استفاده از Fdisk در لینوکس

بزار fdisk ابزاریست ساده اما قدرتمند در دستان شما که کار کردن باآن بسیار آسان است.برای استفاده از fdisk با دستور su به حالت کاربر ریشه رفته و fdisk یا به طور کامل sbin/fdisk/ را اجرا کنید.

II.استفاده از Fdisk

در نمونه ای که این جا آورده شده من از دیسک دومم که در dev/hdb/قرار دارد استفاده می کنم.برای ایم کار دستور را به شکل زیر وارد می کنیم.

root@GNUIran/]# /sbin/fdisk /dev/hdb


The number of cylinders for this disk is set to 2491.
There is nothing wrong with that, but this is larger than 1024,
and could in certain setups cause problems with:


1)software that runs at boot time (e.g., LILO)


2)booting and partitioning software from other Oss
(e.g., DOS FDISK, OS/2 FDISK)


Command (m for help):

با توجه به وضعیت دیسک سخت شما چنین پیغامی نمایش داده می شود،این پیغام برای دیسک های بالای ۸گیگابایت نمایش داده می شود.بسیارخوب حالا چه باید کرد؟ اولین چیزی که به ذهن خطور می کند نوشتن m ست برای کمک، وس من هم می نویسم:

Command (m for help): m
Command action
a toggle a bootable flag
b edit bsd disklabel
c toggle the dos compatibility flag
d delete a partition
l list known partition types
m print this menu
n add a new partition
o create a new empty DOS partition table
p print the partition table
q quit without saving changes
s create a new empty Sun disklabel
t change a partition's system id
u change display/entry units
v verify the partition table
w write table to disk and exit
x extra functionality (experts only)

Command (m for help):

خوب حالا به تمام ابزارهایی که در اختیار داریم آشنا شدیم، کار را پیش می گیریم و با وارد کردنp به بخش پارتیشن بندی می رویم.

Command (m for help): p Disk /dev/hdb: 255 heads, 63 sectors, 2491 cylinders
Units = cylinders of 16065 * 512 bytes

Device Boot Start End Blocks Id System
/dev/hdb1 * 1 195 1566306 a5 BSD/386
/dev/hdb2 196 212 136552+ 82 Linux swap
/dev/hdb3 213 2491 18306067+ 5 Extended
/dev/hdb5 213 474 2104514+ 83 Linux
/dev/hdb6 475 506 257039+ 83 Linux
/dev/hdb7 507 532 208844+ 83 Linux
/dev/hdb8 795 925 1052257 83 Linux
/dev/hdb9 926 1056 1052257 83 Linux
/dev/hdb10 1057 1088 257008+ 83 Linux
/dev/hdb11 1089 1350 2104483+ 83 Linux
/dev/hdb12 533 794 2104483+ 83 Linux
Command (m for help):

III.نگاهی به ستون ها


Device-شماره ی پارتیشن و نام دیسک سختی که پارتیشن بر روی آن قرار دارد در این ستون نوشته می شود.
Boot-اگر در این ستون ستاره وجود داشته باشد(در نمونه ی ما در کنارdev/hdb1/ قرار دارد) آن پارتیشن قابل بوت(Bootable) می باشد،یعنی اگر این دیسک دیسک اول من باشد(که در این جا dev/hda/ دیسک اول است) سیستم عامل ویا بوت لودر در این پارتیشن قرار دارد.
Start-شماره سیلندر ابتدای پارتیشن را نمایش می دهد.
End-شماره ی سیلندر انتهای پارتیشن را نشان می دهد.
Blocks- تعداد بلوک های موجود در پارتیشن را نمایش می دهد.بزرگی یک بلاک به نوع سیستم فایل شما بستگی دارد.در اغلب مواقع بزرگی یک بلاک حدود 1K است.در نمونه ی ما در اولین پارتیشن 1566306KB یا 1.5G فضای خالی وجود دارد که کاملا مشخص است.
Id- شماره ای که نوع پارتیشن را مشخص می کند.هر نوع پارتیشن شماره ی مخصوص خود را دارد.با نوشتن "l"می توانید لیست تمام انواع فایل سیستم های مورد پشتیبانی Fdisk را همراه شماره هایشان ببینید.
System- این ستون در واقع انگلیسی ستون ID می باشد.درواقع با توجه به شماره ی نوع پارتیشن سیستم عامل مربوط به آن را می نویسد.


ایجاد پارتیشن های جدید.


برای یاد گیری پارتیشن بندی با fdisk این جا دو نمونه می آوریم. ایجاد یک پارتیشن Swap
swap در واقع یک حافظه(Ram)مجازی برروی هارد دیسک شماست و لینوکس به بودن آن برای سرعت بیشتر نیاز دارد.البته در هسته های قدیمی لینوکس(2.0) نمی توان بیش از 128مگابایت به Swapاختصاص داد،هرچند که این هسته ها بسیار بسیارکم استفاده می شوند.
در این جا ما یک پارتیشن Swap به بزرگی 256مگابایت خواهیم ساخت ،برای ایجاد یک پارتیشن جدید کافیست "n"را وارد کنیدتا به بخش "Add a new partition"(افزودن یک پارتیشن جدید) وارد شوید.در صفحه ی ترمینال خواهید دید:




Command (m for help): n
Command action
l logical (5 or over)
p primary partition (1-4)


ما در این جا قصد داریم تا یک درایو منطقی یا Logicalایجاد کنیم ،برای این کار "l" را انتخاب می کنم.




l
First cylinder (1351-2491, default 1351)


سعی کنید در میان پارتیشن ها فضای خالی ایجا نکنید،بهترین انتخاب انتخاب اولین سیلندر فضای خالی هارد است تا به باقی پارتیشن ها آسیب نرسد.برای این کار به سادگی کلید Enter را فشار دهید.




Using default value 1351
Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (1351-2491,
default 2491):



زیبایی و راحتی کار با fdisk این جا خود نمایی می کند! برای ایجاد یک پارتیشن احتیاجی به محاسبه یسیلندر ها ندارید کافیست حجم خود را به مگابایت یا کیلوبایت در مقابل اعلان وارد کنید.برای ایجاد یک Swap به اندازه ی 256مگابایت وارد کنید"256M+":




Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (1351-2491,
default 2491): +256M

Command (m for help):


یک بار دیگر هم به پارتیشن های خود نگاهی می اندازیم تا اشتباهی صورت نگرفته باشد ،برای این کار "p" را می زنیم:




Command (m for help): p

Disk /dev/hdb: 255 heads, 63 sectors, 2491 cylinders
Units = cylinders of 16065 * 512 bytes

Device Boot Start End Blocks Id System
/dev/hdb1 * 1 195 1566306 a5 BSD/386
/dev/hdb2 196 212 136552+ 82 Linux swap
/dev/hdb3 213 2491 18306067+ 5 Extended
/dev/hdb5 213 474 2104514+ 83 Linux
/dev/hdb6 475 506 257039+ 83 Linux
/dev/hdb7 507 532 208844+ 83 Linux
/dev/hdb8 795 925 1052257 83 Linux
/dev/hdb9 926 1056 1052257 83 Linux
/dev/hdb10 1057 1088 257008+ 83 Linux
/dev/hdb11 1089 1350 2104483+ 83 Linux
/dev/hdb12 533 794 2104483+ 83 Linux
/dev/hdb13 1351 1383 265041 83 Linux

Command (m for help):


خوب در نهایت صاحب یک پارتیشت 256مگابایتی شدیم ،اما یک مشکل هنوز وجود دارد ، این پارتیشن یک پارتیشن لینوکس (ID=83) است نه یک Swap پارتیشن(ID=82) بنابر این بعد از یک بررسی دوباره در لیست فرمان ها با "m"کلید "t"را فشار می دهیم تا به بخش "change a partition system id"(تغییر شماره سیستم یک پارتیشن):




Command (m for help): t
Partition number (1-13):



معلوم است که شماره پارتیشن ما 13 است پس آن را وارد می کنیم:




Partition number (1-13): 13
Hex code (type L to list codes):



بسیارخوب حالا برای پارتیشنSwap باید عدد 82 را وارد کرد:




Hex code (type L to list codes): 82
Changed system type of partition 13 to 82 Linux swap


برای اطمینان از درست بودن کارها به لیست پارتیشن ها با "p"دوباره سرک می کشیم و در خط آخر می بینیم:




/dev/hdb13 1351 1383 265041 82 Linux swap


دقت کنید !تا به این جا یک پارتیشن جدید تعریف کردیم اما تغییرات بر روی دیسک سخت اعمال نشده اند برای اعمال این تغییرات باید "w" را فشار دهید تا به "write table to disk and exit"(در دیسک بنویس و خارج شو) ,وارد شوید، در خط فرمان خواهیددید:




Command (m for help): w
The partition table has been altered!


Calling ioctl() to re-read partition table.
Syncing disks.
WARNING: If you have created or modified any DOS 6.x
partitions, please see the fdisk manual page for additional
information.



همه چیز تمام است ، تنها چیزی که مانده شناساندن Swap به لینوکستان است که این موضوع خارج از بحث این مقاله است اما به دلیل سادگی آن را در این جا مطرح می کنم، برای این کار کافیست در کنسول در حالت کاربر ریشه وارد کنید:




#swapon /dev/hdb13


به همین سادگی ... ایجاد یک پارتیشن EXT2

با توجه به تجربه ی شما در ایجاد یک پارتیشن جدید که در بالا آن را مرور کردیم این جا یک پارتیشن 1GB ایجاد خواهیم کرد.برای این کار همان طور که به یاددارید از "n" استفاده می کنیم:





Command (m for help): n
Command action
l logical (5 or over)
p primary partition (1-4)


وسپس:





l
First cylinder (1384-2491, default 1384):


برای 1GB از 1024M استفاده می کنیم.





Last cylinder or +size or +sizeM or +sizeK (1384-2491,
default 2491): +1024M

Command (m for help):


اگر همه چیز درست باشد باید در جدول پارتیشن ها چنین چیزی اضافه شده باشد:





/dev/hdb14 1384 1514 1052226 83 Linux


حالا طبق روال گذشته از "w"برای ثبت تغیییرات و خروج استفاده کنید.
III.پاک کردن یک پارتیشن
این کار نیز کاریست بس آسان!برای پاک کردن کافیست "d" را وارد کنید و پارتیشن مورد نظر خود را انتخاب کنید به همین آسانی... اما باید توجه داشته باشید تا زمانی که با "w" تغییرات را ذخیره نکرده اید هیچ تغییری در دیسک سخت شما اعمال نخواهد شد.




نکته ی مهم :
بعد از عدد ۵ نام تمام پارتیشن ها به ترتیب ادامه خواهد داشت و شماره ای خالی نخواهد بود.بنابر این اگر مثلا پارتیشن 10 را پاک کنید پارتیشن 11 جای ان را خواهد گرت و 12 جای 11 را بنابر این جای پارتیشن ها به کل تغییر خواهد کرد این می تواند باعث ایجاد مشکل برای شما باشد. بنابراین بعد از پاک کردن یک پارتیشن حتما در etc/fstab/ تغییرات انجام شده را اعمال و این جدول را درست کنید تا در بوت بعدی دچار سر در گمی نشوید.


Fdisk یکی از ابزار مفید و بسیار ساده ی لینوکس است که بوسیله ی آن همان طور که مشاهده کردید به راحتی می توان یک پارتیشن جدید ایجاد کرد یایک پارتیشن موجود را حذف کرد امید وارم از این پس بتوانید به راحتی با این نرم افزار کار کنید. در اینده ای نزدیک شما را با نرم افزار Qtparted که یک ابزار گرافیکی و بسیار آسان برای کار با پارتیشن هاست آشنا خواهیم کرد.
موفق باشید