اعتیاد و مواد مخدر

بچه های طلاق بیشتر در دام اعتیاد می افتند مطالعات پژوهشگران در سطح اروپا نشان می دهد، كودكانی كه در خانواده های از هم گسیخته زندگی می كنند، بیشتر به مواد مخدر معتاد می شوند.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه خبری Opinion، مطالعات محققان دانشگاه گلاسكو نشان می دهد، نوجوانانی كه والدین آنها از هم جدا شده باشند، یا نوجوانان بی سرپرست بیشتر در معرض اعتیاد به مواد مخدر هستند.

بر اساس این مطالعه، از هم گسیختگی خانواده ها، زندگی نوجوان با یكی از والدین، طلاق والدین، اعتیاد والدین و دیگر موارد، همگی موجب می شوند نوجوانان تمایل به مصرف مواد مخدر و مشروبات الكلی پیدا كنند و نهایتا به آنها معتاد گردند.
بر اساس این گزارش، در صورتی كه یكی از والدین به مواد مخدر معتاد باشد، احتمال اینكه فرزند آنها نیز معتاد گردد افزایش می یابد، ولی زمانی كه هر دوی والدین معتاد باشند، احتمال معتاد نشدن فرزند آنها بسیار پایین است.
این گزارش حاكی است، خلاهای عاطفی و خانوادگی ناشی از طلاق، مهمترین دلیل روی آوردن نوجوانان به مواد مخدر و مشروبات الكلی است.
دعواها و ناسازگاریهای دائمی والدین، كتك كاری میان آنها، و بروز خشونتهای مختلف در میان آنان نیز موجب می شوند كودك خود را بی تكیه گاه فرض كند، و در چنین مواقعی هیچ چیز جذاب تر از شادیهای - هرچند زودگذر - مصرف مشروبات الكلی یا استعمال مواد مخدری همچون كوكائین و متامفتامین نیست.
بر پایه این گزارش، محققان دانشگاه ادینبورگ معتقدند ریشه اعتیاد از چهاردیواری خانه سرچشمه می گیرد. خانواده های از هم گسیخته بیشترین میزان تولید كودكان و نوجوانان معتاد را دارند.

هندوانه با طعم تریاک! پلیس بم، 251 کیلوگرم تریاک که در یک بار هندوانه جاسازی شده بود را کشف کرد.
به گزارش سرویس «حوادث» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، ماموران فرماندهی انتظامی شهرستان بم، حین کنترل خودروهای عبوری در ایست بازرسی مرصاد به یک دستگاه کامیون مشكوك شده و آن را توقیف کردند.
بر اساس این گزارش، در بازرسی از این کامیون كه حامل بار هندوانه از مبدا ایرانشهر به مقصد مشهد بود، 251 كیلو تریاك كشف شد.
در این رابطه یک قاچاقچی دستگیر شد.
همچنین ماموران انتظامی شهر انار بیش از 180 کیلوگرم تریاک را از یک خودروی پارک شده در خیابان، کشف کردند.
فرمانده انتظامی شهرستان رفسنجان گفت: ماموران انتظامی کلانتری 13 شهر انار حین گشت‏زنی به یک دستگاه پژو 405 که در گوشه خیابانی پارک شده و روی آن چادر کشیده بود، مشکوک شدند و پس از پنج ساعت مراقبت و مراجعه راننده، خودرو را مورد بازرسی قرار دادند.
امینی‌زاده افزود: در بازرسی از خودروی مذکور مقدار 182 کیلوگرم مواد مخدر از نوع تریاک کشف و ضبط شد و متهم تحویل مراجع قضایی شد.

آموزش پیشگیری از اعتیاد برای سربازان هومان نارنجی‌ها مدیركل امور فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام كرد: دوره ملی آموزش پیشگیری از اعتیاد برای سربازان و مربیان نظامی این افراد برگزار می‌شود.
به گزارش ایسنا ، مدیركل امور فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر در توضیح این خبر گفت: همچنین گنجانده‌شدن بروشورهای حاوی آموزش‌های پیشگیرنده از اعتیاد در دفترچه اعزام به خدمت سربازان در دست اجراست. او افزود: علاوه بر این ، بسته‌های آموزشی نیز با هدف پیشگیری از اعتیاد برای سربازان و مربیان نظامی سربازان در حال آماده‌سازی است.
این مقام مسوول ستاد مبارزه با مواد مخدر در این باره یادآور شد: برگزاری این دوره آموزشی برای پیشگیری از اعتیاد سربازان و مربیان نظامی كشور با اهداف خاصی چون افزایش سطح آگاهی و شناخت این افراد نسبت به ماهیت مواد مخدر و عوارض آن‌ها صورت می‌گیرد.
وی خاطرنشان كرد: در این دوره آموزشی، موضوعاتی چون آموزش مهارت‌های زندگی اعم از حل مساله، تصمیم‌گیری درست، نه گفتن و مقاومت در برابر فشارهای غیرمنطقی و كنترل اضطراب و استرس در دستور كار است.
او برگزاری این دوره‌های آموزشی برای سربازان را در جلوگیری از گرایش آن‌ها به اعتیاد به عنوان یكی از گروه‌های در معرض خطر گرایش به مواد مخدر موثر و مفید دانست.

مهمانی مرگ آن روز از وقتی كه بیدار شده بود، احساس خوبی نداشت. حسی داشت مثل اضطراب و نگرانی
آن حس از وقتی به وجود آمد كه با دوستان جدید پسرخاله‌اش آشنا شد. در هفته گذشته چند بار آنها را دیده بود كه به سراغ حمید آمدند و هر بار به صورتی بودند كه رضا را نگران می‌كرد. رفتارهای عجیبی داشتند، بی‌خود و بی‌دلیل مدام می‌خندیدند. هربار كه رضا در باره آنها با حمید حرف می‌زد، حمید اصرار داشت كه آنها شادند. رضا جواب حمید را می‌شنید، اما نمی‌توانست قبول كند.
حمید به نگرانی رضا می‌خندید و مسخره‌اش می‌كرد و می‌گفت: «تو همیشه می‌ترسی؛ تو زیادی آقایی. من دوست دارم مثل اونا شاد باشم. می‌خوام برم تو فاز هیجان.» این حرف‌ها رضا را بیشتر نگران می‌كرد. آن ترس از روزی كه حمید با دعوت به یك مهمانی تولد سراغش آمد، بیشتر و بیشتر شده بود. رضا سعی كرد او را از رفتن به آن مهمانی منصرف كند، اما حمید طوری جوابش را داد كه رضا از تعجب خشكش زد.
«تو باشی یا نباشی برام فرقی نمی‌كنه؛ می‌خوام یه روز مثل اونا شیرجه بزنم وسط هیجان. ترسیدن تو دیگه داره حوصله‌ منو سر می‌بره و خسته‌ام می‌كنه.» رضا برای آخرین بار تلاش كرده بود: «حداقل با پدر و مادرت مشورت كن.» وقتی این حرف را زد ، انگار حمید دیوانه شد. رضا باور نمی‌كرد این حمید است كه او را تهدید می‌كند. «اگه یك كلمه از این مهمونی به اونا حرف بزنی، دیگه نه من و نه تو.» از آن لحظه تا عصر روز مهمانی نگرانی تنها چیزی بود كه رضا را عذاب می‌داد. از آن مهمانی می‌ترسید، اما نمی‌دانست چه‌كار باید كرد.
عصر رسید؛ حمید سراغش آمد تا راهی جشن تولد‌شان شوند. كسی آنجا نبود تا به قول حمید مزاحم‌شان باشد. رضا نمی‌خواست برود، اما دلش نمی‌آمد حمید را تنها راهی آن مهمانی بكند. از لحظه‌ای كه وارد محل مهمانی شدند، ترس دوباره رضا را به فكر انداخت. دوست‌های حمید، رفتارهای عجیبی داشتند و به گونه‌ای بالا و پایین می‌پریدند كه رضا نمی‌فهمید. صدای موزیك آن‌قدر بلند بود كه دیوارها را می‌لرزاند. دوستان حمید با دیدن آنها به سراغشان آمدند و ماجرا از همان لحظه آغاز شد.
«خوش اومدین. حالا كه اینجایین، آماده پرواز بشین.» رضا این حرف‌ها را نمی‌فهمید، اما احساس می‌كرد خطر نزدیك است. یكی از دوستان حمید به یكی دیگر از افراد حاضر در مجلس اشاره كرد و گفت: « دوستای جدید مارو ببر تو باند پرواز.» آن به اصطلاح مسئول پرواز جلو آمد و از جیبش تعدادی قرص بیرون آورد و به رضا و حمید داد. رضا پرسید: «این چیه؟» دوست حمید به نیشخند پرسید: «حمید، این پسرخاله اصلاً تو باغ نیست. تو چه‌طوری باهاش سر می‌كنی؟»
حمید سرخ شد و جواب داد: «طوری نیس، زیادی پاستوریزه‌اس. درس می‌شه.» و تا رضا بخواهد كاری بكند قرص را خورد و در جواب رضا گفت: «نترس، قرص انرژی‌زاست. قرص شادی و هیجانه. بنداز بالا تا مثل اینا پرواز كنیم.» رضا كه گویی دیگر نمی‌ترسید گفت:«من برمی‌گردم.» حمید مثل غریبه‌ها نگاهش كرد و گفت: «خوش‌اومدی.» رضا از مهمانی بیرون آمد و به سمت خانه رفت، اما نگرانی رهایش نمی‌كرد. هر كاری كرد نتوانست در خانه دوام بیاورد. از خانه بیرون آمد و به طرف محل مهمانی رفت. او دو نفر از همان به اصطلاح دوستان را دید كه زیر بغل حمید را گرفته و او را به طرف پارك نزدیك خانه‌شان می‌برند. به سمت‌شان دوید تا بفهمد چه اتفاقی افتاده. این حمید هیچ شباهتی به آن فرد شاد یك ساعت قبل نداشت. رنگش مثل گچ شده بود و به سختی راه می‌رفت. همراهانش حمید را روی نیمكتی نشاندند و به رضا گفتند طوری نیست هوا بخوره درست می‌شه. حالا رضا پسرخاله‌ای را می‌دید كه مثل مرده‌ها شده بود. رضا این بار كاری را انجام داد كه باید مدتی پیش انجام می‌داد. نفهمید چه‌طور به خانواده حمید خبر داد و چه‌طور حمید را به بیمارستان رساند. زمانی به خود آمد كه در بیمارستان روی یكی از نیمكت‌ها كنار خانواده خود و حمید انتظار می‌كشید. حال حمید خوب نبود؛كسی نمی‌دانست كه او بار دیگر طلوع خورشید را خواهد دید؟ در آن لحظه‌ها همه آنهایی كه در اطرافش بودند و ماجرای حمید را می‌دانستند، به سادگی نوجوان‌هایی فكر می‌كردند كه دیگران از آن استفاده می‌كردند. نوجوان‌ها و یا جوان‌هایی مثل حمید، همیشه هدف كسانی هستند كه از سادگی دیگران سوءاستفاده می‌كنند تا تجارت كثیف خود را رونق دهند و قرص‌های مخدر را به اسم قرص شادی و هیجان بفروشند. برای آنها هیچ اهمیتی ندارد كه مواد شیمیایی چه بر سر كسانی مثل حمید می‌آورد.

20 درصد ایرانیان سیگار می‌کشند بنابر آمارهای منتشر شده، نزدیک به 20 درصد از مردم در کشور سیگار می‌کشند و به عقیده کارشناسان، چرخه اقتصادی دخانیات، سود بسیاری را نصیب کسانی می‌کند که سهمی در این بازار دارند و هیچ سهمی در اقتصاد کشور ندارد. به گزارش خبرنگار مهر در مشهد، روی آوردن به سیگار پدیده‌ای چند وجهی است که به رغم تبلیغات ستاد مبارزه با دخانیات بر روی پاکت‌های سیگار، همچنان ادامه دارد .
به همین دلیل است که امروزه یک دسته از مشتری‌های پروپا قرص کیوسک‌های روزنامه‌فروشی و سوپرمارکت‌ها افرادی هستند که برای خرید دانه‌ای و یا پاکتی سیگار به این اماکن مراجعه می‌کنند. به عقیده کارشناسان، چرخه اقتصادی دخانیات، سود بسیاری را نصیب کسانی می‌کند که سهمی در این بازار دارند.
مرتضی احتشام فر رئیس کارگروه بهداشت محیط خراسان رضوی در این خصوص به مهر گفت: 77 درصد سربازان زیر دیپلم به صورت نیمه مرتب در طول روز از سیگار استفاده می‌کنند، این رقم در سربازان دیپلم 64 درصد و بالاتر از دیپلم 47 درصد است.
وی با بیان اینکه سیگار، محبوب‌ترین سرگرمی بیشتر سربازان وظیفه است که متناسب با سختی کار، برای آنها محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند، گفت: با این وجود تنها 11 درصد سربازان وظیفه، اوقات فراغت خود را به مطالعه کتاب و روزنامه می‌پردازند.
رئیس انجمن آسم و آلرژی ایران نیز در این خصوص گفت: ایران دومین کشور وارد کننده سیگار از آمریکاست که این واردات هیچ توجیه انقلابی، اقتصادی و سیاسی ندارد.
مصطفی معین ادامه داد: در مجموع، ایران پانزدهمین وارد کننده سیگار در دنیا محسوب می‌شود و این مسئله‌ای است که انتقادات زیادی را برانگیخته است.
وی گفت: اگرچه ایران برای ورود سیگار به کشور 20 درصد حق گمرک می‌گیرد و به این ترتیب افزایش هزینه‌های گمرکی می‌تواند راهی برای کاهش مصرف روزانه سیگار تلقی شود اما با این همه هنوز هم قیمت‌ها برای سیگاری‌ها آنقدر بالا نیست که از خرید آن صرف‌نظر کنند.
معین گفت: پیش‌بینی می‌شود، در 30 سال آینده هر ساله 10 میلیون نفر به شمار معتادان به سیگار افزوده خواهد شد که 70 درصد این قربانیان از کشورهای در حال توسعه خواهند بود.
وی ادامه داد: بنابر آمارهای کارشناسان، خسارت استعمال سیگار در ایران سالانه بیش از 12 هزار میلیارد ریال است که از این بابت مشکلات اجتماعی و فرهنگی گوناگونی نصیب کشور می‌شود.
وی گفت: در ایران سالانه بیش از شش هزار میلیارد ریال توسط سیگاری‌ها دود می‌شود و بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، دولت‌ها و مردم بیش از دو برابر میزان استعمال دخانیات خسارت می‌بینند.
رئیس انجمن آسم و آلرژی ایران تصریح کرد: آمارهای موجود برخلاف آنچه دیگران تصور می‌کنند، نشان‌دهنده گرایش جوانان به دخانیات نیست، بلکه بدان معناست که این نوع کالاها در حجم بالایی در دسترس جوانان است و عده‌ای هم برای گسترش و قبضه کردن چنین بازار مستعد و داغی تلاش و تبلیغ می‌کنند.
محمود ابطحی مدیرعامل شرکت دخانیات ایران نیز با اشاره به اینکه 75 درصد نیاز کشور به سیگار از طریق واردات تامین می‌شود، کاهش این سهم به 25 درصد را از اهداف شرکت دخانیات اعلام کرد و گفت: میزان درآمد دولت از محل واردات سیگار طی سال های 81 تا 84 به ترتیب 47، 90، 87 و 84 میلیارد تومان بوده و گفته می‌شود که درآمد دولت از محل واردات سیگار تا پایان سال 85 به بیش از 100 میلیارد تومان رسیده است.
تجارت سیگار در کشور داستان غم‌انگیزی است که به دود شدن روزانه نزدیک به 15میلیون نخ سیگار می‌انجامد این در صورتی است که این سرمایه‌های دود شده می تواند محرک مفید اقتصادی باشد.

درمان مواد روان گردان موانعی که بر سر راه درمان موفقیت آمیز اعتیاد به مواد روانگردان قرار دارد به موانع اعتیادهای دارویی دیگر شبیه اند. گرچه انگیزش ترک کردن می تواند در آغازبسیار نیرومند باشد ولی برگشت به مصرف آن بزرگترین مشکل است، بویژه در دوره ای که افسردگی و ناتوانی در کسب لذت وجود دارد.
رویکردهای دارویی:
چند راهبرد مختلف با نتایج متفاوت در برنامه های درمانی به کار رفته اند. این راهبردها مواردی از شیوهای رفتار درمانی و دارو درمانی را شامل می شوند.
دریک بررسی، سوء مصرف کنندگان مواد روان گردان با دسمتی ایمپرامین، داروی ضد افسردگی که عموما مصرف می شود درمان شدند. این یک کوشش بالینی تصادفی و بیخبری دوسویه بود. هم نمره های مصرف مواد روان گردان و هم اشتیاق ذهنی آن به نحو چشمگیری با درمان کاهش یافتند. مکانیزمهای نهفته در این اثر به طور کامل شناخته نشده اند ولی احتمالا این مکانیزمها به تسکین ملالت همراه با مرحله ترک کوکائین مربوط می شوند.
رویکرد رفتاری
گرچه راهبردهای دارویی میتوانند در دستیابی به پرهیز اولیه داروهای محرک مفید باشند مشاوره و روان درمانی فشرده برای موفقیت دراز مدت اهمیت دارند. یک بررسی بالینی نوید بخش از موفقیت چشمگیر رفتار درمانی ظرف یک دوره بیست و چهار هفته ای خبر میدهد. بیماران وابسته به مواد روان گردان دریک برنامه درمانی سرپایی به دو گروه تقسیم شدند، یک گروه تحت درمان رفتاری مبتنی بر رویکرد کنترل وابستگی قرار گرفت. ادرار بیماران چند بار در هفته برای سوخت و سازهای مواد بررسی می شد. اگر ادرار منفی بود آزمودنی امتیازهایی دریافت می کرد که به صورت ژتونهایی برای خریدهای آتی اقلام خرده ریز در جامعه ثبت می شدند. تعداد امتیازها با هر نمونه ادار منفی پی درپی افزایش می یافتند، یا چنانچه نمونه ادار آنها مثبت بود کاهش می یافتند. افرادی که برای مدت دوازه هفته در حالت پرهیز می ماندند، می توانستند نزدیک به 1000 دلار کالای خرده ریز خریداری کنند. این سیستم با شیوه تقویت جامعه تکمیل می شد که طی آن همسر، دوست، یا اعضای خانواده در برنامه مشاوره شرکت می کردند. گروه گواه مشاوره سوء مصرف داروهای استانداردی دریافت می کرد که بر الگوی بیماری اعتیاد مبتنی بود. بین این دو گروه از نظر پرهیز مواد روان گردان تفاوت چشمگیری وجود داشت. درصد آزمودنیهای گروهای رفتار درمانی و مشاوره استاندارد که حداقل هشت و شش هفته درحالت پرهیز مداوم قرار داشتند به ترتیب 68 درصد برابر 11 درصد و 42 در برابر 5 درصد بود. این نتایج حاکی از آن است که در دسترس بودن و توجه خاص به پاداشهای دیگر می توانند انگیزش مصرف کننده را برای اجتناب از کوکائین افزایش دهند.
رویکرد یادگیری:
رویکرد درمانی دیگر بر اساس یادگیری اعتیاد قرار دارد. همان گونه که قبلا اشاره شد قرار گرفتن در معرض نشانه های موجود در محیط می تواند اشتیاق را برانگیزد و در افرادیکه حتی مدت طولانی در حالت پرهیز قرار داشته اند موجب برگشت شود. این محرکهای قدرتمند تداعی شده با دارو می توانند تغییرات آشکاری در پاسخهای فیزیولوژیکی نظیر ضربان قلب یا پاسخ برقی پوست ایجاد کنند. زمانی که معتادان بهبود یافته درمعرض محرکهای تداعی شده با مواد روان گردان قرار گرفتند پاسخ فیزیولوژیکی غیر ارادی(کاهش دمای پوست) ایجاد می شد. هدف درمان مبتنی بر الگوی یادگیری ، برطرف کردن این پاسخهای شرطی از طریق مواجهه مکرر با محرکهای مربوط به دارو در محیطی امن و کنترل شده است. با قرار دادن مکرربیمار در معرض یادآورهای مواد روان گردان بدون آنها قاعدتا باید خاموش کردن پاسخهای شرطی( انگیختگی، اشتیاق) که می توانند موجب برگشت شوند، امکان پذیر باشد. پژوهشگران طی مدت پانزده جلسه خاموشی که بیماران در معرض نوارهای کاست و نوارهای ویدیویی محرکهای تداعی شده با مواد روان گردان قرار گرفتند( ساز و برگهای مربوط به دارو) و به مراسم ساختگی می پرداختند( آماده سازی دارو، دست گرفتن سرنگ) توانستند آنها را درمان کنند. درمدت جلسات خاموشی، اشتیاق مواد کاهش یافته بود. با اینکه پاسخهای فیزیولوژیکی نیز درجلسه آخر تا اندازه ای کاهش یافته بودند ولی به طرز شگفت آوری در برابر خاموشی مقاومت می کردند. درمقایسه با گروهای گواه (روان درمانی یا مشاوره استاندارد سوء مصرف دارو) تعداد بیشتری از بیماران به درمان سرپایی ادامه می دادند و نسبت ادرارهای پاک در گروه خاموشی بیشتربود.
بطور خلاصه برای درمان موفق وابستگی به موادروان گردان ابتدا باید چرخه وابستگی قطع شود. در طول مرحله ترک دارو می توان با استفاده از داروهای ضد افسردگی به کاهش افسردگی کمک کرد. رویکردهای درمان رفتاری می توانند انگیزش بیمار را برای ماندن درحالت پرهیز، تقویت کنند. خاموشی اشتیاق شرطی و پاسخهای جسمانی که توسط یادآورهای دارو فرا خوانده می شوند می توانند درمورد اجتناب از برگشت به مصرف دارو بسیار مفید واقع شوند.

بیماری اعتیاد چگونه بیماری است؟ در حال حاضر دانش بشری به این نقطه رسیده است که اعتیاد صرفا وابستگی رفتاری نیست بلکه بیماری است ویا به تعبیر دیگر وابستگی دارویی است.ما معتقدیم دستاوردهای دانش پزشکی در شناخت اعتیاد، در همین نقطه متوقف شده است و از این جلو تر نرفته است.دانش بشری هنوز مشخص نکرده است
که بیماری اعتیاد با فیزیک (جسم)روح و روان و تفکر انسان چه میکندو چه تاثیراتی به جای میگذارد.تئوری های ارائه شده تا کنون از نظر ما بسیار ناقص هستند،
زیرا ما تجربه عملی آن را داریم و در تطبیق تئوری های موجود با حقیقتی که ما تجربه کرده ایم هیچگونه هماهنگی و همخوانی وجود نداردگفته می شود بخش
عمده تخریب اعتیاد در روان و روح است و در قسمت جسم تخریب بوجود آمده چندان زیاد نیست و اصلاح بخش فیزیک در کوتاه مدت امکان پذیر است اماما در
تجربه و عمل که به مراتب از تئوری های علمی ثابت نشده معتبر تراست و در واقع سندی است بی نقص ،و به عبارتی با دانش و علم حقیقی در یافتیم که تمام
علت ها به جسم بر می گردد و ریشه تمام اختلالات روانی نیز در جسم بیمار است .
کنگره 60 معتقد است بیماری اعتیاد سه بخش مهم شهر وجودی انسان را از تعادل خارج می کند و برای رسیدن به درمان حقیقی نه ترک اعتیادبایستی سه
بخش فوق به تعادل برسند و ساختارهای تخریب شده بازسازی شوند.

جیب و تینا مواد مخدر جدید در ایران اخیرا مواردی از شیوع مصرف مواد محرکی با نام‌های جدید «جیب» و «تینا» در برخی محافل شبانه به گوش می‌رسد که به گفته معاون آموزشی مرکز ملی مطالعات اعتیاد همه این موادی که هر از گاهی با نام جدید در بازار شایع می‌شود، از نوع مواد محرک با عوارض مشابه است.
به گزارش ایسنا، اخیرا شنیده شده که در برخی محافل دوستانه و شبانه، محرک‌هایی با نام «جیب» و «تینا» با هدف بیدار ماندن برای ساعات طولانی و تخلیه انرژی بدون وقفه با انجام حرکات موزون مورد توجه قرار می‌گیرد.
این مواد که صورت تدخینی و با دود کردن استعمال می‌شود، شکلی از مت‌آمفتامین متبلور است که بدون بو و رنگ و مثل یک تکه یخ، سنگ نمک یا سنگ کوارتز است.
دکتر آذرخش مکری ـ معاون آموزشی مرکز ملی مطالعات اعتیاد ـ‌ که این مواد محرک با نام جدید را در طبقه‌بندی مواد شیمیایی غیرمجاز و محرک سیستم عصبی مرکزی قرار می‌دهد، مدت اثر آن‌ها را بسیار
وی عوارض مصرف آن‌ها را مشابه آمفتامین‌ها ذکر می‌کند و می‌گوید: متاسفانه عمده مصرف‌کنندگان اعتیادآورهای جدید در سنین پایین هستند و اکثرا اولین تجربه خود را می‌گذرانند، لذا مصرف‌کنندگان اعتیادآورهای جدید عمدتا کهنه‌کار و باسابقه نیستند.
او بر نبود آشنایی کافی جامعه نسبت به اعتیادآورهای جدید که با ترکیب یکسان اما نام‌های متنوع در بازار توزیع می‌شود، تاکید و بیان می‌کند: اصولا تعداد طبقه‌های مواد مخدر چندان زیاد نیست و تنها نام و ظاهر این مواد متنوع و متفاوت می‌شود تا هم مشتری لازم برای آن‌ها پیدا شود و هم آن‌هایی که سابقا از مواد آشنا و قدیمی سرخورده شده‌اند، به امید پیدا کردن مواد جایگزین، به اعتیادآورهای جدید روی ‌آورند.
این کارشناس با بیان این که اعتیادآورهایی که به نام جدید در بین جوانان توزیع می‌شود، عمدتا ترکیبی از مرفین، آمفتامین یا کوکائین هستند، تاکید می‌کند که جوانان نباید فریب نام اعتیادآورهای جدید را بخورند، زیرا تنها نام این مواد تغییر کرده و ترکیب آن‌ها متشکل از همان اعتیادآورهای آشناست.
معاون آموزشی مرکز ملی مطالعات اعتیاد، ترکیب عمده اعتیادآورهای جدید را مت‌آمفتامین و از نوع مواد محرک خواند و هشدار می‌دهد: هر ماده‌ای که با مصرف شدن، مصرف‌کننده به اصطلاح عوام، «بی‌خودی» شاد و شنگول می‌شود و حس می‌کند که به طور ناگهانی، روحیه‌اش از این رو به آن رو شده، توانش یک دفعه‌ افزایش می‌یابد و غم و غصه‌هایش به طور لحظه‌ای فراموش می‌شود، یک ماده اعتیادآور است.

مخدر هایی با طعم نعنا ! ماده پان پراگ که از حدود یک سال پیش توزیع آن به عنوان ماده خوشبو کننده دهان با اسامی مختلف مانند راجا، تایتانیک، پان پراک، ناس خارجی، پان پاکستان، پان عربی، ویتامین، ملوان زبل، پان اسنفاج و گوتکاو به اشکال مختلف مانند پودر، آدامس و پاستیل در استان های جنوب شرقی کشور به ویژه سیستان و بلوچستان آغاز شده است، مخدری است که علاوه بر زمینه سازی بروز سرطان های دهان، حنجره و لثه، در دستگاه تنفسی و قلب و عروق مصرف کنندگان ایجاد عارضه کرده و تعادل رفتاری و حرکتی آنها را به شدت مختل می کند . که با توجه به این عوارض خطرناک جسمی و روانی، ستاد مبارزه با مواد مخدر و کارشناسان انجمن سم شناسی و مسمومیت ملی ایران نسبت به مصرف آن به شدت هشدار می دهند. این در حالی است که در بعضی استان های کشور به خصوص استان های شرقی مصرف ماده صناعی پان پراگ در بین نوجوانان و جوانان با تبلیغات کاذب و با نام های عجیب وقریب شیوع یافته است. جانشین دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر نسبت به شیوع مصرف ماده مخدر جدیدی به نام "پان پراگ" در میان جوانان و نوجوانان کشور هشدار داد. "محمد رضا جهانی" در یک نشست خبری گفت:پان پراگ یک نوع ماده مخدر صناعی است که عوامل سودجو آن را با عنوان خوشبوکننده دهان به جوانان و نوجوانان می فروشند. وی افزود: در بعضی استان های کشور به خصوص استان های شرقی مصرف ماده صناعی پان پراگ در بین نوجوانان و جوانان با تبلیغات کاذب و با نام های "راجا"، "تایتانیک"،"پان عربی"، "ویتامین"، "ملوان زبل"،"پان اسفناج" "گوتکا"،"ناس خارجی" و "پان پاکستان" شیوع یافته است. او گفت:این مواد با نام های، پان paan چالیا chaalia گوتکا gutkha نیسوار niswar در پاکستان، اندونزی، مالزی، فیلیپین، چین، تایوان، کامبوج، ویتنام، لائوس و هند تولید می شود. جهانی افزود:محتویات پان پراگ ترکیبی از تنباکو، آهک،خاکستر، ادویه های معطر، ساخارین و اسانس ها و افزودنی های غیر مجاز است. وی با اشاره به اینکه در این مواد از طعم هایی مانند نعناع استفاده می شود، گفت: ترکیباتی همچون آرسنیک، کربنات، منیزیم و سرب نیز در این مواد مشاهده شده است. جهانی اظهار داشت:پان پراک ها در اشکالی مانند پودر، آدامس و پاستیل توزیع شده و به صورت مکیدنی و یا جویدنی استفاده می شود. جانشین دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر، مرکز تهیه این مواد را پاکستان اعلام کرد و افزود: استفاده از این مواد در پاکستان یک عادت رایج طبیعی و فرهنگی است و میزان استفاده از آن به میزان زیادی روبه افزایش است. وی به نام درخت "آرکا کیتچیو" catechu areca و مصرف دانه آن که سبب قرمزی رنگ دهان می شود، اشاره کرد و گفت: این دانه در برگ درختی به نام " بتل " betel پیچیده شده و با افزودن مقداری هیدروکسید کلسیم، تنباکو و مواد افزودنی به آن ماده مخدر پان ساخته می شود. جهانی توضیح داد: چون برگ این درخت گرانبها است، سود جویان و توزیع کنندگان از خاکستر و مواد تقلبی به جای برگ درخت استفاده می کنند.وی همچنین به تولید گوتکا نیز اشاره کرد و گفت: با جوشاندن موادی که در تولید پان به کار برده می شود و پیچاندن عصاره آن در برگ درختی به نام "وین" vin گوتکا ساخته می شود. جانشین دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر به عوارض جسمی روانی ناشی از مصرف این نوع از انواع مواد مخدر اشاره کرد و گفت: نیکوتین موجود در تنباکو این مواد سبب زردی رنگ دندان ها و ایجاد آسیب جدی به سلول های مغز می شود. جهانی، سرطان دهان، حنجره، لثه و ایجاد عارضه در دستگاه تنفسی و قلب و عروق را نیز از دیگر عوارض مصرف این مواد دانست. وی گفت:با مصرف این مواد، بزاق دهان افزایش یافته و خروج مکرر آب دهان مصرف کننده، سبب ایجاد بیماری های عفونی مانند سل و هپاتیت می شود. جهانی از دست دادن تعادل رفتاری و حرکتی، سبکی سر، گیجی و شادی کاذب و تشنگی را از دیگر عوارض مصرف این مواد ذکر کرد. وی، ایجاد دلبستگی و اعتیاد را مهم ترین عارضه مصرف این مواد مخدر صناعی دانست و تاکید کرد:بر اساس بررسی های به عمل آمده از 11 نوع پان های موجود در سطح استان سیستان و بلوچستان، شش نوع آن حامل مواد مخدر افیونی بوده است. جهانی گفت:مبادی ورود این مواد به کشور از طریق کشورهای افغانستان و پاکستان بوده و قیمت آن بین 500تا3000 ریال در نوسان است. جانشین دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر همچنین در این نشست خبری به آمپول های نورجیزک norgezic که به عنوان آمپول های ترک مواد مخدر و شل کننده عضلات وارد کشور شده اند،اشاره کرد و گفت: این آمپول ها در اشکال ویال vial وارد شده و حاوی نورجیزک، کورتن و مورفین هستند. وی افزود:افراد سودجو برای نفع بیشتر، اغلب در ترکیبات این آمپول ها از فاضلاب استفاده کرده و در اختیار معتادان قرار می دهند. جهانی گفت: معمولا محل تزریق این آمپول ها دچار عفونت شده و بیماری هایی مانند ایدز و هپاتیت را ایجاد می کند. وی افزود:همچنین استفاده از این آمپول ها باعث ایجاد شوک های حساسیت زا شده که در بسیاری از موارد منجر به مرگ بیمار می شود.جهانی،ایجاد سندرم کوشینگ cushing را که سبب قطع ترشحات غدد فوق کلیوی می شود،از دیگر عوارض مصرف این آمپول ها ذکر کرد و گفت: با مصرف این آمپول ها فرد دچار اختلالات هورمونی می شود. وی همچنین کوهانی شدن شکل ستون فقرات و تجمع مایع در شکم و صورت و در نتیجه ایجاد خطوط کمرنگ در ناحیه های مذکور و گرد شدن شکل صورت را نیز از دیگر عوارض استفاده از این آمپول ها دانست.
شیشه هروئین را نمی شوید
دکتر جهانی با اشاره به این که خوشبختانه به دلیل هشدارهای وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی درصد شیوع مصرف این آمپول ها در کشور بسیار کم است، در پایان در مورد گسترش این تفکر در بین معتادان که "مصرف شیشه، هروئین را از بدن خارج می کند"، تاکید کرد: این جمله کذب محض است، زیرا هروئین یک ماده نیمه صنعتی مخدر، اما شیشه یک آمفتامین صنعتی و شیمیایی محرک است و لذا این دو ماده از هیچ ارتباط ترکیبی برخوردار نیستند که مصرف یکی اثرات آن دیگری را از بین ببرد. جهانی همچنین به دانه مخدر "آرکا" اشاره کرد و از آن به عنوان چهارمین ماده پرمصرف جهان بعد از تنباکو، الکل و کافئین یاد کرد. او گفت: حداقل 10 درصد جمعیت جهان در کشورهای آسیای جنوب شرقی از این دانه استفاده می کنند.
تدبیر جدید مافیای مواد مخدر برای جذب جوانان
از سوی دیگر رییس انجمن سم شناسی و مسمومیت های ایران هشدار داد که تغییر الگوی مصرفی مواد مخدر از سنتی به صنعتی و بکار گیری نام های جدید و متنوع از ترفند های جهانی مافیای فروش مواد مخدر در کشور ها است.به دنبال اطلاع رسانی و هشدارهای کارشناسان اجتماعی و رسانه ها درباره افزایش مصرف مواد مخدر در میان جوانان و به خصوص دانشجویان و دانش آموزان و آگاهی نسبی خانواده ها، بازار مصرفی مواد مخدر سنتی از جمله تریاک، هرو یین و یا حشیش اندکی کاهش یافت.اما قاچاقچیان مواد مخدر تدبیری تازه اندیشیدند و با تغییر رنگ، ظاهر و نام این موادمخدر سعی در ایجاد بازار فروش جدید کرده اند. دکتر شاهین شادنیا -دبیر انجمن سم شناسی و مسمومیت های ایران- در گفتگو با شهر، درباره مواد مخدر صنعتی جدید می گوید: الگوی مصرف مواد مخدر به سرعت در حال تغییر بوده و همین امر بر حجم نگرانی از آینده جوانان می افزاید.وی با بیان این در هر جامعه ای پس از شیوع مواد اعتیادآور مانند تریاک، هرو یین و یا حشیش و مشاهده عوارض سو» آن، میل به مصرف آن در افراد کم می شود، می افزاید: در شرایط کنونی هروئین به عنوان ماده مخدر خطرناک در جامعه جا افتاده است، بنابراین قاچاقچیان با تغییر رنگ، ظاهر و نام این ماده مخدر سعی در ایجاد بازار فروش کرده اند. دبیر انجمن سم شناسی و مسمومیت های ایران معتقد است: تدبیر جدید مافیای مواد مخدر پس از آن که بازار فروش خود را در بین معتادان از دست داد تغییر در محتویات مواد مخدر قبلی و انتخاب عناوین جدید و اغوا کننده برای این مخدرهای صنعتی بود.شادنیا با بیان این که تامین مواد مخدر طبیعی و گیاهی به زمان زیادی نیاز دارد، به نکته مهمی اشاره می کند: معتادان جذب مواد مخدری می شوند که میزان اثر گذاری و قدرت و پتانسیل مخدر آن بیشتر باشد، بنابراین مواد مخدر صنعتی به دلیل اثر گذاری زیادی که دارند در بین مصرف کنندگان مواد مخدر طرفداران زیادی پیداد کرده و بازار فروش آن رونق پیدا کرده است. شادنیا توضیح می دهد: بر اساس نمونه هایی که نیروی انتظامی در اختیار مراکز تحقیقاتی قرار داده، کراک موجود در بازار همان هرویین با درجه خلوص 50 درصد است و فروشندگان سودجو، این ماده را با نام محرک کراک عرضه می کنند. این ماده یکی از شایع ترین مواد مخدر مصرفی در بین جوانان بوده که این ماده به شدت اعتیاد آور است.به گفته وی قرص های اکستازی جزو داروهای محرک از گروه "آمفتامین"هاست و روانپزشکان این داروها را در برخی از بیماری تجویز می کنند اما متاسفانه سود جویان با تغییراتی آن را به عنوان یک مخدر مصرف به فروش می رسانند. وی با بیان این که بر خلاف مخدرهای افیونی مانند تریاک که عموما آرام بخش بوده و استعمال کننده را به سمت سکون و کندی حرکت می برد، می افزاید: مخدرهای صنعتی با تحریک های مغزی که دارند، به فرد انرژی مضاعف می دهند. این تحرک زایی و افزایش انرژی پس از استعمال، باعث می شود تا جوانان نسبت به چنین موادی گرایش بیشتری پیدا کنند. در کنار انواع مخدرهای صنعتی مثل کراک، شیشه، کریستال می توان از مصرف "پان" نام برد که قرص نشاط آور بوده و در بین دانشجویان و دانش آموزان رواج یافته است.شادنیا تاکید می کند: از دیگر تاثیرات مخدرهای صنعتی، ایجاد اختلال در سیستم مغزی انسان است. این حالت به گونه ای است که مصرف کننده به دلیل توهمی که در آن به سر می برد از حالت عادی کاملا خارج می شود.گفتنی است; چندی پیش ستاد مبارزه با مواد مخدر در مورد رواج ماده مخدر جدید به نام پان پراگ و گسترش مصرف اکستازی هشدار داده است.

شیوه جدید قاچاق شیشه در ایران به تازگی یک محموله حاوی بطری‌های آب معدنی و روغن زیتون، در حال ترانزیت بود که با شک و بررسی‌های مأموران و آزمایش محموله مشخص می‌شود، بطری‌ها دارای محلول‌های مواد مخدر و شیشه بوده است.
شیوه جدید حمل مواد مخدر شیشه توسط مأموران کشف و شناسایی شد.
به گزارش خبرنگار «تابناک»، قاضی اسدیان، رئیس دادسرای فرودگاه، با اعلام دستگیری دو نفر در رابطه با این شیوه جدید قاچاق مواد مخدر شیشه اعلام کرد: در روش جدید، این سوداگران مرگ، با حل کردن مواد مخدر شیشه در آب و دیگر مایعات، این محلول‌ها را در بطری‌های آب معدنی و روغن زیتون ریخته و به دور از چشم مأموران، اقدام به قاچاق این مواد افیونی می‌کردند.
به گفته اسدیان، به تازگی یک محموله حاوی بطری‌های آب معدنی و روغن زیتون، در حال ترانزیت بود که با شک و بررسی‌های مأموران و آزمایش محموله مشخص می‌شود، بطری‌ها دارای محلول‌های مواد مخدر و شیشه بوده و به این ترتیب، شیوه جدید قاچاق مواد مخدر، کشف و دو نفر از عاملان اصلی این قاچاق، بازداشت و روانه زندان شده‌اند.
سرپرست دادسرای فرودگاه توضیح داد: قاچاقچیان شیشه پس از حمل این محلول‌ها با دستگاه‌های خاص اقدام به تبخیر مایعات و بازگردانی پودر مخدر شیشه می‌کرده‌اند.
وی ادامه داد:‌ تحقیقات تکمیلی درباره این شیوه قاچاق و نیز دیگر سوداگران مرگ در این زمینه ادامه دارد.