-
راز طراحي خودرو
محمدحسن اسداللهي: يكي از مهمترين مباحثي كه امروزه مطرح است، بحث فروش يك خودرو در بازار جهاني می باشد. بازار خودرو در كل دنيا بازاري رقابتي است كه تمام كمپاني‌ها سعي در فروش محصولات خود در اين بازار دارند. اما يكي از مهمترين عواملي كه فروش يك خودرو را در اين رقابت سخت، تضمين مي‌كند، طراحي آن است.
طراحي خودرو كه جادوي طراحي نيز گفته مي‌شود در جلب نظر يك مشتري بسيار موثر است. گاهي طراحي خارجي و داخلي يك محصول از يك كمپاني چندين ماه به طول مي‌انجامد. گاهي نيز 2 يا 3 سال طول مي‌كشد، به گونه‌اي كه طراحان آن پروژه مدت‌ها در محل كار خود باقي مانده و تا اولين نمايش خودرو نمي‌توانند محل كار خود را ترك كنند. همچنين بسياري مواقع طراحي يك خودرو مي‌تواند يك كمپاني بزرگ را نجات دهد و آن را از خطر ورشكسته‌شدن و از بين رفتن برهاند. اما طراحي يك خودرو فقط در بحث فروش و جلب‌نظر مشتري تاثيرگذار نيست بلكه در پارامترهاي حركتي نيز بسيار تاثيرگذار است. يكي از مهمترين عواملي كه طراحي آيروديناميكي يك خودرو روي آن تاثير مي‌گذارد، مصرف سوخت است. همان‌طور كه مشخص است خودرو درون يك سيالي به نام هوا حركت مي‌كند، هوا با بدنه خودرو مقاومت زيادي ايجاد مي‌كند و نيروي شديدي را توليد كرده كه در مقابل حركت خودرو مقاومت مي‌كند. اگر بتوان اين نيرو را به حداقل رساند و آن را تا حد ممكن كاهش داد مي‌توان مصرف سوخت را به شدت كم كرد. كاهش مصرف سوخت نيز كاهش آلايندگي محيط‌زيست را به دنبال دارد. در نتيجه يك خودروي پاك را با يك طراحي ظاهري خوب مي‌توان ارايه كرد. اولين جنبش‌ها براي بهينه‌سازي بدنه و طراحي مدرن آن از سال 1975 آغاز شد. در آن سال‌ها خودروهاي 1960 تا 1970 مصرف سوخت بسيار بالايي داشتند. طراحي آنها به گونه‌اي بود كه سطح جلويي پهن و عمودي داشته و قسمت عقب كوتاه و ناقص بود. (مثل پيكان و آريا). اين‌گونه خودروها، مقاومت زيادي در مقابل هوا از خود نشان مي‌دادند، در نتيجه طراحان به اين فكر افتادند كه قسمتي به انتهاي خودرو اضافه كرده و قسمتي جلويي را كوچك‌تر كنند. در سال 1992 خودرويي طراحي شد به نام E-Auto كه ديفرانسيل جلو بود. طراحي اين خودرو به گونه‌اي بود كه در هر 100 كيلومتر 57/1 لیتر بنزين مي‌سوزاند. ولي طراحي آيروديناميك آن به گونه‌اي بود كه بادهاي جانبي روي آن بسيار تاثير مي‌‌گذاشتند. به حدي كه تعادل خودرو را به هم مي‌زد. همچنين اين مصرف سوخت پايين مربوط به طراحي بدنه آن بود. موتور آن نیز كم بازده و كم قدرت بود. طراحي اين Eauto تاثير زيادي در طراحي ساير خودروها داشت.
بسياري از خودروهاي هيبريدي و كم‌مصرف از آن تاثير گرفتند و طراحي خود را شبيه آن انجام دادند. سوپراسپرت‌هايي مثل مك‌لارن F1 و بوگاتي ويرون و يا محصولات لامبورگيني بسيار از طراحي اين خودرو استفاده كرده اند.
طراحي آيروديناميك خودروها علاوه بر زيبايي فوق‌العاده و مصرف سوخت كمتر مزاياي ديگري هم دارد. در اين خودروها ارتفاع درپوش موتور كم شده و سطح شيشه جلوي راننده افزايش يافته در نتيجه وسعت ديد راننده بيشتر شده و كنترل خودرو بهتر مي‌شود. در اين حالت ديد راننده بيشتر شده و ايمني خودرو بيشتر مي‌شود. براي اشاره به نكات مثبت اين‌گونه طراحي‌ها مي‌توان چند نمونه را مثال زد تا نقش طراحي يك خودرو كاملاً مشخص شود. يكي از محصولات جنرال‌موتورز طرحي به نام آيرو 2002 است كه خودرويي چهار نفره مي‌باشد. شيشه جلوي آن 68درجه زاويه دارد كه بسيار خوابيده‌تر از ساير خودروها است. ضريب درگ اين خودرو رقمي معادل 14صدم است. رقمي باورنكردني كه در صنايع هوايي كاربرد دارد. بدنه اين خودرو از جنس فايبرگلاس است و مقاومت بسيار كمي در مقابل هوا ايجاد مي‌كند. لازم به ذكر است كه ضريب درگ براي اتومبيل‌هاي معمولي در حد 3/0 تا 4/0 است. رقم‌هاي زير 3/0 طرح‌هاي بسيار پخته و فني مي‌باشند. امروزه بدنه بسياري از خودروها از جنس فيبركربن بوده كه مقاومت بسيار كمي توليد مي‌كنند. ريونتون و كوئينگزک CCXR)Edition) از جمله خودروهايي هستند كه بدنه‌اي تمام فيبركربني دارند. اين خودروها در عين حجيم‌بودن موتورشان مصرف سوخت بسيار كمي داشته و طراحي بسيار پيشرفته‌تري دارند. البته خودروهاي روزمره و توليد انبوه هرگز مثل آنها نيستند و مصرف سوخت متوسطي دارند. ولي گوشه‌هايي از طراحي اين‌گونه خودروها در آنها ديده مي‌شود. يكي از نمونه‌هاي بارز و علمي طراحي خودرو، نصب موتور پيكان روي بدنه و شاسي پژو 405 است كه RD1600 ناميده مي‌شود. موتور RD1600 هيچ فرقي با پيكان نداشته و فقط گيربكسي متفاوت دارند. پس مي‌توان گفت تنها تفاوت اين دو خودرو بدنه و فرم آيروديناميك آردي مي‌باشد. پيكان را در جاده تست كرديم و در هر 100 كيلومتر خودرو يازده ليتر بنزين سوزاند ولي آردي با توجه به يكسان‌بودن موتور تنها 2/9 ليتر بنزين سوزانده و پايداري بيشتري در دنده چهار نشان داد. اين بيانگر فرم آيروديناميكي آردي بوده كه 90درصد كاهش مصرف سوخت مربوط به آن است.
