حیــــــــــــــــــدر بابایه سلام (شهـــــــــریار)

(۱۰) عاهيلارون يتمش كفن چورودوپ
جاهيلارى دنيا غمى كريدوپ
قيز گلينلر ات جانلارى اريدوپ
رخشندهنين نوه دوتور الينى
ننه قذين كوركنى گلينى


نوشته لاتين

Ahıllarun yetmiş kəfən çürüdüp,
Cahılları dünya qəmi kiridüp,
Gız gəlinlər ət canları əridüp,
Rəxşəndənin nəvə dutur əlini,
Nənə Gızın kürəkəni, gəlini.

ترجمه استانبولي

İhtiyarların yetmiş kefen çürütmüş,
Gençleri dünya gamı susturmuş,
Kızlar gelinler vücutlarını eritmiş,
Rahşende'nin torun tutuyor elini,
Nene Kız'ın damadı, gelini.

(۱۱) چوق شكرى وار، گنه گلدوخ گوروشدوخ
ايتنلردن بيتنلردن سوروشدوخ
كوسموشدوخدا آلله قويسا باريشدوخ
بيرده گوروش قسمت اولا، اولميه
عمرلرده فرصت اولا، اولميه

نوشته لاتين
Çox şükri var, ginə gəldux görüşdux,
İtənlərdən bitənlərdən soruşdux,
Küsmüşdux da Allah goysa barışdux,
Bir də görüş gısmət ola, olmıya,
Ömürlərdə fürsət ola, olmıya.


ترجمه استانبولي

Çok şükür ki yine geldik görüştük,
Yitenlerden bitenlerden soruştuk,
Küsmüştük de Allah korsa barıştık,
Bir daha görüşme kısmet ola, olmaya,
Ömürlerde fırsat ola, olmaya.




---------------------

(۱۲) بوردا خيال ميدانلارى گنيشدى
داغلار داشلار بوتون منله تانيشدى
گورجك منى حيدربابا دانيشدى
بو نه سسدر سن عالمه سالوپسان
گل بير گورك اوزون هاردا قالوپسان

نوشته لاتين
Burda xiyal məydanları genişdi,
Dağlar daşlar bütün mənlə tanışdı,
Görcək məni Heydər Baba danışdı:
Bu nə səsdür sən āləmə salupsan,
Gəl bir görək', özün harda galupsan


ترجمه استانبولي

Burda hayal meydanları geniştir,
Dağlar taşlar bütün benimle tanıştır,
Görünce beni Haydar Baba konuştu:
Bu ne sestir sen āleme salmışsın,
Gel bir görelim, kendin nerde kalmışsın.

(۱۳) كجاويله بو چايدان چوق گچميشيك
بو چشمهلردن نه سولار ايچميشيك
بو يونجاليقلاردا كسوب بيچميشيك
چپيشلرى قيديخليان گونلريم
چپيش گيمى اويناخليان گونلريم

نوشته لاتين

Kəcāvəylə bu çaydan çox gəçmişik',
Bu çeşmələrdən nə sular içmişik',
Bu yoncalıqlarda kəsüp biçmişik',
Çəpişləri g ıdıqlıyan günlərim,
Çəpiş kimi oynaqlıyan günlərim.


ترجمه استانبولي

Deve tahtıyla bu çaydan çok geçmişiz,
Bu çeşmelerden ne sular içmişiz,
Bu yoncalıklarda kesip biçmişiz,
Keçileri gıdıkladığım günlerim,
Keçi gibi oynakladığım günlerim.

شهریار و دخترش كنار نیما‌یوشیج و پسرش (عکس)

عكس یادگاری مرحوم نیما یوشیج به همراه پسرش شراگیم در كنار مرحوم استاد شهریار و دخترش. این عكس توسط سیروس طاهباز به علیرضا پنجه‌ای اهدا شده است.

http://pic.azardl.com/images/64482572740173416524.jpg

در وصل هم ز عشق تو ای گل در آتشم
عاشق نمی‌شوی که ببینی چه می‌کشم
با عقل آب عشق به یک جو نمی‌رود
بیچاره من که ساخته از آب و آتشم
دیشب سرم به بالش ناز وصال و باز
صبحست و سیل اشک به خون شسته بالشم
پروانه را شکایتی از جور شمع نیست
عمریست در هوای تو میسوزم و خوشم
خلقم به روی زرد بخندند و باک نیست
شاهد شو ای شرار محبت که بی‌غشم
باور مکن که طعنه‌ی طوفان روزگار
جز در هوای زلف تو دارد مشوشم
سروی شدم به دولت آزادگی که سر
با کس فرو نیاورد این طبع سرکشم
دارم چو شمع سر غمش بر سر زبان
لب میگزد چو غنچه‌ی خندان که خامشم
هر شب چو ماهتاب به بالین من بتاب
ای آفتاب دلکش و ماه پری‌وشم
لب بر لبم بنه بنوازش دمی چونی
تا بشنوی نوای غزلهای دلکشم
ساز صبا به ناله شبی گفت شهریار
این کار تست من همه جور تو می‌کشم

شمعی فروخت چهره کهپروانه‌ی تو بود
عقلی درید پردهکه دیوانه‌ی تو بود
خم فلک که چون مه و مهرش پیاله‌هاست
خود جرعه نوش گردشپیمانه‌ی تو بود
پیرخرد که منع جوانان کند ز می
تابود خود سبو کش میخانه‌یتو بود
خوان نعیم و خرمن انبوه نه سپهر
ته سفره خوار ریزش انبانه‌ی تو بود
تا چشم جان ز غیر تو بستیم پای دل
هر جا گذشت جلوه‌ی جانانه‌ی تو بود
دوشم که راه خواب زد افسون چشم تو
مرغان باغ را به لب افسانه‌ی تو بود
هدهد گرفت رشته‌ی صحبت به دلکشی
بازش سخن ز زلف تو و شانه‌ی تو بود
برخاست مرغ همتم از تنگنای خاک
کورا هوای دام تو و دانه‌ی تو بود
بیگانه شد بغیر تو هر آشنای راز
هر چند آشنا همه بیگانه‌ی تو بود
همسایه گفت کز سر شب دوش شهریار
تا بانک صبح ناله‌ی مستانه‌ی تو بود

شب همه بی تو کار من شکوهبه ماه کردنست
روز ستاره تا سحرتیره به آه کردنست
متن خبر که یک قلم بی‌تو سیاه شد جهان
حاشیه رفتنم دگرنامه سیاه کردنست
چون تو نه در مقابلی عکس تو پیش رونهیم
اینهم از آب وآینه خواهش ماه کردنست
نو گل نازنین من تا تو نگاه می‌کنی
لطف بهار عارفاندر تو نگاه کردنست
ماه عباد تست و من با لب روزه دار ازین
قول و غزل نوشتنمبیم گناه کردنست
لیک چراغ ذوق هم این همه کشته داشتن
چشمه به گل گرفتن وماه به چاه کردنست
غفلت کائنات را جنبش سایه‌ها همه
سجده به کاخ کبریا خواهنخواه کردنست
از غم خود بپرس کو با دل ما چه می‌کند
این هم اگر چه شکوه‌یشحنه به شاه کردنست
عهد تو (سایه) و (صبا) گو ب************ که راه من
رو به حریمکعبه‌ی ?لطف آله? کردنست
گاه به گاه پرسشی کن که زکوة زندگی
پرسش حالدوستان گاه به گاه کردنست
بوسه‌ی تو به کام من کوه نورد تشنه را
کوزه‌ی آبزندگی توشه راه کردنست
خود برسان به شهریار ایکه درین محیط غم
بی‌تو نفسکشیدنم عمر تباه کردنست

قمار عاشقان بردیندارد از نداران پرس
کس از دورفلک دستی نبرد از بدبیاران پرس
جوانی‌ها رجزخوانی و پیریها پشیمانی است
شببدمستی و صبح خمار از میگساران پرس
قراری نیست در دور زمانه بی‌قراران بین
سر یاری ندارد روزگار از داغ یاران پرس
تو ای چشمان به خوابی سرد و سنگینمبتلا کرده
شبیخون خیالت هم شب از شب زنده داران پرس
تو کز چشم و دل مردمگریزانی چه میدانی
حدیث اشک و آه من برو از باد و باران پرس
عروس بخت یکشبتا سحر با کس نخوابیده
عروسی در جهان افسانه بود از سوگواران پرس
جهانویران کند گر خود بنای تخت جمشید است
برو تاریخ این دیر کهن از یادگاران پرس
به هر زادن فلک آوازه‌ی مرگی دهد با ما
خزان لاله و نسرین هم از باد بهارانپرس
سلامت آنسوی قافست و آزادی در آن وادی
نشان منزل سیمرغ از شاهین شکارانپرس
به چشم مدعی جانان جمال خویش ننماید
چراغ از اهل خلوت گیر و راز ازرازداران پرس
گدای فقر را همت نداند تاخت تا شیراز
به تبریز آی و از نزدیکحال شهریاران پرس

الا ای نوگل رعنا که رشکشاخ شمشادی
نگارین نخل موزونیهمایون سرو آزادی
به صید خاطرم هر لحظه صیادی کمین گیرد
کمان ابرو ترا صیدمکه در صیادی استادی
چه شورانگیز پیکرها نگارد کلک مشکینت
الا ای خسرو شیرینکه خود بی‌تیشه فرهادی
قلم شیرین و خط شیرین سخن شیرین و لب شیرین
خدا راای شکر پاره، مگر طوطی قنادی
من از شیرینی شور و نوا بیداد خواهم کرد
چنانکز شیوه‌ی شوخی و شیدایی تو بیدادی
تو خود شعری و چون سحر و پری افسانه را مانی
به افسون کدامین شعر در دام من افتادی
گر از یادم رود عالم تو از یادمنخواهی رفت
به شرط آن که گه‌گاهی تو هم از من کنی یادی
خوشا غلطیدن و چوناشک در پایتو افتادن
اگر روزی به رحمت بر سر خاک من استادی
جوانی ای بهارعمر ای رویای سحرآمیز
تو هم هر دولتی بودی چو گل بازیچه‌ی بادی
به پایچشمه‌ی طبع لطیفی شهریار آخر
نگارین سایه‌ای هم دیدی و داد سخن دادی