تفاوت موتورسیکلت های آسیایی با اروپایی
مهدي النك: مارک ول و یان راید، دو طراح برجسته در صنعت موتورسیکلت‌سازی هستند. این دو طراح در سال 2001 در مرکز زنوفیا در انگلیس موتورسیکلت‌‌هایی را با طراحی نوین ایجاد کردند و در حال حاضر این مرکز به عنوان یکی از بهترین مراکز طراحی مدرن در اروپا شناخته می‌شود. البته گفتنی است، دفتر این مرکز اخیراً به شمال شرقی انگلیس انتقال یافته که می‌توان گفت محلی دور از چشم می‌باشد. این دفتر شامل بخش طراحی، استودیو مدل‌سازی و کارگاهی با امکانات رنگ‌آمیزی است. مارک و یان که از طراحان بزرگ این مرکز به شمار می‌روند، حاضر شدند برخلاف دیگر طراحان که اطلاعات مربوط به طرح‌‌های جدید خود را مخفی نگه می‌دارند، اطلاعاتی را در رابطه با فعالیت‌‌های خود ارائه دهند. طی این مصاحبه یان گفت: «اغلب کارهای بزرگ و مهم ما محرمانه هستند و نباید در اختیار عموم به خصوص رقبا قرار گیرند. ما ترجیح می‌دهیم بیشتر این طرح‌‌ها ناشناخته بمانند و حتی‌الامکان تلاش می‌کنیم این طرح‌‌های مهم و جدید به دست شرکت‌‌های رقیب نیافتند. این پنهان کاری‌‌ها همچنان از اصلی‌ترین دلایل موفقیت ما بوده است». از آنجایی که امروزه به طراحی موتوسیکلت‌‌های نوین توجه بسیاری می‌شود، تلاش برای تولید موتورسیکلت‌‌های پر سرعت‌تر بیشتر شده است. ما از مارک و یان خواستیم تا در رابطه با کار خود و طرح‌‌های جدیدشان اطلاعاتی را در اختیار ما قرار دهند.
* چرا نام این مرکز طراحی را Xenophya گذاشته‌اید؟
کلمه زنوفیا یک کلمه یونانی و به معنای «عجیب از لحاظ شکل ظاهر و طبیعت» است و می‌توان گفت این نام به دلیل اینکه فعالیت‌‌های ما در این مرکز عجیب و اغلب چشمگیر بوده، نام بسیار مناسبی است.
* چگونه وارد عرصه طراحی موتورسیکلتها شدید؟
یان در جواب این پاسخ اظهار داشت: این یک آرزوی دیرینه برای ما بوده و ما به هیچ عنوان آرزوی دیگری را جز طراحی این وسایل نقلیه موتوری در سر نداشتیم. در سال 2000 و پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه نورث آمبریا در رشته طراحی وسایل نقلیه، تصمیم گرفتیم به هر طریقی که شده وارد عرصه طراحی موتورسیکلتها شویم.
پروژه نهایی مارک مربوط به طراحی دوباره دوکاتی 900SS بوده که با استانداردهای مربوط به اسکلت اصلی وسایل نقلیه کاملاً متفاوت بوده است.این امر موجب رشد خط تولید دوکاتی به رغم کمبود سرمایه‌گذاری‌‌ها در این بخش شد. این موفقیت موجب گردید تا گرایش ما به سمت طراحی وسایل نقلیه دو چندان شود. پس از آن توانستیم کاوازاکی ZX-9R را طراحی کنیم و باز هم این موضوع موجب شد تا ما بیشتر نزد عموم شناخته شویم. در پی آن یک کارخانه تولید‌کننده لوازم جانبی از ما خواست تا با آنها همکاری‌‌هایی داشته باشیم. بدین ترتیب و به مرور زمان به عنوان طراحان موفقی شناخته شدیم و اینک به رتبه کنونی رسیده‌ایم.
* محبوب‌ترین وسایل نقلیه دوچرخ از لحاظ طرح، از دید شما کدام یک بوده‌اند؟
این یک سوال بحث‌برانگیز با پاسخ‌‌های متفاوت است زیرا با گذشت زمان و ایجاد طرح‌‌های جدید نظر ما هم نسبت به این طرح‌‌ها تغییر می‌کند و همچنین نظر هر یک از کارشناسان با دیگران متفاوت است. به طور مثال، مدل دوکاتی 1098 از نظر ما بسیار جالب‌تر از کاوازاکی Versys است ولی بسیاری معتقدند ،Versys از طراحی بهتری برخوردار است. طراحان Versys برای ساخت آن، تنها یکی از محصولات قبلی را از نو طراحی و با ظاهری نو وارد بازار کردند اما تیم طراح Ducati یک طرح کلاسیک را از نو ایجاد کرد. به نظر شما کدام یک آسان تر می‌باشد؟ مطمئنم خودتان به جواب سوال پی برده‌اید.
بد نیست به چندین طرح جالب اشاره کنیم. دو موتورسیکلت RGV و NSR250 به عنوان بهترین موتورسیکلت‌‌های دنیا شناخته شدند. موتورسیکلت‌‌های نامبرده کم صدا و کم‌آلاینده هستند و این از مهمترین عوامل موثر در رشد میزان تقاضا برای این محصولات بوده است. از آنجایی که سرعت این موتورها بسیار بالاست، موتورسواران می‌توانند بدون اینکه شناخته شوند و یا دیده شوند با سرعت 180 مایل در ساعت (290 کیلومتر بر ساعت) در جاده‌‌ها حرکت کنند. طرح NSR250 MC21 SP برای مارک و RGV250 VJ23 از طرح‌‌های من بوده است. آیا دنیا باز هم به این نوع طرح‌‌ها نیاز دارد!
به یاد دارم که در دوران مدرسه دوست داشتم، موتور مدل RD350LC ( که در دیگر کشورهای دنیا به RZ معروف هستند) را داشته باشم. اکنون قصد دارم در صورت پیدا کردن وقت اضافی و در دوران بیکاری طرح این موتور دلخواهم را از نو بازسازی کنم. مارک نیز در هنگام کودکی یک پوستر با عکس موتور مسابقه‌ای Norton F1 را بر دیوار اتاقش نصب کرده بود. پدرش نیز اغلب به دلیل علاقه شدیدش به موتور، او را برای تماشای مسابقات شهری و کشوری به محل برگزاری مسابقات می برد. ما هر دو از علاقه‌مندان موتورهای مسابقه‌ای قدیمی همچون، Manx Norton، AJS 7R و Matchless G50 بودیم.هر کدام از این موتورها از طراحی جالبی برخوردار هستند که یک خط افقی محل نشستن این موتورها را از سایر قسمت‌‌ها جدا ساخته است. طراحی موتور هوندا RC166 نیز نسبتاً جالب بوده که البته شکل ظاهری چشمگیری ندارد.
* رابطه کاری زنوفیا با کارخانه‌‌های موتورسیکلت‌سازی چگونه است؟
ما برای کسب موفقیت‌‌های بیشتر با مشتریان خود همکاری دائمی داریم. زنوفیا با ارائه طرح‌‌های خود به شرکت‌‌های متقاضی، محبوبیت خود را گسترش می‌دهد و این خود نوعی بازاریابی قوی برای ما به شمار می‌رود.
جالب است بدانید خواسته‌‌های ما با خواسته‌‌های شرکت‌‌های سفارش‌دهنده از برخی لحاظ کاملاً فرق دارند زیرا ما همواره به نیاز بازار توجه می‌کنیم. به عبارتی دیگر می‌توان گفت در زنوفیا، طراحی موتورسیکلتها با توجه به نیاز بازار ایجاد می‌شوند.
لازم به ذکر است، بسیاری از کارخانه‌‌های بزرگ موتورسیکلت‌سازی خودشان دارای استودیوی طراحی هستند در عین حال بسیاری از آنها از شرکت‌‌های طراحی دیگری نیز کمک می‌گیرند و این موجب تنوع در محصولات آنها می‌شود. شرکت‌‌هایی همچون KTM و یاماها با استودیوهای دیگر از قبیل مرکز طراحی Kiska و GK همکاری قابل‌توجهی دارند. در فرایند تولید، آنها بیشترین طرح‌‌های خود را از طراحان دیگر دریافت می‌کنند و این شاید از عوامل موفقیت آنها باشد.
* جذاب‌ترین پروژه‌ای که تاکنون انجام داده‌اید کدام یک بوده‌اند؟
طراحی Fischer MRX650 اولین کار ما بر روی یک موتورسیکلت کامل بوده است. ما در سال 2003 با Glynn Kerr، که برای ساخت موتورهای ویژه نمایش پلیس هند نیاز به کمک داشت، همکاری کردیم. این همکاری ما موجب شد تا اطلاعات جدید بسیاری را به دست آوریم.
اخیراً هم طراحی Royal Enfield Bullet کلاسیک برای ما طرح جالبی به شمار می‌رفت. کار‌کردن بر روی یکی از قدیمی‌ترین برندهای انگلیسی که میزان تولید آن نسبتاً بالا بوده، برای ما یک فرصت مناسب به شمار می‌آید.
سفر به هند و معرفی طرح‌‌های جدید زنوفیا به بازارهای داخلی این کشور هم یکی دیگر از مهمترین عوامل موثر در کسب موفقیت ما بوده است.
* همکاری شما با شرکت‌‌های موتورسیکلت‌سازی در کشورهای آسیایی چگونه است؟
ما تاکنون با شرکت‌‌های بزرگی همچون Royal enfield و چند شرکت دیگر همکاری‌‌هایی داشتیم. موتور در آسیا همچنان به عنوان وسیله نقلیه‌ای جهت حمل و نقل مطرح است. در حالی که در اروپا و آمریکا این وسایل موتوری به عنوان محصولاتی حائز اهمیت در زندگی به شمار می‌آیند. موتورهای مدل یاماها R5 در بازارهای آسیا از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار هستند.
ما در ژانویه گذشته در نمایشگاه اتومبیل دهلی حضور داشتیم و در آنجا متوجه شدیم محصولات یاماها به شدت مورد توجه بازدید‌کنندگان قرار گرفته است. در آن هنگام با دیدن استقبال مردم، یاد اولین باری که در دوران کودکی به نمایشگاه موتورسیکلت رفتم، افتادم. منظورم این نیست که مردم کشورهای اروپایی با دیدن موتورهای جدید خوشحال نمی‌شوند، بلکه در این جا می‌خواهم به تفاوت سلیقه‌‌ها و شیوه‌‌های زندگی آنها با کشورهای اروپایی و آمریکایی اشاره کنم.
جالب است بدانید به لحاظ جمعیت بیشتر در کشورهای آسیایی، میزان گرایش آنها به موتورهای کوچکتر افزون‌تر است، در حالی که در اروپا موتورهای با اندازه بزرگتر از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند. همچنین گفتنی است، در کشورهای آسیایی، افراد بیشتر به سمت وسایل نقلیه ارزان‌تر و کاربردی‌تر در حمل و نقل گرایش دارند.
سلیقه مردم در کشورهای دنیا همیشه برای زنوفیا از اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده است زیرا به وضوح می‌توان فهمید، موتورهایی که در اروپا فروش بیشتری دارند، در کشورهایی همچون هند به هیچ عنوان طرفدار ندارند.
شرکت‌‌های موتورسیکلت‌سازی در آسیا از لحاظ حجم تولید نیز با شرکت‌‌های اروپایی متفاوت هستند.به طوری که در سال 2006، کل میزان تولید در شرکت‌‌های اروپایی و ژاپنی تقریبا 3 میلیون و 500 هزار دستگاه بوده و این در حالی است که این میزان تولید در هند 7 میلیون و در چین 20 میلیون دستگاه( نیمی از کل میزان تولید جهانی) بوده است.
شرکت‌‌های اروپایی اغلب با توجه به پیش‌بینی‌‌های خود در رابطه با شرایط بازار، به تولید می‌پردازند و مراقب هستند تا هزینه‌‌های آنها برای تولید محصولات اضافی به هدر نرود. بالعکس در کشورهای آسیایی، میزان تولید به حد قابل توجهی وسیع است و مواد اولیه خام و قطعات، برای آنها از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشند.
* از نظر شما طرح‌‌های موتورسیکلتها در ژاپن و اروپا چه تفاوت‌‌هایی با یکدیگر دارند؟
در ژاپن اغلب به ساخت موتورهایی با طرح‌‌های جذاب، قابل اطمینان و کاربردی پرداخته می‌شود. طرح‌‌ها بسیار حساب شده و دقیق هستند به طوری که به ندرت می‌توان موتورسیکلتی را دید که نازیبا جلوه کند. به عنوان نمونه می‌توان گفت، مدل‌‌های سری R یاماها از طراحی بسیار جالبی برخوردار هستند. مدل R1 این محصول تقریبا ده سال است که همچنان محبوبیت خود را حفظ کرده و به نظر مدرن می‌آید.مدل 2002 این محصول که قرمز رنگ بوده و کلمه D بر روی آن چاپ شده، نیز حقیقتاً یکی از زیباترین موتورهای تولید شده طی سال‌‌های اخیر بوده است.
طراحان موتور سیکلت در اروپا از خلاقیت بیشتری برخوردار هستند و در مقایسه با ژاپنی‌‌ها قدرت طراحی بیرونی جالب‌تر و چشمگیرتری دارند. مثلاً، طراحان ایتالیایی هر چند که از طراحان غیرایتالیایی نیز کمک می‌گیرند، خود را به عنوان یکی از بزرگترین طراحان موتورسیکلت‌‌های زیبا و به یادماندنی در دنیا معرفی کرده‌اند. در حقیقت، بسیاری از طراحان و مهندسان خارجی با آنها همکاری دارند. خود ما هم، در زنوفیا از بسیاری از طراحان حرفه‌ای دنیا کمک می‌گیریم.
* طراحی موتورسیکلتها در آینده چگونه خواهد بود؟
عقیده ما این است که در آینده طراحی موتورسیکلتها و موتورهای اسپرت بسیار پیچیده‌تر از امروزه خواهد شد. مدل یاماها R6 یکی از بارزترین نمونه‌‌های موتورهای پیچیده کنونی می‌باشد که البته با روی کار آمدن موتورهای جدید به بازار، از میزان توجه به این محصولات نیز کاسته می‌شود. در بازارهای اروپای غربی نیز بسیاری از طراحان به سمت تولید موتورهای اندازه متوسط و معمولی می‌روند و کمتر به موتورهای اسپرت خواهند پرداخت.
ما انتظار داریم، در آینده میزان تولید موتورهای الکتریکی و در نتیجه میزان فروش این نوع محصولات در بازارهای جهانی با افزایش قابل توجهی همراه باشد.
