40 میلیارد دلار گوشی همراه وارداتی در دست۵۰ میلیون ایرانی
نزدیک به ۱۷ سال از ورود اولین خط و گوشی موبایل به ایران می گذرد و اکنون نزدیک به ۵۰ میلیون ایرانی، گوشی موبایل دارند. در این ۱۷ سال، هر روز، انواع و اقسام گوشی های مختلف به صورت قانونی و غیرقانونی وارد کشور شده است و چشم و همچشمی ها در خرید انواع و اقسام گوشی های موبایل مد روز هم باعث شده است که تب بازار فروش گوشی موبایل همچنان داغ باشد و به تعبیر برخی از خریداران در این بازار «بلبشو» گاهی فروشندگان گوشی ها با خواندن«جبین» خریداران، قیمت ها را رقم می زنند و بازار واردات گوشی های قاچاق هم داغ است.
روایت های آماری
میزان واردات گوشی تلفن همراه در ۸ ماه گذشته در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 40.43 درصد به لحاظ وزنی افزایش یافته است.
طبق آمار و گزارش های گمرکی، در حالی که در ۸ ماه سال گذشته میزان واردات گوشی تلفن همراه به کشور ۲۰۰ تن به ارزش ۲۰ میلیون دلار بوده است، این میزان در مدت مشابه امسال به ۲۸۰ تن به ارزش ۴۱ میلیون دلار رسیده که براین اساس 40.43 درصد از نظر وزنی و 105.10 درصد از نظر ارزشی افزایش یافته است.
عمده ترین مبادی واردات گوشی تلفن همراه به کشور در این مدت، منطقه آزاد چابهار، امارات عربی متحده و چین بوده است که میزان واردات از منطقه آزاد چابهار ۱۳۹ تن به ارزش ۱۹ هزار و ۵۳۹ دلار و میزان واردات گوشی تلفن همراه از امارات در این مدت، ۱۱۲ تن به ارزش ۱۷هزار و ۹۵۵ دلار بوده است. در ۸ ماه گذشته همچنین ۱۳ تن گوشی تلفن همراه به ارزش یک هزار و ۶۴۱ دلار از چین خریداری شده است.
همچنین «ایسنا» در گزارش آماری در چهار ماه نخست امسال، مبلغ تعداد گوشی های وارد شده به کشور را حدود ۱۲ میلیون دلار ذکر می کند و مدیر استاندارد و تایید نمونه اداره تدوین استاندارد سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به «موج» در این باره گفت:هم اکنون ۵۰ میلیون ایرانی روزانه گوشی هایی را در دست می گیرند که بیش از ۹۰درصد آن به صورت قاچاق وارد کشور می شود. بنابراین هیچ اطمینانی از استاندارد بودن آن ها وجود ندارد و کاربران نیز آن چنان که باید درباره عواقب امواج و غیراستاندارد بودن این وسیله اطلاعی ندارند.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی و تصویری تهران هم می گوید فقط در دو ماه گذشته حدود ۲۷۴ تن واردات قانونی به ارزش ۳۱ میلیون دلار در کشور صورت گرفته است. ابراهیم درستی افزود:به راحتی و با یک حساب سرانگشتی می توان تخمینی از گردش مالی یک ماهه بازار گوشی تلفن همراه به دست آورد چرا که اگر نیاز ماهانه کاربران موبایل را ۸۰۰هزار دستگاه گوشی با میانگین قیمت ۱۵۰هزار تومان فرض کنیم گردش مالی ماهانه بازار تلفن همراه کشور حدود ۱۲۰ میلیارد تومان است.
خریدهای مد روز
آمار نشان می دهد تا پایان سال ۲۰۱۰ حدود 67.5 میلیون مشترک تلفن همراه با ضریب نفوذ ۹۱ درصد در ایران وجود داشت و پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۱۵ متوسط رشد سالیانه ایران8.4 درصد باشد که مجموع مشترکان تلفن همراه به ۱۰۱ میلیون نفر معادل ضریب نفوذ ۱۲۸ درصد خواهد رسید.
بنابراین با این وضع هر روز شاهد افزایش تعداد گوشی موبایل به دستان در جامعه خواهیم بود و با این فرض «ایسنا»اگر قیمت متوسط هر گوشی تلفن همراه در بازار ایران را فقط ۱۰۰هزار تومان در نظر بگیریم ارزش بازار موبایل در ایران سالانه به بیش از 6.5 میلیارد دلار خواهد رسید و اگر متوسط قیمت هر گوشی در بازار ایران حدود ۲۰۰ هزار تومان فرض شود ارزش بازار موبایل ایران با جهش خیره کننده به بیش از ۱۳ میلیارد دلار خواهد رسید.
همه این عرضه ها دلالت بر میزان تقاضا در بازار دارد و این تقاضاها باعث شده است که هر روز در بازار شاهد برند انواع و اقسام گوشی های نوکیا، سونی اریکسون و... باشیم.
امیر کشاورز که به دنبال تعویض گوشی که یک سال قبل خریده و جایگزین کردن گوشیD2-X3 به جای آن است می گوید: این گوشی لمسی است و حافظه داخلی آن با کارت حافظه microSD تا ۱۶ گیگابایت ارتقا می یابد. علاوه بر این، دوربین ۵ مگاپیکسلی آن تا چهار برابر بزرگنمایی دیجیتال دارد همچنین این گوشی ها جمع و جور و خوش دست و سبک است از همه این ها که بگذریم چند ماهی است که مد شده است. در واقع من هم اگر چه گوشی قبلی را یک سال پیش خریدم ولی تلاش می کنم که به روز گوشی داشته باشم. شاید این که گوشی مد روز در دست داشته باشم مهم تر از این باشد که کارایی آن را مدنظر داشته باشم.
مقداد کریمی که گوشC2-00 نوکیا خریداری کرده، مد روز بودن این گوشی را عاملی مهم در خرید خود می داند و می گوید: علاوه بر مد روز بودن این گوشی ها، صفحه نمایش لمسی 4.2اینچی با قابلیت نمایش ۲۵۶هزار رنگ، دوربین عکاسی و فیلم برداری ۵مگاپیکسلی و ارتقای حافظه داخلی به مموری کارت تا ۳۲گیگابایت و پشتیبانی ازSMS MMS،Email ،IM دارد.
«جمیلی» شهروند مشهدی که یک سال است از گوشی تلفن همراه تولید داخل استفاده می کند با اشاره به کیفیت مناسب و برخی خدمات منحصر به فرد این نوع گوشی ها می گوید: قیمت ارزان این گوشی ها و کارایی آن ها از یک سو و لزوم مصرف کالای ایرانی انگیزه من برای خرید این نوع گوشی بوده و از انتخاب خودم راضی هستم.
وی می افزاید: امروز خیلی از تولیدات داخلی ما تولیدات مرغوب و مطلوبی است که متاسفانه به دلیل عادت بدی که مردم دارند فقط تولیدات خارجی را انتخاب می کنند و این به ضرر اقتصاد کشورمان است.
به گفته وی یک سری تغییرات اساسی و تامین خواسته مصرف کنندگان و کاربران داخلی گوشی های تلفن همراه وطنی می تواند در افزایش بازار فروش و قانع کردن مشتریان آن موثر باشد.
محسن احمدزاده که گوشی G1 جی ال ایکس ایرانی خریداری کرده این گوشی را مناسب می داند و می گوید: این گوشی را با هدف مصرف تولیدات داخلی خریداری کردم. بنابراین دنبال گوشی های خارجی نیستم چرا که ممکن است خیلی از گوشی های خارجی به صورت قاچاق وارد کشور شود و من هم ناخواسته نمی خواهم وارد آشفته بازار گوشی موبایل شوم که هر روز به بهانه مد روز بودن انواع و اقسام گوشی های خارجی بخواهم گوشی که یک سال قبل خریداری کردم رادوباره تعویض کنم تا گوشی به روز داشته باشم در واقع پرداخت پول برای گوشی های گران قیمت که ممکن است قاچاق وارد کشور شود توجیه ندارد و به همین دلیل باید تلاش کنیم تا جایی که ممکن است این گوشی ها را در داخل تولید کنیم.
تفاوت قیمت ها
گوشی های موبایل، گاهی با قیمت های متفاوت در بازار عرضه می شود و بعضی ها به همین دلیل از آشفتگی قیمت در بازار موبایل سخن به میان می آورند.
مهدیزاده دبیر اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی و تصویری تهران درباره اختلاف قیمت در بازار گوشی می گوید: بازرسان به طور مرتب در بازرسی هایی که از بازار گوشی موبایل دارند، فروشندگانی را که دارای بارکد نباشند یا به عبارت دیگر گوشی آن ها دارای بارکد شناسایی نباشد از ویترین فروش خارج می کنند. بنابراین وقتی تعداد ی گوشی از بازار خارج شود ممکن است این خروج در افزایش یا به تعبیر دیگر نوسان قیمت ها تاثیرگذار باشد و گوشی هایی هم که بارکد نداشته باشد ممکن است به صورت قاچاق وارد شود و هر نوع کالای قاچاق باعث نوسان قیمت در بازار می شود.
وی به نوسانات قیمت ارز در بازار اشاره می کند و می گوید: این روزها قیمت ارز در بازار نوسان دارد و این نوسانات روی قیمت کالای وارداتی تاثیر دارد و با این وضع نوسان قیمت در بازار گوشی موبایل مثل بازار هر کالای دیگر تا حدودی قابل پیش بینی است.
اما نکته قابل توجه این که تمام تلاش ها به کار گرفته می شود تا از عواملی که به شکل ناخواسته در نوسان قیمت گوشی موبایل تاثیر دارد جلوگیری شود بنابراین با خروج حدود ۱۰درصد گوشی های موبایل که بارکد ندارند و همچنین تعادل در قیمت ارز، می توان به سمت ثبات قیمت ها در بازار گوشی های موبایل حرکت کرد. رئیس اتحادیه موبایل فروشان در مشهد هم می گوید: قیمت ها ممکن است در بازار فروش موبایل در برخی از شهرستان ها آشفته باشد. علت آن هم این است که نزدیک به ۹۰تا۹۵ درصد گوشی های موبایل وارداتی است و نوسانات قیمت ارز در این بازار تاثیرگذار می باشد.
یک کارشناس مسئول دیگر درباره نوسانات قیمت گوشی موبایل در بازار می گوید:در یک مقطع زمانی تصمیم گرفته شد که ۶۰ درصد بر تعرفه های گوشی های وارداتی افزوده شود و این در حالی بود که قبل از این تصمیم، تعرفه ها ۴ درصد بود. در واقع وقتی تعرفه ها به شکل غیرقابل پیش بینی افزوده و زمینه برای واردات گوشی های قاچاق فراهم شد و در شرایط فعلی تعرفه ها ۴ درصد و ۱۰ درصد هم مالیات بر ارزش افزوده گرفته می شود و واردات گوشی با این شرایط به شکل قانونی شاید برای برخی ها توجیه نداشته باشد بنابراین در بازار فروش گوشی قاچاق نوسانات قیمت طبیعی است.
ضعف تولید
یک نظر این است که چرا گوشی های موبایل در داخل کشور تولید نمی شود و استدلال هم این است که اگر تولید داخلی داشته باشیم به موازات این تولیدات نه تنها می توانیم از ورود قاچاق این کالا به کشور جلوگیری کنیم بلکه از واردات رسمی آن هم که با خروج ارز صورت می گیرد کاسته خواهد شد.
اکبری رئیس اتحادیه موبایل فروشان مشهد در بیان چرای این موضوع می گوید: این که ما تلاش کنیم تا با تحقیق و پژوهش های مناسب بستر تولید کالاهای مختلف از جمله تولید گوشی موبایل را در کشور فراهم آوریم کار بسیار پسندیده و خوبی خواهد بود.
در واقع داشتن قابلیت تولید گوشی موبایل در کشور می تواند باعث اشتغال زایی در کشور شود.
همچنین این راهکار باعث خواهد شد که از خروج ارز از کشور برای واردات گوشی موبایل جلوگیری شود. اما نکته اساسی داشتن فناوری های لازم است. چرا که فناوری گوشی موبایل بسیار به روز است و ما باید توان به دست گرفتن این فناوری را به روز داشته باشیم. در واقع اگر این فناوری را به دست آوریم می توانیم در تولید گوشی موبایل بی نیاز شویم و با داشتن این فناوری از واردات گوشی موبایل جلوگیری کنیم.
وی می افزاید: هم اکنون اقداماتی صورت گرفته است تا زمینه ساخت گوشی در کشور فراهم شود. به عنوان مثال قطعات گوشی های جی ال ایکس بر اساس استانداردهای لازم وارد می شود و کار تکمیل آن ها در داخل صورت می گیرد و ادامه این وضع زمینه تولید گوشی موبایل را در کشور فراهم خواهد آورد.
یک کارشناس مسئول در حوزه بازار فروش گوشی های موبایل در کشور در پاسخ این سوال که آیا می توان گوشی های موبایل را در داخل تولید کرد می گوید: فناوری ها در صنعت گوشی موبایل به روز است و ما توان فراهم کردن این فناوری را هنوز به روز نداریم و به همین دلیل نمی توانیم با توجه به نیازها و تقاضاها گوشی های مورد نظر را تولید کنیم و آنچه هم که با عنوان گوشی تولید داخل مطرح است به این معنا نیست که تمام فناوری این گوشی ها را در دست داریم بلکه قطعات این گوشی ها از چین وارد می شود و ما در اتصال نهایی این قطعات به شکل مونتاژ عمل می کنیم. بنابراین در این که باید گوشی موبایل تولید کنیم تردیدی وجود ندارد اما این که بتوانیم با مقتضیات روز این گوشی ها را تولید کنیم تردید وجود دارد.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی و تصویری تهران هم می گوید که بخش عمده بازار مصرف گوشی موبایل از طریق قاچاق تامین می شود، اما اگر تولید این کالا در داخل صورت بگیرد با عرضه این کالا، اشتغال زایی بالایی در کشور صورت خواهد گرفت بنابراین می توان با کمک گرفتن از نهادهای دولتی و با خارج کردن بازار تلفن همراه از دست قاچاقچیان به توسعه این امر کمک شایانی کرد.
مدیر استاندارد و تایید نمونه اداره تدوین استاندارد سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هم با بیان این مطلب که در زمینه گوشی های تلفن همراه استانداردهایی تدوین شده است به «موج» گفت: همه تجهیزاتی که در کشور تولید می شوند باید با استانداردها تطبیق داده شوند بر همین اساس، آزمایشگاه SAR تلفن همراه در دانشگاه علم و صنعت دایر شد.
دبیر اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی و تصویری تهران در بیان تولید گوشی موبایل در داخل می گوید: هم اکنون فناوری مطلوب برای تولید گوشی های موبایل که بتواند با گوشی های خارجی رقابت کند نداریم و آنچه را که هم در داخل مونتاژ می کنیم در حد تامین نیازهای داخلی نیست. بنابراین برای تامین نیازهای بازار باید تا حدودی گوشی های مورد نیاز را وارد کنیم و هرچه این واردات بر اساس استانداردها باشد به همان میزان از نوسان قیمت می توان جلوگیری کرد.
به هر حال هر روز بر تعداد موبایل به دستان در کشور اضافه می شود و به دلیل تنوع طلبی های مشتریان، ممکن است بازار گوشی های وارداتی قاچاق بیشتر بر نوسانات قیمت بازار بیفزاید.
چکیده گزارش
آمار نشان می دهد در مدت ۱۷ سالی که از ورود گوشی موبایل به ایران می گذرد اکنون نزدیک به ۵۰ میلیون ایرانی انواع و اقسام گوشی های موبایل در دست دارند و همین آمارها نشان می دهد که در ۸ ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۴۰درصد به لحاظ وزنی رشد واردات گوشی تلفن همراه داشته ایم.حجم بالای واردات گوشی تلفن همراه که برخی تا ۹۰درصد آن را قاچاق اعلام می کنند و خروج میلیاردها دلار سرمایه از کشور مهم ترین دغدغه ای است که متاسفانه تاکنون برای آن راهکاری پیدا نشده است. با این حال متاسفانه گوشی های تولید داخل هم به دلیل این که اغلب نرم افزار و سخت افزار آن چینی است کیفیت لازم را ندارد. چشم و همچشمی ها نیز بازارخرید و فروش گوشی موبایل را در طول سال گرم نگه داشته است و در این موضوع سود فقط به جیب واردکنندگان و فروشندگان می رود و به نظر می رسد با توجه به توانمندی ها و فراهم بودن زیرساخت های لازم باید به سمت و سوی تولید محصول داخلی حرکت کنیم.
-----------------------
روزنامه خراسان
