اعلامیه رفع تبعیض از زن

نظر به اينکه مردم ملل متحد ضمن منشوري ايمان خود را به حقوق اساسي بشر، وقار و ارزش انساني و تساوي مرد و زن بيان نموده اند، ونظر به اينکه اعلاميه جهاني حقوق بشر اصل عدم تبعيض را تأکيد و اعلام مي دارد که افراد بشر آزاد و از حيث وقار و حقوق مساوي به دنيا آمده و همه بدون هيچ گونه تبعيض از جمله تبعيض جنسي استحقاق برخورداري از کليه حقوق و آزادي هاي مندرج در اعلاميه را دارند، و با توجه به قطعنامه ها، اعلاميه ها، مقاوله نامه ها و توصيه نامه هاي سازمان ملل متحد و کارگزاري هاي تخصصي که به منظور رفع انحاء مختلف تبعيض و توسعه حقوق مساوي مرد و زن طرح گرديده اند، و با اعتقاد به اينکه علي رغم منشور ملل متحد، اعلاميه جهاني حقوق بشر، ميثاق هاي بين المللي راجع به حقوق بشر و ساير اسناد سازمان ملل متحد و کارگزاري هاي تخصصي و علي رغم پيشرفتي که در زمينه تساوي حقوق حاصل شده است هنوز تبعيضات قابل توجهي عليه‌زنان وجود دارد، و با اين عقيده که تبعيض عليه زنان با حيثيت و وقار بشري و با رفاه خانواده و اجتماع مباينت داشته و از شرکت آنان در شرايط مساوي با مردان درحيات سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي کشورهايشان جلوگيري نموده و مانعي براي پيشرفت کامل استعدادهاي زنان درخدمت به کشورهاي خود و بشريت مي باشد، و با اذعان به سهم بزرگي که زنان در حيات اجتماعي، سياسي، اقتصادي و فرهنگي ايفا کرده و نقشي که در خانواده و بويژه در پرورش کودکان به عهده دارند، و با ايمان به اينکه توسعه کامل هر کشور و سعادت جهان و صيانت صلح مستلزم شرکت هرچه بيشتر زنان و مردان در تمام مظاهر حيات اجتماعي است، و نظر به اينکه تضمين شناسايي جهاني اصل تساوي زن و مرد چه در عمل و چه از نظر حقوقي لازم و ضروري به نظر مي‌رسد مجمع عمومي اعلاميه زير را رسماً اعلام مي‌دارد: ماده 1 تبعيض نسبت به زن از آن جهت که تساوي حقوق زن و مرد را محدود و يا انکار مي کند اساساً غير عالادنه بوده و حيثيت انساني را تخطئه مي‌نمايد. ماده 2 براي الغاء کليه قوانين، عادات و سنن و قواعد جاريه که متضمن تبعيض نسبت به حقوق زنان بوده و همچنين براي تأمين حمايت حقوقي کامل تساوي زن و مرد بايد تدابيري خاص اتخاذ گردد مخصوصاً، الف- اصل برابري حقوق زن و مرد در قانون اساسي منظور و يا به طريق ديگري تضمين گردد. ب- قراردادهاي سازمان ملل متحد و کارگزاري هاي تخصصي را در زمينه الغاء تبعيض عليه زنان تصويب نموده و يا به آن ملحق شده و هرچه زودتر آن ها را به نحو احسن مجري دارند. ماده 3 اقدامات مقتضي به منظور پرورش افکار عمومي و ارشاد تمايلات ملي درجهت بر انداختن تعصب و الغاء شيوه هاي باستاني و تمامي رويه هايي که بر حقارت زنان متکي باشد به عمل آيد. ماده 4 اقدامات مقتضي درجهت تأمين شرايط برخورداري زن و مرد بدون تبعيض از حقوق ذيل معمول گردد. الف- حق رأي در انتخابات اعم از انتخاب کردن يا انتخاب شدن در مجامعي که اعضاي آن علني انتخاب مي‌شوند. ب- حق رأي در تمام اموري که به آراء عمومي مراجعه مي شود. ج- حق تصدي مناصب و مشاغل عمومي. حقوق مذکور بايد به موجب قانون تضمين شود. ماده 5 زنان بايد درتحصيل، تغيير يا حفظ تابعيت همانند مردان بوده و نکاح با اتباع بيگانه نبايد خود به خود در تابعيت زن مؤثر باشد. او را فاقد تابعيت کند يا تابعيت شوهر را به او تحميل نمايد. ماده 6 اتخاذ تدابير خاص درجهت تأمين حقوق مدني مساوي با مردان خاصه درموارد ذيل بدون توجه به تأهل يا تجرد آنان در حدي که صيانت وحدت خانواده که اساس هرجامعه را تشکيل مي‌دهد زايل نشود. الف- حق کسب، اداره، تمتع، تصرف و وارث بودن از جمله وارث اموال حاصله در دوران زناشويي. ب- اهليت حقوقي و استيفاء آن. ج- حقوق مساوي قانوني با مردان براي مسافرت. تدابير لازم در جهت استقرار اصل تساوي مقام زن و شوهر خاصه در موارد ذيل: الف- زن بايد مانند مرد بتواند همسر خود را انتخاب و با آزادي و رضايت کامل ازدواج نمايد. ب- زنان در دوران زناشويي و به هنگام انحلال نکاح حقوقي مساوي با مردان داشته باشند. ج- والدين نسبت به اطفال حقوق و تکاليف يکسان داشته و هميشه مصلحت اطفال مطمح نظر باشد. د- نکاح اطفال و نامزدي دختران نابالغ ممنوع شود. ه- تدابيري مؤثر درجهت تعيين حداقل سن ازدواج و اجباري کردن ثبت واقعه نکاح در دفاتر رسمي اتخاذ گردد. ماده 7 کليه قوانين کيفري که متضمن تبعيض عليه زنان باشد بايد ملغي شود. ماده 8 اتخاذ تدابير قانوني به منظور مبارزه با فحشاء به هر نحوي که باشد. ماده 9 اقدامات مقتضي به منظور تأمين حقوق مساوي زن و مرد در زمينه آموزش و پرورش درتمام مراحل، خاصه درموارد زير براي دختران و زنان صرف‌نظر از تجرد يا تأهل آنان معمول گردد: الف- شرايط مساوي براي ورود و تحصيل درمؤسسات آموزشي شامل دانشگاه ها و مدارس حرفه اي و فني. ب- برخورداري از امکانات مساوي در زمينه برنامه هاي تحصيلي و کادر آموزشي، يکسان بودن امتحانات، استفاده از اماکن و وسايل ورزشي به‌نحو يکسان اعم از اين که مؤسسات مربوطه مختلط بوده يا نباشند. ج- امکانات مساوي براي استفاده از بورس‌ها و عطاياي تحصيلي. د- درامکانات مساوي به منظور دسترسي به برنامه هاي تحصيلي از جمله با سواد کردن برزگسالان. ه- دسترسي به اطلاعات آموزشي براي کمک به تأمين بهداشت و رفاه خانواده ها. ماده 10 اتخاذ تدابيري خاص به منظور تأمين حقوق مساوي مرد و زن در عرصه حيات اقتصادي و اجتماعي خاصه در موارد ذيل صرف نظر از تجرد يا تأهل آنان: الف- حق فراگرفتن تعليمات حرفه اي، کار، انتخاب آزاد حرفه و شغل، ترفيع در کار و حرفه بدون تبعيض به لحاظ تجرد يا تأهل يا هر عامل ديگر. ب- حق دريافت مزد مساوي با مردان و تساوي رفتار براي کار يا ارزش مساوي. ج- حق استفاده از مرخصي با حقوق و مزاياي بازنشستگي، پرداخت‌هاي اجتماعي به هنگام بيماري، بيکاري، پيري يا ساير موارد از کار افتادگي. د- حق دريافت حق تأهل معادل با مردان. ه- اتخاذ تدابير لازم به منظور جلوگيري از تبعيض نسبت به زن در زمينه اخراج به هنگام ازدواج يا زايمان و تثبيت حقوق حقه، پيش بيني معذوريت دوران زايمان و تضمين اعاده به کار سابق و اعمال خدمات اجتماعي از جمله تسهيلات مربوط به نگهداري اطفال. تدابيري که درجهت ايمني زنان به علت طبيعت خاص آنان در بعضي مشاغل اعمال مي‌گردد تبعيض تلقي نمي شود.*
*این اعلامیه در 7 نوامبر سال 1967 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید.