هدفیابی و مسافت یابی خودکار اهداف هوایی یا زمینی به همراه نمایش نقشه اشاره کرد . این رادار در حالت نقشه برداری سطحی می توانست پهنای دیدی تا حد 70 درجه در دو سوی دماغه هواپیما و 60 درجه در حالت گردش را پوشش دهد . وضعیت های عملیاتی دیگر رادار شامل نقشه برداری و ایجاد امکان پرواز در شرایط بد اب و هوایی بود .

برد اکتشافی رادار اگیو در حالت هوا به هوا برای هدفی در ابعاد یک جنگند هبه 11 تا 28 کیلومتر محدود میشد ؛ اما در حالت هوا به سطح این رادار می توانست اهدافی در ابعاد قایقهای گشتی را از فاصله 48 کیلومتری شناسایی کندو برای اهداف بزرگی همانند ناوشکنهایی تا ابعاد اچ ام اس شفیلد ( یکی از ناوهای مدل 42 نیرو دریایی بریتانیا که در فالکلند هدف قرار گرفت ) این برد به 96 کیلومتر هم می رسید . هر چند برد رسمی این سیستم با موشکهای اگزوسه 111 کیلومتر هم ذکر شده بود . اگیو در زمان خود تا حد زیادی خودکار به شمار می رفت و می توانست با توجه به بازتاب امواج ، نوع اهداف یا عوارض زمینی را به صورت برجسته مشخص نماید . همچنین در هنگام پرواز ، خلبان می توانست رادار را در حالت جستجوی خودکار برای فواصل 5 تا 80 ناتیکال مایلی ( 148- 9.28 ) کیومتری بر جستجو روی تنظیم نماید .

اتاندارد 4 ام برای ناوبری اب ناچار بود با استفاده از سیگنالهای دریافتی از ایستگاه های زمینی و اینکه از کدامیک سیگنال را دریافت کرده مسافت و مختصات خود را مشخص کند . اما دو دهه بعد ، سوپر اتاندارد به لطف سیستم ناوبری اینرسیایی و مجموعه شتاب سنج و ژیروسکوپ های خود ، به راحتی می توانست بداند کجاست و به کدام سو پرواز می کند و در صورت بروز خطا در سیستم ناوبری هم خلبان می توانست با استفاده از یک نقطه مشخص یا استفاده از مسافت یابی دقیق رادار اشتباه را برطرف نماید .

مغز متفکر تمام سیستم ناوبری تهاجمی جنگنده سیستمی است موسوم به " اتنا " ساخت شرکت " ساژم " تحت لیسانس " سینگر کرفوت " امریکا . اتنا از 4 واحد تشکیل شده که این واحدها به ترتیب شامل واحد ناوبری اینرسیایی با دو ژیروسکوپ و سه شتاب سنج ، کامپیوتر هدایت تسلیحات ، واحد کنترل تصویری و واحد مشترک . بر روی زمین تنها 8 دقیقه زمان برای به چرخش در امدن ژیروسکوپها و تغذیه اطلاعاتی اتنا نیاز است که البته برای عملیات روی اب به اندک زمانی بیشتر نیازمند می شود و در ضمن اتنا می توانست با اتصال به سیستم INS ناو هواپیمابر اطلاعات دریافتی اش را تصحیح کند . اتنا همچنین اطلاعات ناوبری مورد نیاز سرجنگی موشکهای اگزوسه را هم هنگامی که فعال شده اند تامین می کند .

از دیگر تجهیزات استاندارد سوپر اتاندارد می شود به سیستم شناسایی دوست از دشمن IFF ساخت ال ام تی ، ارتفاع سنج رادیویی ساخت شرکت TRT و گیرنده اخطار رادار ساخت تامسون سی اس اف اشاره کرد .

سوپر اتاندارد تسلیحات :
سوپر اتاندارد به دو توپ 30 میلیمتری دفا 533 با خشابی حاوی 125 گلوله برای هر توپ در زیر بدنه خود مجهز است . همچنین در 6 جایگاه جنگ افزار خود می تواند تا 4600 پوند ( 2100 کیلوگرم ) مهمات را حمل کند که بدون هیچ شکی اگزوسه مهمترین سلاح موجود در فهرست ان به شمار می اید و سوپر اتاندارد قسمت عمده ای از شهرتش را هم مدیون همین موشک و کارکرد موفق ان در نبرد فالکلند است . البته سوپر اتاندارد با توجه به وزن زیاد این موشک تنها یک تیر با خود حمل می کرد و برای حفظ تعادل از یک باک سوخت 1000 لیتری در مقر مقابل استفاده میشد .

از دیگر تسلیحات استاندارد این هواپیما هم می توان از راکت انداز ال آر 150 حاوی 18 راکت 68 میلیمتر ، موشکهای هوا به سطح as.30l و انواع بمب های رایج اشاره کرد . همچنین به عنوان جنگ افزار اضافی ف سوپر اتاندارد توان حمل بمبهای تاکتیکی اتمی " آ ان 52 " و موشکهای هسته ای asmp را نیز داراست . برای دفاع هوایی ، این هواپیما می تواند تا دو موشک ماترا r-550 با خود حمل نماید .

سوپر اتاندارد تاریخچه عملیاتی :

فرانسه :
نیرو دریایی فرانسه تمامی سوپر اتانداردهایش را در قالب 3 اسکادران و یک واحد اموزشی دریافت کرد که تحویل انها پس از کمی تاخیر در 1978 شروع شد و تا فوریه سال بعد کاملا اماده عملیات بودند . وقتی در جریان عملیات " الیفانت " نیروهای فرانسوی رهسپار سواحل لبنان شدند ، هر 3 اسکادران سوپر اتاندارد بر عرشه ناوهواپیمابر فوش مستقر بودند ، اما عملیات جنگنده های جدید خیلی محدود گزارش شد چرا که عمده عملیاتهای شناسایی و پشتیبانی همچنان بر عهده جنگنده های کارکشته تر اتاندارد 4 ام قرار داشت . اما از سال 1991 که بازنشسته شدن اتانداردهای قدیمی اغاز شد بازی به نفع سوپر اتانداردهای تغییر کرد .

به خصوص که پس از گذراندن یک دوره ارتقا در اواسط دهه 90 ، که شامل انتخاب رادارهای جدید شرکت تامسون سی اس اف با نام " انمون " با بردی در حدود 2 برابر رادارهای پیشین اگیو و توانایی حمل بمب های لیزری جدید به همراه بروزرسانی سیستم جنگ الکترونیک بود و به دنبال ان در جریان عملیات نیروهای متفق بر فراز صربستان ، سوپر اتانداردهای فرانسوی با انجام 400 سورتی پرواز ، نزدیک به 73% از اهدافی مورد نظر را هدف قرار دادند که در نتیجه یکی از موفق ترین کارنامه جنگی را برای خود ثبت کردند . بعدها با ورود ناوهواپیمابر شارل دوگل به خدمت ، یگانهای سوپر اتاندارد به این ناو منتقل شدند و در جریان عملیات بر فراز عراق و افغانستان هم حضور داشتند تا سرانجام با ورود ارام جنگنده های جدید رافال ، از سال 2006 بازنشستگی سوپراتانداردهای فرانسوی با اهنگی ارام اغاز گردید اهنگی که در نهایت تا 2015 پایان خواهد یافت .


آرژانتین :
ارژانتین 14 فروند سوپر اتاندارد را در سال 1980 به عنوان اقدامی در مقابل حرکت امریکا در منع صدور تسلیحات و قطع تحویل قطعات یدکی جنگنده های A-4Q سفارش داد . این جنگنده ها در نهایت پس از تحویل در قالب اسکادران دوم تهاجمی هوادریا فعال شدند . اما در زمان وقوع جنگ فالکلند تنها 5 سوپر اتاندارد به همراه 5 موشک اگزوسه تحویل شده بود ؛ ان هم در شرایطی که خلبانان تحت اموزش این جنگنده ها تنها 45 ساعت تجربه پرواز با سوپر اتاندارد را داشتند . با این حال نیرو دریایی ارژانتین از نهایت توانایی جنگنده های جدیدش استفاده کرد به صورتی که این جنگنده ها هر 5 اگزوسه هواپرتابشان را علیه ناوهای انگلیسی استفاده کردند که نتیجه تقریبا چیزی بیش از موفقیت بود چرا که 3 تیر از 5 تیر موشک شلیک شده به هدف نشستند .

یک تیر موشک از دو تیر شلیک شده ، کار ناوشکن شفیلد را ساخت – ان هم به فاصله تنها دو روز پس از غرق شدن رزمناو ارژانتینی بلگرانو – که شوک بزرگی به نیرو دریایی سلطنتی وارد کرد و دو تیر هم کار ناو تدارکاتی اتلانتیک کانویر را تمام کرد و اخرین تیر هم طی حمله سوپر اتانداردها به ناوگروه انگلیسی به سوی ناو هواپیمابر اینوینسیبل ( (HMS Invincibleشلیک شد که به دنبال پدافند سنگین اسکورتهای ناو حاصلی در بر نداشت .

پس از جنگ ، سوپر اتانداردها تا بازنشستگی ناوهواپیمابر دو میوی نیروی دریایی ارژانتین همچنان به گشتهای دریایی خود ادامه دادند و پس از بازنشسته شدن این ناو هم تمریناتشان را با استفاده از ناو سائوپائولوی برزیل انجام می گیرد . این جنگنده ها همچنان در خدمت این نیرو به سر می برند .


عراق :
در ابتدای دهه 80 عراق تعداد زیادی موشک اگزوسه خریداری کرده بود که قرار بود سری جدید جنگنده های میراژ F-1 این کشور توان حمل و شلیکشان را داشته باشند اما تحویل اخرین سری میراژ F-1 های سفارشی عراق با تاخیر مواجه شد در نتیجه برای جبران ان ، فرانسه اجاره 5 فروند سوپر اتاندارد را تا تحویل جنگنده های سفارشی به عراق پیشنهاد کرد . پیشنهادی که قرار داد ان در ماه مه ( اردیبهشت ) بسته شد و سوپر اتانداردهای تحویلی به عراق همراه با 20 موشک اگزوسه اول عراقی وارد جنگ نفت کش ها شدند .

مجموعا 30 نفر خدمه زمینی و خلبان نیرو هوایی عراق از تابستان 1983 برای به پرواز در اوردن سوپر اتانداردها اموزش دیدند و سرانجام هر 5 جنگنده پس از پاک شدن نشان نیرو دریایی فرانسه در 5 اکتبر طی عملیاتی با عنوان " شکر " عازم عراق شدند . جنگنده ها در دو مرحله در جریان سفرشان به عراق ابتدا بر روی ناو هواپیمابر فوش که از لبنان باز می گشست فرود امدند و سپس بار دیگر بر روی ناو کلمنسو نشستند و در اخر با فرود در پایگاه القیاره عراق وارد میدان جنگ شدند و اولین هدفشان هم یک نفت کش یونانی بود .

این جنگنده ها مجموعا 51 حمله بر ضد کشتی ها انجام دادند که رقم نسبتا موفق امیزی بود ، هر چند موفقیت در جریان نفت کش ها یک کلام نسبی به شمار می رفت . از بین 5 سوپر اتانداردی که به عراق رسیدند تنها 2 فروند سالم به کشورشان بازگشت . یکی در موقع فرود سانحه داد که به همان شکل هم بازگشت و 2 فروند هم شکار تامکتهای ایرانی شدند که بر اساس برخی منابع ، یکی هدف سایدوایندور و دیگری هدف فونیکیس قرار گرفت . با این حال ، این شکارها هیچگاه از سوی هیچ مرجعی از سوی ایران یا عراق رسما تایید نشد ؛ البته در این میان هدف قرار گرفتن یکی از سوپر اتانداردها توسط سایدوایندور را مراجع فرانسوی هم تایید می کنند . به هر شکل در فوریه 1985 با وارد شدن اولین میراژ F-1 مسلح به اگزوسه هر انچه از سوپر اتانداردها مانده بود به کشور مادریشان بازگشت .

پایان .