دیوان اشعار حافظ ( رباعیات )

به جان او که گرم دسترس به جان بودی

کمینه پیشکش بندگانش آن بودی


بگفتمی که بها چیست خاک پایش را

اگر حیات گران مایه جاودان بودی


به بندگی قدش سرو معترف گشتی

گرش چو سوسن آزاده ده زبان بودی


به خواب نیز نمی‌بینمش چه جای وصال

چو این نبود و ندیدیم باری آن بودی


اگر دلم نشدی پایبند طره او

کی اش قرار در این تیره خاکدان بودی


به رخ چو مهر فلک بی‌نظیر آفاق است

به دل دریغ که یک ذره مهربان بودی


درآمدی ز درم کاشکی چو لمعه نور

که بر دو دیده ما حکم او روان بودی


ز پرده ناله حافظ برون کی افتادی

اگر نه همدم مرغان صبح خوان بودی

چو سرو اگر بخرامی دمی به گلزاری

خورد ز غیرت روی تو هر گلی خاری


ز کفر زلف تو هر حلقه‌ای و آشوبی

ز سحر چشم تو هر گوشه‌ای و بیماری


مرو چو بخت من ای چشم مست یار به خواب

که در پی است ز هر سویت آه بیداری


نثار خاک رهت نقد جان من هر چند

که نیست نقد روان را بر تو مقداری


دلا همیشه مزن لاف زلف دلبندان

چو تیره رای شوی کی گشایدت کاری


سرم برفت و زمانی به سر نرفت این کار

دلم گرفت و نبودت غم گرفتاری


چو نقطه گفتمش اندر میان دایره آی

به خنده گفت که ای حافظ این چه پرگاری

شهریست پرظریفان و از هر طرف نگاری

یاران صلای عشق است گر می‌کنید کاری


چشم فلک نبیند زین طرفه‌تر جوانی

در دست کس نیفتد زین خوبتر نگاری


هرگز که دیده باشد جسمی ز جان مرکب

بر دامنش مبادا زین خاکیان غباری


چون من شکسته‌ای را از پیش خود چه رانی

کم غایت توقع بوسیست یا کناری


می بی‌غش است دریاب وقتی خوش است بشتاب

سال دگر که دارد امید نوبهاری


در بوستان حریفان مانند لاله و گل

هر یک گرفته جامی بر یاد روی یاری


چون این گره گشایم وین راز چون نمایم

دردی و سخت دردی کاری و صعب کاری


هر تار موی حافظ در دست زلف شوخی

مشکل توان نشستن در این چنین دیاری

تو را که هر چه مراد است در جهان داری

چه غم ز حال ضعیفان ناتوان داری


بخواه جان و دل از بنده و روان بستان

که حکم بر سر آزادگان روان داری


میان نداری و دارم عجب که هر ساعت

میان مجمع خوبان کنی میانداری


بیاض روی تو را نیست نقش درخور از آنک

سوادی از خط مشکین بر ارغوان داری


بنوش می که سبکروحی و لطیف مدام

علی الخصوص در آن دم که سر گران داری


مکن عتاب از این بیش و جور بر دل ما

مکن هر آن چه توانی که جای آن داری


به اختیارت اگر صد هزار تیر جفاست

به قصد جان من خسته در کمان داری


بکش جفای رقیبان مدام و جور حسود

که سهل باشد اگر یار مهربان داری


به وصل دوست گرت دست می‌دهد یک دم

برو که هر چه مراد است در جهان داری


چو گل به دامن از این باغ می‌بری حافظ

چه غم ز ناله و فریاد باغبان داری

صبا تو نکهت آن زلف مشک بو داری

به یادگار بمانی که بوی او داری


دلم که گوهر اسرار حسن و عشق در اوست

توان به دست تو دادن گرش نکو داری


در آن شمایل مطبوع هیچ نتوان گفت

جز این قدر که رقیبان تندخو داری


نوای بلبلت ای گل کجا پسند افتد

که گوش و هوش به مرغان هرزه گو داری


به جرعه تو سرم مست گشت نوشت باد

خود از کدام خم است این که در سبو داری


به سرکشی خود ای سرو جویبار مناز

که گر بدو رسی از شرم سر فروداری


دم از ممالک خوبی چو آفتاب زدن

تو را رسد که غلامان ماه رو داری


قبای حسن فروشی تو را برازد و بس

که همچو گل همه آیین رنگ و بو داری


ز کنج صومعه حافظ مجوی گوهر عشق

قدم برون نه اگر میل جست و جو داری

بیا با ما مورز این کینه داری

که حق صحبت دیرینه داری


نصیحت گوش کن کاین در بسی به

از آن گوهر که در گنجینه داری


ولیکن کی نمایی رخ به رندان

تو کز خورشید و مه آیینه داری


بد رندان مگو ای شیخ و هش دار

که با حکم خدایی کینه داری


نمی‌ترسی ز آه آتشینم

تو دانی خرقه پشمینه داری


به فریاد خمار مفلسان رس

خدا را گر می‌دوشینه داری


ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ

به قرآنی که اندر سینه داری

ای که در کوی خرابات مقامی داری

جم وقت خودی ار دست به جامی داری


ای که با زلف و رخ یار گذاری شب و روز

فرصتت باد که خوش صبحی و شامی داری


ای صبا سوختگان بر سر ره منتظرند

گر از آن یار سفرکرده پیامی داری


خال سرسبز تو خوش دانه عیشیست ولی

بر کنار چمنش وه که چه دامی داری


بوی جان از لب خندان قدح می‌شنوم

بشنو ای خواجه اگر زان که مشامی داری


چون به هنگام وفا هیچ ثباتیت نبود

می‌کنم شکر که بر جور دوامی داری


نام نیک ار طلبد از تو غریبی چه شود

تویی امروز در این شهر که نامی داری


بس دعای سحرت مونس جان خواهد بود

تو که چون حافظ شبخیز غلامی داری

ای که مهجوری عشاق روا می‌داری

عاشقان را ز بر خویش جدا می‌داری


تشنه بادیه را هم به زلالی دریاب

به امیدی که در این ره به خدا می‌داری


دل ببردی و بحل کردمت ای جان لیکن

به از این دار نگاهش که مرا می‌داری


ساغر ما که حریفان دگر می‌نوشند

ما تحمل نکنیم ار تو روا می‌داری


ای مگس حضرت سیمرغ نه جولانگه توست

عرض خود می‌بری و زحمت ما می‌داری


تو به تقصیر خود افتادی از این در محروم

از که می‌نالی و فریاد چرا می‌داری


حافظ از پادشهان پایه به خدمت طلبند

سعی نابرده چه امید عطا می‌داری

روزگاریست که ما را نگران می‌داری

مخلصان را نه به وضع دگران می‌داری


گوشه چشم رضایی به منت باز نشد

این چنین عزت صاحب نظران می‌داری


ساعد آن به که بپوشی تو چو از بهر نگار

دست در خون دل پرهنران می‌داری


نه گل از دست غمت رست و نه بلبل در باغ

همه را نعره زنان جامه دران می‌داری


ای که در دلق ملمع طلبی نقد حضور

چشم سری عجب از بی‌خبران می‌داری


چون تویی نرگس باغ نظر ای چشم و چراغ

سر چرا بر من دلخسته گران می‌داری


گوهر جام جم از کان جهانی دگر است

تو تمنا ز گل کوزه گران می‌داری


پدر تجربه ای دل تویی آخر ز چه روی

طمع مهر و وفا زین پسران می‌داری


کیسه سیم و زرت پاک بباید پرداخت

این طمع‌ها که تو از سیمبران می‌داری


گر چه رندی و خرابی گنه ماست ولی

عاشقی گفت که تو بنده بر آن می‌داری


مگذران روز سلامت به ملامت حافظ

چه توقع ز جهان گذران می‌داری

خوش کرد یاوری فلکت روز داوری

تا شکر چون کنی و چه شکرانه آوری


آن کس که اوفتاد خدایش گرفت دست

گو بر تو باد تا غم افتادگان خوری


در کوی عشق شوکت شاهی نمی‌خرند

اقرار بندگی کن و اظهار چاکری


ساقی به مژدگانی عیش از درم درآی

تا یک دم از دلم غم دنیا به دربری


در شاهراه جاه و بزرگی خطر بسیست

آن به کز این گریوه سبکبار بگذری


سلطان و فکر لشکر و سودای تاج و گنج

درویش و امن خاطر و کنج قلندری


یک حرف صوفیانه بگویم اجازت است

ای نور دیده صلح به از جنگ و داوری


نیل مراد بر حسب فکر و همت است

از شاه نذر خیر و ز توفیق یاوری


حافظ غبار فقر و قناعت ز رخ مشوی

کاین خاک بهتر از عمل کیمیاگری