جوان و آموزه های اخلاقی در کلام معصومین علیهم السلام
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: به شما درباره جوانان به نیکی سفارش می کنم که آنها دلی رقیق تر و قلبی فضیلت پذیرتر دارند. خداوند مرا به پیامبری برانگیخت تا مردم را به رحمت الهی بشارت دهم و از عذابش بترسانم، جوانان سخنانم را پذیرفتند و با من پیمان محبت بستند، ولی پیران از قبول دعوتم سر باز زدند و به مخالفتم برخاستند.
سپس به این آیه اشاره فرمود که دوره ای طولانی بر آنها گذشت و دل هایشان زنگ قساوت گرفت. رسول خدا صلی الله علیه و آله :
الشّابُّ الجوادُ الزّاهِدُ هُوَ اَحَبُّ اِلَی اللّه مِنَ الشَّیْخ الْبَخیلِ العَابِدِ.
جوان بخشنده زاهد، نزد خداوند محبوب تر از پیرمرد عابدی است که بخل بورزد.
امام علی علیه السلام :
اُهْجُروا الشَّهَواتِ فَاِنَّها تَقُودُکُْم اِلی رُکُوبِ الذُّنوبِ و التَّهَجُّمِ عَلَی السَّیِّئاتِ.
از تمایلات ناروا دوری کنید که شما را به وادی گناه کاری می کشاند و غافلگیرانه شما را در آغوش گناهان می افکند.
امام علی علیه السلام :
لا تَقسِرُوا اَولادَکُم عَلی آدابِکُمْ فَاِنَّهُمْ مَخْلُوقُونَ لِزَمانٍ غَیْرِ زَمانِکُمْ.
آداب و رسوم زمان خودتان را با زور به فرزندان خویش تحمیل نکنید؛ زیرا آنان برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شده اند.
امام علی علیه السلام :
لا تَتْرُکِ اِلاجتِهادَ فی اِصلاحِ نَفسِکَ فَاِنَّهُ لا یُعینُکَ عَلَیها الاّ الجِدُّ.
هرگز از مجاهده و کوشش در اصلاح خویش باز نایست؛ زیرا چیزی جز سعی و کوشش تو را در این کار یاری نخواهد کرد.
امام علی علیه السلام :
ایّاکَ و صُحبَةَ مَن اَلهاکَ و اَغراکَ فَاِنَّهُ یَخذُلُکَ و یُوبِقُکَ.
بپرهیز از رفاقت با کسی که اغفالت می کند و فریبت می دهد که سرانجام آن، مایه خواری و هلاکت خواهد بود.
امام علی علیه السلام :
اِقمَعُوا هذِهِ النُّفُوسَ فَانَّها طَلِقَهٌ اِن تُطیعُوها تُنزَعُ بِکُم الِی شَرِّ غایَةٍ.
این نفوس سرکش را مقهور کنید که خودسر و بی قیدند. اگر خواسته های آنها را پیروی نمایید، سرانجام شما را در بدترین پرتگاه می افکنند.
امام علی علیه السلام :
غَلَبَةُ الشَّهوَةِ تُبِطلُ العِصمَةَ وَ تُورِدُ الهَلکَ.
غلبه و فرمانروایی شهوت، مصونیت اخلاقی را از بین می برد و آدمی را به وادی هلاکت می افکند.
امام علی علیه السلام :
اَولَی اَلاشیاءِ أَن یَتَعَلَّمَها اَلاَْحْداثُ اَلاشیاءُ الَّتی اِذا صارُوا رجالاً اِحتاجُوا اِلَیها.
بهترین چیزی که شایسته است جوانان یاد گیرند، چیزهایی است که در بزرگ سالی مورد نیازشان است.
امام صادق علیه السلام :
یا مَعشَر الاَحداثِ اِتُّقُوا اللّه َ وَ لا تَسأَلُوا الرُّؤَساء الجَورِ، دَعَوهُم حَتّی یَصیروُا اَذناباً.
ای گروه جوانان، از خدا بترسید و گرد فرمانروایان ستم کار نگردید. آنان را ترک کنید تا از مقام بزرگی تنزل کنند و دنباله روی جامعه باشند.
امام جواد علیه السلام :
اِیّاکَ و مُصاحَبَةَ الشَّریرِ فَاِنّه کَالَسیفِ یَحْسُنُ مَنظَرُهُ وَ یَقبَحُ اَثَرُهُ.
از رفاقت با شرور بپرهیز که مانند شمشیر، ظاهری خوب و اثری بد دارد.
امام جواد علیه السلام :
راکِبُ الشَّهَواتِ لا تُقالُ عَثرَتُهُ.
کسی که بر مرکب شهوات خویش سوار است، هرگز از لغزش و سقوط رهایی نخواهد داشت.
