دیوان اشعار حافظ ( رباعیات )

ای که با سلسله زلف دراز آمده‌ای

فرصتت باد که دیوانه نواز آمده‌ای


ساعتی ناز مفرما و بگردان عادت

چون به پرسیدن ارباب نیاز آمده‌ای


پیش بالای تو میرم چه به صلح و چه به جنگ

چون به هر حال برازنده ناز آمده‌ای


آب و آتش به هم آمیخته‌ای از لب لعل

چشم بد دور که بس شعبده بازآمده‌ای


آفرین بر دل نرم تو که از بهر ثواب

کشته غمزه خود را به نماز آمده‌ای


زهد من با تو چه سنجد که به یغمای دلم

مست و آشفته به خلوتگه راز آمده‌ای


گفت حافظ دگرت خرقه شراب آلوده‌ست

مگر از مذهب این طایفه بازآمده‌ای

دوش رفتم به در میکده خواب آلوده

خرقه تردامن و سجاده شراب آلوده


آمد افسوس کنان مغبچه باده فروش

گفت بیدار شو ای ره رو خواب آلوده


شست و شویی کن و آن گه به خرابات خرام

تا نگردد ز تو این دیر خراب آلوده


به هوای لب شیرین پسران چند کنی

جوهر روح به یاقوت مذاب آلوده


به طهارت گذران منزل پیری و مکن

خلعت شیب چو تشریف شباب آلوده


پاک و صافی شو و از چاه طبیعت به درآی

که صفایی ندهد آب تراب آلوده


گفتم ای جان جهان دفتر گل عیبی نیست

که شود فصل بهار از می ناب آلوده


آشنایان ره عشق در این بحر عمیق

غرقه گشتند و نگشتند به آب آلوده


گفت حافظ لغز و نکته به یاران مفروش

آه از این لطف به انواع عتاب آلوده

از من جدا مشو که توام نور دیده‌ای

آرام جان و مونس قلب رمیده‌ای


از دامن تو دست ندارند عاشقان

پیراهن صبوری ایشان دریده‌ای


از چشم بخت خویش مبادت گزند از آنک

در دلبری به غایت خوبی رسیده‌ای


منعم مکن ز عشق وی ای مفتی زمان

معذور دارمت که تو او را ندیده‌ای


آن سرزنش که کرد تو را دوست حافظا

بیش از گلیم خویش مگر پا کشیده‌ای

دامن کشان همی‌شد در شرب زرکشیده

صد ماه رو ز رشکش جیب قصب دریده


از تاب آتش می بر گرد عارضش خوی

چون قطره‌های شبنم بر برگ گل چکیده


لفظی فصیح شیرین قدی بلند چابک

رویی لطیف زیبا چشمی خوش کشیده


یاقوت جان فزایش از آب لطف زاده

شمشاد خوش خرامش در ناز پروریده


آن لعل دلکشش بین وان خنده دل آشوب

وان رفتن خوشش بین وان گام آرمیده


آن آهوی سیه چشم از دام ما برون شد

یاران چه چاره سازم با این دل رمیده


زنهار تا توانی اهل نظر میازار

دنیا وفا ندارد ای نور هر دو دیده


تا کی کشم عتیبت از چشم دلفریبت

روزی کرشمه‌ای کن ای یار برگزیده


گر خاطر شریفت رنجیده شد ز حافظ

بازآ که توبه کردیم از گفته و شنیده


بس شکر بازگویم در بندگی خواجه

گر اوفتد به دستم آن میوه رسیده

از خون دل نوشتم نزدیک دوست نامه

انی رایت دهرا من هجرک القیامه


دارم من از فراقش در دیده صد علامت

لیست دموع عینی هذا لنا العلامه


هر چند کآزمودم از وی نبود سودم

من جرب المجرب حلت به الندامه


پرسیدم از طبیبی احوال دوست گفتا

فی بعدها عذاب فی قربها السلامه


گفتم ملامت آید گر گرد دوست گردم

و الله ما راینا حبا بلا ملامه


حافظ چو طالب آمد جامی به جان شیرین

حتی یذوق منه کاسا من الکرامه

چراغ روی تو را شمع گشت پروانه

مرا ز حال تو با حال خویش پروا نه


خرد که قید مجانین عشق می‌فرمود

به بوی سنبل زلف تو گشت دیوانه


به بوی زلف تو گر جان به باد رفت چه شد

هزار جان گرامی فدای جانانه


من رمیده ز غیرت ز پا فتادم دوش

نگار خویش چو دیدم به دست بیگانه


چه نقشه‌ها که برانگیختیم و سود نداشت

فسون ما بر او گشته است افسانه


بر آتش رخ زیبای او به جای سپند

به غیر خال سیاهش که دید به دانه


به مژده جان به صبا داد شمع در نفسی

ز شمع روی تواش چون رسید پروانه


مرا به دور لب دوست هست پیمانی

که بر زبان نبرم جز حدیث پیمانه


حدیث مدرسه و خانقه مگوی که باز

فتاد در سر حافظ هوای میخانه

سحرگاهان که مخمور شبانه

گرفتم باده با چنگ و چغانه


نهادم عقل را ره توشه از می

ز شهر هستیش کردم روانه


نگار می فروشم عشوه‌ای داد

که ایمن گشتم از مکر زمانه


ز ساقی کمان ابرو شنیدم

که ای تیر ملامت را نشانه


نبندی زان میان طرفی کمروار

اگر خود را ببینی در میانه


برو این دام بر مرغی دگر نه

که عنقا را بلند است آشیانه


که بندد طرف وصل از حسن شاهی

که با خود عشق بازد جاودانه


ندیم و مطرب و ساقی همه اوست

خیال آب و گل در ره بهانه


بده کشتی می تا خوش برانیم

از این دریای ناپیداکرانه


وجود ما معماییست حافظ

که تحقیقش فسون است و فسانه

ساقی بیا که شد قدح لاله پر ز می

طامات تا به چند و خرافات تا به کی


بگذر ز کبر و ناز که دیده‌ست روزگار

چین قبای قیصر و طرف کلاه کی


هشیار شو که مرغ چمن مست گشت هان

بیدار شو که خواب عدم در پی است هی


خوش نازکانه می‌چمی ای شاخ نوبهار

کشفتگی مبادت از آشوب باد دی


بر مهر چرخ و شیوه او اعتماد نیست

ای وای بر کسی که شد ایمن ز مکر وی


فردا شراب کوثر و حور از برای ماست

و امروز نیز ساقی مه روی و جام می


باد صبا ز عهد صبی یاد می‌دهد

جان دارویی که غم ببرد درده ای صبی


حشمت مبین و سلطنت گل که بسپرد

فراش باد هر ورقش را به زیر پی


درده به یاد حاتم طی جام یک منی

تا نامه سیاه بخیلان کنیم طی


زان می که داد حسن و لطافت به ارغوان

بیرون فکند لطف مزاج از رخش به خوی


مسند به باغ بر که به خدمت چو بندگان

استاده است سرو و کمر بسته است نی


حافظ حدیث سحرفریب خوشت رسید

تا حد مصر و چین و به اطراف روم و ری

به صوت بلبل و قمری اگر ننوشی می

علاج کی کنمت آخرالدواء الکی


ذخیره‌ای بنه از رنگ و بوی فصل بهار

که می‌رسند ز پی رهزنان بهمن و دی


چو گل نقاب برافکند و مرغ زد هوهو

منه ز دست پیاله چه می‌کنی هی هی


شکوه سلطنت و حسن کی ثباتی داد

ز تخت جم سخنی مانده است و افسر کی


خزینه داری میراث خوارگان کفر است

به قول مطرب و ساقی به فتوی دف و نی


زمانه هیچ نبخشد که بازنستاند

مجو ز سفله مروت که شیئه لا شی


نوشته‌اند بر ایوان جنه الماوی

که هر که عشوه دنیی خرید وای به وی


سخا نماند سخن طی کنم شراب کجاست

بده به شادی روح و روان حاتم طی


بخیل بوی خدا نشنود بیا حافظ

پیاله گیر و کرم ورز و الضمان علی

لبش می‌بوسم و در می‌کشم می

به آب زندگانی برده‌ام پی


نه رازش می‌توانم گفت با کس

نه کس را می‌توانم دید با وی


لبش می‌بوسد و خون می‌خورد جام

رخش می‌بیند و گل می‌کند خوی


بده جام می و از جم مکن یاد

که می‌داند که جم کی بود و کی کی


بزن در پرده چنگ ای ماه مطرب

رگش بخراش تا بخروشم از وی


گل از خلوت به باغ آورد مسند

بساط زهد همچون غنچه کن طی


چو چشمش مست را مخمور مگذار

به یاد لعلش ای ساقی بده می


نجوید جان از آن قالب جدایی

که باشد خون جامش در رگ و پی


زبانت درکش ای حافظ زمانی

حدیث بی زبانان بشنو از نی