فهرست نقاط دیدنی گیلان

محوطه باستانی مارلیک - رودبار
در کرانه خاوری سفیدرود رودبار، دره زیبایی به نام گوهررود وجود دارد که به علت حاصل*خیزی خاک و رطوبت و ملایمت هوا از بهترین نقاط منطقه رحمت آباد رودبار به شمار می رود.



در دره گوهررود، تپه های بزرگ و کوچک به چشم می خورند که از دوران باستان برجای مانده اند تپه مارلیک یکی از مهم*ترین آن*هاست.تپه های باستانی گوهر رود، از جمله مارلیک، بقایای یک تمدن باستانی فراموش شده را در دل خود پنهان کرده اند. در میان تپه ها، پنج تپه مارلیک، زینب بیجار، دور بیجار، پیلاقلعه و جازم کول مهم تر و غنی تر از دیگر تپه ها هستند. باستان شناسان معتقدند، میان این تپه ها، روابط نزدیک برقرار بوده است. تپه مارلیک که گنجینه ای ارزنده از هنر و تمدن بشری را در طول قرن ها در خود پنهان و حفظ کرده در حقیقت یک تپه طبیعی و صخره ای است که از سنگ های سولفات اهن تشکیل شده است.بررسی لایه های طبیعی و زیرین تپه نشان می دهد که شکاف هایی بزرگ در درون تپه ایجاد کرده اند. گروهی از پژوهش گران معتقدند نام مارلیک برگرفته از انبوده مارهایی است که در این تپه زندگی می کنند. بدین گونه، افسانه مار و گنج در این تپه مصداق واقعی پیدا کرده است اما بعضی واژه مارلیک را یک واژه تاریخی می دانند که از دو جزء مارد و لیک به معنی قوم مارد ساخته شده است. اگر این نظریه درست باشد، گنجینه مارلیک به قوم آمارد تعلق دارد. کاوش های مارلیک، در سال های 41-1340 ه ش با همکاری دانشگاه تهران و اداره باستان شناسی انجام گرفت. در بررسی تپه های باستانی و منطقه رحمت آباد انبوهی ظرف شکسته سفالی که در سطح دره ها پراکنده بود دیده شد.در یکی از تپه های باستانی دره گوهر رود، یک گمانه زنی آزمایشی به طول سه متر و عرض دو متر به انجام رسید و نتایجی دور از انتظار به دست آمد. به عبارتی در مدتی کم تر از دو روز با کاوش آزمایشی، آثاری گران بها و تاریخی یافت شد که از ان جمله می توان به کشف دو مجسمه کوچک گاو مفرغی، دو مهر استوانه ای، چهارده دکمه طلا و آثار جالب دیگر که نشان دهنده اهمیت باستانی این تپه ها هستند اشاره کرد.در مراحل اولیه کاوش آثار ساختمانی چهاردیواری پدیدار شد که در حدود 30 متر مساحت دارد و به نظر می رسد که آرامگاه یا معبد است. در این آرامگاه اشیایی مانند ظروف نقره ای با لوله بلند طلا و نقش های افسانه ای، یک تبر مفرغی دوسر و انبوهی سرپیکان مفرغی پیدا شد. در ادامه کاوش وضعیت اصلی تپه که معرف آرامگاه و گورستان اقوام فراموش شده باستانی بود آشکار شد.احتمال می رود که این تپه، آرامگاه خصوصی فرمانروایان و شاهزادگان محلی بوده است که در اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد در این منطقه حکومت می کرده و مردگان خود را بنا بر سنن و آیین های قومی که در آن دوره رایج بود به همراه اشیاء و آثار قیمتی در این آرامگاه ها به خاک می سپرده اند. زمانی که سه چهارم کاوش در تپه انجام شد در حدود 25 آرامگاه با اتاق آرامگاه در آن کشف شد.در چند آرامگاه نیز بازمانده استخوان های انسان بدست آمد اما در همه اتاق ها، بی استثناء اشیایی مانند ظروف مفرغی ظرف های سفالین، دکمه های تزئینی ، انواع سرگرز، پیکان، شمشیر، خنجر، مجسمه های برنزی و سفالی، کلاه خود، سرنیزه، مچ بند و اسباب و افزاری دیگر پیدا شد. در میان این آثار انبوهی گوش پاک کن طلا و برنز، ناخن پاک کن طلا و مفرغ، سوزن های طلا و مفرغ، دوک پشم ریسی و وسایلی از این گونه به دست آمد که معرف فرهنگ و طرز زندگی این اقوام هستند.پارچه های به دست آمده از تپه مارلیک، نشانه ظهور و پیشرفت صنعت بافندگی در هزاران سال پیش در ایران و به ویژه در گیلان هستند.در کاوش های جدید مارلیک؛خط ها و نقش های جالبی به دست آمد. از جمله آن*ها مهری است که روی آن خط میخی حک شده است یا مهری دیگر که مجلس شکار را نشان می دهد. به گفته باستان شناسان این مهرها به یک هزار سال پیش از میلاد، یعنی به 3000 هزار سال پیش مربوط اند. آثار و نشانه های کنده شده و طرز کنده کاری آن*ها پیشرفت تمدن در گیلان را نشان می دهد. کاوش های مارلیک، یکی از بی سابقه ترین کاوش های جهان است زیرا تاکنون کم تر دیده شده است که در کاوش های باستان شناختی گنجینه ای چنین گران*بها چه از نظر کمیت و چه از نظر کیفیت به دست آید.در این کاوش ها هم چنین انبوهی جام های طلا ، نقره، مفرغ، موزاییک، چینی و بدل چینی به دست آمد. در میان جام هایی که در این کاوش ها به دست آمد؛ نمونه های بی مانندی وجود دارد که در هیچ یک از کاوش های علمی جهان مانند آن*ها پیدا نشده است. از آن میان جام مارلیک را می توان نام برد که از زرناب است و ارتفاع آن به 18 سانتی متر می رسد. ارتفاع نقش برجسته های این جام تا دو سانتی متر نیز می رسد که نشان دهنده مهارت استادکاری است که با ضربات چکش ان را آفریده است. نقش وسط جام، درخت زندگی است و در دو سوی درخت دو گاو بالدار دیده می*شوند که در حال بالا رفتن از درخت هستند. نمایش بدن حیوان به حالت نیم رخ و نمایش سر آن*ها از رو به رو، از ویژگی های هنر ایرانی است و همین هویت ایرانی جام و سازنده آن را نشان می دهد. در کف جام، یک گل تزیینی زیبا نقش شده است و در میان گل ، نقش خورشید دیده می*شود که شعاع های خود را به طور منظم پراکنده است.
مدرسه شاپور - رشت این مدرسه، از بناهای اوایل دوره پهلوی است که بر سر راه رشت به بندرانزلی قرار دارد و اولین مدرسه به شیوه امروزی و با معماری نوبن در گیلان است.



این ساختمان. نخستین دبیرستان گیلان است که در آن آمفی تئاتر، آزمایشگاه و دیگر تاسیسات جنبی نیز پیش بینی و ساخته شده است. این بنا با شماره 1515 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. علاوه بر این مدرسه، مدرسه قدیمی معروف به شهید بهشتی نیز که به دوره قاجاریه مربوط است در خیابان آزادگان رشت واقع شده و اثری جالب توجه می باشد

مسجد چله خانه - رشت این بنا در محله استاد سرای رشت واقع شده و در حدودسال های 1242-1244 ه.ق توسط میرزا محمد طاهر مستوفی بنا گردیده و در دوره بعد توسط حاج شیخ مهدی لاکانی تعمیر و مرمت شده است.



مسجد فعلی بنایی به ابعاد 16/70×8/30 متر است که پوشش آن در وسط بر روی سه فیلپا قرار می گیرد. در گوشه بنا گلدسته آجری و در شمال بنا مدرسه ای با شش حجره قرار دارد. پوشش داخلی لمبه کوبی و پوشش های خارجی سفال سر است. درب ضلع جنوبی شبستان مسجد محرابی کاشی*کاری با گچ*بری مقرنس ساده قرار دارد که در بالا و طرفین آن نوشته هایی است. کتیبه بالای محراب متضمن نام بانی پادشاه دوران فتح*علی شاه و تاریخ 1242 ه.ق است. کتیبه های داخل و دو طرف محراب نیز مورخ 1243-1244 ه.ق هستند. کاشی*کاری آن ها نیز عمل استادمحمد تقی کاشی پز قزوینی است در کنار مسجد تکیه ای بوده که بعدها از بین رفته است.


مسجد کاسه فروشان - رشت این بنا در بازار خرازهای رشت واقع شده و بنای اولیه آن از آثار دوره قاجاریه و از مساجد بزرگ شهر است. طول این مسجد 18/5 و عرض آن 14 متر است.



با ساختن سه فیلپای بزرگ فضای داخلی مسجد را به چهار قسمت کرده اند. محیط هر یک از فییپاها 3/25 متر است. پایه های آن ها هفت ردیف کاشی به رنگ سبز و سیاه به ارتفاع 108 سانتی متر است. در قسمت خاوری مسجد محوطه*ای به طول 8/60 و عرض 7/10 متر واقع شده که پوشش آن برد و فیلپای مدور متکی است و قسمت زنانه مسجد را تشکیل می دهد. ازاره مسجد به ارتفاع 98 سانتی متر با کاشی*کاری دوره قاجاریه پوشش یافته است. این مسجد با پوشش سفال سر دارای مناره آجری نسبتا کم ارتفاعی است. متصل به مسجد مدرسه علوم دینی مهدیه با کتیبه ای به تاریخ 1363 ه.ق واقع است.

مسجد گیلا کجان املش - گیلان این بنا در روستای گیلاکجان رانکوه واقع شده و بر اساس منابع تاریخی بنای اولیه آن مربوط به قرن 6 و 7 ه.ق و ظاهرا از ساخته های امام ناصر کبیر است.



بنای کنونی به ابعاد 10/20/10×60 متر دارای ستون ها و سرستون های جالب توجه است.کف مسجد در گذشته با کاشی های هشت ضلعی به قطر 145 سانتی متر مفروش بوده است. بر کاشی ها گل و بوته های سفید بر زمینه فیروزه ای کار شده و به نظر می رسد که مربوط به قبل از دوره صفویه باشد. کفپوش کنونی مسجد را کاشی های شش ضلعی بع قطر 24 سانتی متر تشکیل می دهند.

مسجد امام الدوله - رشت
این بنا در محله جیر باغ یا نقاره خانه واقع شده و بنای اولیه آن از آثار دوره قاجاریه است که در دوره بعدی قسمتی از آن برای ایجاد خیابان خراب شده است.


قسمت باقیمانده مسجد شبستانی به طول و عرض 20×9 متر است. دو در ورودی و چهار پنجره در جهت شمالی بنا قرار دارد در ضلع جنوب مسجد سه پنجره بزرگ سراسری تا زیر طاق و یک در و یک پنجره به آبدارخانه است. غرفه زنانه در ضلع شرقی است. در ضلع جنوبی ایوانی به عرض یک متر بدون ستون واقع است. بام این بنا از سفال سر می باشدو سقف لمبه کوبی است.


مسجد جامع - رشت این بنا در محله بازار واقع شده و در طول زمان بارها بازسازی شده است. بدین خاطر نیز اطلاعی از بنای اولیه آن در دست نیست.


بر اساس نوشته میرزا حسن خان اعتماد السلطنه در «مرات البلدان» بانی این مسجد را پدر و برخی مادر هیات الله خان رشتی ذکر کرده اند که در سال 1277 یا 1278 هجری به کلی منهدم شد و بنای بزرگ*تری به جای آن ساختند که کار ناتمام ماند. در حدود 1383 ه.ق مسجد ناتمام طعمه حریق شد تا این که جمعی از بازرگانان به دستور آیت الله حاج محمود ضیاری آن را بازسازی کردند. محراب زیبای کاشی کاری مسجد کار کاشی سازان اصفهانی است. در این مسجد سنگ نوشته ای مورخ 1234 ه.ق از زمان فتح علی شاه قاجار وجود دارد که متن آن ارتباطی به بنای مسجد ندارد.


مسجد جامع امشه - رشت این بنا در دهکده امشه سنگر رشت واقع شده و از آثار دوره قاجاریه است.



فضای داخلی مسجد به طول و عرض 14×4 متر دارای غرفه های مخصوص زنان پنجره های مشبک چوبین طاقچه ها و روف هایی است. در چهار ضلع مسجد در زیر طاق کتیبه ای از هفت بند محتشم کاشانی و در بالای محراب چهار ردیف کاشی*کاری است. در جلوی بنا ایوانی به طول 18/70 و عرض 4/5 متر هشت ستون چوبی قرار دارد. طرف باختری ستون ها فیلپای آجری هشت ضلعی و دو طرفین ایوان شاه نشین هایی قرار دارد.


مسجد جامع تمیجان املش - گیلان این بنا در تمیجان رانکوه واقع شده و بنای اولیه آن مربوط به دوره صفویه است*که در دوره های بعدی تغییراتی را پذیرفته است.


پوشش چوبی مسجد بر روی تیر حمال میانی و آن هم بر روی فیلپای با مقطع ستاره شکل قرار گرفته است. صحن مسجد به دو قسمت تقسیم شده است. قسمتی که مخصوص زنان است با چوب بنا شده و سطح مقطع آن حدود دو متر بالاتر ای کف اصلی مسجد قرار دارد. بر بالای طاق نماهای اطراف مسجد گچبری های قدیمی دیده می شود و محرابی در طرف قبله قرار دارد. در این مسجد سنگ نوشته مرمرینی وجود دارد که بر اساس مفاد آن در سال 1075 ه.ق حاجی محمد صالح تمیجانی، حوض، لاکه و مناری در مسجد ساخته که تنها آثار حوض و لاکه آن پیدا است و با توجه به این کتیبه می توان تعیین داشت که مسجد قبل از این تاریخ وجود داشته است.

مسجد جامع جور - آستانه اشرفیه مسجد جامع جور در لشت نشا که در فهرست آثار ملی به ثبت ر سیده یکی از بناهای معروف گیلان است و در سال 1206 هجری قمری ساخته شده است.



مسجد یاد شده با 380 متر مربع مساحت با آجر خشتی ساخته شده و در کتیبه*ای که بر سر در آن و شبستان مسجد نصب شده تاریخ 1318 هجری قمری ثبت شده است. در اطراف کتیبه ها، کاشی هایی مزین به آیه هایی از قران کریم با خط ثلث دیده می*شود. این مسجد دو طبقه و پنجره های منبت کاری شده دارد.

مسجد جامع جور شهر - رشت این بنا در روستای جورشر لشت نشا در استان گیلان واقع شده و از آثار دوره قاجاریه است. مسجد بنایی مرتفع است که از آجر ساخته شده است.



طول مسجد 20 و عرض آن 14 متر است. در خاور و باختر مسجد دو غرفه چوبین برای زنان ساخته شده است. پوشش بیرونی بنا شیروان و پوشش داخلی تیرهای چوبی است که بر روی چهار ستون چوبی بر پابه آجری قرار گرفته است. محراب مسجد سفید کاری ساده است و در کنار آن سنگ نوشته مرمری به ابعاد 24×75 سانتی متر بر دیوار نصب کرده اند. این مسجد به شماره 1785 به ثبت تاریخی رسیده است.

مسجد حاجی سمیع - رشت این بنا در محله ساغری سازان شهر رشت واقع شده و در دوره قاجاریه به صورت مسجد و مدرسه توسط حاج سمیع خان رشتی بنا گردیده است.



طول و عرض مسج غیر از محوطه زیر غرفه زنانه در باختر مسجد 19/30×17/20 متر است. فضای داخلی مسجد توسط فیلپاهایی به چهار قسمت تقسیم شده است. ارازه تعدادی از فیلپاها دارای کاشی کاری است. پوشش داخلی مسجد لمبه کوبی و پوشش خارجی آن سفال سر است. در سمت جنوب مسجد در گذشته مدرسه علوم دینی قرار داشته که در دوره اخیر مدرسه جدیدی به جای آن ساخته شده است.


مسجد سفید (اسپید مزگت) - رضوانشهر این بنا در دهکده دنیا چال در سمت راست رودخانه و در بخش اسالم استان گیلان واقع شده و هر چند به صورت ویرانه ای درآمده است از آثار کهن و ارزشمند منطقه به شمار می آید.



از آن جا که بخش عمده بنا ویران شده اطلاعی از طرح کلی و ویژگی های معماری آن در دست نداریم. با این حال با توجه به بقایای موجود به نظر می*رسد که بنای مربع مستطیلی بوده که در میانه آن شبستانی مربع و دور تا دور شبستان رواقی قرار داشته که با پایه*ای هشت ضلعی از شبستان مجزا می شده است. عرض رواق ها حدود 3/40 متر و طول یکی از اضلاع باقی*مانده مسجد حدود 16/75 متر است. دهلیزها با پوشش طاقی مسقف می شده اند که ارتفاع طاق از کف امروزی به 5/70 متر می رسد. محیط پایه های هشت ضلعی که فضای شبستان را از دهلیزها مجزا می کند حدود 5/50 متر و فاصله پایه ها از یکدیگر حدود 2/80 متر است. بالای هر دو پایه طاقی با قوس شکسته زده اند که پوشش رواق و شبستان میانی از یک طرف بر آن ها قرار می گرفته است. مصالخ اصلی بنا آجرهایی به ابعاد 23×23×6 سانتی متر و قطر دیوارهای اصلی مسجد، 175 سانتی متر است و برخلاف شیوه امروزی با ملاط به طاق ها چسبانده شده اند. بر طاق رواقی که نسبتا سالم تر باقی مانده به صورت سرتاسری کتیبه ای قرآنی از آیات سوره توبه به خط کوفی گچ*بری کرده اند. ازاره همین رواق نیز دارای گچبری با طرح های غیر معمول بوده است. با توجه به کتیبه کوفی مزبور می توان بنای مسجد را مربوط به دوره سلجوقی دانست.

مسجد صفی - رشت این مسجد از بناهای مذهبی زیبای شهر رشت است که در دوره صفویه ساخته شده است.



وجه تسمیه این مسجد به محمدمیرزا معروف به صفی میرزا، پسر بزرگ شاه عباس مربوط است که به فرمان پدر خود در محلی نزدیک به این مسجد کشته شد. این محل، که قتل*گاه شاهزادگان جوان و بی*گناه بود، به دستور شاه عباس، شهیدیه نام*گذاری شد و محل بست و پناه*گاه مجرمان به شمار می*رفت. مسجد صفی، گچ*بری ها و کاشی*کاری*های زیبایی دارد و به دلیل قدمت تاریخی، از اهمیت فرهنگی، هنری و جهانگردی برخوردار است.


مسجدچهل تن خمیران - رشت این بنا در محله خمیران رشت واقع گردیده و از آثار دوره قاجاریه است. طول بنا از داخل 10 و عرض آن 8/5 متر است.



دو فیلپای قطور هشت ضلعی در وسط مسجد است که پایه آن ها تا یم متر کاشیکاری دوره قاجاریه دارد. ازاره داخل بنا کاشی*کاری سال 1353 ه.ق ایت در ضلع شمالی مسجد ایوانی چوبینن به طول 14 و عرض 1/40 متر با هشت ستون چهار سوی ساخته اند. سقف داخل لمبه کوبی با درزپوش و از بیرون سفال سر است. ماذنه ای کوچک و آجری با پوشش سفالی بر فراز بنا دیده می شود.

چشمه چشما گل سه شنبه - رشت این چشمه در روستای «طالم سه شنبه» از توابع بخش سنگر در 12 کیلومتری جاده رشت- قزوین واقع شده است.



آب چشمه به رودخانه مجاور می ریزد و آب دهی آن در حدود یک لیتر در ثانیه است. زمین های اطراف چشمه، رسی و دیواره های آن از ماسه سنگ تشکیل شده اند. در کنار چشمه، درختی بسیار تنومند دیده می شود که مورد احترام اهالی است. از آب معدنی چشمه، در درمان بیماری های پوستی به ویژه جوش های صورت و بدن استفاده می شود.

چشمه های آب معدنی سنگرود رودبار این دو چشمه در روستای سنگرود از توابع دهستان عمار لو (رودبار) واقع شده اند و به چشمه «آب گاز» و چشمه «آب کولور»* معروف هستند.



آب دهی چشمه دوم پنج لیتر در ثانیه است و در درمان رماتیسم و بیماری های استخوان و هم چنین بیماری های پوستی موثر است.

چشمه آب معدنی سجیران - رودبار این چشمه در منطقه «اشکور بالا» در بالا دست روستاهای نیلو جیرکل و سجیران (در قسمت شمالی خاوری) قرار دارد.



این چشمه تا چندی پیش ناشناخته بود، اما به تازگی اهالی به خواص درمانی آن پی برده اند و برای درمان برخی بیماری ها از جمله بیماری های کلیوی از آب آن می آشامند. آب چشمه سجیران بسیار گوارا و سبک است. این آب، جرم و رسوب را به آسانی و در مدتی کم حل می کند. استحمام با آب چشمه سجیران، در درمان بیماری های پوستی، به ویژه قارچ انگشتان و سایر نقاط بدن تاثیر مثبت دارد، به طوری که پس از یک تا دو بار استفاده از آب، بیماری قارچی کاملا درمان می شود و پوست به حالت عادی خود باز می گردد.

چشمه آب گرم ماستخور - رودبار این چشمه در نزدیکی روستای ماستخور در پنج کیلومتری رودبار در جبهه باختری سد منجیل قرار دارد.


آب چشمه هنگام خروج از مظهر خود، گرم و جوشان است. اهالی ماستخور و علی آباد سفلا، آب چشمه را به خزینه هایی هدایت و در آن ها حمام می کنند. اهالی معتقدند استحمام در آب گرم این چشمه، بسیاری از بیماری های چشم و بیماری های استخوانی و رماتیسمی را درمان می کند.


چشمه آب شور لاکان - رشت در انتهای جاده رشت- لاکان، یک جاده خاکی دیده می شود که این نقطه را به شهر صنعتی متصل می کند.



در میانه جاده، روستای «آقا داناپیر» قرار دارد که در خاور آن، جنگل انبوه و زیبایی دامن گسترده است. چشمه آب شور لاکان، در دل این جنگل و در جنوب رشت قرار دارد. آب چشمه به علت برخورداری از نمک فراوان، شور است و به همین سبب، « آب شور» نیز نام گرفته است. مردم منطقه، چشمه را مقدس و آب آن را شفا بخش می دانند و در فصل تابستان برای درمان بیماری های پوستی با آب چشمه حمام می کنند.

کاخ میان پشته - بندر انزلی این کاخ در میان باغی دل انگیز و بزرگ به مساحت تقریبی 17 هکتار در غازیان بندر انزلی ساخته شده و از یک سو مشرف به دریا است و هم اکنون در اختیار نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران است.



کاخ میان پشته پس از آتش سوزی کاخ خوشتاریا به دستور رضاشاه و در شرق آن ساخته شد. زیر بنای این کاخ 1168 متر مربع است و بدنه آن از سنگ قواره بلوک به صورت دو جداره ساخته شده است. این کاخ 11 اتاق و یک سالن پذیرایی با سرویس های لازم دارد. سقف همه اتاق ها از بتون آرمه ساخته شده است و سقف داخلی آن دارای گچ بری های استادانه و یک نقش برجسته بر بالای دیوارها و در محل اتصال دیوارها با سقف است.در بخش شمالی این کاخ، یک در بزرگ قرار دارد که پس از گذشتن از آن و یک راهروی پهن می توان به سرسرای کاخ رسید. دو راه پله شرقی – غربی آن به طبقه بالا راه دارند. در مسیر راه پله، پنجره هایی با نقش خورشید وجود دارد که رو به جنوب باز میشوند. زیباترین عنصر این کاخ راه پله مارپیچ آن است که تا زیر شیروانی امتداد می یابد. این کاخ با شماره 1511 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.


کاروان سرای لات - رشت این کاروان سرا که نزد اهالی محل به کاروان سرای شاه عباسی نیز شهرت دارد در 35 کیلومتری جنوب رشت و در چهار کیلومتری امام زاده هاشم، بر سر جاده رشت- قزوین واقع شده است.



نام بانی و هم چنین سازنده یا سازندگان آن معلوم نیست: زیرا که مانند بسیاری ازکاروان سراها، فاقد کتیبه و سنگ نبشته است. ولی براساس نوشته متن های تاریخی به دستور منوچهر خان معتمدالدوله در سال 1246 هجری قمری ساخته شده است. این کاروان سرا حیاطی مربع شکل دارد که در هر ضلع آن به طول 27 متر، هفت صفه و اتاق ساخته اند. در کنج های ضلع های شمالی و جنوبی، صفه مانندی ساخته شده که به مال بند زمستانی راه دارد. در کاروان سرا در ضلع شرقی آن قرار دارد. کاروان سرا با آجر و ملاط ساروج ساخته شده است.

گورستان قلعه کوتی کومنی - رشت در جنوب روستای کومنی و بر فراز بلندی مشرف بر این روستا، گورستان قلعه کوتی قرار دارد که ارتفاع آن، از سطح زمین پیرامون آن به 10 متر می رسد.



تکه های سفال های اسلامی و سنگ های ساختمانی پراکنده در سطح تپه، نشان دهنده حضور تمدن های مختلف اسلامی بر فراز این تپه است. در شیب باختری تپه یک گورستان باستانی از اوایل هزاره اول پیش از میلاد و دوره پارتی وجود دارد که بیش تر آن را گنج یابان دست کاری کرده و به صورت گودال و چاله درآورده اند. در این گورستان دو نوع گور وجود دارد: نوع نخست گورهای گودال مانندی هستند که به اوایل هزاره اول پیش از میلاد تعلق دارند. این قبرها خالی از اشیا بوده و تدفین نیز در آن ها به شیوه مشخص و یکسان نیست. نوع دوم، گورهای دوره پارتی (اشکانی) اند که بیضی شکل و از نوع چینه ای اند و دیواره آن ها نیز با سنگ های لایه لایه رودخانه ای به صورت خشکه چین ساخته شده است. پوشش سنگی روی گور، از سنگ های لاشه ای یک پارچه و یا چند پارچه است. گورها، در ردیف های منظم و موازی قرار دارند و مرده ها در آن ها، به صورت جنینی و بر پهلوی راست خفته اند. دست راست مرده ها، آرنج چپ آن ها را محکم گرفته است.اشیایی که از این گورستان به دست آمده، شامل ظرف های سفالی خاکستری و سیاه داغ*دار، انواع کوزه، کاسه، تنگ و انواع سلاح مانند شمشیر، کلاه خود و اشیاء تزیینی در گورهای زنان است.

گورستان لشکستان - رشت لشکستان، نام یک مرتع ییلاقی و آبادی گالش نشین است که در شمال باختر کومنی واقع شده است


در شیب یک تپه بزرگی طبیعی به نام جوردم زار در زمین گسترده ای هزاران گور مربوط به دوره های باستانی جلب نظر می*کنند. این جا یکی از وسیع ترین گورستان های باستانی گیلان است و بیش از هزار قبر متنوع از عصر آهن تا اوایل نیمه دوم هزاره اول پیش از میلاد در آن پراکنده اند. بیش تر گورها غالبا تک نفره و برخی از آن*ها گروهی اند. انواع گور دخمه ای، چینه ای و گودالی با پوشش های گوناگون و گاه چند طبقه در آن به چشم می خورد.

گورستان سنجد دره - رشت در سنجد دره، شکوه یک گورستان باستانی که از اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد به یادگار مانده است، هر بیننده تازه واردی را به حیرت و تعجب وا می دارد.



گورهای سنجد دره از نظر معماری بسیار متعدد و متنوع اند و به انواع دخمه ای، چینه ای و گودالی تقسیم می شوند. بیش تر گورهایی که در شیب تند صخره ای قرار دارند، دخمه ای هستند و گاه از صخره طبیعی در دیوار گورها استفاده شده است، ولی در زمین های مسطح، مقبره ها به صورت چینه ای با دیوارهای سنگ چین و با ملاط ساروج یا خشکه چین و به شکل بیضی و مستطیل ساخته شده اند. نوع سوم، گورهای گودالی با عمق زیادی هستند و به نظر می رسد پس از تدفین، گور را با پوشش ساروج اندوه می کرده اند.کاوش در این گورها، به دلیل وجود لایه های ساروج، بسیار سخت و توان فرسا است. اشیای به دست آمده از گورستان سنجد دره شامل سفالینه های قرمز و خاکستری رنگ، سلاح های آهنی و مفرغی و اشیای زینتی مختلف است. دیگر گورستان های قدیمی گیلان عبارتند از: زرگر چشمه، بالا محله، کومنی و شاه جان کومنی که واجد ارزش های باستان شناختی هستند

پل لوشان - رودبار این پل در شهرک لوشان از توابع شهرستان رودبار- بر روی رودخانه شاهرود واقع شده است



برطبق محتوای سفرنامه میرزاحسین فراهانی، توسط حاجی محمد هادی تاجر میانجی که ساکن قزوین بوده در سال 1209 ه. ق ساخته شده است (این احتمال نیز وجود دارد که بنای اولیه پل مربوط به دوره صفوی باشد که در این سال بازسازی شده است).پل لوشان دارای طرح خاصی است و برخلاف بیش*تر پل ها که دهانه های آن*ها نسبت به محور عرضی پل قرینه است. در این*جا با یک شیب ملایم و منظم از یک سمت رودخانه به طرف سمت دیگر بر ارتفاع پل افزوده می*شود. پل دارای چهار دهانه است که بر ابعاد آن*ها نیز با افزایش ارتفاع پل افزوده می*شود.پوشش های طاقی دهانه ها با قوس جناغی اجرا شده اند که خیز نسبتا تندی دارند. بر روی پایه*های پل و حدفاصل*دهانه ها، فضاهای طاق*دار کوچکی به ابعاد مختلف ساخته شده است. این فضاها علاوه بر این که سبب کاهش وزن پل و صرفه جویی در مصالح می شود، در مواقع ضروری، آب های طغیانی را از خود عبور داده و از فشار وارد بر بدنه پل می کاهد.طول پل بیش از 50 متر است و جهت قرارگیری آن با توجه به مسیر آب که در جهت شمالی- جنوبی جریان دارد خاوری- باختری است. عرض دهانه های پل از خاور به باختر به ترتیب: دهانه اول و دوم 3 متر، دهانه سوم 5 متر و دهانه چهارم حدود 6 متر است.عرض دو پایه اولی حدود 2 متر و پایه سوم که بین دو دهانه بزرگ پل قرار گرفته حدود 3 متر است. عرض سطح گذر پل با احتساب جان پناه ها حدود 4 متر است. ارتفاع جان پناه ها نیز به 50 سانتی متر می رسد. ارتفاع دهانه های پل نیز متغیر است. دهانه اول 8/2 دهانه دوم 7/2، دهانه سوم 6/4 و دهانه بزرگ و اخر 4/5 متر. فضاهای طاقدار روی پایه ها نیز از خاور به باختر به ترتیب 80،70 و 60 سانتی متر عرض دارد. در میانه پایه باختری پل که متکی به کناره رودخانه است فضای طاقدار بزرگ تری به عرض 2/1 متر و ارتفاع حدود 5/2 متر تدارک دیده اند. پایه های پل در هر دو جهت به صورت نیم دایره شکل داده شده اند. این پایه ها با سنگ های تراشیده و لاشه سنگ ساخته شده اند. اما در طاق ها و بدنه اصلی پل آجر به کار رفته است. این پل در زلزله سال 1369 آسیب زیادی دید که توسط مسوولین امر به همان شکل قدیم بازسازی گردید. این پل در سال*های اخیر به ثبت تاریخی رسیده است.

گورستان باستانی میارکشه - رشت در بیرون کومنی در دشت های میارکشه بقایای یک گورستان باستانی به چشم می خورد. در کنار آن، مجموعه ای از گورهای دوره ساسانی جلب نظر می*کند.



کشف چند سکه نقره (درهم) مربوط به اواخر دوران ساسانی از هرمز چهارم (590-581 میلادی) و یزدگرد سوم (651-632 میلادی) که در چند گور در زیر پیکر مردگان دفن شده بود، تاریخ قطعی این گورستان را روشن ساخته است.در گورستان میارکشه، به جز سکه های نقره که در زیر سر مردگان گذاشته شده بود، اشیاء و وسایلی مانند ظرف های سفالی ساده بی لعاب به رنگ های خاکستری، قرمز، آجری و نیز انواع سلاح های آهنی و مفرغی مورد استفاده آن روزگاران شامل خنجر، شمشیر، سپر و پیکان در اندازه های مختلف و هم*چنین مهرهای زینتی شیشه*ای یا دیگر سنگ*های تزیینی، دستبندهای مفرغی و گوشواره های فلزی پیدا شده است. بیش تر قبرها، گودال هایی هستند که در زمین کنده شده اند. برای پوشش روی گورها، از سنگ های لاشه ای لایه لایه استفاده شده است.اجساد بیش تر به پهلوی راست و به حالت چمباتمه به خاک سپرده شده اند و دست هایشان روی هم قرار دارد. اشیای درون گورها، بالای سر مرده و در مقابل صورت آن قرار داده شده اند.