بانك اطلاعاتي داروهاي گياهي

تيره: Astraceae
بابا آدم كه فيل گوش و آراقيطون نيز ناميده مي شود گياهي است علفي و دوساله كه ارتفاع ساقه آن تا 5/1 متر مي رسد. اين گياه بحالت وحشي در دشت ها و نواحي معتدل و مرطوب و سايه در اروپا و آسيا مي رويد. ساقه آن كه شبيه پوست مار است پوشيده از كركهاي خشن و زبر مي باشد. برگهاي آن بسيار بزرگ و پهن بحالت افتاده بر روي ساقه قرار درد. رنگ برگها در قسمت چسبيده به ساقه سبز كم رنگ و هر چه بطرف انتهاي برگ نزديك تر مي شويم تيره تر مي شود.
ريشه گياه دراز، دوكي شكل و مانند هويج بضخامت انگشت دست بوده وداراي مقدر زيادي كربنات پتاسيم و نيترات پتاسيم است. پوست ريشه بابا آدم قهوه اي، مغز آن سفيد و طعم آن كمي شيرين است ولي بوي تهوع آوري دارد.
ميوه آن پس از رسيدن بصورت فندقه اي با 3 يا 4 سطح و برنگ زرد حنايي ظاهر مي شود.
در انتهاي ميوه تارهاي زرد رنگي وجود دارد كه موجب پخش تخم اين گياه به مناطق ديگر مي شود. بابا آدم در بعضي از نقاط ايران بحالت وحشي مي رويد. از ريشه اين گياه استفاده طبي بعمل مي آيد.
تركيبات شيميايي:
ريشه بابا آدم داراي ماده اي بنام اينولين Inulin، روغن فرار، تانن، رزين، قند، آهن، كلسيم و ويتامين C مي باشد. دانه بابا آدم داراي روغني است برنگ زرد و طعم تلخ اسيد لينولئيك و اسيد اولئيك است.
خواص درماني:
از نظر طب قديم ايران ريشه بابا آدم سرد و خشك است، بهترين تصفيه كننده خون است و خون را تميز كرده و سموم را از بدن خارج مي كند، جوشهاي صورت و كورك را برطرف مي كند، ادرار آور و معرق است، سيستم لنف بدن را تميز مي كند، بيماريهاي پوستي نظير اگزما، گل مژه و زخم ها را برطرف مي كند. http://www.goonagoon.org/IMAGES/_Subjects/40425695.jpg

گياهان دارويي - شنبليله Trigonella gracum

تيره: Fabaceae
گياهي است علفي و يكساله با برگهايي سه برگچه اي كه معمولاً نيمه ي بالايي آن حالت دندانه دار داشته و با گلهايي زرد رنگ و ميوه اي نيام مانند كه محتوي تقريباً 20 دانه است و به آساني قابل شناسايي است. دانه هاي آن هم زرد حنايي و چهار گوش است. اين گياه در نواحي مختلف ايران، مصر ف هند، الجزيره، ايتاليا و اسپانيا مي رويد..
تركيبات شيميايي:
شنبليله داراي مواد چرب، مواد نشاسته اي، مواد ازته، مواد فسفره و ماده اي بنام گونلين مي باشد. البته اين گياه داراي طعم و اسانس معطر نيز مي باشد. تحقيقات جديد نشان داده است كه شنبليله داراي اسيد نيكوتينيك يا نياسين كه ويتامين B3 نيز ناميده مي شود، ‌مي باشد. اين ويتامين عامل جلوگيري كنند ه از بيماري پلاگرا مي باشد و همچنين اثر گشاد كننده عروق را نيز دارا است.
خواص داروئي:
يكي از دانشمندان با تحقيقات زيادي كه روي شنبيليه انجام درد دريافت كه شنبليله در رفع سل استخواني اطفال بسيار موثر است. شنبليله در طي قرون گذشته در ايران براي بسياري از بيماريها مصرف مي شده است. براي اين منظور حتي از دانه شنبليله استفاده شده است و بيماريها سريعا بهبود پيدا مي كند.
شنبليله چون داراي مواد فسفره،‌آهن، ‌ازته و دياستازهاي مختلف مي باشد تقويت كننده لوزالمعده نيز مي باشد و بنابراين دستگاه هاضمه را بكار انداخته و لاغري هاي مفرط را از بين مي برد.
شنبليله بطور كلي شفادهنده بيماريهاي روحي و جسمي است وحتي اثرات مفيدي در اشخاص مبتلا به مرض قند و سل ريوي و استخواني دارد. در قديم هم شنبليله براي مداواي بيماري قند بكار مي رفته است.

گياهان دارويي - آقطي, Sambucus nigra

تيره: ‍Caprifolidaceae
آقطي سياه كه خمان كبير نيز ناميده مي شود درختچه اي است كه ارتفاع آن در نواحي مساعد به 10 متر مي رسد.
برگ آهاي آن سبز رنگ، بيضوي، دندانه دار، بيدره و مركب از 5-7 برگچه مي باشد اگر برگها شكسته و مالش داده شود بوي بدي از آن متصاعد مي شود.
گلهاي آن سفيد و خوشه اي است كه در اواخر بهار ظاهر مي شود. ميوه آقطي سياه گوشتي، ريز مانند انگور و برنگ آبي سير مي باشد. اين درختچه معمولاً در كنار جاده ها و حاشيه جنگلها و نواحي مرطوب و سايه دار مي رويد.
آقطي سياه كه در همدان انگور كولي ناميده مي شود از زمانهاي قديم مورد مصرف مردم بوده و از آن براي رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده مي كرده اند.
قسمت مورد استفاده اين درختچه گل، برگ و پوست داخلي ساقه آن است.
آقطي سياه در ايران در نواحي آذربايجان و همدان مي رويد.
تركيبات شيميايي:
پوست اين درختچه و برگ آن دراي موادي مانند سامبوسين Sambucine سامبو نيگرين Sambunigerine، كولين، سيكوتين Cicutine و مقدار كمي نيترات پتاسيم مي باشد. درگلهاي آن الدرين Elderine و مقدار كمي اسانس وجود دارد. ميوه آقطي سياه داراي كريزان تمين Chrysanthemin، مواد قندي، اسانس، صمغ، اسيد والزيانيك و اسيد استيك مي باشد.
خواص داروئي:
آقطي سياه از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است. پوست ثانوي (داخلي) ساقه و ريشه آن از نظر طبي موثرترين قسمت هاي اين گياه است اين گياه در درمان رماتسم و درد مفاصل موثر است، ادرار آور است، ملين و ضد يبوست مي باشد و بهترين دارو براي رفع يبوست در افراد سالخورده و كساني است كه انقباضات روده بزرگ در آنها ضعيف شده است، دم كرده برگهاي خشك شده آن در رفع اسهال موثر است، براي برطرف كردن درد و التيام بواسير، برگهاي تازه اين گياه به كار مي رود. http://www.goonagoon.org/IMAGES/_Subjects/41490376.jpg http://www.goonagoon.org/IMAGES/_Subjects/41491093.jpg

گياهان دارويي - جعفري Petroselinum sativum تيره: Apiaceae
كليات گياه شناسي
جعفري گياهي است علفي، دوساله و معطر كه ارتفاع آن تا 70 سانتيمتر مي رسد. برگهاي آن برنگ سبز تيره و داراي بريدگيهاي لوزي يا مثلث شكل با تقسيمات رفعي است.
گلهاي جعفري كوچك برنگ مايل به سبز و بصورت چتر يم باشد ميوه آن كوچك به درازاي 2 ميليمتر و به قطر يك ميليمتر و داراي بوئي معطر است
تركيبات شيميايي:
از برگ و تخم جعفري بوسيله تقطير با بخار اسانسي گرفته مي شود كه سبيار معطر است و ر غذاها بكار مي رود. اسانس برگ جعفري چون به مقدر بسيار كم بدست مي آيد گران است.
اسانس تخم جعفري كمي بوي تلخ درد كه زياد مرغوب نيست. از 100 كيلوگرم تخم جعفري حدود 2 كيلوگرم اسانس بست مي آيد كه از آن در صنعت عطر سازي و كنسروسازي استفاده بعمل ميآيد.
ريشه جعفري معطر طعم آن تقريبا مانند برگ آن است.
خواص داروئي:
خواص تخم جعفري
تخم جعفري از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است.
1)ضد نفخ شكم است.
2)شريان ها و رگ ها راتميز مي كند.
3)ادرار آور و قاعده آرو است.
4)براي درمان تب نوبه بكارمي رود.
5)در قديم الايم براي سقط جنين شياف تخم جعفري را در داخل مهبل قرار مي دادند.
خواص ريشه جعفري
1)ريشه جعفري اشتها آور است.
2)ادرار آور و قاعده آرو است.
3)سنگ كليه را دفع مي كند.
4)براي درمان اسهال بايد 20 گرم ريشه جعفري را در يك ليتر آب دم كرده و تنقيه كنيد.
5)دم كرده ريشه جعفري براي درمان تنگي نفس بكار مي رود.
6)براي درمان سرخك مفيد است.
خواص برگ و ساقه جعفري
1- براي رفع لكه ها و جوش هاي صورت دم كرده جعفري را روي پوست صورت بماليد.
2-براي روشن شدن رنگ پوست مقدري جعفري را در نيم ليتر آب به مدت 5 دقيقه بجوشانيد و صبح وشب صورت خود را با آن بشوئيد بعد از يك هفته پوست صورت شما روشن مي شود.
3-دم كرده جعفري ضد تب است.
4-دم كرده برگ جعفري براي بواسير و سنگ كليه مفيد است.
5-خوردن چاي جعفري به هضم غذا كمك مي كند.
6-بعد از خوردن سير براي برطرف كردن بوي دهان جعفري بجويد.
7-جعفزي نفس را خوشبو مي كند.
8-براي درمان ضرب خوردگي و خون مدرگي له شده برگ و ساقه جعفري را روي عضو ضرب ديده بگذاريد.

گياهان دارويي - گزنه : Urtica dioica
تيره: Urticaceae
كليات گياه شناسي
گزنه گياهي است كه از دوران ماقبل تاريخ نيز وجود داشته و مردم آن زمان از آن براي تغذيه استفاده مي كردند و از خواص درماني آن اطلاع داشته اند.
جالينوس حكيم كه در قرن دوم ميلادي زندگي مي كرده آنرا براي رفع سرمخوردگي و بيماير دستگاه تنفسي بكار مي برده است.
گزنه گياهي است علفي و چند ساله كه ساقه آن چهار گوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع يك متر بالا مي رو د. اين گياه در خرابه ها،‌باغها و نقاط مرطوب كه چهارپايان از آن عبور مي كنند بحالت خودرو مي روي ريشه اين گياه خزنده بوده و در ناحيه اي كه سبز مي شود كم كم تمام منطقه را فرا مي گيرد.
ساقه اين گياه را پرزها و تارهاي مخروطي شكل پوشانده كه در صورت لمس كردن ساقه بدست مي چسبد و پوست را مي گزد كه توليد خارش و سوزش مي كند و شايد بهمين دليل آنرا گزنه ناميده اند.
تخم آن نرم، ريز و تيره رنگ و مانند تخم كتان است قسمت مورد استفاده اين گياه برگهاي تازه، ريشه ف شيره و دانه آن است.
تركيبات شيميايي:
گزنه داراي تانن، لسيتين،‌اسيد فورميك، نيترات پتاسيم و كلسيم، تركيبات آهن درد، ويتامين C و نوعي گلوكوزيد است كه پوست را قرمز مي كند از سرشاخه هاي اين گياه ماده قرمز رنگي بنام اورتي سين استخراج مي شود.
خواص داروئي:
گزنه از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است
1) گزنه مو را تقويت كرده و از ريزش موي سر جلوگيري مي كند، حتي در بعضي از مورد موي سر دوباره مي رويد. براي استفاده از اين خاصيت 6 گرم سر شاخه ها و برگها و ريشه گزنه را بتنهايي و يا با 30 گرم چاي كوهي در يك ليتر آبجوش ريخته و آنقدر بجوشانيد تا حجم مايع به نصف برسد. شبها مقدري از اين مايع را به سر بماليد و صبح بشوئيد.
2)براي برق شدن و جلا دادن به موها بعد از شستشوي سر موها را با چاي گزنه ماساژ دهيد. بدين منظور يك قاشق چايخوير بگ گزنه خشك را در يك ليوان آب جوش ريخته و مدت نيمساعت بگذاريد بماند. ماساژ دادن با اين چاي، شوره سر را برطرف مي كند.
3)دستگاه هاضمه را تقويت مي كند
4)ادرار را زياد مي كند
5)براي درمان بيماري قند مفيد است بدين منظور يك فنجان چاي گزنه را سه بار در رو.ز ميل كنيد
6) قطره پروستاتان هم كه براي درمان هيپرتروفي غده پروستات به كار ميرود از فرآورده هاي گزنه است.
مضرات:
گزنه اگر بيش از حد استفاده شود ممكن است براي روده ها و كليه ها مضر باشد بنابراين بهتر است با صمغ عربي و كتيرا خورده شود
مقدر مصرف بيش از 10 گرم در روز ممكن است باعث بند آمدن ادرار شود. زنان باردار و كودكان بايد از مصرف آن خورددي كنند.

كليات گياه شناسي - اسطوخودوس
نام علمي: Lavandula officinalis
خانواده: نعناعيان (Lamiaceaea)
اسطوخودوس در بيشتر نقاط دنيا بحالت خود مي رويد مخصوصا در جنوب فرانسه مناطق مديترانه و در تورنتو به مقدر زياد وجود دارد و بسته به شرايط ميط و خاك به انواع مختلفه ظاهر مي شود.
اسطوخودوس گياهي است چندين ساله به ارتفاع حدود نيم متر با برگهاي متقابل، باريك، دراز سبز رنگ و پوشيده از كركهاي سفيد پنبه اي. گلهاي آن برنگ بنفش و بصورت سنبله مي باشد.
قسمت مورد استفاده اين گياه، گلها و سرشاخه هاي گلدار آن است. اسطوخودوس بوي بسيار مطبوعي درد. طعم آن تلخ است و بعلت بوي مطبوع آن در عطر سازي مصرف مي شود.
اسانس اسطوخودوس كه از تقطير گل و سرشاخه هاي گلدار اين گياه بدست مي آيد مايعي است زردرنگ يا زرد مايل به سبز كه داراي بوي مطبوعي است.
تركيبات شيميايي:
اسانس اسطوخودوس داراي حدود 40% استات ليناليل است همچنين در آن تركيباتي نظير اسيد بوتيريك، اسيد پروپيونيك و اسيد والريك، لينالول آزاد و ژرامبول وجود دارد.
خواص داروئي:
اسطوخودوس از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است.
1)براي رفع خستگي و آرامش چند قطره روغن اسطوخودوس را در وان آب گرم ريخته و براي مدت يكربع ساعت در آن دراز بكشيد.
2)گرفتگي ها را باز مي كند.
3)مقوي معده است.
4)ادرار آور مي باشد.
5)معرق است و تب را پائين مي آورد.
6)صفرا بر بوده و كبد را بكار مي اندازد و بيماري هاي كبدي را برطرف مي كند.
7) ضد تشنج است.
8)براي تقويت عمومي بدن خوب است.
9)كرم هاي معده و روده را از بين مي برد.
10)بيماري هاي سينه و سرفه را برطرف مي كند.
11)در معالجه زكام موثر است.
12)از آن مي توان بعنوان مسهل و تميز كننده استفاده كرد.
13)براي رفع بيماريهاي مجاري و ادرار مفيد است.
14)براي برطرف كردن رعشه و سرگيجه حدود 5 گرم از پودر آنرا با عسل مخلوط كرده و هر شب بخوريد.
15)براي رفع فراموشي و تقويت حافظه از دم كرده اسطوخودوس استفاده كنيد.
16)براي رفع بيخوابي يك قطره از روغن اسطوخودوس را روي يك تكه پنبه بچكانيد و آنرا داخل بالش خود قرار دهيد خواب مطبوعي براي شما مي آورد.
17)براي برطرف كردن غم و اندوه هر روز دم كرده اسطوخودوس بنوشيد.
18)اگر دست و پاي شما خواب مي رود از اين گياه استفاده كنيد.
19)براي پيشگيري از آب آوردن بدن دم كرده اسطوخودوس بنوشيد.
20)زردي را برطرف مي كند.
21)براي رفع حالت تهوع و سرگيجه مفيد است.
22)سردرد و سردردهاي يكطرفه را درمان مي كند.
23)براي معالجه ضعف اعصاب مفيد است.
24)طپش قلب را از بين مي برد.
25) آسم را برطرف مي كند.
26)براي رفع ترشحات زنانه مي توانيد از اين گياه استفاده كنيد.
27)براي برطرف كرده سوء هاضمه يك قطره اسانس اسطوخودوس را در يك ليوان آب نيم گرم ريخته و يا يك فنجان از دم كرده آن را بنوشيد.
28)اسطوخودوس درمان كنده رماتيسم، آرتروز و نقرس است. براي اين منظور كمپرس آنرا بر روي عضو مورد نظر بگذاريد و يا اينكه 2 قطره روغن آنرا با يك قاشق روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و عضو دردناك را با آن ماساژ دهيد.
29)زخم هاي كهنه را با ماليدن اسانس اسطوخودوس كه در الكل حل كرده ايد برطرف كنيد.
30)براي درمان بيماريهاي ريوي 2 تا 3 قطره روغن اسطوخودوس را با يك قاشق غذا خوري روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و سينه و پشت بيمار را ماساژ دهيد.
31) ماليدن پماد اسطوخودوس زخم ها را ضد عفوني كرده و التيام مي بخشد.
32)براي برطرف كردن بوهاي نامتناسب در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ريخته و بگذاريد به آرامي بجوشد عطر مطبوعي را در هوا پخش مي كند.
33)براي رفع بيخوابي يك قاشق چايخوري پودر اسطوخودوس را با يك قاشق چايخوري پودر سنبل الطيب مخلوط كرده و در يك ليوان آبجوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد. اين دم كرده را يكساعت قبل از رفتن برختخواب ميل كنيد تا بيخوابي شما برطرف شود.
طرز استفاده:
1) دم كرده اسطوخودوس: حدود 5 گرم سرشاخه گلدار و يا گل اين گياه را در يك ليتر آبجوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد. مقدر مصرف اين دم كرده 4-3 فنجان در روز است.
2)كمپرس اسطوخودوس: 30 گرم گل و يا سرشاخه گلدار اين گياه را با يك ليتر آبجوش مخلوط كرده و بمدت 10 دقيقه دم كنيد.
3)اسانس و روغن اسطوخودوس را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها تهيه كنيد براي مصرف يك قطره از آنرا با يك قاشق روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و براي ماساژ استفاده كنيد. و يا يك قطره آنرا روي يك حبه قند و يا يك قاشق عسل مخلوط كرده بخوريد.
مضرات:
اسطوخودوس گياهي است بي ضرر كه همه مي توانند از آن استفاده كنند. فقط براي اشخاص صفراوي مزاج خوب نست و باعث آشفتگي مي شود. اينگونه اشخاص بايد آنرا با سكنجبين يا كتيرا بخورند.

گياهان دارويي - شوكران كبير

نام علمي: Conium maculatum
خانوده: Apiaceae (Ambelliferae) (چتريان)
گياهي است علفي، دوساله يا چند ساله با شاخه هاي فراوان، گلهايي كه به رنگ سفيد تا حدودي زرد رنگ است. از خصوصيات مهم آن داشتن لكه هاي قرمز تا قهوه اي بر روي ساقه ها و خصوصاً قسمت هاي تحتاني ساقه مي باشد. ميوه هاي آن تا حدودي مشابه زنيان و آنيسون است.
تركيبات شيميايي:
ميوه و برگهاي اين گياه حاوي آلكالوئيد هاي زيادي چون كنئين Conein و كنسين Conecine مي باشد.
خواص درماني: از اين گياه به عنوان درمان برخي دردهاي سرطاني، رفع آسم و سياه سرفه استفاده شده ؛ لازم به ذكر است كه استفاده هاي فوق به صورت مستقيم از گياه نبوده بلكه حتماً به شكل فرآوري شده و تحت نظر پزشك متخصص انجام مي گيرد.

گياهان دارويي - آنغوزه

نام علمي: Ferula assa-foetida
خانوده: Apiaceae) Ambelliferae) (چتريان)
گياهي است منو كارپيك با برگهاي طوقه اي كه بريدگيهاي كمتري نسبت به باريجه دارد. گلهاي آن نيز زرد رنگ است.
تركيبات شيميايي:
در اثر تيغ زدن اين گياه شيره اي به بيرون راه پيدا مي كند كه حاوي تركيباتي چون: اسانس، رزين واسيد فوروليك مي باشد.
خواص درماني:
از شيره ي آنغوزه به عنوان ضد كرم، ضدعفوني كننده، ضد تشنج و همچنين در دامپزشكي به عنوان دافع انگلهاي دام مورد استفاده قرار مي گيرد.

گياهان دارويي - باريجه ( قصني),

نام علمي: Ferula gumosa
خانوده: Apiaceae (Ambelliferae) (چتريان)
گياهي است چند ساله و منو كارپيك (كه در طول دوره ي رويش خود فقط يك بار گل مي دهد). از سال سوم به بعد در اين گياه بر روي ريشه غده اي آن تيغ هايي به فاصله ي 5 تا 7 روز زده شده كه در اثر آن شيره هايي به بيرون راه مي يابد كه ابتدا سفيد تا شيري رنگ و نهايتاً زرد رنگ شده كه به نام باريجه مي خوانند. باريجه داراي برگهياي با بريدگيهاي فراوان و تقريباً نقره اي مي باشد كه داراي گلهايي زرد زنگ است.
تركيبات شيميايي:
شيره ي باريجه داراي اسانسي بوده كه مهمترين تركيبات آن آلفاپينن Alpha pinen و بتاپينن Beta pinen مي باشد.
خواص درماني:
داراي خاصيت رفع دلپيچه، ضد انگل، بهبود زخمها، رفع ترش كردن و همچنين در صنايع به عنوان چسب الماس و ماده ي تسهيل كننده ي عطر و ادكلن به كار مي رود.

گياهان دارويي - پروانش ( پيچ تلگرافي)

نام علمي: Vinca minor
خانواده: Oleaceae (زيتون)
گياهي است علفي با ساقه هاي خزنده بر روي زمين و يا بالا رونده ؛ به همين دليل نيز به پيچ تلگرافي مشهور است. گلهاي آن به رنگ هاي متنوع آبي يا سفيد حتي قرمز نيز ديده مي شود. برگهاي آن متقابل است با دمبرگ كوتاه و يا حتي بدون دمبرگ، گل آذين غالباً منفرد محوري. ميوه ي آن نيز از نوع فوليكول دوتايي است.
گزارش شده است كه اين گياه در برخي نواحي در طول يك سال ممكن است دو بار يكي در اواسط بهار و ديگري در پاييز داراي گل شود.
تركيبات شيميايي:
برگها و قسمتهاي هوايي اين گياه داراي آلكالوئيدهايي چون وينين Vinin وينكامين Vincamin و يك ماده ي تلخ به نام وينسين Vincin مي باشد.
خواص درماني:
مهمترين خاصيت اين گياه اثر باز كنندگي مجاري عروقي مي باشد. همچنين به عنوان اكسيژن دهنده ي قوي و تا حدودي نيز اثر قابض مي باشد