ترمهبافي از محاق فراموشي بيرون مي‌آيد
جام جم آنلاين: پس از 3 دهه گرد و غبار فراموشي از روي هنر ترمهبافي كنار مي‌رود تا اين هنر شهر كويري يزد هم حفظ شود و هم‌احياء. اين قول را معاون صنايع دستي سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي استان يزد داده و اعلام كرده كه هنر ترمهبافي دستي با همكاري سيدولي‌هاشميه از هنرمندان پيشكسوت اين استان راه مي‌افتد تا راه حفظ و احياء اين هنر باز شود.
مسوولان در حالي براي احياء اين هنربرنامه‌ريزي كرده‌اند كه از ديرباز تاكنون هنر ترمهبافي به عنوان يكي از صنايع دستي شناخته شده شهر كويري يزد به شمار مي‌رود كه شهرت آن از مرزهاي ايران هم فراتر رفته و اعتباري جهاني يافته است.
اگر چه حالا از دوران رونق و شكوفايي اين هنر در شهر يزد خبري نيست، اما هنوز هم ترمه‌هاي زيبايي كه بافته مي‌شود چشم جهانگردان بسياري را كه به اين شهر مي‌آيند، مي‌گيرد.
آنچنان كه در فرهنگ لغت آمده است، ترمه، نوعي پارچه براي لباسهاي فاخر است كه از پشم لطيف با طرح‌هاي تزئيني گوناگون به وجود مي‌آيد در جايي ديگر آن را واژه‌اي هندي مي‌نامند كه به معني درخت سروي است كه در حالت خضوع و خشوع در مقابل عظمت الهي سرفرود آورده است.
اين هنر ظريف از عمده‌ترين و شاخص‌ترين دست‌بافت‌هاي شهر يزد است كه در بين صنايع بافندگي بيشتر از هر صنعت ديگري خودنمايي مي‌كند و از شهرت ويژه‌اي در ايران و جهان برخوردار است.
قدمت اين هنر در استان يزد به بيش از 400 سال پيش باز مي‌گردد. اوايل دوره صفويه دوره رونق و رواج ترمه در بين منسوجات ايران بوده است. ترمهبافي براي نخستين بار توسط استاد خواجه غياث‌الدين نقشبند درصدد 400 سال قبل به وجود آمده است.
تاري كه در اين صنعت مورداستفاده بافندگان قرار مي‌گيرداز ابريشم طبيعي و گاه نخ پنبه است و پود آن هم از ابريشم، نخ و يا كرك همراه با رنگ‌هاي متنوع شكل مي‌گيرد.
انتخاب رنگ‌ها و ايجاد هماهنگي بين آنها در هنر ترمهبافي اهميت بسياري دارد و از اين رو ترمه در رنگ‌هاي مختلف و متنوع بافته مي‌شود و از روزگاران كهن زينت‌بخش لباسهاي اصيل، فاخر و اشرافي و همچنين سفره‌ها و خانه‌هاي نمادين جلوه‌گر ساخته است.
همچنين ترمه ساليان سال بانقش اصلي «بته جقه» و با طرح‌ها و رنگ‌هاي متنوع و زيبايي طراحي و بافته ميشد كه امروزه با جايگزين شدن ترمهبافي ماشيني به جاي ترمهبافي دستي، اين نقش هم كم‌‌كم جاي خود را به طراحي منتسب به «ليلي‌ومجنون» داده كه از اصالت و ارزش هنري اين صنعت كاسته است.
از آنجايي كه بافت اين صنعت به شكل دستي با مشقت فراواني همراه است ، در حال حاضر تعداد معدودي از هنرمندان به بافت اين نوع پارچه گرانبها و زيبا همت گماشته‌اند و اكنون با گذشت زمان و پا به سن گذاشتن استادان و ناتواني آنها در بافت اين رشته از صنعت دستي استان تاريخي يزد، كم‌‌كم اين هنر با ارزش رو به افول و خاموشي نهاده است. در شهري كه روزگاري كارگاه‌هاي ترمهبافي در زيرزمين خانه‌هاي قديمي آن به وفور يافت ميشد حالا بندرت مي‌توان اثري از اين هنر اصيل و زيباي ايراني را در گوشه و كنار اين شهر سراغ گرفت.
شايد بتوان گفت عامل مهمي كه در به فراموشي سپرده شدن اين هنر عظيم بيشتر از هر چيز ديگري تاثيرگذار بوده است، روي كار آمدن كارگاه‌هاي ترمهبافي ماشيني است كه با گذشت زمان جاي ترمهبافي دستي را گرفته و به علت ارزاني و فراواني اين نوع پارچه توانسته مشتريان زيادي را در ايران و در خارج از كشور به سوي خود جلب كند.
اميد است كه وعده معاون سازمانميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي استان تحقق يافته و به احياي اين هنر بينجامد
